بیماری التهابی روده (IBD) یک اصطلاح است که برای توصیف اختلالاتی که شامل التهاب مزمن دستگاه گوارش شما می شود، مورد استفاده قرار میگیرد. بیماری التهابی روده (IBD) دارای انواع مختلف است که عبارتند از:
کولیت اولسراتیو و بیماری کرون معمولاً با اسهال، خونریزی مقعدی، درد شکم، خستگی و کاهش وزن مشخص میشوند. بیماری التهابی روده (IBD) میتواند ناتوان کننده باشد و گاهی منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. مراجعه فوری به ویزیت پزشک در منزل و تشخیص زودهنگام به درمان کمک بیشتری میکند.
فهرست مطالب
علائم بیماری التهابی روده (IBD) اغلب ممکن است گاه به گاه بروز دهند. آنها امکان دارد خفیف یا شدید باشند و همچنین به طور ناگهانی یا به تدریج ظاهر شوند. درواقع علائم به صورت دورهای بروز داده و شعله ور میشوند. بنابراین، وقتی علائم ندارید، در حال بهبودی هستید. علائم بیماری التهابی روده (IBD) بسته به محل و شدت التهاب متفاوت است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
افراد مبتلا به بیماری کرون نیز ممکن است در دهان خود دچار آفت شوند. گاهی اوقات زخم و شقاق نیز در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد ظاهر میشود. در صورت بروز هر یک از این علائم حتما در اسرع وقت با مشاوره پزشکی تلفنی تماس بگیرید. بیماری التهابی روده (IBD) همچنین میتواند با مشکلات خارج از دستگاه گوارش مرتبط باشد، مانند:
محققان هنوز در تلاشند تا مشخص کنند چرا برخی افراد به بیماری التهابی روده (IBD) مبتلا میشوند. علت دقیق IBD ناشناخته است. با این حال، عوامل متعددی میتواند خطر ابتلا به بیماری التهابی روده (IBD) را افزایش دهد. به نظر میرسد سه عامل در این امر نقش دارند:
افرادی که والدین، خواهر و برادر یا فرزندشان مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) هستند در معرض خطر بسیار بالاتری برای ابتلا به آن قرار دارند. به همین دلیل است که دانشمندان معتقدند IBD ممکن است یک منبع ژنتیکی داشته باشد.
سیستم ایمنی نیز ممکن است در IBD نقش داشته باشد. سیستم ایمنی به طور معمول از بدن در برابر عوامل بیماری زا، که ارگانیسمهایی هستند که باعث بیماریها و عفونتها میشوند، دفاع میکند. عفونت باکتریایی یا ویروسی دستگاه گوارش میتواند باعث ایجاد پاسخ ایمنی شود. هنگامی که بدن سعی میکند یک پاسخ ایمنی در برابر مهاجمان ایجاد کند، دستگاه گوارش ملتهب میشود. در یک واکنش ایمنی سالم، با از بین رفتن عفونت، التهاب از بین میرود.
با این حال، در افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD)، التهاب دستگاه گوارش حتی زمانی که عفونتی وجود ندارد نیز ممکن است رخ دهد. در عوض سیستم ایمنی به سلولهای خود بدن حمله میکند. این به عنوان یک واکنش خود ایمنی شناخته می شود.
IBD همچنین میتواند زمانی رخ دهد که التهاب پس از درمان عفونت از بین نرود. التهاب ممکن است برای ماهها یا حتی سالها ادامه یابد. فراموش نکنید که مراجعه به مشاوره پزشکی در این هنگام حیاتی است.
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به بیماری کرون است. سیگار کشیدن همچنین درد و سایر علائم مرتبط با بیماری کرون را تشدید میکند. خطر عوارض را نیز افزایش میدهد. با این حال، UC در درجه اول افراد غیر سیگاری و سیگاریهای سابق را تحت تاثیر قرار میدهد.
بیماری التهابی روده (IBD) در همه جمعیتها وجود دارد. با این حال، طبق تحقیقات تیم آزمایش آنلاین، گروههای قومی خاص از جمله سفید پوستان و یهودیان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
بر اساس مطالعهای نیز مشخص شد که نرخ بیماری التهابی روده (IBD) در میان سیاه پوستان در بریتانیا، به ویژه جوانان، در حال افزایش است. این تحقیق شامل افراد جوان بین 16 تا 24 سال بود، زیرا علائم IBD در 20 تا 25 درصد افراد در سنین پایین تر ظاهر میشود.
بیماری التهابی روده (IBD) امکان دارد در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در بیشتر موارد، قبل از 35 سالگی شروع میشود.
مطالعات و تحقیقات نشان داده است ، افرادی که در مناطق شهری و کشورهای صنعتی زندگی میکنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به IBD هستند. ساکنان کشورهای صنعتی همچنین تمایل به خوردن غذاهای چرب و فرآوری شده بیشتری دارند که نشان داده شده است که با توسعه بیماری التهابی روده (IBD) مرتبط است.
IBD همچنین در میان افرادی که در آب و هوای شمالی زندگی میکنند و یا جایی که اغلب سرد است، رایج تر است. محققان و مشاوره پزشکی تلفنی با بررسی تأثیر عوامل محیطی بر IBD همچنین دریافتند که داشتن سبک زندگی یا شغل بی تحرک خطر ابتلا به IBD را افزایش میدهد. از سوی دیگر، برخی از مطالعات نشان دادهاند که فعالیت بدنی در دوره قبل از بیماری به کاهش خطر شروع IBD کمک کرده است. این کاهش برای بیماری کرون قویتر از UC بود.
بیماری التهابی روده (IBD) تمایل دارد مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار دهد. طبق یک مطالعه توسط تیم ویزیت پزشک در منزل، UC به طور کلی در بین مردان بالای 45 سال بیشتر از زنان در همان محدوده سنی شایع است. از سوی دیگر، بیماری کرون در بین دختران و زنان بالای 14 سال شایعتر است.
توضیح داده شد که بیماری التهابی روده (IBD) امکان دارد زنان و مردان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد اما با این حال، عواملی وجود دارند که احتمال بروز این بیماری در برخی از افراد را افزایش میدهد. برخی از رایجترین این موارد به شرح زیر هستند:
سن. اکثر افرادی که به IBD مبتلا میشوند قبل از 30 سالگی تشخیص داده میشوند. اما برخی از افراد تا 50 یا 60 سالگی به این بیماری مبتلا نمیشوند.
نژاد یا قومیت. اگرچه سفیدپوستان بیشترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند، اما ممکن است در هر نژادی رخ دهد.
سابقه خانوادگی. اگر یکی از بستگان نزدیک مانند والدین، خواهر و برادر یا فرزند مبتلا به این بیماری باشد، در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
سیگار کشیدن. سیگار کشیدن مهم ترین عامل خطر قابل کنترل برای ابتلا به بیماری کرون است. سیگار نکشیدن ممکن است به پیشگیری از کولیت اولسراتیو کمک کند. با این حال، مضرات آن برای سلامتی کلی بیشتر از هر مزیتی است و ترک سیگار میتواند سلامت عمومی دستگاه گوارش شما را بهبود بخشد و همچنین فواید بسیاری دیگر برای سلامتی را ارائه دهد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این دسته از داروها عبارتند از ایبوپروفن (Advil، Motrin IB)، ناپروکسن سدیم (Aleve)، دیکلوفناک سدیم و … . این داروها ممکن است خطر ابتلا به بیماری التهابی روده (IBD) را افزایش دهند یا بیماری را در افرادی که مبتلا به IBD هستند بدتر کنند.
کولیت اولسراتیو و بیماری کرون دارای برخی از عوارض مشترک و برخی دیگر مختص هر بیماری است. برای کاهش احتمال بروز عوارض این بیماری توصیه میشود که در اسرع وقت (بالافاصله بعد از تجربه علائم) به ویزیت پزشک در منزل خود اطلاع دهید. عوارضی که در هر دو حالت یافت میشود ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عوارض بیماری کرون ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عوارض کولیت اولسراتیو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بیماری کرون و کولیت اولسراتیو علائم مشابهی دارند. هیچ آزمایش واحدی نمیتواند هر دو بیماری را تشخیص دهد. برای تشخیص، ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی و یا مشاوره پزشکی در مورد علائم شما سوالاتی را میپرسد. معاینه شما ممکن است با آزمایش شمارش کامل خون (CBC) و آزمایش مدفوع برای بررسی علائم التهاب روده شروع شود. در ادامه مراحل معاینه و تشخیص بیماری با جزئیات بیشتر توضیح داده شده است.
ویزیت پزشک در منزل احتمالاً بیماری التهابی روده را تنها پس از رد سایر علل احتمالی علائم و نشانههای شما تشخیص میدهد. برای کمک به تایید تشخیص IBD، به ترکیبی از آزمایش ها و روشها نیاز است:
هدف از درمان بیماری التهابی روده کاهش التهابی است که باعث ایجاد علائم و نشانههای شما میشود. در بهترین موارد، این ممکن است نه تنها به تسکین علائم، بلکه به بهبودی طولانی مدت و کاهش خطرات عوارض منجر شود. درمان IBD معمولاً شامل درمان دارویی یا جراحی است. مشاوره پزشکی تلفنی با توجه به علائم شما بهترین روش درمانی را در نظر میگیرد.
داروهای ضد التهاب اغلب اولین قدم در درمان بیماری التهابی روده هستند. داروهای ضدالتهاب شامل کورتیکواستروئیدها و آمینوسالیسیلاتها مانند مسالامین (Asacol HD، Delzicol، و غیره)، بالسالازید (Colazal) و اولسالازین (Dipentum) میباشند. اینکه کدام دارو را مصرف میکنید بستگی به ناحیه روده بزرگ شما دارد که تحت تاثیر قرار گرفته است.
این داروها به روشهای مختلفی برای سرکوب پاسخ ایمنی که مواد شیمیایی تحریک کننده التهاب را در بدن آزاد میکند، کار میکنند. هنگامی که این مواد شیمیایی آزاد میشوند، میتوانند به پوشش دستگاه گوارش آسیب برسانند. برخی از نمونههای داروهای سرکوبکننده ایمنی عبارتند از آزاتیوپرین (آزاسان، ایموران)، مرکاپتوپورین (پورینتول، پوریکسان) و متوترکسات (ترکسال).
بیولوژیکها دسته جدیدی از راههای درمانی هستند که در آن درمان به خنثی کردن پروتئینهایی در بدن تمرکز دارد که باعث التهاب میشوند. برخی از آنها از طریق انفوزیونهای داخل وریدی (IV) و برخی دیگر تزریقاتی هستند که خودتان انجام میدهید. به عنوان مثال میتوان به اینفلیکسیماب (رمیکاد)، آدالیموماب (هومیرا)، گلیموماب (سیمپونی)، سرتولیزوماب (Cimzia)، ودولیسوماب (Entyvio) و اوستکینوماب (Stelara) اشاره کرد.
آنتی بیوتیکها ممکن است علاوه بر سایر داروها یا در مواردی که عفونت نگران کننده است، برای مثال در موارد بیماری کرون دور مقعدی استفاده شود. آنتی بیوتیکهایی که اغلب توسط مشاوره پزشکی تجویز میشوند عبارتند از سیپروفلوکساسین (سیپرو) و مترونیدازول (فلاژیل).
علاوه بر کنترل التهاب، برخی داروها ممکن است به تسکین علائم و نشانههای شما کمک کنند، اما همیشه قبل از مصرف داروهای بدون نسخه با مشاوره تلفنی پزشکی خود مشورت کنید. بسته به شدت بیماری التهابی روده (IBD) شما، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه کند:
هنگامی که کاهش وزن شدید باشد، ویزیت پزشک در منزل ممکن است رژیم غذایی خاصی را توصیه کند که از طریق لوله تغذیه (تغذیه داخلی) یا مواد مغذی تزریق شده به ورید (تغذیه تزریقی) برای درمان بیماری التهابی روده (IBD) شما تجویز شود. این میتواند تغذیه کلی شما را بهبود بخشد و به روده اجازه استراحت دهد. استراحت روده میتواند التهاب را در کوتاه مدت کاهش دهد.
اگر گرفتگی یا تنگی روده دارید، پزشک ممکن است رژیم غذایی کم حجمی را که کمتر نیاز به تخلیه دستگاه گوارش دارد توصیه کند. این به کاهش احتمال گیرکردن غذای هضم نشده در قسمت باریک روده و منجر به انسداد کمک میکند.
اگر تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، دارودرمانی یا سایر درمانها علائم و نشانههای IBD شما را تسکین ندهد، مشاوره پزشکی ممکن است جراحی را توصیه کند.
گاهی اوقات ممکن است هنگام مواجهه با بیماری التهابی روده احساس درماندگی کنید. اما تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی شما ممکن است به کنترل علائم و طولانیتر شدن زمان بین تشدید علائم کمک کند.
هیچ مدرک محکمی مبنی بر اینکه آنچه میخورید واقعا باعث بیماری التهابی روده میشود وجود ندارد. اما برخی غذاها و نوشیدنیها میتوانند علائم و نشانههای شما را تشدید کنند، بهویژه در هنگام تشدید بیماری.
نگه داشتن یک دفترچه غذایی برای پیگیری آنچه میخورید و همچنین احساس خود میتواند مفید باشد. اگر متوجه شدید که برخی از غذاها باعث تشدید علائم شما می شوند، میتوانید سعی کنید آن غذاها را حذف کنید. در اینجا چند توصیه کلی برای رژیم غذایی وجود دارد که ممکن است به شما در مدیریت بیماری کمک کند:
سیگار کشیدن خطر ابتلا به بیماری کرون را افزایش میدهد و هنگامی که به آن مبتلا شوید، سیگار میتواند آن را بدتر کند. افراد مبتلا به بیماری کرون که سیگار میکشند بیشتر احتمال دارد عود کنند و به داروها و جراحی های مکرر نیاز دارند.
سیگار ممکن است به پیشگیری از کولیت اولسراتیو کمک کند. با این حال، مضرات آن برای سلامتی کلی بیشتر از هر مزیتی است و ترک سیگار میتواند سلامت عمومی دستگاه گوارش شما را بهبود بخشد و همچنین فواید بسیاری دیگر برای سلامتی را ارائه دهد.
ارتباط استرس با بیماری کرون بحث برانگیز است، اما بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، عود علائم را در دورههای پر استرس گزارش میکنند. اگر در مدیریت استرس مشکل دارید، یکی از این راهکارها را امتحان کنید:
بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات گوارشی از نوعی داروی مکمل و جایگزین استفاده میکنند. با این حال، مطالعات کمی در مورد ایمنی و اثربخشی طب مکمل و جایگزین وجود دارد. محققان گمان میکنند که افزودن بیشتر باکتریهای مفید (پروبیوتیکها) که به طور معمول در دستگاه گوارش یافت میشوند ممکن است به مبارزه با بیماری التهابی روده (IBD) کمک کند. اگرچه تحقیقات محدود است، شواهدی وجود دارد که افزودن پروبیوتیکها به همراه سایر داروها ممکن است مفید باشد، اما این مورد ثابت نشده است.
بیماری التهابی روده (IBD) فقط از نظر جسمی روی شما تأثیر نمیگذارد، عوارض عاطفی نیز دارد. اگر علائم و نشانهها شدید باشند، زندگی شما ممکن است حول یک نیاز دائمی به دویدن به توالت باشد. حتی اگر علائم شما خفیف باشد، بیرون آمدن در جمع به منظور مراجعه به سرویس بهداشتی دشوار است. همه این عوامل میتوانند زندگی شما را تغییر دهند و ممکن است منجر به افسردگی شوند. در اینجا چند کار وجود دارد که میتوانید انجام دهید:
آگاهی داشتن: یکی از بهترین راهها برای کنترل بیشتر این است که تا حد امکان در مورد بیماری التهابی روده بدانید. به دنبال اطلاعات از منابع معتبر باشید.
به یک گروه پشتیبانی بپیوندید: اگرچه گروههای حمایتی برای همه مناسب نیستند، اما میتوانند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت شما و همچنین حمایت عاطفی ارائه دهند. اعضای گروه اغلب در مورد آخرین درمانهای پزشکی یا درمانهای یکپارچه میدانند.
با یک درمانگر صحبت کنید: برخی از افراد مشورت با یک متخصص سلامت روان به منظور مدیریت مشکلات مرتبط با بیماری التهابی روده و مشکلات عاطفی میتواند ایجاد کند، مفید میدانند.
اگرچه زندگی با IBD میتواند دلسرد کننده باشد، تحقیقات در حال انجام است و اطلاعات بیشتر و بهتری به دست آمده است.