آلرژی غذایی در نوزاد
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
24 / 08 / 1400
تشخیص آلرژی غذایی در نوزادان دشوار است. مهم است که بدانید علائم چیست و چگونه آنها را در کودک خود تشخیص دهید. حدود 3% از نوزادان حداقل به یک غذا و تقریبا 9% از کودکان 1 ساله حساسیت دارند. محرک‌های رایج آلرژی در نوزاد شیر گاو، سویا و تخم مرغ هستند.
برخی از نوزادان ممکن است به پروتئین‌های این غذاها در شیر مادر نیز واکنش نشان دهند. برخی دیگر تنها زمانی واکنش نشان می‌دهند که غذای مشکل ساز را مصرف کنند. علائم آلرژی غذایی در نوزاد می‌تواند خفیف یا شدید باشد. برای یک واکنش شدید، همیشه به فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید. در این مقاله، علائمی را که باید مراقب آنها باشید، نحوه تشخیص آنها در نوزادان و اینکه چه مواردی خفیف یا شدید در نظر گرفته می‌شود را خواهید آموخت.
شما همچنین آگاه می‌شوید که چقدر طول می‌کشد تا علائم را ببینید و چگونه از عوارض واکنش‌های آلرژیک شدید در نوزاد خود جلوگیری کنید.
فهرست مطالب
علائم آلرژی غذایی در قسمت‌های مختلف بدن نوزاد
- چشم‌ها: خارش، آبریزش، تورم
- بینی: گرفتگی، آبریزش، خارش، عطسه
- دهان: تورم، خارش
- گلو: گرفتگی صدا، سرفه، تورم
- ریه‌ها: مشکل در تنفس، خس خس سینه
- قلب: فشار خون پایین، پوست رنگ پریده، از دست دادن هوشیاری
- هضم: تهوع، استفراغ، درد شکم، رفلاکس، اسهال
- پوست: خارش، اگزما، کهیر، تورم
آلرژی غذایی در نوزاد می‌تواند علائم زیادی ایجاد کند، که تشخیص برخی از آنها ممکن است در نوزادی که خیلی جوان است برای گفتن آنچه در حال وقوع است، سخت باشد. اگر یکی از والدین یا خواهر و برادرهای بیولوژیکی آلرژی غذایی داشته باشد، کودک شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار می‌گیرد. به خصوص مهم است که مراقب واکنش‌های نوزاد در معرض خطر باشید.
بیشتر علائم آلرژی غذایی در نوزاد به صورت واکنش‌های خفیف در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، برخی از آنها گاهی ممکن است شدید باشند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشند. در صورت داشتن هر گونه سوال با مشاوره تلفنی پزشکی مجموعه آزمایش آنلاین تماس بگیرید.
علائم خفیف
علائم خفیف آلرژی غذایی در نوزاد شما ممکن است به سختی از سایر بیماری‌ها تشخیص داده شود. نکته کلیدی این است که مراقب باشید چه علائمی با هم اتفاق می‌افتند و آیا بلافاصله بعد از مصرف غذا ظاهر می‌شوند یا خیر.
- قولنج
قولنج یک بیماری یا تشخیص خاص نیست. این یک اصطلاح توصیفی است و به این معناست که نوزاد شما حداقل به مدت سه ساعت در روز، سه روز در هفته یا حداقل به مدت سه هفته به طور غیر قابل تسلی گریه می‌کند. معمولاً یک الگوی قابل پیش بینی وجود دارد. شما می‌توانید عارضه قولنج را با علائم آن تشخیص دهید:
- گریه با صدای بلند
- حالتی که آرام کردن نوزاد سخت است
- صورت قرمز، احتمالاً با پوست رنگ پریده اطراف دهان
- آنها ممکن است پاها را به سمت بالا بکشند، بازوها را سفت کنند، عضلات را به هم ببندند یا کمر را قوس دهند
در حالی که آلرژی غذایی در نوزاد ممکن است باعث کولیک شود، اما چندین مورد نیز ممکن است ایجاد کند. اینها شامل تحریک بیش از حد، ناتوانی در تسکین خود یا مشکل گوارشی غیر از آلرژی است.
هیچ راهی برای تشخیص قولنج مربوط به آلرژی از هر نوع قولنج دیگری وجود ندارد. در عوض، به علائم دیگری که ممکن است همراه با آن باشد توجه کنید.
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اکنون بر این باورند که برخی از نوزادان مبتلا به قولنج به رفلاکس اسید (GERD) مبتلا هستند. درصدی از این نوزادان ممکن است حساسیت به شیر گاو داشته باشند که باعث رفلاکس آنها می‌شود. پزشک اطفال شما می‌تواند داروی رفلاکس را تجویز کند یا ممکن است یک روش متفاوت را پیشنهاد دهد.
- خارش
آلرژی غذایی می‌تواند باعث خارش در همه جای بدن شود. ممکن است سخت باشد که به طور قطعی تشخیص دهید که آیا کودک شما این علامت را در حال حاضر تجربه می‌کند یا خیر. قبل از اینکه به اندازه کافی بزرگ شوند که بتوانند خارش ایجاد شده را به صورت مستقل از بین ببرند، ممکن است نوزاد علائم دیگری را از خود بروز دهند. به عنوان مثال، برای از بین بردن خارش سعی می‌کند ناحیه مورد نظر از بدن خود را به جایی بمالد تا این حالت را از بین ببرد. با این حال، خارش مشکوک برای تشخیص دادن حساسیت غذایی در نوزاد کافی نیست. اما این بخش مهمی از تشخیص علت دقیق حساسیت غذایی است.
- اگزما
اگزما یک نوع مشکل پوستی مانند راش، پوسته پوسته شدن به همراه خارش است که ممکن است قرمز و خام شود. بسته به سن کودک شما می‌تواند متفاوت به نظر برسد:
- 0-6 ماهگی: اگزما معمولاً روی گونه‌ها، چانه، پیشانی و پوست سر دیده می‌شود. گاهی اوقات به مناطق دیگر نیز سرایت می‌کند. ممکن است قرمز و گریه کننده به نظر برسد.
- 6 تا 12 ماهگی: اگزما اغلب در آرنج و زانو، جایی که پوست در اثر خزیدن مالیده می‌شود، بروز می‌کند. یک بثورات عفونی ممکن است علائمی از قبیل یک پوسته زرد ایجاد کند.
- ۲ تا ۵ سال: اگزما به احتمال زیاد در چین‌های زانو و آرنج یا مچ دست، دست‌ها و مچ پا ایجاد می‌شود. ممکن است خشک، پوسته پوسته و ضخیم به نظر برسد.
اگزما در ناحیه پوشک نادر است زیرا رطوبت اضافی در آنجا وجود دارد. برای نوزادانی که در معرض خطر هستند یا قبلاً اگزما دارند، تحقیقات نشان می‌دهد که دو چیز می‌تواند تعداد و شدت تشدید اگزما را در چهار ماه اول زندگی کاهش دهد:
- تغذیه انحصاری با شیر مادر
- مکمل با فرمول هیدرولیز شده هیپوآلرژنیک
برای تسکین پوست کودک، پزشک اطفال ممکن است توصیه کند از موارد زیر استفاده کنید:
- حمام با بلغور جو دوسر
- لوسیون‌های غیر استروئیدی مانند ژل‌های مخصوص نوزادان
- کمپرس سرد
- استفاده از کمپرس‌ها مرطوب
برای خارش شدید، ممکن است آنتی هیستامین‌ها یا کرم‌های استروئیدی را توصیه کنند.
- کهیر
کهیرها برآمدگی‌های صورتی یا قرمز با مرکز کم رنگ هستند. آنها ممکن است با خارش شدید همراه باشند. کهیر ناشی از آلرژی غذایی گسترده است (در سراسر بدن) و معمولاً در عرض حدود شش ساعت خود به خود از بین می‌رود. اندازه کهیرها متفاوت است. به عنوان مثال آنها ممکن است از نیم اینچ تا چند اینچ باشند. شکل آنها ممکن است نامنظم باشد و می‌توانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند. آنها ممکن است از یک منطقه ناپدید شده تا در منطقه دیگر ظاهر شوند.
کهیر خود یک مورد اورژانسی تلقی نمی‌شود. اما هنگامی که آنها گسترده هستند، می‌توانند به یک واکنش آلرژیک یا عفونت تبدیل شوند. تنها حدود 3 درصد از کهیرها از آلرژی غذایی ناشی می‌شوند. اگر کهیر فقط در یک منطقه باشد، به احتمال زیاد به دلیل تماس فیزیکی با آن است، مانند بزاق حیوانات خانگی یا گرده.
- سندرم آلرژی دهان
برخی از نوزادان پس از خوردن میوه‌ها و سبزیجات خام دچار کهیر، خارش یا تورم در اطراف دهان خود می‌شوند. این حالت سندرم آلرژی دهانی است که یک واکنش جزئی محسوب می‌شود. کهیرهای خفیف نیازی به درمان ندارند. آنها به طور معمول خود به خود درمان شده و از بین می‌روند.
برای درمان کهیر در خانه، از داروی آلرژی مناسب برای سن نوزادتان استفاده کنید. اگر مطمئن نیستید از چه چیزی استفاده کنید، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. اگر بیش از یک سال سن دارند، بنادریل اغلب اولین انتخاب است. اگرچه ممکن است برای نوزادان کوچکتر بی خطر نباشد.
اگر کودک شما هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کند باید فورا مراقبت‌های پزشکی را دریافت کنید:
- بعد از خوردن آجیل، تخم مرغ، ماهی یا صدف کهیر ایجاد می‌شود
- بعد از مصرف دارو کهیر ایجاد می‌شود
- کهیرهای گسترده ایجاد شده و زیر یک سال سن دارد
- نوزاد شما بیمار و بی‌حال به نظر می‌رسد
- علائمی دارد که نگران کننده بنظر می‌رسند
آلرژی غذایی در نوزاد می‌تواند منجر به ایجاد آنافیلاکسی شود که تهدید کننده زندگی است. این امر با شروع ناگهانی کهیر به اضافه مشکل در تنفس یا بلع اتفاق می‌افتد. خطر آنافیلاکسی بین 30 دقیقه تا 2 ساعت پس از مواجهه با آن است.
در صورت بروز علائم زیر فورا با اورژانس تماس بگیرید:
- اگر کودک شما کمتر از دو ساعت پس از قرار گرفتن در معرض چیزی که می‌دانید به آن آلرژی دارد، در بدن خود کهیر می‌زند
- ناگهان سرفه می‌کند که با صداهای خش داری همراه است
- در بلع مشکل دارد
- آبریزش دهان غیر معمول دارد
- اگر صحبت می‌کند، گفتار نامفهومی دارد
- تورم صورت، لب‌ها و چشم‌ها
کودک شما ممکن است در صورت خود و به خصوص در لب‌ها و اطراف چشم‌ها، حالت “پف کرده” به خود بگیرد. به این حالت آنژیوادم می‌گویند. درمان آلرژی به برطرف شدن آنژیوادم کمک می‌کند.
مراقب مشکلات تنفسی نیز باشید. تورم صورت و لب‌ها می‌تواند با تورم زبان و گلو همراه باشد که در صورت اختلال در تنفس، امکان دارد به یک مشکل اورژانس پزشکی تبدیل شود.
- مشکلات گوارشی
آلرژی غذایی در نوزاد می‌تواند به چندین علامت گوارشی منجر شود:
- درد شکم: اندازه گیری این درد در نوزاد دشوار است. برخی از نشانه‌ها ممکن است شامل داشتن گریه‌های ناآرام باشند که نوزاد در این حالت زانوهای خود را به سمت سینه خود بکشند.
- استفراغ: اگر کودکتان استفراغ کرده است، مطمئن شوید که او را روی زمین نگذارید، زیرا ممکن است تنفس وی دچار مشکل شود (استفراغ در ریه‌های او اختلال ایجاد کننو و تنفس را دشوار یا قطع کنند).
- مدفوع شل یا اسهال: ممکن است حاوی مخاط یا خون باشد.
اگر کودک شما استفراغ مزمن یا خون یا مخاط در پوشک خود دارد، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش‌های تشخیصی انجام دهد.
در صورت استفراغ و یا اسهال، تمام تلاش خود را بکنید تا بدن کودکتان را هیدراته نگه دارید. اگر نمی‌توانند چیزی بنوشند یا شروع به نشان دادن علائم کم آبی کردند، فوراً از پزشک کمک بگیرید. علائم کم آبی بدن در نوزاد عبارتند از:
- وقتی گریه می‌کنند اشک نمی‌ریزد
- خشکی لب و زبان
- تعداد کم خیس شدن پوشک (دفع ادرار در روز برای نوزادان به تعداد 6 بار طبیعی است)
- چشم‌های گود رفته
- پوست خشک و چروکیده
- تنفس عمیق و سریع
- دست و پاهای سرد و لکه دار
علائم کلاسیک آلرژی غذایی در نوزاد
آلرژی غذایی می‌تواند علائم کلاسیک را به کودک شما بدهد:
- گرفتگی و آبریزش بینی که می‌تواند مزمن شود (رینیت آلرژیک)
- عطسه کردن
- سرفه کردن
- چشم‌های خارش دار و آبریزش
این علائم به طور کلی با داروهای آلرژی درمان می‌شوند.
علائم یک واکنش آلرژیک خفیف عبارتند از:
- قولنج
- خارش
- اگزما
- کهیر
- تورم صورت، لب‌ها و چشم‌ها
- مشکلات گوارشی (استفراغ، اسهال)
- علائم آلرژی کلاسیک (عطسه، آبریزش بینی)
علائم واکنش آلرژیک شدید عبارتند از:
یک واکنش آلرژیک شدید را آنافیلاکسی یا شوک آنافیلاکتیک می‌نامند. آنافیلاکسی در نوزادان نادر است. به احتمال زیاد علائم بلافاصله پس از اینکه کودک شما با غذا یا شیر خشک آشنا شد ظاهر می‌شود. علاوه بر علائم آلرژیک بالا، مراقب موارد زیر نیز باشید:
- خس خس سینه، مشکل در تنفس: به صدای ناله یا تق تق مانند گوش کنید. نوزادان ممکن است نفس نفس بزنند یا لب‌های خود را به هم فشار دهند تا نفس بکشند.
- تورم دهان، صورت یا گلو: ممکن است تنفس یا بلع را مختل کند.
- خفگی: این نشانه ناراحتی تنفسی است.
- پوست رنگ پریده و برافروخته: اگر کودک شما کهیر داشته باشد، تشخیص این علامت ممکن است سخت باشد و بروز این موارد ممکن است نشان دهنده افت فشار خون باشد.
- از دست دادن هوشیاری: این نشانه فشار خون پایین و خطرناک است. با مراقبت‌های فوری تماس بگیرید.
چه زمانی علائم ظاهر می‌شوند؟
علائم آلرژی غذایی در نوزاد معمولاً به سرعت ظاهر می‌شود. به عنوان مثال، در عرض چند دقیقه پس از خوردن مواد غذایی مورد نظر. آنافیلاکسی بین 30 دقیقه تا 2 ساعت پس از خوردن غذای مشکل ساز ایجاد می‌شود.
ممکن است کودک شما در ابتدا یک غذای خوب را مصرف کرده و آن را تحمل کند اما بعداً دچار آلرژی شود. آلرژی می‌تواند در هر مرحله از زندگی ایجاد شود. هر غذایی ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود. اما با این حال، غذاهایی که به احتمال زیاد (90%) باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شوند، به شرح زیر هستند:
- شیر
- تخم مرغ
- گندم
- سویا
- بادام زمینی
- آجیل درختی
- ماهی
- صدف
اکثر بچه‌هایی که به شیر، تخم مرغ، گندم یا سویا حساسیت دارند تا سن 5 سالگی حساسیت غذایی آنها اغلب بیشتر می‌شوند. برخی دیگر ممکن است طولانی تر یا دائمی باشند.
جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک
بهترین راه برای به حداقل رساندن خطر واکنش‌های آلرژیک در نوزاد، شیر دادن است. این کمترین مورد است که ممکن است باعث ایجاد واکنش شود. با این حال، اگر به نظر می‌رسد که کودک شما نسبت به شیر مادر واکنش نشان می‌دهد، ممکن است به این دلیل باشد که به پروتئین‌های غذایی که خورده‌اید و از طریق شیر شما منتقل می‌شود، حساسیت دارد.
شیردهی بین چهار تا شش ماهگی ممکن است خطر اگزما، خس خس سینه و حساسیت به شیر گاو را در کودک کاهش دهد. هنگامی که کودک شما بین چهار تا شش ماهه شد، غذاهای جامد با ترکیبات تکی مانند سیب یا کدو، یا غلات برنج را استفاده کنید. با غذاهایی که احتمال ایجاد آلرژی ندارند را در برنامه غذایی نوزاد خود قرار دهید و کمی بعد غذاهای بالقوه آلرژی زا را وارد کنید.
غذاهای جدید را چند روز کنار بگذارید. سپس اگر کودک شما واکنشی نشان داد، به راحتی می‌توان فهمید که مشکل از چه غذایی است.
برخی افراد منتظر می‌مانند تا در زمان نسبتا بزرگسالی به کودک خود غذاهای پرخطر مانند تخم مرغ و بادام زمینی بدهند. اما متخصصان می‌گویند که تاخیر در قرار گرفتن در معرض آن غذاها ممکن است خطر ابتلا به آلرژی غذایی را افزایش دهد.
اگر آلرژی ندارید، لازم نیست از مصرف آلرژن‌های غذایی احتمالی در دوران بارداری و شیردهی اجتناب کنید. هیچ مدرکی وجود ندارد که این کار از ایجاد آلرژی در نوزاد جلوگیری کند.
هنگامی که متوجه شدید که کودک شما به چیزی حساسیت دارد، بهترین راه برای جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک این است که با جدیت از خوردن غذای مشکل دار خودداری کنید.
آلرژی غذایی در نوزاد؛ جمع‌بندی
حدود 3 درصد از نوزادان آلرژی غذایی را تجربه می‌کنند. علائم این اختلال ممکن است یک واکنش خفیف قولنج، اگزما، کهیر، استفراغ، اسهال، عطسه و آبریزش بینی باشد.
واکنش‌های شدید آنافیلاکسی نامیده می‌شوند و شامل خس خس سینه یا مشکل در تنفس، تورم دهان و گلو و احتمالاً از دست دادن هوشیاری است. آنافیلاکسی همیشه یک مورد اورژانس پزشکی است. بنابراین، بهتر است با علائم آن آشنا باشید و فورا با اورژانس تماس بگیرید.
علائم آلرژی به سرعت بعد از مصرف غذایی که منجر به ایجاد واکنش آلرژیک می‌کند، ظاهر شود. یک واکنش شدید ممکن است در عرض دو ساعت بعد از مصرف غذای مورد نظر رخ دهد. محرک‌های رایج آلرژی شامل شیر، تخم مرغ، گندم، سویا، آجیل، ماهی و صدف هستند.
شما می‌توانید با شیردهی و استفاده از غذاهای تک ماده‌ای از بروز واکنش‌های آلرژیک پیشگیری کنید. استفاده از غذاهای پرخطر برای جلوگیری از ایجاد آلرژی غذایی در نوزاد خود را به تعویق نیندازید زیرا قرار گرفتن در معرض زود هنگام آنها ممکن است به جلوگیری از آلرژی غذایی کمک کند.
اگر کودک شما به پروتئین‌های برخی غذاها در شیر مادر واکنش نشان می‌دهد، ممکن است لازم باشد از آن غذا اجتناب کنید. با این حال، اعتقاد بر این است که اجتناب از غذاهای بالقوه آلرژیک در دوران بارداری یا شیردهی هیچ مزیت پیشگیرانه‌ای را شامل نمی‌شود. در صورت داشتن هر گونه سوال با مشاوره تلفنی پزشکی مجموعه آزمایش آنلاین تماس بگیرید.
