تبخال ؛ علت ، علائم و درمان
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
20 / 11 / 1400
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
تبخال‌ها، ضایعات کوچک و تاول‌مانندی هستند که بیشتر بر روی لب‌ها، چانه، گونه یا در سوراخ‌های بینی ظاهر می‌شوند. در موارد کمتری نیز آن‌ها بر روی لثه یا سقف دهان بروز پیدا می‌کنند. تبخال معمولا پیش از اینکه بترکد یا پوسته‌پوسته شود باعث احساس درد، سوزش و خارش می‌شود. شایع‌ترین عامل تبخال، ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) است. بااین‌حال، تبخال می‌تواند از سویه دیگری از این ویروس به نام ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) نیز ایجاد شود. اگرچه در صورت آلوده شدن به ویروس، نمی‌توان این تبخال‌ها را درمان کرد یا از بروز آن‌ها پیشگیری کرد اما شما می‌توانید با انجام راهکارهایی، دفعات و طول مدت بروز تبخال‌ها را کاهش دهید. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
علل تبخال
سویه‌های ویروسی که باعث ایجاد تبخال می‌شوند معمولا HSV-1 و در موارد کمتری HSV-2 هستند. این ویروس‌ها بسیار واگیردارند و به‌راحتی و از طریق تماس نزدیک ازجمله رابطه جنسی انتقال پیدا می‌کنند. پس از اینکه آن‌ها وارد بدن شما می‌شوند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- علائم شبیه به آنفولانزا
- ایجاد زخم در داخل یا اطراف دهان یا در سوراخ بینی
- در برخی موارد، ایجاد زخم در اطراف ناحیه تناسلی
این امکان وجود دارد که تبخال دهان از طریق رابطه جنسی دهانی منجر به تبخال دهان یا تبخال تناسلی در فرد دیگر شود. طغیان تبخال، معمولا بدون درمان و تا زمانی که سیستم ایمنی بدن ویروس را سرکوب کند، یک تا دو هفته طول می‌کشد. وقتی به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا می‌شوید، این ویروس هرگز از بدن شما خارج نمی‌شود و در بیشتر مواقع غیرفعال می‌ماند. بااین‌حال، ممکن است این ویروس به‌صورت دوره‌ای و در برخی مواقع فعال شود و باعث بروز تبخال گردد.
بیشتر افرادی که به تبخال دهانی مبتلا می‌شوند تا زمانی که تبخال یا علائم دیگر آن را تجربه نکنند متوجه وجود ویروس در بدن خود نمی‌شوند. برخی افراد تنها یک بار طغیان تبخال را تجربه می‌کنند و پس از آن، عود تبخال را تجربه نمی‌کنند. در این شرایط، ویروس در حالت خفته در بدن باقی می‌ماند. برخی دیگر نیز ممکن است برای سال‌ها و بارها طغیان تبخال را تجربه کنند. اگر دچار تبخال شده‌اید بهتر است در این مورد مشاوره پزشکی دریافت کنید.
علائم تبخال
بعضی از افرادی که به تبخال مبتلا می‌شوند ممکن است هیچ نشانه‌ای از آن نداشته باشند و برخی دیگر پس از اولین باری که با این ویروس مواجه می‌شوند علائم آن را تجربه می‌کنند. بااین‌حال، حداقل 25 درصد از افرادی که به تبخال دهانی مبتلا می‌شوند، طغیان‌های مکرر آن را تجربه می‌کنند. در این موارد، تبخال‌ها هر بار اغلب در ناحیه‌ای یکسان ظاهر می‌شوند. نشانه‌های اولیه ابتلا به HSV-1 ممکن است دو تا 20 روز پس از آلوده شدن به ویروس بروز پیدا کند. این نشانه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ایجاد ضایعات روی زبان، داخل دهان، روی چانه، گونه‌ها یا در سوراخ‌های بینی
- درد دهان یا زبان
- تورم لب
- مشکل در بلع
- گلودرد
- تورم غدد لنفاوی
- دمای بالای بدن
- سردرد
- کم‌آبی بدن
- حالت تهوع
همچنین، ممکن است عفونتی در دهان و لثه‌ها ایجاد شود که با نام ژنژیواستوماتیت شناخته می‌شود. این مسئله یک تا دو هفته طول می‌کشد و مجددا اتفاق نمی‌افتد. همچنین، همراه با عفونت اولیه تبخال دهان، ممکن است بزرگسالان عفونت گلو و لوزه که به آن فارنگوتونسیلیت گفته می‌شود را تجربه کنند. اگر علائم ابتلا به تبخال را تجربه می‌کنید، می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین در این مورد با پزشک صحبت کنید.
مراحل نشانه‌های تبخال
تبخالی که دائما عود می‌کند در چند مرحله اتفاق می‌افتد. در ادامه با این مراحل آشنا می‌شوید.
- مورمور شدن، خارش یا احساس سوزش در اطراف دهان در اغلب موارد نشان‌دهنده شروع طغیان بیماری است.
- زخم‌های دردناک و پر از مایع معمولا در اطراف دهان بروز پیدا می‌کنند.
- زخم‌ها می‌ترکند و مایعی را تولید می‌کنند.
- پوسته‌ای زرد بر روی زخم‌ها ایجاد می‌شود.
- پوسته زرد جدا می‌شود و پوستی صورتی ظاهر می‌شود که در طول سه تا چهار روز بهبود پیدا می‌کند.
بیشتر تبخال‌ها بدون درمان در عرض یک تا دو هفته از بین می‌روند و جای زخمی را باقی نمی‌گذارند.
تشخیص تبخال
افرادی که طغیان مکرر تبخال را تجربه می‌کنند می‌توانند با آگاهی از علائم تبخال و استفاده از داروها، این بیماری را مدیریت کنند. بااین‌حال اگر موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند لازم است به پزشک مراجعه کنید.
- علائمتان شدید است.
- تبخال پس از گذشت ده روز بهبود پیدا نکرده است.
- لثه‌های شما متورم شده‌اند.
- سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
- علائم دیگری دارید که باعث نگرانی‌تان شده است.
پزشک معمولا در هنگام ارائه خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی، با توجه به علائم و معاینه دیداری مسئله می‌تواند مشکل را تشخیص دهد اما در برخی موارد، مانند زمانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارید، ممکن است لازم باشد آزمایش خون بدهید یا از مایع زخم نمونه‌برداری شود. برخی از عواملی که در تضعیف سیستم ایمنی بدن نقش دارند شامل HIV، داروهای پس از پیوند عضو، برخی از سرطان‌ها و بعضی از درمان‌های سرطان هستند.
درمان تبخال
اکثر طغیان‌های تبخال، بدون درمان ظرف یک تا دو هفته برطرف می‌شوند. بااین‌حال، استفاده از برخی داروها می‌تواند طول مدت طغیان بیماری را کوتاه کند و هر گونه درد یا ناراحتی‌ای که تجربه می‌کنید را کاهش دهد. از سوی دیگر، لازم است بدانید این داروها نمی‌توانند ویروس را از بدن شما خارج کنند. در بیشتر موارد، بهتر است استفاده از داروها را به‌محض بروز علائم شروع کنید. در ادامه با روش‌های درمان تبخال بیشتر آشنا می‌شوید.
پمادهای ضدویروسی
پمادهای ضدویروسی بدون نسخه می‌توانند طول مدت طغیان تبخال را کوتاه کنند. بیشتر این پمادها حاوی آسیکلوویر یا پنسیکلوویر هستند. لازم است این پماد را دو تا سه ساعت یک بار و به مدت پنج روز بر روی تبخال بمالید.
داروهای خوراکی ضدویروسی
برخی از نمونه داروهای خوراکی ضدویروسی که می‌توانید برای بهبود تبخال مصرف کنید عبارت‌اند از:
- والاسیکلوویر
- آسیکلوویر
- فامسیکلوویر
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا به‌صورت منظم دچار طغیان تبخال می‌شوید، ممکن است پزشک یکی از این داروها را برای شما تجویز کند. این دارو را یک یا دو بار در روز مصرف می‌کنید. این داروها می‌توانند طول مدت طغیان را کوتاه کنند و همچنین از بروز طغیان مجدد پیشگیری کنند.
مسکن درد
برخی از داروهای بدون نسخه دارای مسکن‌هایی مانند بنزوکائین یا لیدوکائین هستند. اگرچه این داروها نمی‌توانند روند بهبودی را تسریع کنند اما می‌توانند ناراحتی و درد ناشی از تبخال را کاهش دهند. بعضی از داروهای مسکن برای تبخال شامل موارد زیر می‌شوند:
- اوراژل
- بلیستکس
- سایمکس
- انبسول
لازم است این پمادها، کرم‌ها یا ژل‌ها را با یک گوش‌پاک‌کن بر روی زخم‌ها بمالید و از سوی دیگر، نباید این داروها را با فردی دیگر به اشتراک بگذارید. اگر برای استفاده از دارو از انگشت استفاده می‌کنید مهم است که قبل از و بعد از استفاده از دارو، دست‌های خود را بشویید. برخی از داروهای جایگزین شامل ایبوپروفن یا استامینوفن هستند.
درمان‌های خانگی
برخی از افراد به این نتیجه رسیده‌اند که انجام راهکارهای زیر علائم تبخال را در آن‌ها بهبود می‌بخشد.
- ساعتی یک بار چای کیسه‌ای سرد و خیس شده را روی ناحیه تبخال بمالید.
- ناحیه تبخال را با اسطوخودوس یا درخت چای بمالید.
- از وازلین برای مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از ترک خوردن آن استفاده کنید.
همچنین، لازم است بدانید هیچ شواهد علمی‌ای در مورد اثربخشی یا بی‌خطر بودن این راهکارها وجود ندارد.
عوارض تبخال
طغیان اولیه ناشی از مواجهه با ویروس تبخال می‌تواند علائم و عوارض شدیدتری ایجاد کند زیرا بدن شما هنوز در برابر ویروس، دفاعی ایجاد نکرده است. عوارض تبخال نادر هستند اما آن‌ها می‌توانند به‌خصوص در کودکان خردسال رخ دهند. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه می‌کنید مهم است هر چه سریع‌تر با پزشک تماس بگیرید.
- تب بالا یا مداوم
- مشکل در تنفس یا بلع
- قرمزی و تحریک چشم‌ها همراه با ترشح یا بدون آن
احتمال بروز این عوارض در افرادی که به اگزما مبتلا هستند یا بیماری‌هایی مثل سرطان یا ایدز دارند که سیستم ایمنی آن‌ها را تضعیف می‌کند، بیشتر است. اگر به هر یک از این بیماری‌ها مبتلا هستید و فکر می‌کنید به ویروس تبخال آلوده شده‌اید لازم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید به این منظور از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین استفاده کنید.
پیشگیری از گسترش تبخال
برای اینکه از انتقال تبخال به دیگران پیشگیری کنید مهم است که دست‌های خود را به‌صورت مرتب بشویید و از تماس پوستی با دیگران اجتناب کنید. از سوی دیگر، مطمئن شوید که وسایلی که با دهان شما تماس پیدا می‌کنند را با دیگران به اشتراک نمی‌گذارید. علاوه بر این، شما می‌توانید با یادگیری محرک‌های بیماری خود و انجام راهکارهایی برای پیشگیری از طغیان مجدد تبخال، مانع از فعال شدن ویروس این بیماری شوید. این راهکارها عبارت‌اند از:
- اگر وقتی زیر نور خورشید هستید دچار تبخال می‌شوید، قبل از اینکه در معرض نور خورشید قرار بگیرید، از یک بالم لب حاوی اکسید روی استفاده کنید.
- اگر وقتی دچار استرس می‌شوید، تبخال‌ها بروز پیدا می‌کنند، روش‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا نوشتن روزانه را انجام دهید.
- از بوسیدن افرادی که تبخال دارد اجتناب کنید و همچنین، با فردی که تبخال تناسلی فعالی دارد رابطه جنسی دهانی نداشته باشید.
درنهایت، تبخال‌ها تاول‌های قرمزرنگ و پر از مایعی هستند که در اطراف دهان و دیگر قسمت‌های صورت ظاهر می‌شوند. آن‌ها به‌طورمعمول به‌صورت تکه‌ای و در کنار هم ایجاد می‌شوند و ممکن است دو هفته یا بیشتر بر روی پوست باقی بمانند. اگرچه هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد اما شما می‌توانید با استفاده از برخی داروها و برخی راهکارها علائم خود را تسکین دهید. بنابراین، اگر به تبخال دچار شده‌اید مهم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل و مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین در این زمینه برای شما بسیار کمک‌کننده است.
