تشخیص سرطان با آزمایش خون
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
17 / 08 / 1400
انجام غربالگری سالانه خون (آزمایش خون) و چکاب‌ها یکی از اجزای کلیدی برای پیشگیری از ابتلا به انواع مختلف بیماری‌ها و سرطان‌ها است. همیشه شنیده‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین، با انجام یک آزمایش خون ساده و یا چکاب‌های ماهیانه و سالیانه شما می‌توانید تصویر واضحی از وضعیت فعلی سلامتی خود را به پزشک ارائه دهید. بنابراین، مشاره پزشکی قادر است نتیجه آزمایش خون شما را شناسایی کرده و به بهترین نحو به سلامتی شما رسیدگی کند و در صورت بروز هرگونه مشکل و عارضه‌ای آنها را مدیریت کند.
علاوه بر این، آزمایشات و چکاب‌ها اطلاعات زیادی را ارائه می‌دهند که می‌تواند برای شما مفید باشد. آزمایش خون منظم یکی از موثرترین راه‌ها برای پیگیری سلامت کلی بدن است. انجام آزمایش در فواصل زمانی معمول به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که بدن شما چگونه در طول زمان تغییر می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا تصمیمات آگاهانه‌ای را بر اساس سلامت خود بگیرید. بنابراین، اهمیت انجام منظم و دوره‌ای آزمایش خون و چکاب‌های سلامتی را دست کم نگیرید و آنها را در برنامه مراقبتی و روتین خود جای دهید تا بهتر قادر به مراقبت از سلامت خود و عزیزانتان باشید.
در صورت مشکوک بودن به سرطان، پزشکان ممکن است از انواع آزمایشات آزمایشگاهی استفاده کنند. در انجام آزمایشات آزمایشگاهی سرطان، نمونه‌های خون، ادرار، سایر مایعات بدن یا بافت از نظر سلول‌های غیر طبیعی یا نشانگرهای توموری مورد بررسی قرار می‌گیرد که ممکن است مشخص کند آیا فرد مبتلا به این سرطان یا بیماری‌های پیش سرطانی است یا خیر.
آزمایشات آزمایشگاهی همچنین ممکن است برای غربالگری بیماران در معرض خطر، مشخص کردن مرحله سرطان، شناسایی گزینه‌های درمانی و ارزیابی پاسخ سرطان به درمان مورد استفاده قرار گیرد. آزمایشات آزمایشگاهی همچنین ممکن است برای تعیین اینکه آیا سرطان بیمار عود (بیماری که به محل اولیه خود بازگشته است) یا متاستاز (بیماری به سایر بخش‌های بدن کسترش یافته است) کرده است یا اینکه سرطان جدیدی ایجاد شده است یا خیر، استفاده شود.
تشخیص سرطان با آزمایش خون و سایر آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است به پزشک شما در تشخیص سرطان کمک کند. با آگاهی از آزمایشات خونی سرطان و نحوه استفاده از آنها، اضطراب خود را کاهش دهید.
در صورت مشکوک بودن به سرطان، پزشک ممکن است آزمایش خون خاصی از سرطان یا سایر آزمایشات آزمایشگاهی، مانند تجزیه و تحلیل ادرار یا بیوپسی از ناحیه مشکوک را برای راهنمایی تشخیص توصیه کند.
به استثنای سرطان‌های خون، آزمایش خون به طور کلی نمی‌تواند به صورت دقیق تشخیص دهد که آیا شما مبتلا به سرطان هستید یا برخی از بیماری‌های غیر سرطانی دیگر ی خیر، اما می‌تواند به پزشک شما سرنخ‌هایی درباره آنچه در بدن شما می‌گذرد، ارائه دهد.
از آنجا که پزشک شما آزمایش خون را برای یافتن علائم سرطان دستور داده است، این بدان معنا نیست که تشخیص سرطان انجام شده است و شما به سرطان مبتلا هستید. در صورت انجام آزمایش خون، پزشک شما به دنبال سرنخ‌هایی است که به تشخیص دقیق وی کمک می‌کنند. برای مشاوره تلفنی پزشکی با مجموعه آزمایش آنلاین همراه باشید.
فهرست مطالب
آنچه پزشک بدنبال آن است
نمونه‌های جمع آوری شده برای آزمایش خون در آزمایشگاه از نظر علائم سرطان مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. نمونه‌ها ممکن است سلول‌های سرطانی، پروتئین‌ها یا سایر مواد ساخته شده توسط سرطان را نشان دهند. آزمایش خون همچنین می‌تواند به پزشک شما در مورد عملکرد خوب اندام‌های شما و اینکه آیا آنها تحت تأثیر سرطان قرار گرفته‌اند، ایده دهد. نمونه‌های آزمایش خون مورد استفاده برای تشخیص سرطان عبارتند از:
- شمارش کامل خون (CBC):
این آزمایش خون معمولی میزان انواع مختلف سلول‌های خونی را در نمونه خون شما اندازه گیری می‌کند. اگر بیش از حد یا تعداد کمی از یک نوع سلول خونی یا سلول‌های غیر طبیعی یافت شود، سرطان خون ممکن است با استفاده از این آزمایش تشخیص داده شود. بیوپسی مغز استخوان ممکن است به تایید تشخیص سرطان خون کمک کند.
- آزمایش پروتئین خون:
آزمایش (الکتروفورز) برای بررسی پروتئین‌های مختلف در خون شما می‌تواند به تشخیص برخی پروتئین‌های غیرطبیعی سیستم ایمنی (ایمونوگلوبولین‌ها) کمک کند که گاهی در افراد مبتلا به مولتیپل میلوما افزایش می‌یابد. آزمایش‌های دیگر مانند بیوپسی مغز استخوان برای تأیید تشخیص مشکوک استفاده می‌شود.
- آزمایشات نشانگر تومور:
نشانگر تومور یا تومور مارکرها مواد شیمیایی ساخته شده توسط سلول‌های توموری هستند که با استفاده از آزمایش خون می‌توان آنها را در خون شما تشخیص داد. اما نشانگرهای تومور نیز توسط برخی از سلول‌های طبیعی بدن تولید می‌شوند و ممکن است در شرایط غیر سرطانی سطح آنها به میزان قابل توجهی افزایش یابد. این امر امکان آزمایش‌های نشانگر تومور را برای کمک به تشخیص سرطان محدود می‌کند. تنها در شرایط بسیار نادر چنین آزمایشی برای تشخیص قطعی سرطان در نظر گرفته خواهد شد.
بهترین روش استفاده از نشانگرهای توموری در تشخیص سرطان مشخص نشده است و استفاده از برخی آزمایشات نشانگر تومور بحث برانگیز است. نمونه‌هایی از نشانگرهای تومور عبارتند از: تومورهای سلول زایا مانند سرطان بیضه و سرطان تخمدان.
- گردش سلول‌های توموری:
آزمایشات خون اخیراً برای تشخیص سلول‌هایی که از محل اولیه سرطان جدا شده‌اند و در جریان خون شناور هستند استفاده می‌شود. یک آزمایش گردش سلولی توسط سازمان غذا و دارو برای نظارت بر افراد مبتلا به سرطان سینه، روده بزرگ یا پروستات تأیید شده است. این آزمایش معمولاً در محیط بالینی استفاده نمی‌شود.
نتایج آزمایشات خون که برا یتشخیص سرطان انجام می‌شوند، به چه معناست؟
نتایج آزمایش باید با دقت تفسیر شوند زیرا عوامل متعددی می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند، مانند تغییرات در بدن شما یا حتی آنچه می‌خورید.
علاوه بر این، به خاطر داشته باشید که شرایط غیر سرطانی گاهی اوقات می‌تواند باعث نتایج غیر طبیعی آزمایش شود. در موارد دیگر، ممکن است سرطان وجود داشته باشد حتی اگر نتایج آزمایش خون طبیعی باشد. این بدان معناست که تناسل آزمایش کاذب باشند.
پزشک نتایج آزمایش شما را بررسی می‌کند تا تعیین کند که آیا سطح هورمونها، سلول‌ها و تمامی موارد موجود در بدن شما که در اثر سرطان دستخوش تغییر می‌شوند در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر. یا پزشک ممکن است نتایج شما را با نتایج آزمایشات فعلی را با آزمایشاتی که در گذشته انجام داده‌اید، مقایسه کند.
قدم بعدی چیست؟
اگرچه آزمایش خون و ادرار می‌تواند به پزشک سرنخ بدهد، اما معمولاً آزمایش‌های دیگری برای تشخیص سرطان لازم است. برای اکثر انواع سرطان، بیوپسی (روشی برای بدست آوردن نمونه‌ای از سلول‌های مشکوک برای آزمایش) معمولاً برای تشخیص قطعی لازم است.
در برخی موارد، سطوح تومور مارکرها در طول زمان کنترل می‌شود. پزشک شما ممکن است طی چند ماه آزمایش پیگیری را تعیین کند. نشانگرهای توموری اغلب پس از تشخیص سرطان مفید هستند. پزشک شما ممکن است از این آزمایشات برای تعیین اینکه آیا سرطان شما به درمان پاسخ می‌دهد یا سرطان در حال رشد است، استفاده کند. در بیشتر موارد، پس از اتمام درمان سرطان، استفاده از آزمایش خون برای مراقبت و بررسی عدم بازگشت سرطان مفید نیست.
سایر آزمایش‌هایی که به تشخیص سرطان کمک می‌کنند
علاوه بر آزمایش خون، انجام آزمایشات دیگری نیز برای تشخیص سرطان ضروری است. این آزمایشات به دو دسته تست بافت و تست ادرار تقسیم می‌شوند. آزمایشات مربوط به تست بافت عبارتند از:
- فلوسیتومتری
این آزمایش برای تشخیص و طبقه بندی برخی از سرطان‌ها مانند لوسمی و لنفوم و برای ارزیابی خطر عود استفاده می‌شود. فلوسایتومتری همچنین ممکن است به عنوان بخشی از فرآیند پیوند سلول‌های بنیادی مورد استفاده قرار گیرد.
فلوسیتومتری خواص سلول‌ها را در نمونه برداری از مغز استخوان، غدد لنفاوی یا خون اندازه گیری می‌کند. نمونه ابتدا با آنتی بادی‌های مخصوص درمان شده و از مقابل پرتو لیزر عبور می‌کند. اگر آنتی بادی‌ها به سلول‌ها متصل شوند، سلول‌ها تغییر می‌کنند. وجود برخی مواد یا آنتی ژن‌ها در سطح سلول‌ها ممکن است به شناسایی نوع سلول کمک کند.
فلوسیتومتری نیز ممکن است برای اندازه گیری میزان DNA در سلول‌های سرطانی استفاده شود. در این مورد، سلول‌ها با رنگ‌های مخصوص حساس به نور که با DNA واکنش نشان می‌دهند، درمان می‌شوند. برای بیماران مبتلا به سرطان سینه، پروستات یا مثانه، مقدار غیر طبیعی DNA ممکن است نشان دهنده عود سرطان باشد. برای اطلاع از آزمایش DNA کلیک کنید.
- آزمایش ادرار
آزمایش ادرار ممکن است در تشخیص سرطان مفید باشد. این نوع آزمایش تشخیصی، اجزای ادرار شما را اندازه گیری می‌کند ، از جمله:
- قندها
- پروتئین‌ها
- گلبول‌های قرمز و سفید
این می‌تواند به تشخیص وجود برخی سرطان‌ها کمک کند. آزمایش سلول‌های موجود در نمونه ادرار سیتولوژی ادرار نامیده می‌شود. سرطان مثانه واضح ترین نوع سرطانی است که از این طریق تشخیص داده می‌شود، اما سلول‌های سرطانی کلیه، پروستات و دهانه رحم نیز ممکن است از طریق آزمایش ادرار تشخیص داده شوند. برای تفسیر آزمایش ادرار کلیک کنید.
علاوه بر این، در صورت مشکوک بودن به میلوم متعدد، تجزیه ادرار برای جستجوی پروتئین میلوم در ادرار انجام می‌شود. در صورت تشخیص این پروتئین، آزمایش اضافی ادرار به نام الکتروفورز پروتئین ادرار (UPEP) و ایمونوفیکساسیون ادرار، احتمالاً انجام می‌شود. با آزمایش ژنتیک سرطان بیشتر آشنا شوید.
