بلوغ در دختران
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
12 / 07 / 1400
در بزرگسالی احتمالا دوران بلوغ خود زمانی که بدنتان تغییرات زیادی کرد را به یاد می‌آورید و اکنون شما والدین کودکی هستید که این تغییرات را تجربه می‌کند. احتمالا می‌خواهید بدانید چه انتظاراتی باید داشته باشید تا بتوانید در مرحله بلوغ به فرزندتان کمک کنید. پروفسور جیمز ام تانر، متخصص رشد کودک، اولین فردی بود که مراحل قابل‌مشاهده بلوغ را شناسایی کرد. امروزه، این مراحل به‌عنوان مراحل تانر یا رتبه بلوغ جنسی شناخته می‌شوند.
اگرچه زمان بلوغ تا حدودی در هر فرد متفاوت است اما این رتبه‌بندی می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای کلی رشد جسمانی استفاده شود. از سوی دیگر، زمان‌بندی و برخی علائم بلوغ در دختران و پسران متفاوت است که ما در این مقاله به علائم بلوغ در دختر می‌پردازیم. اگر می‌خواهید از این علائم آگاه باشید در ادامه با ما همراه باشید. برای کسب اطلاعات لازم در خصوص بهداشت واژن در دختران روی لینک کلیک کنیک.
فهرست مطالب
بلوغ چیست؟
بلوغ یک تغییر اساسی است که در بدن اتفاق می‌افتد. این زمانی است که بدن بسیار سریع رشد می‌کند و شبیه به بدن یک بزرگسال می‌شود. ظهور علائم بلوغ در دختر معمولا بین هشت تا 13 سالگی شروع می‌شود اما ممکن است زودتر یا دیرتر نیز آغاز شود. در دوران بلوغ، بدن تغییرات داخلی و خارجی زیادی را تجربه می‌کند که از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به قد و تناسب بدن یک فرد بزرگسال می‌رسد
- ویژگی‌های جنسی خارجی را ایجاد می‌کند
- قادر به تولیدمثل می‌شود
مراحل و علائم بلوغ در دختر با مراحل و علائم بلوغ در پسر متفاوت است که در ادامه با این مراحل آشنا می‌شوید.
مراحل بلوغ در دختران چیست؟
علائم بلوغ در دختر بر اساس مراحل بلوغ متفاوت است. همانطور که مطرح شد شناخته‌شده‌ترین راهنما برای مراحل بلوغ، مراحل تانر است که در ادامه با آن آشنا می‌شوید. به یاد داشته باشید که انجام آزمایش هورمونی زنانه برای اطمینان از تعادل و سلامت بدن ضروری است.
مرحله یک تانر
مرحله یک تانر، ظاهر کودک را قبل از اینکه نشانه‌های جسمی بلوغ ظاهر شوند توصیف می‌کند. در اواخر این مرحله، مغز شروع به فرستادن سیگنال‌هایی به بدن می‌کند تا خود را برای تغییرات بلوغ آماده کند. در این زمان، هیپوتالاموس ترشح هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) را شروع می‌کند. GnRH به هیپوفیز می‌رود. هیپوفیز ناحیه کوچکی زیر مغز است که هورمون‌هایی تولید می‌کند که سایر غدد بدن را کنترل می‌کند.
غده هیپوفیز دو هورمون دیگر را نیز تولید می‌کند که هورمون لوتئینی (LH) و هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) نام دارند. این علائم اولیه معمولا پس از تولد هشت‌سالگی دختر ظاهر می‌شوند و در این مرحله هیچ تغییر فیزیکی قابل‌توجهی برای پسرها یا دخترها وجود ندارد.
مرحله دو تانر
مرحله دو بلوغ آغاز رشد جسمانی است. در این مرحله، هورمون‌ها شروع به فرستادن سیگنال به سراسر بدن می‌کنند. برای دختران، بلوغ معمولا بین سنین نه تا 11 سالگی شروع می‌شود. اولین علائم بلوغ در دختر در این مرحله شکل گرفتن جوانه در زیر نوک سینه کودک است. ممکن است سینه دختر احساس خارش یا حساس بودن داشته باشد که این امر کاملا طبیعی است. معمولا اندازه سینه‌ها متفاوت است و هر یک از آن‌ها با سرعت متفاوتی رشد می‌کنند. بنابراین، طبیعی است که یک جوانه بزرگتر از دیگری باشد.
همچنین، در این مرحله، ناحیه تیره اطراف نوک سینه یا هاله پستان نیز گسترش پیدا می‌کند. علاوه بر این، یکی دیگر از علائم بلوغ در دختر در این مرحله این است که رحم دختر شروع به بزرگ شدن می‌کند و بر روی لبه‌های واژن مقدار کمی مو شروع به رشد می‌کند. به‌طورکلی، دخترانی که از شاخص توده بدنی بالاتری برخوردارند، علائم بلوغ را زودتر تجربه می‌کنند.
مرحله سه تانر
در این مرحله، تغییرات فیزیکی آشکارتر می‌شوند. علائم بلوغ در دختر در این مرحله معمولا بعد از 12 سالگی بروز پیدا می‌کند. این تغییرات عبارت‌اند از:
- جوانه سینه همچنان در حال رشد و گسترش است.
- موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر و مجعدتر می‌شوند.
- موهای زیر بغل شروع به رشد می‌کنند.
- اولین علائم آکنه ممکن است در صورت و قسمت پشت بدن ظاهر شوند.
- بیشترین رشد قد شروع می‌شود.
- چربی باسن و ران شروع به افزایش می‌کند.
مرحله چهار تانر
بلوغ در این مرحله در نوسان کامل قرار دارد و دختران تغییرات زیادی را در این مرحله تجربه می‌کنند. مرحله چهار تانر معمولا حدود 13 سالگی شروع می‌شود. تغییرات این مرحله در دخترها عبارت‌اند از:
- سینه‌ها با عبور از مرحله جوانه، شکل کامل‌تری پیدا می‌کنند.
- بسیاری از دختران معمولا بین 12 تا 14 سالگی اولین قاعدگی را تجربه می‌کنند اما قاعدگی ممکن است زودتر نیز اتفاق بیفتد.
- رشد قد کمی کند می‌شود.
- موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر می‌شوند.
مرحله پنج تانر
این مرحله نشان‌دهنده پایان بلوغ جسمی فرزندتان است. در دختران مرحله پنج بلوغ معمولا در حدود 15 سالگی اتفاق می‌افتد و تغییراتی که آن‌ها در این مرحله تجربه می‌کنند عبارت‌اند از:
- اندازه و شکل سینه‌ها مانند اندازه و شکل سینه بزرگسالان است. بااین‌حال، سینه‌ها می‌توانند تا 18 سالگی تغییر کنند.
- قاعدگی‌ها بعد از گذشت شش ماه تا دو سال منظم می‌شوند.
- قد دختران یک تا دو سال پس از اولین قاعدگی به قد بزرگسالی می‌رسد.
- موهای ناحیه تناسلی آن‌قدر پر می‌شوند که به قسمت داخلی ران‌ها می‌رسند.
- اندام‌های تناسلی و دستگاه تناسلی کاملا رشد کرده‌اند.
- باسن و ران به شکل کامل پر می‌شوند.
علائم بلوغ در دختر چیست؟
یکی از اولین نشانه‌های بلوغ در دختران، جوانه زدن سینه است که به شکل کمی بافت سفت در زیر نوک سینه مشاهده می‌شود. قاعدگی معمولا دو سال پس از رشد سینه شروع می‌شود و همراه با عادت ماهانه، دختران ممکن است علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را نیز تجربه کنند. ازآنجایی‌که در چرخه قاعدگی، تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتند نوسانات خلقی نیز در طول دوره قاعدگی بیشتر می‌شود. سایر علائم بلوغ در دختر عبارت‌اند از:
- شروع ترشحات واژن
- بوی بدن
- رشد مو در ناحیه تناسلی، زیر بغل و پاها
اغلب، باسن دختر پهن می‌شود، دور کمر او نسبتا کوچکتر می‌شود و در اطراف معده و باسن چربی اضافه‌ای ایجاد می‌شود. بااین‌حال، در بلوغ بدن هر فردی به‌صورت متفاوتی رشد می‌کند. بنابراین، هر فرد سایز و شکل بدن منحصربه‌فرد خودش را دارد.
بلوغ زودرس و دیررس در دختران چگونه است؟
اگر بلوغ دختر زیر هشت‌سالگی اتفاق بیفتد به آن بلوغ زودرس گفته می‌شود. در بیشتر موارد، بلوغ زودرس دختران مشکلی ایجاد نمی‌کند و نیازی به درمان ندارد. متخصصان، رشد و نمو طبیعی را بر اساس عواملی مثل ژن، محیط، رژیم غذایی و وزن فرد در نظر می‌گیرند. همانطور که مطرح شد یکی از اولین علائم بلوغ در دختر رشد موهای ناحیه تناسبی و بوی بدن است. یک دختر ممکن است مراحل اولیه رشد سینه را تجربه کند اما این رشد اغلب نشان‌دهنده بافت چربی است و ممکن است به‌صورت رشد پیش‌رونده نباشد.
در برخی موارد، بلوغ زودرس می‌توان نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی مثل بیماری ژنتیکی، بیماری هورمونی، اختلال مغزی یا مشکل در تخمدان‌ها یا غدد فوق کلیوی باشد. برای حل این مشکل ممکن است پزشک درمان‌هایی را برای توقف موقت تاثیرات هورمون‌ها در نظر بگیرد. این امر به‌خصوص زمانی مهم است که عدم تعادل هورمونی موجب مشکلاتی مثل ضعف استخوان‌ها یا عدم رشد در مراحل بعدی زندگی شود.
از سوی دیگر، بلوغ دیررس به معنای رشد سینه دختر در 13 سالگی یا قاعده شدن در 16 سالگی است. بلوغ دیرهنگام معمولا نگران‌کننده نیست. گاهی اوقات، تغذیه نامناسب یا بیماری طولانی‌مدت در اوایل زندگی می‌تواند موجب تاخیر بلوغ دختران شود. ورزش‌های شدید، مانند ژیمناستیک، در سنین پایین نیز می‌توانند موجب بلوغ دیررس شوند. از سوی دیگر، گاهی اوقات بلوغ دیررس می‌تواند نشان‌دهنده مشکل پزشکی باشد. برای مثال ممکن است اندام‌های جنسی هورمون‌های کمتری تولید کنند که به این وضعیت، هیپوگنادیسم گفته می‌شود. عوامل ژنتیکی، اختلالات رشدی یا تومور در مغز می‌توانند موجب هیپوگنادیسم شوند.
درنهایت، بلوغ می‌تواند ازنظر جسمی، ذهنی و عاطفی چالش‌برانگیز باشد. مهم است که به خاطر داشته باشید این دوران برای هر فردی متفاوت است. از سوی دیگر، زمان‌بندی و علائم بلوغ در دختر با زمان‌بندی و علائم بلوغ در پسر متفاوت است و دختران علائمی مثل جوانه زدن سینه‌ها، قاعده شدن و پهن شدن باسن و ران‌ها را تجربه می‌کنند. برای انجام آزمایش هورمونی زنانه همراه ما باشید.
