سن بارداری
نوشته شده توسط مهدی یاری
06 / 04 / 1400
فهرست مطالب
سن بارداری
به طور کلی، زنان میتوانند بعد از رسیدن به سن بلوغ و شروع دوره قاعدگی باردار شوند و زمانی که یائسه شدند، این چرخه (باردار شدن) را متوفق نمایند. بدین صورت، متوجه میشویم که سن متوسط سن بارداری زنان بین 12 الی 51 سال است. به طور طبیعی، باروری با افزایش سن کاهش مییابد، بنابراین این امر میتواند بارداری را برای زنان دشوار کند. همچنین تشکیل خانواده در اواخر زندگی ممکن است خطرات بیشتری را (مربوط به عوارض بارداری) ایجاد کند.
متخصصان میگویند بهترین زمان برای بارداری بین اواخر دهه 20 و اوایل دهه 30 است. این محدوده سنی با بهترین نتایج برای مادر و کودک همراه است. یک مطالعه سن ایده آل برای به دنیا آوردن اولین فرزند را 30 سال مشخص کرده است.
سن مادر فقط یکی از عواملی است که در تصمیم والدین برای باردار شدن نقش اساسی را ایفا میکند. اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که حائز اهمیت هستند. به عنوان مثال مادر و پدر باید از نظر مالی و عاطفی هم آمادگی لازم برای تشکیل خانواده را در نظر بگیرند. این زمان بندی و تصمیمگیری برای زنان کاملا منحصر به فرد و متفاوت است.
سن چگونه بر بارداری تأثیر میگذارد؟
برای زنان، اواخر نوجوانی و اوایل 20 سالگی بارداری به اوج خود میرسد و اغلب تا 30 سالگی شروع به کاهش میکند. طبق کالج متخصص زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، از هر 4 زن سالم در 20 سالگی یا اوایل 30 سالگی حدود 1 نفر در هر چرخه قاعدگی باردار میشوند، در حالی که این مورد در حالت طبیعی در هر 10 زن سالم تا 40 سالگی نیز صدق میکند.
علت بروز این حالت بدین خاطر است که با افزایش سن زن، میزان عرضه و دوام تخمک کاهش مییابد. همچنین، سطح هورمونها دستخوش تغییر میشوند و کار بدن را برای حمایت از بارداری سالم دشوارتر میکند.
علاوه بر این، ممکن است با افزایش سن خطر بیماریهایی مانند فیبروم رحم و آندومتریوز نیز همراه باشد. تمامی این موارد میتوانند روی بارداری تأثیر بگذارند. آندومتریوز شامل بافتی شبیه پوشش داخلی رحم است که خارج از رحم رشد میکند. این بافت ممکن است باعث انسداد یا تغییر شکل اندامهای تولید مثل شود و دسترسی اسپرم به تخمک را برای باردار شدن مشکلتر کند. این وضعیت همچنین ممکن است باعث حمله سیستم ایمنی به جنین شود. با این حال، بسیاری از زنان مبتلا به آندومتریوز باردار میشوند و بچه خود را سالم به دنیا میآورند.
سن نیز میتواند بر قدرت باروری مردان تأثیر بگذارد، اما کاهش قدرت بارداری در مردان نسبت به زنان کمتر قابل پیش بینی است. علاوه بر این، سن بالای 45 سال در یک مرد میتواند بارداری را دشوارتر کند. همچنین میتواند احتمال بروز عوارض بارداری را افزایش دهد. در موارد خاص، سن بالای پدر میتواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- از دست دادن بارداری
- ناهنجاریهای ژنتیکی
- شکاف کام
- دیابت بارداری
- پره اکلامپسی
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- بیماری قلبی
- تشنج
ارتباط سن و بارداری
هنگامی که زنان به دنیا میآیند، حدود دو میلیون تخمک نیز با آنها متولد میشوند. تعداد تخمکها به تدریج در طول سالها کاهش مییابند. به عنوان مثال در سن 37 سالگی، حدود 25000 تخمک باقی میماند. در سن 51 سالگی، فقط 1000 تخمک باقی میماند. هنوز هم ممکن است به نظر برسد که تعداد آنها بسیار زیاد است اما با افزایش سن کیفیت تخمکها نیز پایین میآید.
خطر ابتلا به بیماری هایی که می توانند بر باروری تأثیر منفی بگذارند ، مانند آندومتریوز و بیماری لوله ، با افزایش سن نیز افزایش می یابد. به دلیل این عوامل، باروری از حدود 32 سالگی به تدریج کاهش مییابد. از 35 تا 37 سالگی، قدرت باروری با سرعت بیشتری کاهش میابد. بعد از سه ماه تلاش برای باردار شدن، احتمال چرخه بعدی برای باردار شدن به شرح زیر است:
- 18 درصد در 25 سالگی
- 16 درصد در 30سالگی
- 12 درصد در 35 سالگی
- 7 درصد در 40 سالگی
مواردی نیز وجود دارند که ممکن است شانس بارداری را کاهش دهد، از جمله:
- سیگار کشیدن
- روشهای درمانی سرطانی مانند پرتودرمانی و شیمیدرمانی
- عفونت لگن
بارداری در سنین خاص چه فوایدی دارد؟
طبق گفته مرکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری، میانگین سن بارداری 27 سال است. میزان زاد و ولد در بین زنان 30 ساله افزایش یافته است و در بین زنان 20 ساله کاهش یافته است. افزایش سن والدین میتواند احتمال ناهنجاریهای مادرزادی و از دست دادن بارداری را افزایش دهد.
ناهنجاریهای مادرزادی در سنین مختلف بارداری
براساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) ، از هر 33 نوزاد متولد شده در ایالات متحده 1 نفر دارای ناهنجاری مادرزادی است. یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که زنان 40 ساله یا بالاتر به احتمال زیاد نوزادانی با اختلالات مادرزادی متولد میکنند. برخی از این اختلالات و ناهنجاریهای مادرزادی عبارتاند از:
- کرانیوسینوستوز یا بدشکلی جمجمه که در این حالت استخوانهای جمجمه خیلی زود به هم میپیوندند.
- هیپوسپادیاس که در آن دهانه مجرای ادرار در زیر آلت تناسلی مرد ایجاد میشود.
- آترزی مری (بن بست مری) که در آن مری به معده متصل نمیشود.
سن مادر همچنین میتواند در احتمال به دنیا آوردن نوزادی با سندرم داون تأثیر بگذارد. طبق CDC ، از هر 700 نوزاد، 1 نفر متولد شده در ایالات متحده مبتلا به سندرم داون است. سندروم داون به حالتی گفته میشود که جنین بجای 46کروموزوم، 47کروموزوم دارد. این کروموزوم اضافی میتواند رشد روحی و جسمی کودک را قبل و بعد از تولد تحت تأثیر قرار دهد.
نمودار زیر نحوه تأثیر سن مادر بر احتمال به دنیا آوردن نوزادی با سندرم داون را شرح میدهد:
- 20 سال 1 در 1480
- 30 سال 1 در 940
- 35 سال 1 در 353
- 40 سال 1 در 85
- 45 سال 1 در 35
از دست دادن سن بارداری و مردهزایی
بارداری در اواخر زندگی نیز میتواند خطر از دست دادن بارداری را افزایش دهد. یک مطالعه معتبر در نروژ در سال 2019 نشان داد که، در حالی که میزان کلی سقط جنین 12.8 درصد بود، این میزان در میان زنان 45 ساله و بالاتر 53 درصد بود.
مهم است که به خاطر داشته باشید که طیف وسیعی از عوامل بر خطر از دست دادن بارداری تأثیر میگذارد. خطر تولد نوزاد مرده نیز با افزایش سن مادر افزایش مییابد. ارقام زیر از یک مطالعه جمعیتی در سال 2015 در سوئد بدست آمده است:
- 25–29 سال 0.27٪
- 30–34 سال 0.31٪
- 35-39 سال 0.40٪
- 40 سال به بالا 0.53
پره اکلامپسی در سن های بارداری
پره اکلامپسی نوعی بیماری است که با فشار خون بالا مشخص میشود و علت اصلی مرگ مادر و بیماری بسیاری از نوزادان است. توجه داشته باشید که افزایش مشخصه فشار خون به طور معمول پس از هفته 20 بارداری شروع میشود. اختلالات فشار خون بالا از جمله پره اکلامپسی، 10٪ از بارداریها را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد. خطر پره اکلامپسی در زنان بارداری که بیش از 40 سال دارند بیشتر است. هر کسی که علائم پره اکلامپسی را تجربه میکند، باید به دنبال کمک فوری پزشک باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
- تورم در صورت و دستها
- کاهش دفعات و مقدار ادرار
- تنگی نفس
- تحریک پذیری
- تغییرات بینایی مانند افزایش حساسیت به نور یا دیدن چشمههای نور
- افزایش وزن 3-5 پوند در 1 هفته
- سردرد
- درد شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
تاثیر افزایش سن در بارداری
تشکیل خانواده در سن بالا میتواند مزایایی داشته باشد. به عنوان مثال، والدین وقت بیشتری برای پسانداز، برقراری رابطه بهتر با همسر، ایجاد امنیت مالی و اقتصادی بیشتر برای آینده فرزند را خواهند داشت. سن بالا همچنین میتواند خرد و بردباری به همراه آورد. برخی از شواهد وجود دارد که نشان میدهند فرزندانی که والدین آنها سن بالاتری دارند، به سطح بالاتری از تحصیل میرسند.
جلوگیری از بارداری ممکن است برای مادر نیز مزایایی داشته باشد. مطالعه معتبر منبع 2012 نشان داد که زنانی که آخرین یا تنها فرزند خود را در 40 سالگی یا بیشتر به دنیا آوردند، خطر کمتری برای ابتلا به سرطان رحم آنها را تهدید میکند. خطرات بارداری در سن 35 سالگی و بالاتر به شرح زیر هستند:
- دیابت بارداری
- فشار خون بالا
- پره اکلامپسی
- جفت سرراهی
- سقط جنین
- تولد زودرس
- مردهزایی
- نیاز به زایمان سزارین
- خونریزی شدید بعد از زایمان
- نوزاد کم وزن هنگام تولد
- ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون
فواید بچهدار شدن در سنین پایین
جوان بودن مادر برای سلامتی کودک نیز مفید است. همچنین احتمال بارداری در اواخر دهه 20 یا اوایل 30 سالگی بیشتر است. باردار شدن در این مدت احتمال ابتلا به عارضه بارداری را نیز کاهش میدهد.
چه زمانی باید برای مشاوره باروری به پزشک مراجعه کرد؟
مسائل مربوط به سن باروری بسیار رایج است. بیش از 12 درصد زنان در باردار شدن مشکل دارند. بدین خاطر، اگر زنان نتوانند باردار شوند، یک متخصص باروری میتواند آزمایشاتی را انجام دهد تا دلیل باردار نشدن را تشخیص دهد و برای بهبود شانس بارداری وی درمانهایی را ارائه دهد. در این موارد به یک متخصص باروری مراجعه کنید:
- شما 35 ساله یا کمتر هستید و یک سال است که سعی در باردار شدن دارید.
- شما بیش از 35 سال سن دارید و بیش از 6 ماه تلاش کردهاید که باردار شوید.
- شما بیش از 40 سال سن دارید و دوست دارید یک خانواده تشکیل دهید.
درمان باروری که پزشک توصیه میکند به عواملی مانند علت مشکلات باروری، سن و ترجیحات مادر بستگی دارد. گزینهها عبارتند از:
- داروهای باروری برای تحریک تخمک گذاری
- جراحی برای رفع بیماری رحم مانند آندومتریوز، فیبروم، یا انسداد لولههای رحمی
- تلقیح داخل رحمی، جایی که اسپرم در طی تخمکگذاری مستقیماً در رحم قرار میگیرد
- لقاح آزمایشگاهی، جایی که اسپرم و تخمک در آزمایشگاه قرار میگیرند تا زمانی که جنین تشکیل شود، سپس در رحم مادر کاشته میشود
- انتقال داخل رحمی زیگوت و انتقال داخل رحمی گامت، جایی که اسپرم و تخمک بارور شده در لوله رحمی مادر قرار میگیرد.
اگر آماده هستید که برای بچهدار شدن اقدام کنید، در اینجا چند اقدام وجود دارد که میتوانید برای تحقق رویای خود یعنی پدر و مادر شدن، انجام دهید:
- به یک وزن سالم برسید. شاخص توده بدنی ایده آل بین 19 تا 24 است. اضافه وزن یا کمبود وزن میتواند بر توانایی مادر در تخمک گذاری تأثیر بگذارد.
- سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن میتواند به تخمک آسیب برساند و در صورت باردار شدن احتمال سقط جنین در مادر بیشتر میشود.
- رژیم خود را رعایت کنید. استفاده از یک رژیم غذایی پرچرب میتواند به افزایش وزن کمک کرده و چرخه تولید مثل را مختل کند.
- کافئین و الکل را محدود کنید. تحقیقات انجام شده مصرف بیش از حد کافئین (بیش از دو یا سه فنجان قهوه در روز) را با سقط جنین مرتبط دانسته است. استفاده مکرر از الکل میتواند مدت زمان باردار شدن شما را طولانی کرده و برای رشد جنین مضر باشد.
با رعایت این نکات میتوان شانس داشتن یک کودک سالم را افزایش داد:
- هر بیماری را که می تواند بارداری را خطرناک کند، از جمله دیابت و فشار خون بالا درمان کنید.
- برای اطمینان از سلامت کافی برای باردار شدن، به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. سپس، در تمام قرار ملاقاتهای برنامهریزی شده خود شرکت کنید. با مراجعه منظم به متخصص، پزشک میتواند سلامت مادر و کودک را کنترل کرده و مشکلات پیش آمده را برطرف کند.
- از بدن خود به خوبی مراقبت کنید. سیگار نکشید و الکل نخورید. یک برنامه غذایی سالم را دنبال کنید. اغلب ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید.
در حالی که خطر و ناهنجاریهای بارداری بعد از 35 سالگی افزایش مییابد، بسیاری از زنان که در این گروه سنی قرار دارند، بارداری سالمی خواهند داشت. طبق ACOG ، اگر زنان بالای 35 سال حداقل 6 ماه برای بارداری تلاش کردهاند . بدون نتیجه بوده است، بهتر است به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایند.
همچنین، ممکن است ایده خوبی باشد که هر زن بالای 40 سال قبل از اقدام به بارداری، ارزیابیهای لازم را انجام دهد. یک متخصص باروری ممکن است سطح هورمونها را آزمایش کند، روشهایی را برای افزایش باروری توصیه کند و در صورت لزوم درمان را انجام دهد. برای هر کسی که قصد باردار شدن دارد، مراقبت و ارزیابی قبل از تولد ضروری است.
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات نمونه گیری در منزل ، تست کرونا در منزل ، شنوایی سنجی در منزل ، آزمایش تیروئید و تزریق واکسن hpv با مجموعه آزمایش آنلاین تجربه کنید
