پیش دیابتی ها بخوانند! علائم و راه های تشخیص آن
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
04 / 08 / 1400
اگر تشخیص پیش دیابت را دریافت کردهاید، این بدین معنی است که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است اما آنقدر بالا نیست که تشخیص دیابت را دریافت کنید. بر اساس مطالعات، مداخله در سبک زندگی و بهبود آن میتواند خطر پیشرفت پیش دیابت به دیابت را تا 10 سال کاهش دهد. پیش دیابت علاوه بر اینکه میتواند منجر به دیابت شود در سایر بیماریها ازجمله بیماریهای قلبی و سکته نیز نقش دارد. خوشبختانه شما میتوانید خطر پیشروی پیش دیابت را کاهش دهید و با استفاده از روشهای درمانی متعدد، سلامت خود را بهبود ببخشید. در ادامه با پیش دیابت بیشتر آشنا میشوید.
فهرست مطالب
نامهای دیگر پیش دیابت چیست؟
پزشک ممکن است بهجای پیش دیابت از کلمات دیگری برای توصیف وضعیت شما استفاده کند. این کلمات عبارتاند از:
- اختلال تحمل گلوکز (IGT) که به معنی قند خون بالاتر از حد طبیعی بعد از غذاست.
- اختلال قند ناشتا (IFG) که به معنی قند خون بالاتر از حد طبیعی در صبحها و قبل از خوردن غذاست.
- سطح هموگلوبین A1C بین 7/5 و 4/6 درصد.
علائم پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت علائم واضح و روشنی ندارد. برخی افراد ممکن است شرایطی به نام آکانتوز نیگریکانس را تجربه کنند که این مسئله نشاندهنده مقاومت به انسولین مرتبط با سندرم تخمدان پلیکیستیک است. آکانتوز نیگریکانس در همه موارد سندرم تخمدان پلیکیستیک اتفاق نمیافتد اما در صورت وقوع شامل ایجاد لکههای ضخیم، تیره و اغلب مخملی بر روی پوست میشود. این لکهها معمولا در قسمتهای زیر مشاهده میشوند:
- آرنج
- زانو
- گردن
- زیر بغل
- بند انگشتان
اگر تشخیص پیش دیابت را دریافت کردهاید لازم است در زمان تجربه علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار، بهخصوص شبها
- خستگی
- تاری دید
- بهبود پیدا نکردن زخمها یا بریدگیها
این موارد علائم رایج دیابت نوع 2 هستند و درصورتیکه آنها را تجربه کنید نشاندهنده این است که پیش دیابت شما به دیابت پیشرفت کرده است. مواردی که مطرح شد هم در علائم دیابت در مردان و هم در علائم دیابت در زنان مشاهده میشوند. پزشک میتواند آزمایشهای مختلفی را برای بررسی وضعیت شما توصیه کند.
علل پیش دیابت چیست؟
وقتی غذا میخورید، پانکراس هورمونی به نام انسولین ترشح میکند تا قند خون به سلولهای بدن منتقل شود و بهعنوان یک منبع انرژی عمل کند. به همین دلیل، انسولین به کاهش قند خون کمک میکند. اگرچه پیش دیابت در مراحل اولیه دیابت قرار دارد اما علل آن با علل دیابت یکسان است. علل پیش دیابت یا دیابت عبارتاند از:
- مقاومت به انسولین: این مسئله زمانی رخ میدهد که سلولها بهدرستی به انسولین پاسخ نمیدهند.
- افزایش اختلال متابولیک که درنتیجه بیشتر شدن قند خون و مقاومت به انسولین رخ میدهد.
سطح طبیعی قند خون کمتر از 70 میلیگرم در دسیلیتر است. اگر به پیش دیابت مبتلا هستید، سطح گلوکز خون شما به 100 میلیگرم در دسیلیتر تا 125 میلیگرم در دسیلیتر افزایش مییابد. وقتی سطح گلوکز خون شما از 125 میلیگرم در دسیلیتر بالاتر میرود، شما تشخیص دیابت میگیرید.
عوامل خطر پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت میتواند در هر فردی رخ دهد اما عوامل خاصی میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. تحقیقات نشان میدهند پیش دیابت ارتباط بسیار زیادی با سبک زندگی و ژنتیک دارد. در ادامه با برخی از عوامل خطر پیش دیابت آشنا میشوید.
- سن: افراد بالای 45 سال بیشتر احتمال دارد که به پیش دیابت مبتلا شوند.
- وزن بدن: اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما بالای 25 سال است، پزشک ممکن است شما را ازنظر ابتلا به پیش دیابت بررسی کند.
- اندازه دو کمر: داشتن چربی بیشتر در کمر نسبت به لگن میتواند نشاندهنده خطر ابتلا به پیش دیابت باشد.
- نژاد و قومیت: مطالعات نشان میدهند پیش دیابت در نژادهای آفریقایی آمریکایی، آمریکایی آسیایی، اسپانیاییتبار یا بومی آمریکا بیشتر است. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، نابرابریهای بهداشتی ازجمله دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و پزشکی میتوانند در این مسئله نقش داشته باشند.
- رژیم غذایی: مصرف منظم گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده و نوشیدنیهای شیرین میتواند خطر ابتلا به پیش دیابت را بالا ببرد.
- نداشتن تحرک جسمی: ورزش منظم نهتنها میتواند به شما در داشتن وزن سالم کمک کند، بلکه میتواند خطر ابتلا به پیش دیابت را نیز کاهش دهد.
- سابقه خانوادگی: درصورتیکه در بستگانتان فردی مبتلا به دیابت نوع 2 داشته باشید، احتمال ابتلای شما به پیش دیابت افزایش مییابد.
- مصرف دخانیات: سیگار کشیدن علاوه بر افزایش احتمال مقاومت به انسولین، ممکن است با افزایش اندازه دور کمر که یکی دیگر از عوامل خطر پیش دیابت است، ارتباط داشته باشد.
- سوابق پزشکی: برخی مشکلات مانند آپنه خواب، دیابت بارداری، سندرم تخمدان پلیکیستیک، فشارخون بالا و چربی خون بالا میتوانند با افزایش خطر مقاومت به انسولین و پیش دیابت ارتباط داشته باشند.
پیش دیابت چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص دقیق پیش دیابت، پزشک آزمایش خون را تجویز میکند. بسته به نوع آزمایش، نتیجه آن متفاوت است. به گفته موسسه ملی سلامت (HIH) آمریکا، برای تایید تشخیص، لازم است هر تست را دو بار انجام دهید. دستگاههایی که سطح گلوکز خون را اندازهگیری میکنند، مانند دستگاه اندازهگیری قند خون با نمونه خون نوک انگشت نمیتوانند برای تشخیص استفاده شوند. در عوض، پزشک برای تشخیص بیماری پیش دیابت از آزمایشهایی استفاده میکند که در ادامه با آنها آشنا میشوید. برای آزمایش بیماری دیابت کلیک کنید.
آزمایش هموگلوبین A1C
آزمایش هموگلوبین A1C که به آن آزمایش A1C یا آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله نیز گفته میشود، سطح قند خون متوسط شما را در دو تا سه ماه گذشته ارزیابی میکند. این آزمایش نیازی به ناشتا بودن ندارد و در هر زمانی قابل انجام است. اگر مقدار A1C بین 7/5 تا 4/6 باشد، تشخیص پیش دیابت داده میشود. بااینحال، برای تایید تشخیص، انجام مجدد آزمایش ضروری است. هرچه میزان A1C بیشتر باشد خطر پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع 2 بیشتر میشود.
آزمایش قند خون ناشتا (FPG)
برای انجام آزمایش قند خون ناشتا، لازم است تا هشت ساعت قبل از آزمایش، ناشتا باشید. اگر سطح قند خون شما 100 تا 125 میلیگرم در دسیلیتر باشد نشاندهنده پیش دیابت است.
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
این آزمایش نیز نیاز به ناشتا بودن دارد و برای انجام آن، سطح قند خون شما دو بار اندازهگیری میشود: یک بار در ابتدای مراجعه به آزمایشگاه و بار دیگر، دو ساعت پس از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین. اگر سطح قند خون پس از گذشت دو ساعت از نوشیدن نوشیدنی شیرین بین 140 تا 199 میلیگرم در دسیلیتر باشد، شما به پیش دیابت مبتلا هستید.
شما میتوانید با استفاده از خدمات آزمایش در محل مجموعه آزمایش آنلاین، ازنظر قند خون در خانه یا محل کار آزمایش شوید و بهاینترتیب در وقت و هزینههای خود صرفهجویی کنید و از سوی دیگر، از خدماتی حرفهای برخوردار شوید.
پیش دیابت چگونه درمان میشود؟
درمان پیش دیابت درواقع پیشگیری از دیابت نوع 2 نیز محسوب میشود. اگر پزشک، شما را مبتلا به پیش دیابت تشخیص دهد تغییرات خاصی را در سبک زندگی شما توصیه میکند. مطالعات نشان میدهند دنبال کردن این تغییرات، احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را تا 58 درصد کاهش میدهند. رایجترین روشهای مدیریت پیش دیابت عبارتاند از:
- داشتن رژیم غذایی سرشار از فیبر
- ورزش منظم
- کاهش وزن در صورت ابتلا به اضافهوزن
- مصرف دارو در صورت تجویز پزشک
برخی افراد مبتلا به دیابت برای مدیریت این بیماری از طب مکمل و جایگزین استفاده میکنند که شامل مصرف مکملها، مدیتیشن و طب سوزنی است. درصورتیکه شما میخواهید از این درمان استفاده کنید مهم است که در مورد آن با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است این درمان با داروهای شما تداخل داشته باشد.
رژیم کم کربوهیدرات
مطالعات نشان میدهند داشتن رژیم غذاییای که در آن مصرف کربوهیدرات کم است میتواند به بهبود قند خون، مقاومت به انسولین و وزن کمک کند. اگرچه این مطالعات بیشتر بر روی دیابت نوع 2 متمرکز هستند اما منطقی است که چنین نتایجی در مورد پیش دیابت نیز درست باشند.
رژیم کم کربوهیدرات به این معنی است که کمتر از 26 درصد از کالری روزانه شما کربوهیدرات باشد یا روزانه حدود 130 گرم کربوهیدرات مصرف کنید. این نوع رژیم ممکن است برای افراد مبتلا به کلسترول بالا، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی توصیه نشود. به همین دلیل، مهم است قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.
خوردن غذاهای سرشار از مواد مغذی
اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما سرشار از مواد مغذی موردنیاز بدنتان است. از سوی دیگر، لازم است مصرف غذاهای فراوریشده و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید. غذاهای سرشار از فیبر، مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل، میتوانند برای سلامتی بسیار مفید باشند.
بیشتر ورزش کردن
با داشتن فعالیت بدنی منظم میتوانید خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهید. روزانه، 30 دقیقه فعالیت بدنی که ضربان قلب شما را افزایش میدهد بسیار مفید است. استفاده از راهکارهای زیر نیز به شما کمک میکند که ورزش کردن را به فعالیتهای روزانه خود اضافه کنید:
- دوچرخهسواری کردن تا محل کار
- پیادهروی بهجای سوار اتوبوس شدن یا رانندگی
- رفتن به باشگاه ورزشی
- شرکت در ورزشهای تفریحی
پیش دیابت چه عوارضی دارد؟
اگر برای پیش دیابت تحت درمان قرار نگیرید ممکن است به دیابت نوع 2 و سایر بیماریها مبتلا شوید. برخی از این بیماریها عبارتاند از:
- بیماری قلبی
- سکته
- آسیب عصبشناختی
- آسیب به کلیه
- آسیب به چشم
- آسیب به پا که در آن جریان ضعیف خون ممکن است منجر به قطع عضو شود
- عفونتهای پوستی
- مشکل در شنوایی
- بیماری آلزایمر
درنهایت، پیش دیابت نشاندهنده قند خون بالای شما و خطر ابتلای شما به دیابت نوع 2 است. درصورتیکه این بیماری درمان نشود ممکن است به دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی یا سکته دچار شوید. خوشبختانه این بیماری برگشتپذیر است و میتوانید آن را با ایجاد تغییرات در سبک زندگی درمان کنید. همچنین، مهم است که دستورات پزشک در مورد مدیریت بیماری را پیگیری کنید. جواب آزمایش قند خون از دیگر مواردی است که بهتر است مورد مطالعه و بررسی قرار دهید.
