آزمایش تیروئید

تیروئید هورمون‌هایی می‌سازد که نحوه مصرف انرژی بدن را تنظیم می‌کنند. همچنین نقش مهمی در تنظیم وزن، دمای بدن، قدرت عضلانی و حتی خلق و خوی شما دارد.

بر خط

تیروئید چیست؟

تیروئید یک غده پروانه شکل و کوچک در زیر پوست و عضلات جلوی گردن است که در قسمت تحتانی گلو قرار دارد. وظیفه غده تیروئید ایجاد دو هورمون به نام تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) است. این هورمون‌ها در خون ترشح شده و سپس به تمامی بافت‌های بدن منتقل می‌شوند. وجود هورمون T3 و T4 برای بدن بسیار موثر و مفید هستند. به عنوان مقال این دو هورمون به بدن کمک می‌کنند تا انرژی لازم را دریافت کند، رشد کند، بدن را گرم نگه می‌دارد و سایر اعضای بدن از قبیل قلب، مغز و ... را به کار وا می‌دارد. اگر تغییری در هر از این موارد تجربه می‌کنید، حتما از آزمایش تیروئید استفاده کنید. زیرا نتایج به دست آمده مشخص می‌کنند که آیا تیروئید شما کم کار یا پرکار است و یا به طور کلی، مشکلی در این ناحیه از بدن سلامتی شما را تهدید می‌کند یا خیر. هنگامی که سطح تیروئید در بدن شما پایین است، غده هیپوفیز، TSH بیشتری تولید می‌کند و وقتی سطح تیروئید بالا باشد، غده هیپوفیز، TSH کمتری تولید می‌کند. سطح TSH خیلی بالا یا خیلی پایین می‌تواند نشان دهد که تیروئید شما به درستی کار نمی‌کند.هیپوفیز غده‌ای به اندازه نخود است که در پایین مغز قرار دارد که هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را ایجاد می‌کند. TSH تیروئید را برای ایجاد هورمون تیروئید بیشتر تحریک می‌کند.

هر آنچه که باید در مورد آزمایش تیروئید بدانید

اگرچه بیماری‌های تیروئید، علائم مشخصی دارند و در بسیاری از موارد، افراد از تغییر حالت‌های بدنی خود، متوجه مشکلی در بدن خود می‌شوند، اما انجام آزمایش‌های دوره‌ای خون، می‌تواند بسیار زودتر این اختلالات را شناسایی کند. این موضوع به ویژه در مادران باردار و کودکان در حال رشد، اهمیت بسیار زیادی دارد. همچنین مواردی مانند خستگی، افسردگی، شکنندگی ناخن‌ها و ریزش مو در برخی افراد به طور متداولی وجود دارد که ممکن است ناشی از اختلال در عملکرد تیروئید باشد.

علائم کم کاری و پرکاری تیروئید

زمانی که غده تیروئید پرکار (هیپرتیروئیدیسم) شود، میزان زیادی از هورمون‌های تیروکسین ترشح می‌شود و علائمی مانند کاهش وزن ناگهانی، ضربان قلب تند، افزایش تعریق، ضعف عضلات و اختلالات خواب دیده می‌شود. در تیروئید کم کار (هیپوتیروئیدی)، این غده نمی‌تواند به میزان کافی هورمون تولید کند و علائمی مانند ضعف و خستگی، پوست خشک، کم شدن تعریق، فراموشکاری، یبوست، افزایش وزن، کم خونی، درد مفاصل و اختلالات قاعدگی ایجاد می‌شود. آزمایش اصلی که برای تشخیص بیماری‌های تیروئیدی انجام می‌شود، آزمایش خون وریدی است که معمولا از ورید بازویی گرفته می‌شود. اما در برخی شرایط اسکن تیروئید نیز برای تکمیل آزمایش‌ها لازم می‌شود. به طور معمول، نمونه خون گرفته شده، از جهت میزان هورمون‌های TSH که در غده هیپوفیز ترشح می‌شود و هورمون‌های T4 و T3 مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و با جدول استانداردی که وجود دارد، مقایسه می‌شود. البته گاهی به صلاح دید پزشک، باید موارد دیگری مانند کلسیتونین، تیروگلوبولین و آنتی‌بادی‌های تیروئید نیز سنجیده شود.

برخی بیماری‌های تیروئید یا غده هیپوفیز باعث می‌شود که تیروئید بیش از حد یا به اندازه کافی هورمون تولید نکند

آزمایش‌های تیروئید در محل با آزمایش آنلاین

با ثبت درخواست آزمایش تیروئید در آزمایش آنلاین، متخصصین نمونه‌گیری که مورد تائید وزارت بهداشت هستند و مجوزهای لازم را کسب کرده‌اند، در محل حاضر می‌شوند و نمونه‌گیری را انجام می‌دهند. جواب آزمایش نیز پس از انجام تست‌های مورد نظر، برای شما ارسال خواهد شد.

مشاوره تلفنی پزشکی مشاوره تلفنی پزشکی

هزینه آزمایش تیروئید

بسته به اینکه آزمایش تیروئید با چه بیمه‌ای محاسبه شود و یا اصلا بدون پوشش بیمه آن را انجام داده باشید، هزینه‌های آزمایش تغییر خواهد کرد. هزینه آزمایش تیروئید متناسب با مراکزی که در مناطق متوسط شهری در حال ارائه خدمات پزشکی هستند، شرایط ویژه آزمایشگاه‌ها، نوع کیت‌های آزمایشگاهی و دقت بالای آنها متفاوت خواهد بود.

اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد

مقدار زیادی هورمون تیروئید آزاد کرده و باعث پرکاری تیروئید می‌شود. بدن سریعتر از آنچه که باید انرژی مصرف می‌کند و فعالیت شیمیایی (مانند متابولیسم) در سلول‌ها نیز سرعت می‌گیرد. علائم این حالت شامل تعریق، لرزش، کاهش وزن و ضربان قلب سریع است.

اگر تیروئید کم کار باشد

هورمون تیروئید بسیار کمی ایجاد می‌شود و در نهایت کم‌کاری غده را به همراه خواهد داشت. در صورت کم‌کاری تیروئید بدن با سرعت کمتری انرژی را مصرف می‌کند و فعالیت شیمیایی (متابولیسم) در سلول‌ها کند می‌شود. علائم این بیماری شامل خستگی، احساس سرما، یبوست، خشکی پوست و رشد کند قد در کودکان است.

آزمایش خون تیروئید چیست؟

پزشکان از آزمایش خون برای بررسی مشکلات مربط به تیروئید یا هیپوفیز استفاده می‌کنند. در کودکانی که قبلاً با مشکلات تیروئید یا هیپوفیز تشخیص داده شده‌اند، از این آزمایشات برای دریافت برنامه درمانی استفاده می‌شود. آزمایش خون تیروئید که به طور معمول تجویز می‌شود شامل موارد زیر است:

تست T4:

این آزمایش برای اندازه‌گیری سطح هورمون T4 (تیروکسین) در خون انجام می‌شود و ممکن است به یک یا هر دو روش زیر انجام شود:

  • اندازه‌گیری میزان T4موجود در بدن: که کل مقدار تیروکسین در خون را اندازه‌گیری می‌کند. از جمله مقدار متصل به پروتئین‌های خون که به حمل هورمون از طریق جریان خون کمک می‌کند.

  • T4 آزاد: که فقط تیروکسین را که به پروتئین‌ها متصل نیست را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش مربوط به بخشی از T4 در خون است که بر عملکرد سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد.

نتایج آزمایش خون T4 می‌تواند به تشخیص پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید کمک کند و درمان را راهنمایی کند.

تست TSH

TSHهورمون تحریک کننده تیروئید است. این آزمایش به صورت آزمایش خون انجام می‌شود و میزان این هورمون را اندازه‌گیری می‌کند و همچنین قسمتی از آزمایش تیروئید محسوب می‌شود. اگر فرد به یکی از بیماری‌های مربوط به تیروئید مبتلا باشد که آن بیماری از تولید کافی هورمون تیروئید جلوگیری کند، TSH بیشتری در خون آزاد می‌شود. اما اگر هورمون‌های تیروئید بیش از حد تولید شوند، TSH کمتری در بدن آزاد می‌شود و سطح TSH در خون کاهش می‌یابد.

آزمایش کلی T3

آزمایش کلی T3 میزان دیگر هورمون‌های اصلی تیروئید که در خون موجود هستند را ادازه‌گیری می‌کند. این آزمایش اغلب به پزشکان کمک می‌کند تا پرکاری تیروئید را تشخیص دهند.

آزمایش آنتی بادی تیروئید

تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند. برای تشخیص این بیماری، پزشکان سطح بالایی از آنتی بادی‌ها را بررسی می‌کنند که نشانه حمله سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های غده تیروئید را بیایند. معمولاً دو نوع آنتی بادی تیروئید اندازه‌گیری می‌شود: آنتی بادی‌های تیروگلوبولین (TgAb) و آنتی بادی‌های تیروئید پراكسیداز (TPO).

در بعضی موارد، نتایج غیرطبیعی آزمایش تیروئید می‌تواند به دلیل دارو، مشکل پزشکی یا بارداری باشد. در این موارد ممکن است خود تیروئید یا غده هیپوفیز مشکلی نداشته باشد و سایر عوامل موجود باعث تغییر این دو غده باشد. علاوه بر این، بررسی نتایج آزمایش عملکرد تیروئید با توجه به سن متفاوت است. پزشکان هنگام تفسیر با دقت به این موضوع توجه می‌کنند.


آزمایش تیروئید

تفسیر آزمایش تیروئید

غده‌ای در مغز به نام غده هیپوفیز، هورمونی به نام TSH تولید می‌کند که به نوعی ماشه شروع کار غده تیروئید است. برای همین است که در آزمایش‌های تیروئید، معمولا میزان این هورمون را هم اندازه‌ می‌گیرند. غده تیروئید هم دو هورمون به نام‌های تیروکسین (T4) و تری‌یودوتیرونین (T3) تولید می‌کند که به جریان خون ترشح می‌شوند و بر عملکرد سلول‌ها و بافت‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارند. البته در مواردی، مقادیر TSI (ایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئید) و آنتی بادی‌های TG و آنتی بادی‌های TPO را هم اندازه می‌گیرند. در تفسیر آزمایش تیروئید، کم بودن و یا بیشتر بودن میزان هرکدام یک از این مقادیر نسبت به مقادیر نرمال، می‌تواند یکی از انواع اختلالات آزمایش تیروئید را نشان دهد. برای مثال، اگر سطح TSH، کمتر از حد نرمال تیروئید باشد، امکان پرکاری تیروئید وجود دارد و اگر سطح آن بالاتر از میزان طبیعی باشد، باید به کم کاری تیروئید شک کرد. اما فقط این هورمون برای تشخیص قطعی اختلال کافی نیست و پزشک با توجه به هر کدام از مقادیر ثبت شده، نظر قطعی را می‌دهد.

مشاوره تلفنی پزشکی مشاوره تلفنی پزشکی

آیا برای این آزمایشات باید قرص‌های تیروئید خود را قطع کنم؟

از آنجا که یوتیروکس یا سینتروئید (و سایر قرص‌های تیروئید) دقیقاً مانند هورمون تیروئید طبیعی انسان عمل می‌کنند، به سرعت سایر داروها از بدن پاک نمی‌شوند. تاثیر قرص‌های تیروئید بر روی بدن حدودا6 الی 7 روز باقی می‌ماند. این بدان معناست که باید مصرف قرص‌های تیروئید را حدودا چند هفته قبل از انجام آزمایش تیروئید قطع کنید.

توصیه می‌شود قبل از انجام آزمایشات تیروئید با پزشک خود در خصوص داروهایی که مصرف می‌کنید، مشورت کنید.

سوالات متداول

  • جواب آزمایش تیروئید چه زمانی آماده می شود؟

    به طور معمول، تمام آزمایش‌های کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و تیروئید هاشیموتو بین 1 تا سه روز کاری آماده می‌شود و برای متقاضی ارسال می‌شود.

  • آزمایش تیروئید نوزاد به چه روشی و چه زمانی گرفته می‌شود؟

    بین روزهای اول تا سوم پس از تولد، نمونه خون از نوزاد گرفته می‌شود تا وضعیت سلامت تیروئید چک شود. مشکلات تیروئیدی در نوزادان اگر شناخته نشود، تاثیر منفی زیادی روی رشد جسمی و مغزی کودک خواهد داشت

  • آیا باید برای آزمایش تیروئید ناشتا بود؟

    بله، آزمایش تیروئید، با نمونه گیری خون انجام می‌شود و برای بررسی دقیق هورمون‌های تیروئید، به ویژه در تیروئید کم کاری و پرکاری، نیاز است فرد ناشتا باشد.

  • آزمایش تیروئید چگونه گرفته می‌شود؟

    آزمایش تیروئید، با نمونه گیری خون است. مقدار کمی نمونه خون از رگ وریدی بازو گرفته می‌شود و سپس در آزمایشگاه به روش‌های مختلف، نمونه خون از جهت میزان هورمون های تیروئیدی اندازه‌گیری می‌شود.

  • آزمایش های تیروئید را در چه زمان‌هایی باید انجام داد؟

    به طور معمول افرادی که سالم هستند و پیش زمینه‌ای از بیماری‌های تیروئید نداشته‌اند، می‌توانند آزمایش‌های تیروئید را فقط به چکاپ‌های دوره‌ای که سایر موارد را هم چک می‌کنند، محدود کنند.

آزمایش تیروئید