علائم و نشانه های بلوغ زودرس چیست ؟
نوشته شده توسط مهدی یاری
03 / 05 / 1400
بلوغ زودرس بدین معنی است که یک دختر یا پسر خیلی زودتر از حد معمول شروع به تجربه بلوغ جنسی می‌کنند. به طور کلی، این حالت به دختران اشاره دارد که ویژگی‌های جنسی آنها قبل از 8 سالگی شروع میشود و پسرانی که این روند را قبل از 9 سالگی تجربه می‌کنند. بلوغ زودرس نادر است و در حدود 1 از 5000 تا 10000 کودک با این عارضه مواجه می‌شوند. ادامه مطلب را بخوانید تا متوجه شوید که چگونه این وضعیت را شناسایی کنید و اگر مشکوک هستید فرزندتان علائم بلوغ زودرس را تجربه می‌کند، چه باید بکنید.
فهرست مطالب
علائم و نشانه های بلوغ زودرس کدامند؟
اگرچه ممکن است هر کودک به طور متفاوتی علائم بلوغ زودرس را تجربه کند، اما به طور کلی همان علائم بلوغ رایج است، از جمله:
دختران:
- افزایش قد
- جهش رشد
- رشد پستان
- قاعدگی یا خونریزی واژن
پسران:
- بزرگ شدن بیضه‌ها و آلت تناسلی مرد
- رشد موهای شرمگاهی و زیر بغل
- رشد موی صورت
- نعوظ خود به خودی (انزال)
- ایجاد آکنه
- تعمیق صدا
وقتی علائم بلوغ زودرس برای کودک شما تشخیص داده میشود، ممکن است والدین احساس کنند که در اطلاعات غرق شده‌اند. در این حالت بهتر است با پزشک صحبت کنید و تمام سوالات خود را بپرسید.
بسیاری از والدین یادداشت برداری از پاسخ پزشک به سوالات خود را عملی مفید و موثر می‌دانند. به این ترتیب، وقتی با پزشکان کودک خود صحبت می‌کنید، میتوانید مطمئن باشید که همه نگرانی‌های شما برطرف میشود. اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ شده است، ممکن است بخواهید به او پیشنهاد دهید آنچه را که می‌خواهد از ارائه دهنده خدمات درمانی خود می‌پرسد نیز بنویسد.
انواع بلوغ زودرس
بلوغ زودرس دارای دو نوع اصلی میباشد که عبارت اند از: بلوغ زودرس مرکزی و بلوغ زودرس محیطی. علت به وجود آمدن این دو نوع بلوغ زودرس با یکدیگر متفاوت است، اما باعث تغییراتی که در بدن میشود، مشابه است.
علائم بلوغ زودرس مرکزی
بلوغ مرکزی زودرس (CPP) موقعی اتفاق می‌افتد که مغز در سن پایین به صورت غیر طبیعی ترشح گنادوتروپین انجام میشود. گنادوتروپین‌ها هورمون‌هایی میباشند که توسط غده هیپوفیز آزاد می‌شوند. آنها به غدد جنسی، واقع در تخمدان‌های دختران و بیضه‌های پسران، علامت گذاری می‌کنند تا هورمون‌های جنسی (مسئول تغییرات فیزیکی مرتبط با بلوغ) تولید می‌شوند.
مشخص نیست که چه عواملی موجب ایجاد بلوغ زودرس مرکزی می‌شوند. بیشتر کودکان مبتلا به این بیماری هیچ مشکل حاد پزشکی یا نگرانی اساسی در مورد سلامتی ندارند که باعث میشود بلوغ زودرس را تحریک کند. در برخی موارد، بلوغ مرکزی زودرس ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
- تومور مغزی یا ستون فقرات
- آسیب به مغز یا نخاع
- تجمع مایعات در مغز هنگام تولد
- کم کاری تیروئید (وجود غده تیروئید کم کار)
علائم بلوغ زودرس محیطی
بلوغ زودرس محیطی (PPP) کمتر از CPP است. برخلاف CPP ، بلوغ زودرس محیطی با ترشح زودرس غدد هیپوفیز گنادوتروپین‌ها تحریک نمی‌شود. اما، این امر از تولید زود هنگام هورمون‌های آندروژن و استروژن در سایر قسمت‌های بدن ایجاد میشود. به همین علت که گاهی اوقات به عنوان بلوغ زودرس مستقل از گنادوتروپین (GIPP) شناخته میشود. تولید اولیه آندروژن و استروژن امکان دارد به علت مشکلات اساسی در موارد زیر ایجاد شود:
- بیضه‌ها
- تخمدان
- غدد فوق کلیوی
- غده هیپوفیز
برخی از علل احتمالی عبارتند از:
- وجود تومور در غده هیپوفیز یا غده فوق کلیه
- کیست تخمدان در دختران
- وجود تومور در بیضه پسران
- سندرم مک کین-آلبرایت، یک اختلال ژنتیکی غیرمعمول است که می‌تواند باعث ایجاد مشکل در تولید هورمون، رنگ پوست و سلامت استخوان شود.
نشانه های بلوغ زودرس
نشانه های بلوغ زودرس وجود دارد که به شرح زیر میباشند:
یکی از آنها تلارک زودرس نامیده میشود، که باعث رشد زودرس جزئی پستان در دختران میشود. این پیشرفت محدود است و می‌تواند تا زمان بلوغ طبیعی از بین برود.
شکل دیگر بلوغ زودرس، آدرنارک زودرس است. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که غدد فوق کلیوی در سن جوانی آندروژن ترشح می‌کنند. نتیجه این امر مقدار کمی رشد موی عانه (شرمگاهی) و شروع بوی بدن (تعرق) شبیه به بزرگسالان است. با این حال، هیچ ویژگی دیگری از بلوغ تا محدوده سنی مورد انتظار برای بلوغ ایجاد نمی‌شود. این دو نوع بلوغ زودرس نیازی به درمان ندارد.
چگونه بلوغ زودرس تشخیص داده میشود؟
پزشک متخصص اطفال سابقه پزشکی کودک و سابقه پزشکی خانوادگی شما را بررسی می‌کند. معاینه فیزیکی نیز لازم خواهد بود. دکتر شما همچنین ممکن است برای تعیین “سن” استخوان‌های کودک شما اشعه ایکس را توصیه کند. علائم رشد استخوان‌ها با سرعت بیش از حد طبیعی می‌تواند به تأیید یا رد تشخیص بلوغ زودرس کمک کند.
آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (Gn-RH) و آزمایش خون برای بررسی سطح سایر هورمون‌ها مانند تستوسترون در پسران و پروژسترون در دختران می‌تواند به تأیید تشخیص بلوغ زودرس کمک کند. در كودكان با بلوغ زودرس مركزی، Gn-RH باعث افزایش سایر سطوح هورمون میشود. سطح هورمون‌ها در کودکان با بلوغ زودرس محیطی ثابت خواهد ماند. همچنین با استفاده از اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی غیرتهاجمی (MRI) بدون درد می‌توان مشکلات غده هیپوفیز را نشان داد.
- چه روش‌های درمانی موجود است؟
چنان چه نشانه های بلوغ زودرس کودک کم باشد یا به سرعت کمی پیشرفت کند، ممکن است احتیاجی به درمان آن نباشد. اگر علائم نزدیکتر به سن بلوغ طبیعی موجب شود، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. در غیر این صورت، درمان به نوع بلوغ زودرس کودک شما بستگی دارد.
- بلوغ زودرس مرکزی
هدف از درمان CPP توقف تولید غده هیپوفیز در تولید هورمون لوتئین ساز (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) است.
دارویی به نام آگونیست GnRH می‌تواند به جلوگیری از فعالیت غدد کمک کند. این دارو معمولاً به صورت تزریق هر یک تا سه ماه یک بار انجام میشود، یا به عنوان کاشتی است که در طی یک سال به آرامی دارو را در بدن آزاد می‌کند.
علاوه بر کند شدن بلوغ، این روش درمانی ممکن است باعث شود کودک بدون هیچ درمانی بتواند قدی بلندتر از سن رشد خود را داشته باشد. بعد از 16 ماه یا بیشتر، درمان معمولاً متوقف شده و بلوغ از سر گرفته میشود.
- بلوغ زودرس محیطی
از آنجا که PPP معمولاً از یک علت زمینه‌ای مانند تومور نشات می‌گیرد، درمان شرایط زمینه‌ای (مانند برداشتن تومور) ممکن است برای جلوگیری از شروع زودرس بلوغ کافی باشد. با این حال، ممکن است داروهایی برای جلوگیری از تولید زودرس استروژن و تستوسترون نیز تجویز شود.
آیا می‌توان از بلوغ زودرس جلوگیری کنید؟
بیشتر خطر بلوغ زودرس با جنسیت، نژاد و سابقه خانوادگی و همچنین علل دیگری همراه است که عمدتا اجتناب ناپذیر هستند، بنابراین کارهایی که میتوانید برای جلوگیری از این بیماری انجام دهید، محدود هستید.
ثابت نگه داشتن وزن کودک در یک بازه سالم امکان دارد به کاهش خطر بلوغ زودرس و سایر شرایط مرتبط با چاقی و اضافه وزن مانند دیابت نوع 2 کمک کند. همچنین باید از دادن داروهای تجویز شده با هورمون، مکمل‌های غذایی یا سایر محصولاتی که امکان دارد دارای استروژن یا تستوسترون باشند، به کودک خود پرهیز کنید، مگر اینکه توسط پزشک وی تجویز یا توصیه شده باشد.
چگونه با فرزند خود در مورد بلوغ زودرس صحبت کنیم؟
کودک شما ممکن است در مورد آنچه در بدن او اتفاق می‌افتد سوالات زیادی داشته باشد. زیرا همکلاسی‌های وی می‌توانند حرف‌هایی بزنند که آسیب زا و آزاردهنده باشند. مهم است که وقت بگذارید و به نگرانی‌ها و احساسات فرزند خود گوش دهید و صادقانه به تمامی سوالات وی پاسخ دهید. به عنوان مثال، توضیح دهید که همه در زمان دیگری بلوغ را پشت سر می‌گذارند و بعضی از بچه‌ها زودتر یا دیرتر بلوغ را تجربه می‌کنند. با این حال تأکید کنید که این تغییرات بدن در هر زمان برای همه اتفاق خواهد افتاد.
در نظر داشته باشید که بلوغ زودرس گاها منجر به بروز احساسات زودرس جنسی نیز میشود. از کنجکاوی و سردرگمی کودک خود در مورد تغییراتی که در اثر تولید زودرس هورمون‌های جنسی به وجود می آید، آگاه باشید. اما در مورد رفتارهای خاصی، مرزهای مشخصی را ایجاد کنید و درباره ارزش‌ها، اولویت‌ها و انتخاب‌های سالم گفتگوی راحت و آزاد داشته باشید.
با جستجوی فرصت‌هایی برای افزایش عزت نفس، با کودک خود تا حد ممکن عادی رفتار کنید. وی را تشویق کنید تا در گروه‌ها یا کلاش‌های ورزشی، هنر و سایر فعالیت‌ها شرکت کنند. زیرا مشارکت به افزایش اعتماد به نفس آنها کمک می‌کند.
برای یادگیری راهکارهای کنار آمدن با این حالت، دریغ نکنید که فرزندتان را نزد یک مشاور ببرید. کودک شما ممکن است راحت‌تر باشد تا در مورد برخی موارد شخصی با یک درمانگر و نه با والدین خود، صحبت کند. ممکن است بیمارستان کودکان که کودکان دارای بلوغ زودرس را درمان می‌کند، مشاورانی با تجربه در کمک به کودکان با این شرایط خاص داشته باشد.
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات نمونه گیری در منزل ، تست کرونا در منزل ، شنوایی سنجی در منزل ، آزمایش تیروئید و تزریق واکسن hpv با مجموعه آزمایش آنلاین تجربه کنید.
