علت و پیشگیری از کبودی ناگهانی بدن
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
07 / 10 / 1400
کبودی زمانی اتفاق می‌افتد که خون در زیر پوست تجمع می‌یابد. این اتفاق معمولاً به دنبال ضربه‌ای که به رگ‌های خونی کوچک وارد می‌شود، بروز می‌دهد. با این حال، همه کبودی‌ها توضیح و دلیل ساده و قابل توضیحی ندارند.
اگرچه کبودی تصادفی یا ناگهانی لزوماً به این معنی نیست که یک فرد دارای یک بیماری و شرایط پزشکی است، اما با این وجود ممکن است ارزش صحبت با پزشک را داشته باشد. این مقاله در مورد عوامل و علل کبودی بدن به طور ناگهانی و علائم همراه با آن را توضیح خواهد داد. همچنین به کبودی در بارداری و زمان مراجعه به پزشک پرداخته شده است. در صورت مشاهده علامت ذکر شده در ادامه مطلب باید با مشاوره پزشکی تلفنی خود تماس بگیرید.
فهرست مطالب
عوامل موثر بر کبودی ناگهانی بدن
اکثر کبودی‌ها جای نگرانی ندارند و ظرف چند هفته بهبود می‌یابند. رنگ آنها ممکن است متفاوت باشد و رنگ پوست امکان دارد بر ظاهر کبودی تأثیر بگذارد. با این حال، کبودی ناگهانی و پراکنده ممکن است نشانه چیزی کمتر آشکار باشد، به خصوص اگر علائم دیگری وجود داشته باشد. کبودی روی تنه، پشت یا صورت اغلب می‌تواند نگران کننده باشد.
در اینجا برخی از عوامل کلیدی در کبودی ناگهانی وجود دارد:
- سن: افراد مسن بسیار بیشتر مستعد ابتلا به کبودی هستند. پوست نازک تر و کمتر انعطاف پذیر می‌شود، به خصوص در پشت بازوها. رگ‌های خونی خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و خیلی راحت تر می‌شکنند.
- جنسیت: زنان راحت تر از مردان کبود می‌شوند. اگرچه هیچ شواهد پزشکی قطعی در مورد علت وجود ندارد، اما زنان معمولاً پوست نازک‌تری دارند که باعث می‌شود کبودی‌ها راحت‌تر ایجاد شوند.
- ژنتیک: وجود کبودی به راحتی در خانواده وجود دارد. به عنوان مثال، بیماری فون ویلبراند یک اختلال خونریزی ارثی است که در آن خون به درستی لخته نمی‌شود. این منجر به کبودی آسان یا کبودی‌های بزرگتر می‌شود. با این حال، طبق گفته منبع قابل اعتماد CDC این مورد تنها بر حدود 1٪ از جمعیت ایالات متحده تأثیر می‌گذارد.
علل کبودی تصادفی و ناگهانی بدن
کبودی بدون دلیل بسیار شایع است و نسبتاً سریع بهبود می‌یابد. با این حال، اگر کبودی ادامه یابد، اندازه تغییر کند یا غیرعادی به نظر برسد، ممکن است یک بیماری زمینه‌ای یا عوامل دیگری وجود داشته باشد.
- داروها و مکمل‌ها
- داروهایی مانند ضد انعقادها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و کورتیکواستروئیدها توانایی لخته شدن خون را کاهش می‌دهند. این ممکن است منجر به نشت خون از عروق و تجمع در زیر پوست شود.
- برخی از مطالعات نشان می‌دهد که برخی از مکمل‌های غذایی مانند روغن ماهی، سیر و جینسنگ نیز ممکن است عواملی دخیل در خونریزی و کبودی باشند.
- فردی که دارو مصرف می‌کند و کبودی ناگهانی در اعضای مختلف بدن خود را تجربه می‌کند، باید با پزشک مشورت کند و در مورد سابقه دارویی و خانوادگی خود صحبت کند.
- اختلال خونریزی یا لخته شدن
اختلالات خونریزی زمینه‌ای مانند هموفیلی، ترومبوسیتوپنی یا کمبود فاکتور V می‌تواند باعث کبودی شود. هموفیلی یک بیماری ژنتیکی است که در آن افراد فاقد فاکتور انعقادی VIII یا IX هستند که منجر به کبودی بیش از حد می‌شود. این یک بیماری نادر است که بیشتر مردان را درگیر می‌کند.
افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی ایمنی دارای تعداد پلاکت پایین هستند و کبودی نیز می‌تواند بدون دلیل ظاهر شود. پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که به لخته شدن خون و توقف خونریزی کمک می‌کنند.
کمبود فاکتور V یک اختلال خونریزی دهنده نادر است که در آن افراد فاقد پروتئین فاکتور انعقادی V هستند. این از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. علائم ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر موارد شدید در دوران کودکی مشاهده می‌شود. سایر علائم شایع اختلال خونریزی عبارتند از:
- خونریزی بینی
- وجود خون در ادرار یا خون در مدفوع
- خونریزی لثه
- عفونت
سپسیس عفونتی است که باعث تجمع سموم در خون یا بافت‌ها می‌شود. افراد مبتلا به سپسیس اغلب دارای مجموعه‌ای از لکه‌های خونی ریز هستند که شبیه به سوزن سوزن در پوست یا نواحی بنفش رنگ (پورپورا) هستند. بدون درمان، ممکن است اندازه آنها افزایش یابد، به هم بپیوندند و کبودی‌های بزرگتری ایجاد کنند. سپسیس که به عنوان مسمومیت خون نیز شناخته می‌شود، نیاز به درمان فوری دارد.
- کمبود ویتامین
یک رژیم غذایی نامناسب می‌تواند به طرق مختلف بر سلامتی تأثیر بگذارد و کمبود ویتامین اغلب ممکن است به کبودی ناگهانی بدن کمک کند. برخی از کمبودها عبارتند از کمبود ویتامین C و کمبود ویتامین K.
ویتامین C که برای تولید کلاژن، تقویت سیستم ایمنی و حفظ فعالیت آنتی اکسیدانی لازم است، برای سلامتی حیاتی است. همچنین رادیکال‌های آزاد مضر را که می‌تواند منجر به تحلیل بافت و کبودی تصادفی شود را از بین می‌برد.
نتیجه کمبود شدید ویتامین C، اسکوربوت است که همچنین منجر به خونریزی لثه، از دست دادن ناخن و دندان و نارسایی قلبی می‌شود.
در همین حال، کمبود ویتامین K می‌تواند منجر به خونریزی قابل توجه، رشد ضعیف استخوان و بیماری قلبی عروقی شود. در بزرگسالان نادر است و معمولاً در دوره نوزادی رخ می‌دهد.
با این حال، مصرف داروهای ضد انعقاد و آنتی بیوتیک‌هایی که در تولید ویتامین K اختلال ایجاد می‌کنند ممکن است باعث کمبود شود. افراد می‌توانند با ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها از کمبود ویتامین جلوگیری کنند.
- بیماری کبد یا کلیه
هنگامی که کبد آسیب می‌بیند، تولید پروتئین‌های مورد نیاز برای لخته شدن خون را متوقف می‌کند. به عنوان مثال، سیروز نتیجه آسیب مداوم طولانی مدت است و ایجاد آسان کبودی ناگهانی یک علامت است.
با این حال، نباید کبودی به صورت مجزا ظاهر شود و ممکن است همراه با خستگی، کاهش اشتها، درد شکم و حالت تهوع بروز دهد.
فرد مبتلا به بیماری کلیوی به دلیل از دست دادن خاصیت ارتجاعی پوست به راحتی کبود می‌شود.
داروها همچنین می‌توانند روند لخته شدن خون را مختل کرده و عملکرد پلاکت‌ها را مهار کنند. اکیموز، زمانی رخ می‌دهد که خون از مویرگ شکسته به بافت اطراف نشت کند. این مورد بسیار شایع است و نیاز به یک برنامه درمانی پیشگیرانه دارد. هر کسی که مشکوک به بیماری کبد یا کلیوی است باید با پزشک مشورت کند.
- علل دیگر
درمانهای سرطان مانند شیمی درمانی و درمان هدفمند نیز ممکن است منجر به کبودی شود. این به این دلیل است که روش‌های درمانی اشاره شده میزان پلاکت‌ها را در خون کاهش می‌دهند.
کبودی و خونریزی آسان از علائم شایع سرطان خون هستند. این کبودی‌ها به طور کلی پشت، پاها و دست ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند. یکی دیگر از نشانه‌های لوسمی احتمالی، کبودی‌های زیادی است که هیچ دلیلی برای آن وجود ندارد. کبودی‌هایی که از بین رفتن آنها بیشتر از حد معمول طول می‌کشد، نشانه هشداردهنده و بیماری دیگری است.
سندرم برنارد سولیه یک اختلال لخته شدن خون نادر و ارثی است. افراد مبتلا به این عارضه به راحتی با خونریزی از رگ‌های خونی کوچک زیر پوست کبود می‌شوند.
سندرم گاردنر-دیاموند وضعیتی است که در آن کبودی دردناک و غیرمنتظره‌ای به طور عمده روی بازوها، پاها یا صورت رخ می‌دهد. این بیشتر در زنانی ایجاد می‌شود که وضعیت سلامت روانی یا استرس عاطفی دارند. مدیریت این بیماری معمولاً شامل درمان با کمک روانپزشک است.
کبودی در بارداری
پزشکان سطح پلاکت یک زن را در طول دوره بارداری بررسی می‌کنند، اما کبودی می‌تواند یکی از علائم ترومبوسیتوپنی حاملگی باشد. این مورد در 4.4٪ تا 11.6٪ از بارداری‌ها رخ می‌دهد و بدین معناست که حدود 75 درصد از کل موارد ترومبوسیتوپنی در بارداری را تشکیل می‌دهد.
همیشه هرگونه کبودی غیرعادی در دوران بارداری را با پزشک یا ماما در میان بگذارید.
چگونه می‌توانم از بروز کبودی پیشگیری یا درمان کنم؟
برای جلوگیری از کبودی جزئی، اقداماتی را می‌توان در نظر داشت:
- از نور مناسب در خانه خود استفاده کنید.
- مبلمان و سیم‌های برق را طوری بچینید که هنگام راه رفتن سر راهتان قرار نگیرند.
- از عوارض جانبی داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع شوید. اگر دارویی باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما می‌شود به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.
- بینایی و شنوایی خود را آزمایش کنید. حتی تغییرات کوچک در بینایی یا شنوایی می‌تواند باعث زمین خوردن شما شود.
متأسفانه وقتی کبودی ایجاد شد، نمی‌توان کار زیادی برای درمان آن انجام داد. اکثر کبودی‌ها در نهایت با جذب مجدد خون از بین می‌روند، اگرچه با افزایش سن، بهبودی ممکن است بیشتر طول بکشد. امکان دارد استفاده از یخ به کاهش میزان کبودی و یا کم رنگ شدن آن کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
جلوگیری کامل از کبودی غیرممکن است. کبودی‌ها اغلب بی ضرر هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند نشان دهنده یک وضعیت پزشکی باشند که نیاز به درمان پزشکی دارد. برای مثال، فردی باید به پزشک مراجعه کند که:
- کبودی بدون دلیل ظاهری رخ می‌دهد و در عرض چند هفته بهبود نمی‌یابد
- کبودی‌ها در مکان‌های غیرعادی مانند تنه، پشت یا صورت ظاهر می‌شوند
- تعدادی کبودی در یک ناحیه خاص یا یک خوشه پراکنده در قسمت‌های مختلف بدن وجود دارد.
- کبودی‌های مکرر وجود دارد
- کبودی با علائم دیگری مانند خستگی، حالت تهوع یا درجه حرارت بالا ظاهر می‌شود
کبودی ناگهانی بدن؛ جمع‌بندی
کبودی گاه به گاه و به ندرت باعث نگرانی می‌شود. با این حال، اگر تغییر رنگ ظرف چند هفته بهبود نیافت، بهتر است با پزشک صحبت کنید. ممکن است مشکل لخته شدن خون یا بیماری زمینه‌ای دیگری وجود داشته باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
مصرف برخی داروها و افزایش سن اغلب ریشه این مشکل است. با این حال، اگر فرد علائم دیگری را در کنار کبودی ناگهانی تجربه کند، ممکن است تحقیقات بیشتری لازم باشد. با دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین از اقدامات ضروری‌ای که باید انجام دهید آگاه شوید و به‌این‌ترتیب از سلامت فرزندتان مراقبت کنید.
