سندرم گیلن باره از علت تا درمان

• نوشته شده توسط فاطمه مهربان
• 04 / 10 / 1400

سندرم گیلن باره (Guillain-Barré syndrome) که گاهی اوقات به‌عنوان GBS نیز شناخته می‌شود، یک اختلال خودایمنی نادر اما بسیار جدی است. در این بیماری، سیستم ایمنی به سلول‌های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی بدن حمله می‌کند. این مسئله موجب بی‌حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن می‌شود و درنهایت نیز منجر به فلج می‌گردد. علت ابتلا به بیماری گیلن باره هنوز شناخته نشده است.

این بیماری معمولا پس از ابتلا به یک بیماری عفونی مانند بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای یا عفونت ریه ایجاد می‌شود. بیماری گیلن باره بسیار نادر است و از هر 100000 یک نفر به آن مبتلا می‌شود. اگرچه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما درمان می‌تواند در کاهش شدت علائم و کوتاه کردن دوره بیماری موثر باشد. در ادامه با این بیماری بیشتر آشنا می‌شوید.

علائم بیماری گیلن باره

در بیماری گیلن باره، سیستم ایمنی به سیستم عصبی محیطی بدن حمله می‌کند. اعصاب در سیستم عصبی محیطی، مغز را به سایر بخش‌های بدن متصل می‌کند و سیگنال‌ها را به عضلات ارسال می‌کند. اگر اعصاب آسیب ببینند، عضلات شما نمی‌توانند به سیگنال‌هایی که از مغز دریافت کرده‌اند پاسخ بدهند.

ویزیت پزشک در منزل

ثبت درخواست

معمولا اولین نشانه سندم گیلن باره، احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان پا و پاهاست. سپس این احساس سوزن سوزن شدن در سمت بالای بدن و به بازوها و انگشتان دست گسترش می‌یابد. نشانه‌ها می‌توانند خیلی سریع پیشرفت کنند و در برخی افراد، بیماری می‌تواند تنها پس از گذشت چند ساعت به‌شدت جدی شود. سایر علائم بیماری گیلن باره عبارت است از:

• احساس گزگز یا سوزن سوزن شدن در انگشتان دست و پا
• ضعف عضلانی در پاها که به سمت بالای بدن حرکت می‌کند و با گذشت زمان بدتر می‌شود
• مشکل در راه رفتن پیوسته
• مشکل در حرکت دادن چشم‌ها یا صورت، صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
• درد شدید در قسمت پایین کمر
• از دست دادن کنترل مثانه
• ضربان قلب سریع
• مشکل در تنفس
• فلج شدن

درصورتی‌که هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید مهم است که در مورد آن با یک پزشک متخصص صحبت کنید. شما می‌توانید به این منظور از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید و به‌این‌ترتیب، در اسرع وقت از شرایط سلامتی خود آگاه شوید.

علل و عوامل خطر بیماری گیلن باره

علت دقیق بیماری گیلن باره ناشناخته است. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، حدود دوسوم افراد مبتلا به بیماری گیلن باره بلافاصله پس از ابتلا به اسهال یا عفونت تنفسی به این بیماری مبتلا شده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که بیماری گیلن باره توسط واکنش ایمنی نامناسب به بیماری قبلی ایجاد می‌شود. شایع‌ترین عامل خطر بیماری گیلن باره عفونت ناشی از باکتری کامپیلوباکتر ژژونی است. این باکتری در اغلب موارد در غذاهای نیم‌پز به‌ویژه طیور وجود دارد. از سوی دیگر، عفونت‌های زیر نیز با ابتلا به بیماری گیلن باره ارتباط دارند:

• آنفولانزا
• سیتومگالوویروس (CMV) که یکی از سویه‌های ویروس تبخال است
• ویروس اپشتین بار (EBV)
• مونونوکلئوز که معمولا توسط ویروس اپشتین بار ایجاد می‌شود
• مایکوپلاسما پنومونیه که یک ذات‌الریه غیرمعمول است و توسط ارگانیسم‌های مشابه باکتری ایجاد می‌شود
• HIV یا ایدز
• هر فردی ممکن است به بیماری گیلن باره مبتلا شود اما این بیماری در بزرگسالان بالای 50 سال شایع‌تر است

بیماری گیلن باره و واکسن آنفولانزا

مشاهده شده است که در موارد نادری، برخی از افرادی که واکسن آنفولانزا دریافت کرده‌اند پس از گذشت چند روز تا چند هفته از زدن این واکسن به سندرم گیلن باره دچار شده‌اند. تعداد بروز این مسئله با توجه به فصل آنفولانزا متفاوت است. بااین‌حال، CDC مطرح می‌کند که به ازای یک میلیون واکسنی که تزریق می‌شود، یک یا دو نفر به بیماری گیلن باره مبتلا می‌شوند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که احتمال ابتلا به سندرم گیلن باره از خود بیماری آنفولانزا بیشتر از واکسن آنفولانزا است. اگر در رابطه با واکسن آنفولانزا و ارتباط آن با بیماری گیلن باره با سوالات یا ابهاماتی روبرو هستید می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین، سوالات خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید.

بیماری گیلن باره و واکسن کووید-19 جانسون اند جانسون

بیماری گیلن باره با واکسن کووید-19 جانسون اند جانسون نیز ارتباط دارد. بر اساس گزارش سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده آمریکا (FDA) تا تاریخ 13 ژوئیه 2021، 100 نفر پس از دریافت واکسن جانسون اند جانسون به بیماری گیلن باره مبتلا شده‌اند. این بدین معناست که به ازای هر یک میلیون واکسن تزریق‌شده، حدود هشت نفر به سندرم گیلن باره مبتلا می‌شوند. قبل از این بیانیه، FDA هشدار داده بود که احتمال ابتلا به بیماری گیلن باره در 42 روز پس از دریافت واکسن افزایش پیدا می‌کند. با وجود این، ابتلا به بیماری گیلن باره همچنان نادر محسوب می‌شود.

نحوه تشخیص بیماری گیلن باره

تشخیص بیماری گیلن باره در ابتدا دشوار است. این مسئله بدین دلیل است که علائم آن به علائم سایر اختلالات عصب‌شناختی یا بیماری‌هایی که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهند شبیه است. برخی از این اختلالات و بیماری‌ها عبارت‌اند از: بوتولیسم، مننژیت و مسمومیت با فلزات سنگین. مسمومیت با فلزات سنگین می‌تواند توسط موادی مانند سرب، جیوه و آرسنیک رخ دهد.

برای تشخیص بیماری گیلن باره، پزشک در هنگام ارائه خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین در ابتدا در مورد علائم و سابقه پزشکی از شما سوال می‌کند. لازم است در مورد علائمی که دارید و همچنین بیماری یا عفونتی که اخیرا به آن مبتلا شده‌اید به پزشک خود بگویید. سپس پزشک ممکن است از تست‌هایی برای تشخیص بیماری شما استفاده کند که این تست‌ها در ادامه مطرح شده‌اند.

کشیدن مایع نخاعی

کشیدن مایع نخاعی شامل برداشتن کمی مایع مغزی نخاعی از بخش پایین کمر است. سپس این مایع مغزی نخاعی در آزمایشگاه برای تشخیص سطح پروتئین موردبررسی قرار می‌گیرد. افرادی که به بیماری گیلن باره مبتلا هستند معمولا سطح پروتئین در مایع مغزی نخاعی آن‌ها بالاتر از حد طبیعی است.

چکاپ پزشکی در منزل

ثبت درخواست

الکترومیوگرافی (EMG)

الکترومیوگرافی که به آن نوار عصب و عضله نیز گفته می‌شود، یک تست عملکرد عصبی است. در این آزمایش، فعالیت الکتریکی عضلات ثبت می‌شود تا پزشک متوجه شود ضعف عضلانی شما ناشی از آسیب عصبی است یا آسیب عضلانی است.

تست سرعت هدایت عصبی

تست سرعت هدایت عصبی می‌تواند برای بررسی اینکه اعصاب و عضلات شما چقدر خوب به پالس‌های الکتریکی کوچک واکنش نشان می‌دهند استفاده شود.

درمان بیماری گیلن باره

بیماری گیلن باره یک فرایند التهابی خودایمنی و یک بیماری خودمحدودشونده است. این بدین معنی است که خودبه‌خود برطرف می‌شود. بااین‌حال، هر فردی که به این بیماری مبتلاست لازم است پس از دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین، به‌سرعت در بیمارستان بستری شود تا نظارت دقیقی بر روی او وجود داشته باشد. نشانه‌های بیماری می‌توانند به‌سرعت تشدید پیدا کنند و در صورت عدم درمان می‌توانند کشنده باشند.

اگر بیماری گیلن باره شدید باشد حتی می‌تواند منجر به فلج تمام بدن شود. اگر فلج، دیافراگم یا عضلات قفسه سینه را تحت تاثیر قرار دهد و مانع تنفس صحیح شود می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد. هدف از درمان، کاهش شدت حمله سیستم ایمنی و حمایت از عملکردهای بدن ازجمله عملکرد ریه تا زمان بهبود سیستم عصبی است. درمان می‌تواند شامل اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﯿﻦ داﺧﻞ ورﯾﺪی و پلاسمافرزیس باشد.

پلاسمافرزیس

سیستم ایمنی برای محافظت از بدن آنتی‌بادی‌هایی را تولید می‌کند. آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که معمولا به باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر مواد خارجی مضر حمله می‌کنند. سندرم گیلن باره زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به اعصاب سالم سیستم عصبی حمله می‌کنند.

هدف از پلاسمافرزیس که به آن تعویض یا تبادل پلاسما نیز گفته می‌شود، حذف آنتی‌بادی‌هایی است که به اعصاب حمله می‌کنند. در طول این روش درمان، از دستگاهی برای حذف خون از بدن شما استفاده می‌شود. با استفاده از این دستگاه، آنتی‌بادی‌ها از خون خارج می‌شوند و سپس مجددا به بدن شما بازمی‌گردد.

اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﯿﻦ داﺧﻞ ورﯾﺪی

در اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﯿﻦ، آنتی‌بادی‌های سالم و طبیعی وجود دارد. دوزهای بالای ایمونوگلوبولین می‌تواند به مسدود کردن آنتی‌بادی‌های عامل بیماری گیلن باره کمک کند. روش‌های پلاسمافرزیس و اﯾﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﯿﻦ داﺧﻞ ورﯾﺪی، هر دو به یک اندازه در درمان بیماری گیلن باره موثر هستند. انتخاب روش درمان بستگی به شرایط شما و تصمیم پزشک دارد.

سایر روش‌های درمان

علاوه بر روش‌هایی که مطرح شد، پزشک در هنگام ارائه خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین، ممکن است برای کاهش درد و جلوگیری از لخته شدن خون در مواقعی که بی‌حرکت هستید، داروهایی را برای شما تجویز کند. پزشک احتمالا کاردرمانی و فیزیوتراپی را نیز به شما توصیه می‌کند. در مراحل حاد بیماری، لازم است مراقبان دست و پای شما را حرکت دهند تا انعطاف‌پذیر باشند. پس از شروع بهبودی، درمانگران به شما در تقویت عضلات و انجام بسیاری از فعالیت‌های روزمره زندگی (ADL) کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل کارهای شخصی مثل لباس پوشیدن باشد.

عوارض بالقوه بیماری گیلن باره

ضعف و فلجی که در بیماری گیلن باره رخ می‌دهد می‌تواند بخش‌های زیادی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی فلج یا ضعف به عضلاتی که تنفس را کنترل می‌کنند گسترش می‌یابد می‌تواند منجر به مشکل تنفسی شود. اگر این مشکل اتفاق می‌یابد ممکن است که برای تنفس راحت به یک ماسک تنفسی نیاز داشته باشید. عوارض بیماری گیلن باره می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضعف، بی‌حسی، یا سایر احساسات عجیب‌وغریب طولانی‌مدت حتی پس از بهبودی
• مشکلات قلبی یا فشارخون
• درد
• کندی عملکرد روده یا مثانه
• لخته شدن خون و زخم بستر ناشی از فلج شدن

لخته‌های خون و زخم بستر ناشی از بی‌حرکت بودن را می‌توان کاهش داد. استفاده از رقیق‌کننده‌های خون و جوراب‌های واریس می‌توانند ایجاد لخته را به حداقل برسانند. از سوی دیگر، تغییر موقعیت بدن به‌صورت مکرر می‌تواند فشار طولانی‌مدت بدن را کاهش دهد و درنتیجه احتمال زخم بستر را کم کند.

چشم‌انداز بلندمدت بیماری گیلن باره

اگرچه دوره نقاهت بیماری گیلن باره می‌تواند طولانی باشد اما اکثر افراد مبتلا به این بیماری، بهبود پیدا می‌کنند. به‌طورکلی، نشانه‌های بیماری قبل از تثبیت برای دو تا چهار هفته بدتر می‌شوند. طول دوره بهبودی می‌تواند از چند هفته تا چند سال متغیر باشد اما بیشتر افراد مبتلا به بیماری گیلن باره پس از گذشت شش تا 12 ماه بهبود پیدا می‌کنند.

حدود 80 درصد از افراد مبتلا به این بیماری پس از گذشت شش ماه می‌توانند به‌صورت مستقل راه بروند و 60 درصد از افراد مبتلا به این بیماری پس از گذشت یک سال می‌توانند قدرت ماهیچه‌ای معمول خود را دوباره به دست بیاورند. در برخی از افراد بهبودی بیشتر طول می‌کشد.

حدود 30 درصد از افراد مبتلا به بیماری گیلن باره همچنان پس از گذشت سه سال از ابتلا به بیماری، ضعف را تجربه می‌کنند. حدود سه درصد از افراد نیز حتی پس از گذشت سال‌ها از ابتلا به بیماری، عود علائم ازجمله ضعف و سوزن سوزن شدن را تجربه می‌کنند. این بیماری در موارد نادری می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. این مسئله به‌خصوص زمانی اتفاق می‌افتد که درمان نشوید. عواملی که می‌توانند در نتیجه بدتر بیماری نقش داشته باشند عبارت‌اند از:

• سن بالا
• موارد شدید یا به‌سرعت در حال پیشرفت بیماری
• تاخیر در درمان که می‌تواند منجر به آسیب عصب‌شناختی بیشتر شود
• استفاده طولانی‌مدت از ماسک تنفسی که می‌تواند شما را مستعد ابتلا به ذات‌الریه باکتریایی کند

علاوه بر علائم جسمی، افراد مبتلا به سندرم گیلن باره ممکن است مشکلات عاطفی را نیز تجربه کنند. سازگاری با تحرک محدود و افزایش وابستگی به دیگران می‌تواند برای این افراد به‌شدت چالش‌برانگیز باشد. در این شرایط، صحبت با یک روان‌درمانگر می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

درنهایت، بیماری گیلن باره یک بیماری جدی اما نادر است. این بیماری یک اختلال خودایمنی است که می‌تواند پس از ابتلا به برخی عفونت‌ها ایجاد شود و شامل علائمی مانند ضعف عضلانی و احساس گزگز است. بیماری گیلن باره در برخی موارد می‌تواند منجر به فلج و حتی مرگ شود. بااین‌حال، بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند بهبود پیدا می‌کنند اما این مسئله زمان‌بر است. اگرچه درمانی برای بیماری گیلن باره وجود ندارد اما روش‌های درمانی مختلف می‌توانند تاثیر این بیماری بر بدن را کاهش دهند. اگر در رابطه با این بیماری با سوالات یا ابهاماتی روبرو هستید پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید و به‌این‌ترتیب سوالات خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید.

مقالات مرتبط
• 

  باتری سمعک کملیون

  23 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک دی جی هیر

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک رناتا

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک آیسل تک

  18 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک انرجایزر

  18 / 08 / 1401

لیست چکاپ های مرتبط
• 

  آزمایش عفونت ادراری در مردان و زنان

  20 / 11 / 1399
• 

  آزمایش سلامت پوست و مو

  14 / 11 / 1399
• 

  آزمایشات پیش از ازدواج مردان و زنان

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش انعقاد خون

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش ژنتیک مردان

  13 / 11 / 1399