نکاتی خواندنی درمورد علت شب ادراری در بزرگسالان
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
14 / 01 / 1401
شب ادراری یا خیس کردن رختخواب در شب به طور معمول با کودکان خردسال همراه است. اما این عارضه در بزرگسالان نیز ممکن است رخ دهد که اصلا جای خجالت ندارد. زیرا شب ادراری در بزرگسالان ممکن است نشانه‌ای از مشکلات کنترل مثانه باشد یا این امکان وجود دارد که علامتی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد. مراجعه به یک مشاوره پزشکی برای یافتن علت اصلی شب ادراری در بزرگسالان برای درمان موثر و کاهش احتمال خیس کردن رختخواب در شب ضروری است. این مطلب علت شب ادراری بزرگسالان را مورد بحث قرار می‌دهد و اطلاعاتی در مورد گزینه‌های درمانی را به شما ارائه می‌دهد.
فهرست مطالب
علت شب ادراری در بزرگسالان چیست؟
شب ادراری یا ادرار غیر ارادی در طول شب زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه فرد به سیگنال‌هایی که نیاز به تخلیه در هنگام خواب دارد پاسخ نمی‌دهد. چندین دلیل وجود دارد که ممکن است منجر به بروز این عارضه شوند که عبارتند از:
مسائل هورمونی
هورمون آنتی دیورتیک (ADH) به کلیه‌های شما سیگنال می‌دهد که تولید ادرار را کاهش دهند. بدن شما در شب هورمون بیشتری تولید می‌کند تا شما را برای خواب آماده کند. این به کاهش نیاز شما به ادرار کردن در هنگام خواب کمک می‌کند. با این حال، برخی از افراد ADH کافی تولید نمی‌کنند یا بدنشان به خوبی به آن پاسخ نمی‌دهد. به نظر می‌رسد ناهنجاری‌های ADH در شب ادراری در بزرگسالان نقش دارند، اگرچه تئوری‌های متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد عوامل مختلفی با هم ترکیب می‌شوند تا این مشکل را ایجاد کنند.
یک آزمایش ساده می‌تواند سطح ADH را در خون شما اندازه گیری کند. اگر سطح آن پایین باشد، پزشک ممکن است دارویی را تجویز کند. پزشک شما همچنین ممکن است به دنبال شرایط زمینه‌ای باشد که می‌تواند بر سطح ADH تأثیر بگذارد. برای انجام آزمایشی که میزان ADH را اندازه‌گیری می‌کند، می‌توانید از ویزیت پزشک در منزل کمک بگیرید زیرا این خدمت توسط تیم ما ارائه می‌شود.
کوچک بودن مثانه
یک مثانه کوچک در واقع از نظر اندازه کوچکتر از مثانه‌های دیگر نیست. در عوض، بدین معناست که با وجود حجم بسیار کمی از ادرار در آن، فرد احساس پری (در مثانه) می‌کند. به این معنی که ممکن است نیاز به دفع ادرار بیشتر داشته باشید، از جمله در شب. مدیریت یک مثانه کوچک ممکن است در طول خواب دشوار باشد و در نهایت امکان دارد خیس شدن رختخواب در شب رخ دهد.
کسب آگاهی و آموزش بیشتر برای افرادی که مثانه کوچکی دارند مفید است. این استراتژی به بدن شما کمک می‌کند تا با نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی تری، ادرار منظم را پیش بینی کند. همچنین گاهی نیاز است گوشی خود را به روی ساعتی مشخص کوک کنید تا برای ایجاد یک الگوی منظم و ادرار کردن از خواب بیدار شوید.
رفلاکس مجرای ادراری
به طور معمول، ادرار از کلیه‌ها، از طریق لوله‌هایی به نام حالب به مثانه جریان می‌یابد. اما وقتی ادرار از مثانه به حالب‌ها برمی‌گردد چه اتفاقی می‌افتد؟ به این حالت رفلاکس مجرای ادراری می‌گویند. با رفلاکس مجرای ادراری، ادرار از مثانه به سمت عقب و از حالب به سمت کلیه جریان می‌یابد. ممکن است در یک یا هر دو حالب این اتفاق رخ دهد. وقتی دریچه فلپ کار نمی‌کند و اجازه می‌دهد ادرار به سمت عقب جریان یابد، باکتری‌های مثانه می‌توانند وارد کلیه شوند. این حالت ممکن است باعث عفونت کلیه شود که اغلب آسیب به کلیه را به دنبال دارد.
عضلات بیش فعال
عضلات دترسور، عضلات مثانه شما هستند. زمانی که مثانه شما پر می‌شود آزاد می‌شوند و هنگامی که زمان تخلیه است، منقبض می‌شوند. اگر این عضلات در زمان نامناسبی منقبض شوند، ممکن است نتوانید ادرار را کنترل کنید. این وضعیت را می‌توان مثانه بیش فعال (OAB) نامید.
انقباضات عضلانی مثانه شما ممکن است ناشی از سیگنال‌های عصبی غیر طبیعی بین مغز و مثانه یا استفاده از تحریک کننده‌های مثانه مانند الکل، کافئین یا داروها باشد. استفاده از این محصولات ممکن است باعث نیاز دفع مکرر ادرار شود.
سرطان
تومورهای ناشی از سرطان پروستات و مثانه می‌توانند مجاری ادراری را مسدود کنند. این ممکن است منجر به ناتوانی در نگه داشتن ادرار، به خصوص در شب شود. تشخیص سرطان ممکن است به معاینه فیزیکی و همچنین برخی آزمایشات تصویربرداری نیاز داشته باشد. برای شناسایی سرطان معمولاً انجام بیوپسی ضروری است. درمان سرطان می‌تواند به کوچک شدن یا از بین بردن تومور کمک کند. این ممکن است به جلوگیری از اپیزودهای شب ادراری در آینده کمک کند. برای انجام آزمایش‌های تصویربرداری با ما مشاوره پزشکی تلفنی تیم ما تماس بگیرید و اطلاعات بیشتری را کسب کنید.
دیابت شیرین
دیابت با قند خون کنترل نشده می‌تواند ادرار را تغییر دهد. وقتی قند خون بالا باشد، با تلاش کلیه‌ها برای مدیریت سطح قند، مقدار ادرار افزایش می‌یابد. این می‌تواند منجر به خیس شدن بستر در شب، ادرار بیش از حد (بیش از 3 لیتر در روز) و تکرر ادرار شود. درمان دیابت اغلب انواع علائم ادراری را کاهش می‌دهد و معمولاً به ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، داروهای خوراکی یا تزریق انسولین نیاز دارد. برنامه درمانی شما به نوع و سلامت کلی شما بستگی دارد که مشاوره پزشکی طبق آن شما را راهنمایی می‌کند.
آپنه خواب
آپنه انسدادی خواب یک اختلال خواب است که باعث توقف و شروع تنفس مکرر می‌شود. یک مطالعه نشان داد که 7 درصد از افراد مبتلا به این اختلال خواب شب ادراری را تجربه می‌کنند. با بدتر شدن آپنه خواب، ادرار کردن در طول خواب ممکن است بیشتر شود. درمان آپنه خواب با فشار درمانی مداوم راه هوایی، به تنفس و خواب بهتر شما کمک می‌کند. همچنین می‌تواند علائم ثانویه مانند شب ادراری را کاهش دهد.
داروها
برخی از داروهای تجویزی می‌توانند باعث تکرر ادرار و افزایش انقباضات مثانه شوند. این مورد در نهایت ممکن است منجر به شب ادراری شود. این داروها شامل داروهای خواب آور، داروهای ضد روان پریشی و غیره است.
تعویض دارو ممکن است ادرار شبانه را متوقف کند. اگر دارو برای درمان بیماری دیگری ضروری باشد، تغییر شیوه زندگی ممکن است به شما در جلوگیری از شب ادراری در بزرگسالان کمک کند. هرگز بدون مشورت با مشاوره پزشکی داروی مصرفی خود را قطع نکنید.
ژنتیک
شب ادراری معمولاً از نسلی به نسل دیگر مشترک است. مشخص نیست که کدام ژن مسئول انتقال این بیماری است. اما اگر والدینی دارید که شب ادراری را تجربه کرده‌اند، به احتمال زیاد شما نیز آن را تجربه خواهید کرد.
قبل از اینکه پزشک شب ادراری را تشخیص دهد، چندین آزمایش برای رد سایر علل احتمالی انجام می‌شود. درمان شب ادراری غیرقابل توضیح به درمان علائم و پیشگیری از شب ادراری‌های بعدی بستگی دارد. این می‌تواند شامل تغییر شیوه زندگی و استفاده از برخی داروها باشد.
اختلالات عصبی
اختلالات عصبی زیر ممکن است کنترل مثانه را مختل کند و شب ادراری در بزرگسالان را به دنبال داشته باشد:
- اسکلروز چندگانه
- اختلالات تشنجی
- بیماری پارکینسون
درمان هر یک از این اختلالات می‌تواند به کاهش علائم و همچنین عوارض ثانویه مانند شب ادراری کمک کند. اگر شب ادراری متوقف نشود، پزشک ممکن است درمان خاصی را تجویز کند. این درمان ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی، داروها و موارد دیگر باشد.
انسداد در دستگاه ادراری
انسداد نیز می‌تواند جریان ادرار را مختل کند. این انسداد ممکن است بنا به دلایل بسیار مختلفی ایجاد شود از جمله:
- سنگ کلیه
- سنگ مثانه
- تومورها
گرفتگی و انسداد ایجاد شده، تخلیه ادرار را دشوار می‌کند و اغلب در شب باعث نشت ادرار غیرمنتظره و خیس شدن بستر می‌شود. به همین ترتیب، فشار ناشی از سنگ یا تومور ممکن است باعث انقباض غیر ضروری عضلات مثانه شود. این مورد نیز می‌تواند منجر به ادرار مکرر و کنترل نشده شود.
گاهی اوقات برای برداشتن سنگ‌های بزرگتر یا شکستن آنها به روشی خاص نیاز است. این درحالیست که سنگ‌های کوچکتر معمولاً خود به خود عبور می‌کنند. درمان سرطان می‌تواند برخی از تومورها را کوچک کند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. هنگامی که انسدادها برطرف شدند، باید کنترل ادرار بیشتر و شب ادراری کمتری داشته باشید.
عفونت مجاری ادراری
عفونت دستگاه ادراری (UTI) می‌تواند باعث ادرار مکرر و غیرمنتظره شود. UTI اغلب باعث التهاب و تحریک مثانه می‌شود که امکان دارد بی اختیاری و شب ادراری را بدتر کند. درمان UTI باید شب ادراری در بزرگسالان را متوقف کند. اگر عفونت ادراری مکرر داشته باشید، ممکن است دفعات بیشتری از شب ادراری را تجربه کنید. با پزشک خود همکاری کنید تا علت اصلی عفونت ادراری مکرر را بیابید تا بتوانید از عفونت‌های بعدی و شب ادراری جلوگیری کنید.
آناتومی
ادرار از کلیه‌ها از طریق حالب به مثانه جریان می‌یابد. هنگامی که زمان ادرار فرا می‌رسد، مثانه منقبض شده و ادرار را از طریق مجرای ادرار، به خارج از بدن شما می‌فرستد. اگر هر یک از عناصر آن سیستم باریک، پیچ خورده، مسدود یا بد فرم باشد، ممکن است علائم یا مشکلاتی را در ادرار تجربه کنید. این علائم شامل خیس کردن تخت در شب است.
پزشک می‌تواند از تست‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی برای بررسی ساختارهای غیر طبیعی استفاده کند. برخی از این ساختارهای غیرطبیعی ممکن است با جراحی برطرف شوند. در موارد دیگر، پزشک ممکن است روش‌های درمانی سبک زندگی و دارو را برای کمک به توقف ادرار در خواب پیشنهاد کند.
شب ادراری در بزرگسالان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
شب ادراری بزرگسالان می‌تواند نشانه سایر بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا عفونت ادراری باشد. به همین دلیل است که مهم است که علت اصلی شب ادراری خود را کشف کنید و یک تشخیص مناسب دریافت کنید. در طول قرار ملاقات با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا مشاوره پزشکی، موارد اشاره شده در زیر بررسی می‌شوند:
- تاریخچه پزشکی شما مرور می‌شود، از جمله اینکه آیا تغییراتی در سبک زندگی، رژیم غذایی یا دارویی داشته‌اید یا اینکه اخیراً بیماری مانند دیابت برای شما تشخیص داده شده است یا خیر.
- تمام علائم اخیر، از جمله تغییرات شبانه و طول روز در کنترل مثانه بررسی می‌شوند
- یک معاینه فیزیکی انجام می‌شود که ممکن است شامل انجام آزمایشی برای بررسی اینکه آیا تحت استرس‌های ساده مانند سرفه، ادرار نشت داده می‌شود یا خیر
- نمونه ادرار برای آزمایش عفونت، آثار خون یا سایر ناهنجاری‌ها گرفته می‌شود
- انجام تست‌هایی مانند معاینه عصبی برای شناسایی مشکلات حسی یا رفلکس مجرای اداری، آزمایش یورودینامیک برای بررسی نحوه ذخیره و رهاسازی ادرار توسط مثانه، یا سیستوگرام برای تعیین حجم ادرار باقی مانده در مثانه پس از استفاده از سرویس بهداشتی.
برای تشخیص، یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی نتایج این آزمایش‌های مختلف را به‌علاوه تعداد دفعاتی که شبانه شب ادراری داشته‌اید، در نظر می‌گیرد. برای انجام هر یک از این آزمایشات می‌توانید از تیم حرفه‌ای آزمایش آنلاین کمک دریافت کنید.
شب ادراری در بزرگسالان چگونه درمان می‌شود؟
پس از رد شدن سایر شرایط پزشکی زمینه‌ای، مشاوره پزشکی می‌تواند یک برنامه درمانی برای شب ادراری در بزرگسالان که برای شما مفید باشد، توصیه کند. چندین درمان موثر بر اساس نیازها و ترجیحات فردی شما وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده‌اند.
تغییرات سبک زندگی
اولین دوره درمانی ممکن است شامل ایجاد برخی تغییرات رفتاری، سبک زندگی و عادت باشد، مانند:
- قطع مصرف مایعات در اواخر عصر
- اجتناب از مصرف برخی نوشیدنی‌ها مانند کافئین یا الکل که تولید ادرار را افزایش می‌دهند
- یادگیری تمرینات مثانه و کف لگن (مانند کگل) برای تقویت عضلات مثانه
- برای جلوگیری از بروز شب ادراری، در صورت نیاز از پوشک مخصوص بزرگسالان استفاده کنید
- تمرین تکنیک‌های مدیتیشن یا استفاده از گفتار درمانی برای مقابله با کاهش استرس
دارو
در حالی که هیچ داروی خاصی وجود ندارد که شب ادراری در بزرگسالان را درمان کند، چند گزینه در دسترس است که ممکن است به کاهش تولید ادرار در طول خواب کمک کند یا به مثانه اجازه دهد ادرار بیشتری را در خود نگه دارد.
عمل جراحي
اگر اصلاحات شیوه زندگی و داروها موفقیت آمیز نبودند و یا اگر مورد شما شدید باشد، ممکن است یک روش جراحی به منظور درمان در نظر گرفته شود. گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک عصب ساکرال که به طور ایمن فعالیت عصبی را تغییر می‌دهد تا عضلات مثانه بیش فعال را آرام کند.
- سیستوپلاستی تقویتی، نوعی جراحی که باعث بزرگ شدن مثانه می‌شود.
- میکتومی دترسور، یک جراحی بزرگ که شامل برداشتن عضلات اطراف مثانه برای کنترل انقباضات است.
چه زمانی باید با ویزیت پزشک در منزل تماس بگیریم؟
از آنجایی که شب ادراری می‌تواند نتیجه یک بیماری زمینه‌ای دیگر باشد، تیم مشاوره پزشکی توصیه می‌کنند که همه بزرگسالانی که شب ادراری دارند، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند و یا با مشاوره پزشکی تلفنی تماس بگیرند. آنها می‌توانند سابقه پزشکی شما را بررسی کنند، علائم را مورد بحث قرار دهند و آزمایش‌های لازم برای تشخیص دقیق را تجویز کرده و شما با کمک ویزیت پزشک در منزل آنها را انجام دهید. همچنین در این جلسه از مشاوره هر گونه بیماری جدی پزشکی دیگری رد خواهد شد. سپس شما در راه رسیدن به بهترین گزینه درمانی خواهید بود.
شب ادراری در بزرگسالان؛ جمع‌بندی
اگر در بزرگسالی شب ادراری دارید، بدانید که تنها نیستید. تخمین زده می‌شود که شب ادراری در 2٪ از بزرگسالان رخ می‌دهد و این عدد ممکن است حتی بیشتر باشد، زیرا برخی از کارشناسان گمان می‌کنند که شب ادراری در بزرگسالان به دلیل احساس خجالت یا شرم به طور دقیق گزارش نشده است. خوشبختانه، گزینه‌های درمانی زیادی برای کمک به بهبود کیفیت زندگی شما وجود دارد.
