سکته مغزی ؛ علائم، علل و درمان
- نوشته شده توسط فاطمه مهربان
- 14 / 10 / 1400
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2453
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined index: title in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: btname in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2513
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2453
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined index: title in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: btname in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2513
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2453
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined index: title in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: btname in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2513
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2453
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined index: title in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2484
Notice: Undefined variable: class_align in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: btname in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2487
Notice: Undefined index: color_titel in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in
/home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line
2513سکته مغزی زمانی اتفاق میافتد که خون رسانی به بخشی از مغز شما قطع یا کاهش مییابد و از دریافت اکسیژن و مواد مغذی بافت مغز جلوگیری میکند. سلولهای مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن میکنند. سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و درمان فوری بسیار مهم است. اقدام به موقع میتواند آسیب مغزی و سایر عوارض را کاهش دهد. خبر خوب این است که در حال حاضر تعداد کمتری از افراد در اثر سکته مغزی نسبت به گذشته جان خود را از دست میدهند. درمانهای مؤثر همچنین میتوانند به پیشگیری از ناتوانی ناشی از سکته کمک کنند.
علائم سکته مغزی
اگر ممکن است شما یا کسی که او را میشناسید، سکته کرده باشد، به زمان شروع علائم توجه ویژهای داشته باشید. برخی از گزینههای درمانی زمانی موثرتر هستند که بلافاصله پس از شروع سکته مغزی داده شوند. علائم و نشانههای سکته مغزی عبارتند از:
- مشکل در صحبت کردن و درک آنچه دیگران میگویند. ممکن است دچار سردرگمی شوید، کلمات خود را به صورت نا مفهوم بیان کنید یا در درک گفتار مشکل داشته باشید.
- فلج یا بی حسی صورت، بازو یا پا. ممکن است دچار بی حسی، ضعف یا فلج ناگهانی در صورت، بازو یا پا شوید. این اغلب فقط یک طرف بدن شما را تحت تاثیر قرار میدهد. سعی کنید همزمان هر دو دست خود را بالای سر ببرید. اگر یک دست شروع به افتادن کند، ممکن است دچار سکته شده باشید. همچنین، زمانی که میخواهید لبخند بزنید، ممکن است یک طرف دهان شما آویزان شود.
- مشکلات بینایی در یک یا هر دو چشم. ممکن است به طور ناگهانی دید در یک یا هر دو چشم شما تار یا سیاه شود یا ممکن است دو بینی را تجربه کنید.
- سردرد. سردرد ناگهانی و شدید که ممکن است با استفراغ، سرگیجه یا تغییر هوشیاری همراه باشد، ممکن است نشان دهنده سکته مغزی باشد.
- مشکل در راه رفتن. امکان دارد زمین بخورید یا تعادل خود را از دست بدهید. همچنین ممکن است سرگیجه ناگهانی یا از دست دادن هماهنگی داشته باشید.
چه زمانی باید به مشاوره پزشکی مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده نشانهها یا علائم سکته مغزی، حتی اگر به نظر میرسد که به صورت گذرا هستند یا به طور کامل ناپدید میشوند، فوراً به مشاوره پزشکی مراجعه کنید. به سرعت عکس العمل نشان دهید و کارهای زیر را انجام دهید:
- صورت: از فرد بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورت وی آویزان میشود؟
- دستها: از فرد بخواهید هر دو دست خود را بالا بیاورد. آیا یک دست به سمت پایین حرکت میکند؟ یا اینکه یک دست قادر به بلند شدن نیست؟
- گفتار: از فرد بخواهید یک عبارت ساده را تکرار کند. آیا صحبتهای او مبهم یا عجیب است؟
- زمان: اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
تماس گرفتن با اورژانس بسیار حائز اهمیت است. منتظر نمانید تا ببینید آیا علائم متوقف میشوند یا خیر. هر دقیقه مهم است هر چه سکته دیرتر درمان شود، احتمال آسیب و ناتوانی مغزی بیشتر میشود. اگر با فردی هستید که مشکوک به سکته مغزی است، در حالی که منتظر کمک اضطراری هستید، او را با دقت تحت نطر داشته باشید.
علل بروز سکته مغزی
همانطور که ویزیت پزشک در منزل میگوید، دو دلیل اصلی برای سکته مغزی وجود دارد: انسداد شریان (سکته مغزی ایسکمیک) یا نشت یا ترکیدن رگ خونی (سکته مغزی هموراژیک). برخی از افراد ممکن است فقط یک اختلال موقتی در جریان خون به مغز داشته باشند که به عنوان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شناخته میشود، که علائم پایداری ایجاد نمیکند.
سکته مغزی ایسکمیک
این شایع ترین نوع سکته مغزی است. زمانی اتفاق میافتد که رگهای خونی مغز باریک یا مسدود شده و باعث کاهش شدید جریان خون (ایسکمی) میشود. رگهای خونی مسدود یا باریک به دلیل رسوبات چربی که در رگهای خونی یا لختههای خون یا سایر مواد زائد که از طریق جریان خون شما عبور میکنند و در رگهای خونی مغز شما قرار میگیرند، ایجاد میشوند. برخی تحقیقات اولیه نشان میدهد که عفونت COVID-19 ممکن است یکی از دلایل احتمالی سکته مغزی ایسکمیک باشد، اما مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
سکته هموراژیک
سکته هموراژیک زمانی رخ میدهد که یک رگ خونی در مغز شما نشت یا پاره شود. خونریزی مغزی میتواند ناشی از بسیاری از شرایطی باشد که بر رگهای خونی شما تأثیر میگذارد. عوامل مرتبط با سکته هموراژیک عبارتند از:
- فشار خون بالا کنترل نشده
- درمان بیش از حد با داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون)
- برآمدگی در نقاط مختلف از دیواره عروق خونی (آنوریسم)
- تروما (مانند تصادف رانندگی)
- رسوب پروتئین در دیواره رگهای خونی که منجر به ضعف در دیواره عروق میشود (آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی)
- سکته مغزی ایسکمیک منجر به خونریزی
علت کمتر شایع خونریزی در مغز، پارگی رگهای خونی جدار نازک (ناهنجاری شریانی وریدی) است.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) – که گاهی اوقات به عنوان سکته کوچک شناخته میشود (یک دوره موقت علائم مشابه علائمی است که در سکته مغزی دارید). TIAآسیب دائمی ایجاد نمیکند. آنها به دلیل کاهش موقت خون رسانی به بخشی از مغز شما ایجاد میشوند که ممکن است کمتر از پنج دقیقه طول بکشد. مانند سکته مغزی ایسکمیک، TIA زمانی رخ میدهد که یک لخته یا باقی مانده جریان خون را به بخشی از سیستم عصبی شما کاهش یا مسدود کند.
حتی اگر فکر میکنید این نوع از سکته مغزی را داشتهاید، باز هم به دنبال مراقبتهای اورژانسی باشید. تشخیص اینکه آیا دچار سکته مغزی شدهاید یا TIA فقط بر اساس علائم شما ممکن نیست. اگر TIA داشتهاید، به این معنی است که ممکن است یک شریان تا حدی مسدود یا تنگ شده باشد که به مغز شما منتهی میشود. داشتن TIA خطر ابتلا به سکته کامل در آینده را افزایش می دهد.
چه عواملی بروز سکته مغزی را بیشتر میکند؟
به گفته مشاوره پزشکی تلفنی عوامل زیادی میتوانند خطر سکته مغزی را افزایش دهند. عواملی که این احتمال را به صورت بالقوه افزایش میدهند و قابل درمان و پیشگیری هستند عبارتند از:
- عوامل خطر سبک زندگی
- اضافه وزن یا چاق بودن
- عدم تحرک بدنی
- نوشیدن زیاد یا زیاده روی در الکل
- استفاده از مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین و مت آمفتامین
عوامل پزشکی عبارتند از:
- شرایط و وضعیت سلامت
- فشار خون بالا
- سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم
- کلسترول بالا
- دیابت
- آپنه انسدادی خواب
- بیماریهای قلبی عروقی، از جمله نارسایی قلبی، نقص قلبی، عفونت قلبی یا ریتم غیر طبیعی قلب، مانند فیبریلاسیون دهلیزی
- سابقه شخصی یا خانوادگی سکته مغزی، حمله قلبی یا حمله ایسکمیک گذرا
- ابتلا به کووید 19
سایر عوامل مرتبط با خطر سکته مغزی عبارتند از:
- سن: افراد 55 ساله یا بالاتر نسبت به افراد جوان در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی هستند.
- نژاد: آمریکاییهای آفریقایی تبار نسبت به سایر نژادها در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی هستند.
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر سکته مغزی هستند. زنان معمولاً هنگام سکته مغزی مسنتر هستند و احتمال مرگ ناشی از سکته بیشتر از مردان است.
- هورمونها: استفاده از قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی که شامل استروژن است، خطر را افزایش میدهد.
عوارض بروز سکته مغزی کدامند؟
سکته مغزی گاهی اوقات میتواند باعث ناتوانیهای موقت یا دائمی شود، بسته به مدت زمانی که مغز جریان خون ندارد و کدام قسمت تحت تأثیر قرار گرفته است. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
چکاپ پزشکی در منزل
ثبت درخواست
- فلج یا از دست دادن حرکت عضلات: ممکن است در یک طرف بدن خود فلج شوید یا کنترل برخی از عضلات مانند عضلات یک طرف صورت یا یک بازو را از دست بدهید.
- مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن: سکته مغزی ممکن است بر کنترل ماهیچههای دهان و گلو تأثیر بگذارد و صحبت کردن، قورت دادن یا خوردن را برای شما دشوار کند. همچنین ممکن است در زبان، از جمله صحبت کردن یا درک گفتار، خواندن یا نوشتن مشکل داشته باشید.
- از دست دادن حافظه یا مشکلات فکری: بسیاری از افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند، تا حدودی از دست دادن حافظه را تجربه میکنند. دیگران ممکن است در فکر کردن، استدلال کردن، قضاوت کردن و درک مفاهیم مشکل داشته باشند.
- مشکلات عاطفی: افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند ممکن است در کنترل احساسات خود مشکل بیشتری داشته باشند یا ممکن است دچار افسردگی شوند.
- درد: درد، بیحسی یا سایر احساسات غیرمعمول ممکن است در قسمتهایی از بدن که تحت تأثیر سکته قرار گرفتهاند رخ دهد. به عنوان مثال، اگر سکته مغزی باعث از دست دادن احساس شما در بازوی چپ شود، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن ناراحت کنندهای در آن بازو تجربه کنید.
- تغییر در رفتار و توانایی مراقبت از خود: افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند ممکن است گوشهگیرتر شوند. آنها ممکن است برای نظافت و کارهای روزانه به کمک نیاز داشته باشند.
راههای جلوگیری از بروز سکته مغزی
همانطور که مشاوره تلفنی پزشکی اظهار میکند، دانستن عوامل خطر سکته مغزی، پیروی از توصیههای پزشک و اتخاذ یک سبک زندگی سالم بهترین اقداماتی است که میتوانید برای پیشگیری از سکته بردارید. اگر سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) داشتهاید، این اقدامات ممکن است به جلوگیری از سکته دیگر کمک کند. مراقبتهای بعدی که در بیمارستان و پس از آن دریافت میکنید نیز ممکن است نقش داشته باشد. بسیاری از راهبردهای پیشگیری از سکته مغزی همان راهبردهای پیشگیری از بیماری قلبی هستند. به طور کلی توصیههای سبک زندگی سالم عبارتند از:
- کنترل فشار خون بالا: این یکی از مهمترین کارهایی است که میتوانید برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهید. اگر سکته کردهاید، کاهش فشار خون میتواند به پیشگیری از TIA یا سکته بعدی کمک کند. تغییرات سبک زندگی سالم و داروها اغلب برای درمان فشار خون بالا استفاده میشود.
- کاهش کلسترول و چربیهای اشباع شده در رژیم غذایی: مصرف کمتر کلسترول و چربی، به ویژه چربیهای اشباع شده و چربیهای ترانس، ممکن است تجمع در شریانهای شما را کاهش دهد. اگر نمیتوانید کلسترول خود را تنها از طریق تغییرات رژیم غذایی کنترل کنید، مشاوره پزشکی ممکن است داروهای کاهش دهنده کلسترول را تجویز کند.
- ترک مصرف دخانیات: سیگار کشیدن خطر سکته مغزی را برای افراد سیگاری و غیرسیگاری که در معرض دود سیگار قرار دارند افزایش میدهد. ترک مصرف دخانیات خطر سکته مغزی را کاهش میدهد.
- مدیریت دیابت رژیم غذایی: ورزش و کاهش وزن میتواند به شما کمک کند قند خون خود را در محدوده سالم نگه دارید. اگر به نظر نمیرسد عوامل سبک زندگی برای کنترل دیابت شما کافی باشد، پزشک ممکن است داروهای دیابت را تجویز کند.
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن به سایر عوامل خطر سکته مغزی مانند فشار خون بالا، بیماریهای قلبی عروقی و دیابت کمک میکند.
- داشتن رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات: رژیم غذایی حاوی پنج وعده یا بیشتر در روز میوه یا سبزیجات ممکن است خطر سکته مغزی را کاهش دهد. رژیم غذایی مدیترانهای که بر روغن زیتون، میوه، آجیل، سبزیجات و غلات کامل تاکید دارد نیز ممکن است مفید باشد.
- به طور منظم ورزش کنید: ورزشهای هوازی از بسیاری جهات خطر سکته مغزی را کاهش میدهند. ورزش میتواند فشار خون شما را کاهش دهد، سطح کلسترول خوب را افزایش دهد و سلامت کلی رگهای خونی و قلب شما را بهبود بخشد. همچنین به کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش استرس کمک میکند. به تدریج تا حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط مانند پیاده روی، آهسته دویدن، شنا یا دوچرخه سواری در اکثر روزهای هفته انجام دهید.
- نوشیدن الکل در حد اعتدال: اگر از الکل و یا نوشیدنیهای الکلی استفاده میکنید، مصرف خود را در حالت اعتدال نگه دارید. مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به فشار خون بالا، سکتههای مغزی ایسکمیک و سکته های هموراژیک را افزایش میدهد. الکل همچنین ممکن است با داروهای دیگری که مصرف میکنید تداخل داشته باشد. با این حال، نوشیدن مقادیر کم تا متوسط الکل، مانند یک نوشیدنی در روز، ممکن است به جلوگیری از سکته مغزی ایسکمیک و کاهش تمایل به لخته شدن خون کمک کند. با ویزیت پزشک در منزل خود در مورد آنچه برای شما مناسب است صحبت کنید.
- درمان آپنه انسدادی خواب (OSA): در صورت داشتن علائم OSA (یک اختلال خواب که باعث میشود به طور مکرر در طول خواب برای دورههای کوتاه تنفس متوقف شوید)، پزشک ممکن است یک مطالعه خواب را توصیه کند. درمان OSA شامل دستگاهی است که فشار مثبت راه هوایی را از طریق یک ماسک وارد میکند تا راه هوایی شما را هنگام خواب باز نگه دارد.
- پرهیز از مواد مخدر: برخی از مواد مخدر مانند کوکائین و مت آمفتامین، عوامل خطر ثابت شده برای TIA یا سکته مغزی هستند.
اگر سکته ایسکمیک یا TIA داشتهاید، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سکته دیگر توصیه کند. این شامل موارد زیر است:
پلاکتها سلولهایی در خون شما هستند که لخته ایجاد میکنند. داروهای ضد پلاکت باعث میشوند این سلولها کمتر چسبنده باشند و احتمال لخته شدن آنها کمتر شود. رایج ترین داروی ضد پلاکتی که استفاده میشود آسپرین است. پزشک میتواند به شما در تعیین دوز مناسب آسپرین کمک کند.
پزشک شما همچنین ممکن است برای کاهش خطر لخته شدن خون، آگرنوکس، ترکیبی از آسپرین با دوز پایین و داروی ضد پلاکت دی پیریدامول را تجویز کند. پس از یک TIA یا سکته جزئی، پزشک ممکن است به شما آسپرین و یک داروی ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس) را برای مدتی به منظور کاهش خطر سکتهی دیگر بدهد. اگر نمیتوانید آسپرین مصرف کنید، پزشک ممکن است کلوپیدوگرل را به تنهایی تجویز کند. در هر صورت به یاد داشته باشید که بدون مشورت با مشاوره پزشکی دارویی را مصرف نکنید.
این داروها لخته شدن خون را کاهش میدهند. هپارین سریع الاثر است و ممکن است کوتاه مدت در بیمارستان استفاده شود. وارفارین با اثر کندتر (Coumadin، Jantoven) ممکن است در طولانی مدت استفاده شود. وارفارین یک داروی قوی رقیق کننده خون است، بنابراین باید آن را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید و مراقب عوارض جانبی آن باشید. همچنین برای نظارت بر اثرات وارفارین باید آزمایش خون منظم انجام دهید.
تشخیص سکته مغزی
به محض اینکه به بیمارستان رسیدید، همه چیز به سرعت پیش میرود، زیرا تیم اورژانس سعی میکند نوع سکته مغزی شما را تعیین کند. این بدان معناست که به زودی پس از ورود، سی تی اسکن یا آزمایش تصویربرداری دیگری خواهید داشت. پزشکان همچنین باید سایر علل احتمالی علائم شما مانند تومور مغزی یا واکنش دارویی را رد کنند. برخی از آزمایشاتی که ممکن است انجام دهید عبارتند از:
- یک معاینه فیزیکی: پزشک شما تعدادی آزمایش را انجام میدهد که با آنها آشنا هستید، مانند گوش دادن به صدای قلب و بررسی فشار خون. شما همچنین یک معاینه عصبی خواهید داشت تا پزشک متوجه شود یک سکته مغزی چگونه بر سیستم عصبی شما تأثیر میگذارد.
- آزمایشات خون: ممکن است چندین آزمایش خون انجام شود، از جمله آزمایشهایی برای بررسی سرعت لخته شدن خون، بالا یا پایین بودن قند خون و اینکه آیا عفونت دارید یا خیر.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن: سی تی اسکن از یک سری اشعه ایکس برای ایجاد تصویری دقیق از مغز شما استفاده میکند. سی تی اسکن میتواند خونریزی در مغز، سکته مغزی ایسکمیک، تومور یا سایر شرایط را نشان دهد. پزشکان ممکن است رنگی را به جریان خون شما تزریق کنند تا رگهای خونی گردن و مغز شما را با جزئیات بیشتری مشاهده کنند (آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری).
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): MRI از امواج رادیویی و آهنرباهای قدرتمند برای ایجاد نمای دقیق از مغز شما استفاده میکند. MRI میتواند بافت مغز آسیب دیده در اثر سکته مغزی ایسکمیک و خونریزی مغزی را تشخیص دهد. پزشک ممکن است برای مشاهده شریانها و سیاهرگها و برجسته کردن جریان خون (آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی یا ونوگرافی رزونانس مغناطیسی) رنگ را به رگ خونی تزریق کند.
- سونوگرافی کاروتید: در این آزمایش، امواج صوتی تصاویر دقیقی از داخل شریانهای کاروتید در گردن شما ایجاد میکنند. این آزمایش تجمع رسوبات چربی (پلاک) و جریان خون را در شریانهای کاروتید نشان میدهد.
- آنژیوگرافی مغزی: در این آزمایش غیر معمول، پزشک یک لوله نازک و قابل انعطاف (کاتتر) را از طریق یک برش کوچک، معمولاً در کشاله ران، وارد میکند و آن را از طریق شریانهای اصلی و به داخل شریان کاروتید یا مهرهای شما هدایت میکند. سپس پزشک رنگی را به رگهای خونی شما تزریق میکند تا آنها را تحت تصویربرداری اشعه ایکس قابل مشاهده کند. این روش یک نمای دقیق از شریانهای مغز و گردن شما را ارائه میدهد.
- اکوکاردیوگرافی: اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب شما استفاده میکند. اکوکاردیوگرام میتواند منبع لختههایی را در قلب شما پیدا کند که ممکن است از قلب به مغز شما رفته و باعث سکته شده باشد.
چگونه سکته مغزی درمان میشود؟
درمان اورژانسی سکته به این بستگی دارد که آیا شما دچار سکته مغزی ایسکمیک هستید یا سکته مغزی که شامل خونریزی در مغز (هموراژیک) است.
سکته مغزی ایسکمیک
برای درمان سکته مغزی ایسکمیک، پزشکان باید به سرعت جریان خون را به مغز شما بازگردانند. این مورد ممکن است با استفاده از روشهای زیر انجام شود؟
- داروی اورژانسی IV : در صورت تزریق داخل وریدی، درمان با داروهایی که میتوانند لخته را بشکنند، باید ظرف 4.5 ساعت از شروع اولین علائم انجام شود. هر چه زودتر این داروها داده شوند، بهتر است. درمان سریع نه تنها شانس بقای شما را افزایش میدهد، بلکه ممکن است عوارض را نیز کاهش دهد.
- تزریق داخل وریدی فعال کننده پلاسمینوژن بافت نوترکیب (tPA): این دارو به عنوان آلتپلاز (اکتیواز) نیز نامیده میشود، درمان استاندارد طلایی برای سکته مغزی ایسکمیک است. تزریق tPA معمولاً از طریق ورید بازو در سه ساعت اول انجام میشود. گاهی اوقات، tPA را میتوان تا 4.5 ساعت پس از شروع علائم سکته تجویز کرد.+ این دارو با حل کردن لخته خون که باعث سکته مغزی شما میشود، جریان خون را بازیابی میکند. با از بین بردن سریع علت سکته، ممکن است به افراد کمک کند تا به طور کامل تری پس از سکته بهبود یابند. پزشک شما خطرات خاصی مانند خونریزی احتمالی در مغز را در نظر میگیرد تا تعیین کند آیا tPA برای شما مناسب است یا خیر.
اقدامات اورژانسی
پزشکان گاهی اوقات سکتههای مغزی ایسکمیک را مستقیماً در داخل رگ خونی مسدود شده، درمان میکنند. نشان داده شده است که درمان اندوواسکولار به طور قابل توجهی نتایج را بهبود میبخشد و ناتوانی طولانی مدت پس از سکته مغزی ایسکمیک را کاهش میدهد. این اقدامات باید در اسرع وقت انجام شود:
- داروهایی که مستقیماً به مغز منتقل میشوند. پزشکان یک لوله بلند و نازک (کاتتر) را از طریق یک شریان در کشاله ران شما وارد میکنند و آن را به مغز شما میرسانند تا tPA را مستقیماً در جایی که سکته در حال وقوع است تحویل دهد. بازه زمانی این درمان تا حدودی طولانی تر از tPA تزریقی است، اما همچنان محدود است.
- برداشتن لخته با استنت رتریور. پزشکان میتوانند از دستگاهی که به یک کاتتر متصل است برای برداشتن مستقیم لخته از رگ خونی مسدود شده در مغز استفاده کنند. این روش به ویژه برای افرادی که لختههای بزرگی دارند که نمیتوانند به طور کامل با tPA حل شوند مفید است. این روش اغلب در ترکیب با tPA تزریقی انجام میشود.
پنجره زمانی که میتوان این روشها را در نظر گرفت به دلیل فناوری جدیدتر تصویربرداری در حال گسترش است. پزشکان ممکن است آزمایشهای تصویربرداری پرفیوژن (که با سی تی یا ام آر آی انجام می شود) را برای کمک به تعیین میزان احتمال سودمندی فردی از درمان اندوواسکولار تجویز کنند.
سایر روشهای درمانی سکته مغزی
برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی دیگر یا حمله ایسکمیک گذرا، پزشک ممکن است روشی را برای باز کردن سرخرگی که توسط پلاک تنگ شده توصیه کند. گزینهها بسته به شرایط شما متفاوت است، اما شامل موارد زیر است:
- اندارترکتومی کاروتید: شریانهای کاروتید رگهای خونی هستند که در امتداد هر طرف گردن شما قرار دارند و مغز شما (شریانهای کاروتید) را با خون تامین میکنند. این جراحی پلاکهای مسدود کننده شریان کاروتید را از بین میبرد و ممکن است خطر سکته مغزی ایسکمیک را کاهش دهد. اندارترکتومی کاروتید نیز خطراتی را به همراه دارد، به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری قلبی یا سایر شرایط پزشکی.
- آنژیوپلاستی و استنت: در آنژیوپلاستی، جراح یک کاتتر را از طریق یک شریان در کشاله ران به شریانهای کاروتید میکشد. سپس یک بالون باد میشود تا شریان باریک شده گسترش یابد. سپس میتوان یک استنت برای حمایت از شریان باز شده قرار داد.
سکته هموراژیک
درمان اورژانسی سکته مغزی هموراژیک بر کنترل خونریزی و کاهش فشار در مغز ناشی از مایعات اضافی متمرکز است. گزینههای درمانی عبارتند از:
درخواست آزمایش در محل
ثبت درخواست
- اقدامات اضطراری: اگر برای جلوگیری از لخته شدن خون از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید، ممکن است به شما دارو یا تزریق فرآوردههای خونی برای خنثی کردن اثرات رقیق کنندههای خون داده شود. همچنین ممکن است داروهایی برای کاهش فشار در مغز (فشار داخل جمجمهای)، کاهش فشار خون، جلوگیری از اسپاسم عروق خونی و جلوگیری از تشنج به شما داده شود.
- عمل جراحي: اگر ناحیه خونریزی زیاد باشد، پزشک ممکن است برای برداشتن خون و کاهش فشار روی مغز شما جراحی انجام دهد. همچنین ممکن است از جراحی برای ترمیم مشکلات عروق خونی مرتبط با سکتههای هموراژیک استفاده شود. پزشک شما ممکن است یکی از این روشها را پس از سکته مغزی یا اگر آنوریسم، ناهنجاری شریانی وریدی (AVM) یا نوع دیگری از مشکل رگهای خونی باعث سکته هموراژیک شما شده است، توصیه کند:
برش جراحی: جراح یک گیره کوچک در پایه آنوریسم قرار میدهد تا جریان خون به آن را متوقف کند. این گیره آنوریسم را ترک نمیکند یا آنوریسمی را که اخیراً خونریزی کرده است، از خونریزی مجدد جلوگیری میکند.
کویلینگ (آمبولیزاسیون اندوواسکولار): جراح با استفاده از کاتتری که در شریان کشاله ران شما قرار میگیرد و به سمت مغز هدایت میشود، سیم پیچهای جداشدنی کوچکی را در آنوریسم قرار میدهد تا آن را پر کند. این کار جریان خون را در آنوریسم مسدود میکند و باعث لخته شدن خون میشود.
حذف AVM: جراحان ممکن است یک AVM کوچکتر را در صورتی که در ناحیه قابل دسترس مغز شما قرار داشته باشد، بردارند. این امر خطر پارگی را از بین میبرد و خطر سکته مغزی هموراژیک را کاهش میدهد. با این حال، اگر AVM در اعماق مغز قرار داشته باشد، بزرگ باشد، یا برداشتن آن تأثیر زیادی بر عملکرد مغز داشته باشد، همیشه امکان حذف آن وجود ندارد.
رادیوسرجری استریوتاکتیک با استفاده از پرتوهای متعدد و بسیار متمرکز: رادیوسرجری استریوتاکتیک یک روش درمانی کم تهاجم پیشرفته است که برای ترمیم ناهنجاریهای عروق خونی استفاده میشود.
بهبودی و توانبخشی سکته مغزی
پس از درمان اورژانسی، حداقل به مدت یک روز تحت نظارت دقیق قرار خواهید گرفت. پس از آن، مراقبت از سکته مغزی بر کمک به شما برای بازیابی هرچه بیشتر عملکرد و بازگشت به زندگی مستقل متمرکز است. تاثیر سکته مغزی به ناحیه درگیر مغز و میزان بافت آسیب دیده بستگی دارد.
اگر سکته مغزی سمت راست مغز شما را تحت تاثیر قرار دهد، حرکت و احساس شما در سمت چپ بدن ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. اگر سکته مغزی به بافت مغز در سمت چپ مغز آسیب وارد کند، حرکت و احساس سمت راست بدن شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. آسیب مغزی در سمت چپ مغز ممکن است باعث اختلالات گفتاری و زبانی شود.
اکثر بازماندگان سکته مغزی به برنامه توانبخشی و مشاوره پزشکی میروند. پزشک شما بر اساس سن، سلامت کلی و میزان ناتوانی ناشی از سکته مغزی، دقیق ترین برنامه درمانی را که میتوانید انجام دهید، توصیه مکند. پزشک شما سبک زندگی، علایق و اولویتهای شما و در دسترس بودن اعضای خانواده یا سایر مراقبان را در نظر میگیرد.
توانبخشی ممکن است قبل از ترک بیمارستان شروع شود. پس از ترخیص، ممکن است برنامه خود را در واحد توانبخشی همان بیمارستان، واحد توانبخشی دیگر یا مرکز پرستاری ماهر، به صورت سرپایی یا به صورت ویزیت پزشک در منزل ادامه دهید.
بهبود سکته مغزی در هر فردی متفاوت است. بسته به شرایط شما، تیم درمانی آزمایش آنلاین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پزشک آموزش دیده در زمینه بیماریهای مغزی (متخصص مغز و اعصاب)
- پزشک توانبخشی
- پرستار توانبخشی
- متخصص تغذیه
- فیزیوتراپیست
- کاردرمانگر
- آسیب شناس
- مددکار اجتماعی یا مدیر پرونده
- روانشناس یا روانپزشک
مقابله و حمایت
سکته مغزی رویدادی است که زندگی را تغییر میدهد و میتواند بر سلامت عاطفی شما به اندازه عملکرد فیزیکی شما تأثیر بگذارد. ممکن است گاهی اوقات احساس درماندگی، ناامیدی، افسردگی و بی تفاوتی کنید. همچنین این امکان نیز وجود دارد که تغییرات خلقی و میل جنسی کمتری داشته باشید. حفظ عزت نفس، ارتباط با دیگران و علاقه به دنیا بخشهای اساسی بهبودی شماست. چندین استراتژی ممکن است به شما و مراقبان شما کمک کند، از جمله:
ویزیت پزشک در منزل
ثبت درخواست
- به خود سخت نگیرید، بپذیرید که بهبود فیزیکی و عاطفی مستلزم سخت کوشی است و زمان میبرد. یک پیشرفت جزئی را هدف بگیرید و آن را جشن بگیرید. زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید. ملاقات با سایر افرادی که با سکته مغزی کنار میآیند به شما این امکان را میدهد که از محیط امن خود خارج شوید و تجربیات خود را به اشتراک بگذارید، اطلاعات را تبادل کنید و دوستهای جدیدی پیدا کنید.
- به دوستان و خانواده خود اطلاع دهید که به چه چیزی نیاز دارید. مردم ممکن است بخواهند کمک کنند، اما اغلب نمیدانند چه کار کنند. به آنها بگویید چگونه میتوانند کمک کنند، مثلاً با آوردن یک وعده غذایی و ماندن برای صرف غذا و صحبت کردن، یا شرکت در رویدادهای اجتماعی یا فعالیتهای مختلف با شما.
چالشهای ارتباطی
مشکلات در گفتار و زبان شما میتواند ناامید کننده باشد. در اینجا چند نکته برای کمک به شما و مراقبانتان برای مقابله با چالشهای ارتباطی وجود دارد:
- تمرین: سعی کنید حداقل یک بار در روز مکالمه داشته باشید. این به شما کمک میکند تا یاد بگیرید چه چیزی برای شما بهتر است. همچنین به شما کمک میکند احساس ارتباط داشته باشید و به بازسازی اعتماد به نفس خود کمک کنید.
- استراحت کنید: صحبت کردن ممکن است راحت ترین و لذت بخش ترین مورد برای ایجاد یک موقعیت آرامش بخش باشد، به خصوص زمانی که شما عجله ندارید. برخی از بازماندگان سکته مغزی متوجه میشوند که بعد از شام زمان خوبی برای صحبت کردن است. استراحت کنید و هرزمان که آماده بودید شروع به صحبت کنید.
- به روش خود سخن بگویید: هنگامی که در حال بهبودی پس از سکته مغزی هستید، ممکن است لازم باشد از کلمات کمتری استفاده کنید، به حرکات تکیه کنید یا از لحن صدای خود برای برقراری ارتباط استفاده کنید.
- از وسایل کمکی و ارتباطی استفاده کنید: ممکن است استفاده از کارتهای نشانه که کلمات یا تصاویر پرکاربرد دوستان نزدیک و اعضای خانواده، یک برنامه تلویزیونی مورد علاقه، حمام یا دیگر خواستهها و نیازهای معمولی را نشان میدهند مفید باشد.