هرآنچه باید در مورد سرطان تیروئید بدانید
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
24 / 12 / 1400
سرطان تیروئید در سلول‌های تیروئید رخ می‌دهد. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل که در پایین گردن، درست زیر سیب آدم قرار دارد، است. تیروئید هورمون‌هایی تولید می‌کند که ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و وزن شما را تنظیم می‌کند. سرطان تیروئید ممکن است در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نکند. اما همانطور که رشد می‌کند، می‌تواند باعث درد و تورم در گردن شما شود. انواع مختلفی از سرطان تیروئید وجود دارد. برخی از آنها بسیار کند رشد می‌کنند و برخی دیگر می‌توانند بسیار تهاجمی باشند. اکثر موارد سرطان تیروئید با درمان قابل درمان است.
با توجه به تحقیقات انجام شده، به نظر می‌رسد میزان سرطان تیروئید در حال افزایش است. برخی از پزشکان تصور می‌کنند این به این دلیل است که فناوری جدید به آنها اجازه می‌دهد تا سرطان‌های کوچک تیروئید را پیدا کنند که ممکن است در گذشته یافت نشده باشند.
فهرست مطالب
چه کسانی ممکن است به سرطان تیروئید مبتلا شوند؟
زنان سه برابر بیشتر از مردان به سرطان تیروئید مبتلا می‌شوند. این بیماری معمولاً در زنان 40 تا 50 ساله و مردان در 60 و 70 سالگی تشخیص داده می‌شود. حتی کودکان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. عوامل خطر عبارتند از:
- بزرگ شدن تیروئید (گواتر)
- سابقه خانوادگی بیماری تیروئید یا سرطان تیروئید
- تیروئیدیت (التهاب غده تیروئید)
- جهش‌های ژنی (تغییرات) که باعث بیماری‌های غدد درون ریز می‌شوند، مانند نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2A (MEN2A) یا سندرم نوع 2B (MEN2B).
- مصرف کم ید
- چاقی (شاخص توده بدنی بالا)
- پرتودرمانی برای سرطان سر و گردن، به ویژه در دوران کودکی
- قرار گرفتن در معرض امواج رادیواکتیو ناشی از تسلیحات هسته‌ای یا حادثه نیروگاه
علائم سرطان تیروئید
سرطان تیروئید به طور معمول هیچ علامت یا نشانه‌ای در اوایل بیماری ایجاد نمی‌کند. همانطور که سرطان تیروئید رشد می‌کند، ممکن است باعث موارد زیر شود:
- یک توده (ندول) که می‌تواند از طریق پوست روی گردن شما احساس شود
- تغییراتی در صدای شما، از جمله افزایش خشونت صدا
- مشکل در بلع
- درد در گردن و گلو
- غدد لنفاوی متورم در گردن
اگر علائم یا نشانه‌ای را تجربه کردید که شما را نگران می‌کند، با ویزیت پزشک در منزل خود قرار ملاقات بگذارید.
علل سرطان تیروئید
مشخص نیست چه چیزی دقیقا باعث سرطان تیروئید می‌شود. با این حال، سرطان تیروئید زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های تیروئید شما دچار تغییرات ژنتیکی (جهش) شوند. جهش‌ها به سلول‌ها اجازه رشد و تکثیر سریع می‌دهند. سلول‌ها نیز مانند سلول‌های عادی توانایی مردن را از دست می‌دهند. تجمع سلول‌های تیروئید غیرطبیعی تومور را تشکیل می‌دهد. سلول‌های غیر طبیعی می‌توانند به بافت مجاور حمله کنند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند (متاستاز).
انواع سرطان تیروئید
سرطان تیروئید بر اساس نوع سلول‌های موجود در تومور به انواع مختلفی طبقه بندی می‌شود. نوع سرطان تیروئید شما زمانی مشخص می‌شود که نمونه‌ای از بافت سرطان شما زیر میکروسکوپ بررسی شود. نوع سرطان تیروئید در تعیین درمان و پیش آگهی شما در نظر گرفته می‌شود. انواع سرطان تیروئید عبارتند از:
- سرطان پاپیلاری تیروئید: شایع‌ترین شکل سرطان تیروئید، سرطان پاپیلاری تیروئید است که از سلول‌های فولیکولی که هورمون‌های تیروئید را تولید و ذخیره می‌کنند، به وجود می‌آید. سرطان تیروئید پاپیلاری امکان دارد در هر سنی رخ دهد، اما اغلب افراد 30 تا 50 ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ویزیت پزشک در منزل گاهی سرطان تیروئید پاپیلاری و سرطان تیروئید فولیکولی را با هم به عنوان سرطان متمایز تیروئید یاد می‌کنند.
- سرطان تیروئید فولیکولی: سرطان فولیکولی تیروئید نیز از سلول‌های فولیکولی تیروئید منشأ می‌گیرد. معمولاً افراد بالای 50 سال را مبتلا می‌کند. سرطان سلول هورتل یک نوع نادر و بالقوه تهاجمی تر از سرطان تیروئید فولیکولی است.
- سرطان تیروئید آناپلاستیک: سرطان تیروئید آناپلاستیک نوع نادری از سرطان تیروئید است که از سلول‌های فولیکولی شروع می‌شود. به سرعت رشد می‌کند و درمان آن بسیار دشوار است. سرطان آناپلاستیک تیروئید معمولاً در بزرگسالان 60 سال و بالاتر رخ می‌دهد.
- سرطان مدولاری تیروئید: سرطان مدولاری تیروئید در سلول‌های تیروئید به نام سلول‌های C شروع می‌شود که هورمون کلسی تونین را تولید می‌کنند. افزایش سطح کلسی تونین در خون می‌تواند نشان دهنده سرطان مدولاری تیروئید در مراحل اولیه باشد. برخی از سندرم‌های ژنتیکی خطر ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید را افزایش می‌دهند، اگرچه این ارتباط ژنتیکی غیر معمول است.
- انواع کمیاب دیگر: سایر انواع بسیار نادر سرطان که از تیروئید شروع می‌شود شامل لنفوم تیروئید است که در سلول‌های سیستم ایمنی تیروئید شروع شده و سارکوم تیروئید که در سلول‌های بافت همبند تیروئید شروع می‌شود.
چگونه احتمال بروز سرطان تیروئید افزایش می‌یابد؟
سرطان تیروئید همانطور که قبل تر اشاره شد، ممکن است هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، برخی عوامل در برخی از افراد وجود دارد که آنها را بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار می‌دهند. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند عبارتند از:
- جنسیت: سرطان تیروئید در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد.
- قرار گرفتن در معرض سطوح بالای تابش: درمان‌های پرتودرمانی سر و گردن خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهد.
- برخی از سندرم‌های ژنتیکی ارثی: سندرم‌های ژنتیکی که خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند شامل سرطان مدولاری تیروئید خانوادگی، نئوپلازی غدد درون ریز متعدد، سندرم کاودن و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی است.
عوارض ابتلا به سرطان تیروئید کدامند؟
علیرغم درمان، سرطان تیروئید امکان دارد عود کند، حتی اگر تیروئید خود را برداشته باشید. این حالت ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که سلول‌های سرطانی میکروسکوپی قبل از برداشتن تیروئید به فراتر از تیروئید گسترش یابند. سرطان تیروئید ممکن است در موارد زیر عود کند:
- غدد لنفاوی در گردن
- تکه‌های کوچکی از بافت تیروئید که در حین جراحی باقی مانده است
- سایر نواحی بدن مانند ریه‌ها و استخوان‌ها
سرطان تیروئید که عود می‌کند قابل درمان است. مشاوره پزشکی شما ممکن است آزمایش خون دوره‌ای یا اسکن تیروئید را برای بررسی علائم عود سرطان تیروئید توصیه کند.
راه‌های پیشگیری از سرطان تیروئید
مشاوره پزشکی تلفنی مطمئن نیست که چه چیزی باعث بروز بیشتر موارد سرطان تیروئید می‌شود، بنابراین هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان تیروئید در افرادی که در معرض متوسط خطر ابتلا به این بیماری هستند وجود ندارد.
پیشگیری برای افراد با خطر بالا
بزرگسالان و کودکانی که دارای جهش ژنی ارثی هستند که خطر سرطان مدولاری تیروئید را افزایش می‌دهد، ممکن است برای پیشگیری از سرطان، جراحی تیروئید را در نظر بگیرند (تیروئیدکتومی پیشگیرانه). گزینه‌های خود را با یک مشاوره پزشکی ژنتیک که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید و گزینه‌های درمانی شما را توضیح دهد، بحث کنید.
پیشگیری برای افراد نزدیک به نیروگاه‌های هسته‌ای
گاهی اوقات دارویی که جلوی تأثیر تشعشعات بر تیروئید را می‌گیرد به افرادی که در نزدیکی نیروگاه‌های هسته‌ای زندگی می‌کنند ارائه می‌شود. این دارو (یدید پتاسیم) را می‌توان در موارد غیرمحتمل حادثه راکتور هسته‌ای مورد استفاده قرار داد. اگر در 10 مایلی یک نیروگاه هسته‌ای زندگی می‌کنید و نگران اقدامات احتیاطی ایمنی هستید، برای اطلاعات بیشتر با مشاوره پزشکی تلفنی خود تماس بگیرید.
چگونه سرطان تیروئید تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص سرطان علاوه بر معاینه فیزیکی که باید صورت گیرد، نیازمند انجام آزمایشات و بررسی‌های پیچیده‌تر توسط مشاوره پزشکی نیز است. آزمایش ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان تیروئید عبارتند از:
- معاینه بدنی: پزشک گردن شما را معاینه می‌کند تا تغییرات فیزیکی در تیروئید شما مانند گره‌های (توده) تیروئید را احساس کند. او همچنین ممکن است در مورد عوامل خطر شما مانند قرار گرفتن در معرض اشعه در گذشته و سابقه خانوادگی تومورهای تیروئید بپرسد.
- آزمایشات خون: آزمایش خون به تعیین اینکه آیا غده تیروئید به طور طبیعی کار می‌کند یا خیر کمک می‌کند.
- تصویربرداری اولتراسوند: اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از ساختار بدن استفاده می‌کند. برای ایجاد تصویری از تیروئید، مبدل اولتراسوند در پایین گردن شما قرار می‌گیرد. ظاهر تیروئید شما در سونوگرافی به ویزیت پزشک در منزل کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا توده‌های تیروئیدی احتمالا غیرسرطانی (خوش خیم) هستند یا اینکه خطر سرطانی بودن آنها وجود دارد.
- برداشتن نمونه بافت تیروئید: در طول بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف، پزشک یک سوزن بلند و نازک را از طریق پوست شما وارد ندول تیروئید می‌کند. تصویربرداری اولتراسوند معمولاً برای هدایت دقیق سوزن به داخل توده استفاده می‌شود. مشاوره پزشکی شما از سوزن برای برداشتن نمونه‌هایی از بافت تیروئید مشکوک استفاده می‌کند. نمونه در آزمایشگاه برای جستجوی سلول‌های سرطانی آنالیز می‌شود.
- سایر آزمایشات تصویربرداری: ممکن است یک یا چند آزمایش تصویربرداری انجام دهید تا به پزشکتان کمک کند تشخیص دهد که آیا سرطان شما فراتر از تیروئید گسترش یافته است یا خیر. آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است شامل CT، MRI و آزمایش‌های تصویربرداری هسته‌ای باشد که از شکل رادیواکتیو ید استفاده می‌کنند.
- آزمایش ژنتیک : برخی از افراد مبتلا به سرطان مدولاری تیروئید ممکن است تغییرات ژنتیکی داشته باشند که می‌تواند با سایر سرطان‌های غدد درون ریز مرتبط باشد. سابقه خانوادگی شما ممکن است ایجاب کند که پزشک آزمایش ژنتیکی را برای جستجوی ژن‌هایی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند، توصیه کند.
درمان سرطان تیروئید
گزینه‌های درمان سرطان تیروئید شما به نوع و مرحله سرطان تیروئید، سلامت کلی شما و ترجیحات شما بستگی دارد. اکثر سرطان‌های تیروئید قابل درمان هستند. در ادامه به تمامی مواردی که در بخش درمان این سرطان قرار می‌گیرند، توضیح داده شده است.
ممکن است فوراً نیازی به درمان نباشد
سرطان‌های بسیار کوچک تیروئید که خطر انتشار کمی در بدن دارند ممکن است نیازی به درمان فوری نداشته باشند. در عوض، ممکن است نظارت فعال و مکرر سرطان را در نظر بگیرید. مشاوره پزشکی ممکن است آزمایش خون و معاینه اولتراسوند گردن را یک یا دو بار در سال توصیه کند.
در برخی افراد، سرطان ممکن است هرگز رشد نکند و نیازی به درمان نداشته باشد. در برخی دیگر، رشد ممکن است در نهایت تشخیص داده شود و درمان شروع شود.
عمل جراحي
اکثر افراد مبتلا به سرطان تیروئید برای برداشتن تیروئید تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. اینکه مشاره پزشکی تلفنی شما چه عملی را توصیه می‌کند به نوع سرطان تیروئید، اندازه سرطان، گسترش سرطان به خارج از تیروئید و نتایج یک معاینه اولتراسوند از کل غده تیروئید بستگی دارد. عمل‌های مورد استفاده برای درمان سرطان تیروئید عبارتند از:
- برداشتن تمام یا بیشتر تیروئید (تیروئیدکتومی): عمل برداشتن غده تیروئید ممکن است شامل برداشتن تمام بافت تیروئید (تیروئیدکتومی کامل) یا بیشتر بافت تیروئید باشد. جراح اغلب لبه‌های کوچکی از بافت تیروئید را در اطراف غدد پاراتیروئید باقی می‌گذارد تا خطر آسیب به غدد پاراتیروئید را کاهش دهد که به تنظیم سطح کلسیم در خون شما کمک می‌کند.
- برداشتن بخشی از تیروئید (لوبکتومی تیروئید): در طول لوبکتومی تیروئید، جراح نیمی از تیروئید را برمی‌دارد. اگر سرطان تیروئید با رشد آهسته در یک قسمت تیروئید و عدم وجود گره مشکوک در سایر نواحی تیروئید وجود دارد، ممکن است توصیه شود.
- برداشتن غدد لنفاوی گردن (تحلیل گره لنفاوی): هنگام برداشتن تیروئید، جراح ممکن است غدد لنفاوی مجاور گردن را نیز بردارد. اینها را می‌توان برای علائم سرطان آزمایش کرد.
جراحی تیروئید خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. آسیب به غدد پاراتیروئید شما نیز می‌تواند در طول جراحی رخ دهد که امکان دارد منجر به کاهش سطح کلسیم در بدن شما شود.
همچنین این خطر وجود دارد که اعصاب متصل به تارهای صوتی شما پس از جراحی به طور طبیعی کار نکنند، که می‌تواند باعث فلج تارهای صوتی، گرفتگی صدا، تغییرات صدا یا مشکل در تنفس شود. درمان امکان دارد مشکلات عصبی را بهبود بخشد یا معکوس کند.
هورمون درمانی تیروئید
پس از عمل تیروئیدکتومی، ممکن است داروی هورمون تیروئید، لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروید، و غیره) را تا آخر عمر مصرف کنید. این دارو دو مزیت دارد: هورمونی که تیروئید شما معمولاً تولید می‌کند را تامین می‌کند و تولید هورمون محرک تیروئید (TSH) را از غده هیپوفیز سرکوب می‌کند. سطوح بالای TSH می‌تواند هر سلول سرطانی باقیمانده را به رشد تحریک کند.
ید رادیواکتیو
درمان ید رادیواکتیو در دوزهای زیادی از نوعی ید استفاده می‌کند که رادیواکتیو است. درمان با ید رادیواکتیو اغلب پس از برداشتن تیروئید به منظور از بین بردن بافت سالم تیروئید باقیمانده و همچنین مناطق میکروسکوپی سرطان تیروئید که در طی جراحی برداشته نشده‌اند، استفاده می‌شود. درمان با ید رادیواکتیو همچنین ممکن است برای درمان سرطان تیروئید که پس از درمان عود می‌کند یا به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد، استفاده شود.
درمان ید رادیواکتیو به صورت کپسول یا مایعی است که می‌بلعید. ید رادیواکتیو عمدتاً توسط سلول‌های تیروئید و سلول‌های سرطانی تیروئید جذب می‌شود، بنابراین خطر آسیب رساندن به سایر سلول‌های بدن شما کم است. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دهان خشک
- درد دهان
- التهاب چشم
- تغییر حس چشایی یا بویایی
- خستگی
بیشتر ید رادیواکتیو در چند روز اول پس از درمان از بدن شما در ادرار خارج می‌شود. به شما دستورالعمل‌هایی برای اقدامات احتیاطی داده می‌شود که باید در این مدت برای محافظت از افراد دیگر در برابر تشعشعات انجام دهید. به عنوان مثال، ممکن است از شما خواسته شود که به طور موقت از تماس نزدیک با افراد دیگر، به ویژه کودکان و زنان باردار خودداری کنید.
پرتودرمانی خارجی
پرتودرمانی همچنین می‌تواند به صورت خارجی با استفاده از دستگاهی انجام شود که پرتوهای پرانرژی مانند پرتوهای ایکس و پروتون‌ها را در نقاط دقیق بدن شما هدف قرار می‌دهد (پرتودرمانی خارجی). در طول درمان، در حالی که یک دستگاه در اطراف شما حرکت می‌کند، بی‌حرکت روی میز دراز می‌کشید.
اگر جراحی گزینه‌ای محسوب نشود و سرطان شما پس از درمان با ید رادیواکتیو به رشد خود ادامه دهد، ممکن است پرتودرمانی خارجی توصیه شود. در صورت افزایش خطر عود سرطان، ممکن است پرتودرمانی نیز پس از جراحی توصیه شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. شیمی درمانی معمولاً به صورت تزریق از طریق ورید انجام می‌شود. این مواد شیمیایی در سراسر بدن شما حرکت می‌کنند و سلول‌های در حال رشد سریع از جمله سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. شیمی درمانی معمولاً در درمان سرطان تیروئید استفاده نمی‌شود، اما گاهی اوقات برای افراد مبتلا به سرطان تیروئید آناپلاستیک توصیه می‌شود. شیمی درمانی ممکن است با پرتودرمانی ترکیب شود.
درمان دارویی هدفمند
درمان‌های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری‌های خاص موجود در سلول‌های سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمان‌های دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. درمان دارویی هدفمند برای سرطان تیروئید سیگنال‌هایی را هدف قرار می‌دهد که به سلول‌های سرطانی دستور می‌دهد رشد کرده و تقسیم شوند. این معمولا در سرطان پیشرفته تیروئید استفاده می‌شود.
تزریق الکل به سرطان‌ها
حذف الکل شامل تزریق الکل به سرطان‌های کوچک تیروئید با استفاده از تصویربرداری مانند اولتراسوند برای اطمینان از محل دقیق تزریق است. این روش باعث کاهش سرطان تیروئید می‌شود. اگر سرطان شما بسیار کوچک است و جراحی یک گزینه تلقی نمی‌شود، ممکن است حذف الکل یک گزینه باشد. همچنین گاهی اوقات برای درمان سرطانی که بعد از جراحی در غدد لنفاوی عود می‌کند استفاده می‌شود.
مراقبت حمایتی (تسکین دهنده)
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبت‌های تسکینی با شما، خانواده و سایر پزشکان شما همکاری می‌کنند تا قسمت اضافی از حمایت را ارائه دهند که مکمل مراقبت مداوم شما باشد.
مراقبت تسکینی را می‌توان در حین انجام سایر درمان‌های تهاجمی مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کرد. به طور فزاینده‌ای، در اوایل دوره درمان سرطان ارائه می‌شود. هنگامی که از مراقبت تسکینی همراه با سایر درمان‌های مناسب استفاده می‌شود، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساس بهتری داشته باشند و عمر طولانی تری داشته باشند.
مراقبت تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش دیده ویژه ارائه می‌شود. هدف تیم‌های مراقبت تسکینی بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده هایشان است.
مقابله و حمایت
تشخیص سرطان تیروئید می‌تواند ترسناک باشد. ممکن است احساس کنید که مطمئن نیستید چه کاری باید انجام دهید. هر فردی در نهایت راه خود را برای مقابله با تشخیص سرطان پیدا می‌کند. تا زمانی که آنچه برای شما مناسب است را پیدا کنید، سعی کنید:
- در مورد سرطان تیروئید به اندازه کافی اطلاعات کسب کنید تا در مورد مراقبت خود تصمیم بگیرید. جزئیات سرطان تیروئید خود را یادداشت کنید، مانند نوع، مرحله و گزینه‌های درمانی. از مشاوره پزشکی تلفنی خود بپرسید که برای اطلاعات بیشتر به کجا می‌توانید مراجعه کنید. منابع خوب اطلاعات برای شروع عبارتند از: موسسه ملی سرطان، انجمن سرطان آمریکا و انجمن تیروئید آمریکا.
- با سایر بازماندگان سرطان تیروئید ارتباط برقرار کنید. ممکن است در صحبت با افرادی که در موقعیت مشابه خود قرار دارند، آرامش پیدا کنید. از ویزیت پزشک در منزل خود در مورد گروه‌های حمایتی در منطقه خود بپرسید. یا به صورت آنلاین گروهی از افراد را پیدا کنید.
- آنچه می‌توانید را در مورد سلامتی خود کنترل کنید. شما نمی‌توانید کنترل کنید که آیا به سرطان تیروئید مبتلا می‌شوید یا نه، اما می‌توانید اقداماتی را برای حفظ سلامت بدن خود در طول درمان و بعد از درمان انجام دهید. به عنوان مثال، یک رژیم غذایی سالم پر از انواع میوه‌ها و سبزیجات بخورید، هر شب به اندازه کافی بخوابید و بیشتر استراحت کنید و سعی کنید فعالیت بدنی را در بیشتر روزهای هفته خود بگنجانید.
