سقط جنین
نوشته شده توسط مهدی یاری
01 / 04 / 1400
فهرست مطالب
سقط جنین چیست؟
سقط جنین فرآیند پزشکی است که به معنای پایان دادن به بارداری میباشد و منجر به تولد نوزاد نمیشود. سقط جنین بسته به هفته بارداری مادر ممکن است با استفاده از دارو و یا یک عمل جراحی ساده انجام شود. در برخی از موارد این امکان وجود دارد که مادر بعد از سقط جنین به درمان و مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.
علت سقط جنین چیست؟
دلایل زیادی وجود دارد که زن ممکن است مجبور به انجام و انتخاب سقط جنین شود. تصمیم برای سقط جنین یک مورد کاملاً شخصی و بسیار دشوار است. اما در گاهی اوقات بسیار ضروری نمیباشد زیرا ممکن است جان مادر را در معرض خطر قرار دهد.
به عنوان مثال، بارداری ممکن است برنامهریزی نشده باشد و مادر شرایط نگهداری از کودک را نداشته باشد یا حتی غیرممکن باشد. این شرایط میتواند شامل مشکلات مالی، داشتن رابطهای که از مادر سواستفاده شده ( و در اثر سواستفاده زن باردار شده است). برخی از خانمها ممکن است متوجه شوند که مشکلی در کودک آنها وجود دارد یا ادامه بارداری ممکن است سلامتی آنها را در معرض خطر قرار دهد. انتخاب سقط جنین بنا به هر دلیلی به مادر مربوط میشود.
انواع سقط جنین
چند نوع سقط جنین وجود دارد که در کلینیکها یا بیمارستانها انجام میشود. نوع سقط جنین اغلب به علت و چند هفتگی مادر بستگی دارد. برای مثال، اگر مادر در سه ماهه اول بارداری خود باشد، احتمالاً سقط جنین به صورت واکیوم دستی صورت میگیرد.
اگر مادر در سه ماهه دوم دوران بارداری خود باشد (به این معنی که بیش از 13 هفته از آخرین قاعدگی وی گذشته است)، احتمالاً اتساع و تخلیه یا D&E انجام میشود و در صورتی که مادر در هفتههای بالاتر بارداری باشد (بالاتر از سه ماهه دوم بارداری) ممکن است اتساع و استخراج یا D&X داشته باشد.
تقریباً تمام مراحل سقط جنین در مدت زمان کوتاهی انجام میشوند و این بدین معناست که مادر میتواند شب را در کلنیک یا بیمارستان نباشد. البته در برخی از موارد خاص مادر نیاز به مراقبت پزشکی دارد. این مورد بعد از انجام سقط جنین به مادر اطلاع داده میشود.
قبل از فرآیند سقط جنین
هنگامی که مادر قرار ملاقات خود را تعیین میکند، احتمالاً ارائه دهنده خدمات بهداشتی به وی دستورالعملهایی را ارائه میدهد. از آنجا که سقط جنین در کلینیک به عنوان جراحی محسوب میشود، ممکن است مادر مجبور باشد از یک شب قبل از عمل هیچگونه مایعات و یا مواد غذایی مصرف نکند.
هنگامی که وی به کلینیک میرسید ، برخی از فرمها را پر کرده و به سوالات مربوط به سابقه پزشکی خود پاسخ میدهد. پس از آن لازم است یک آزمایش انجام شود که شامل موارد زیر است: معاینه بدنی، آزمایش خون بارداری ، غربالگری عفونتهای مقاربتی و احتمالاً در صورت وجود موردی غیرطبیعی و نیاز به بررسی بیشتر، ممکن است پزشک آزمایشات بیشتری را تجویز کند. بسیاری از متخصصین از سونوگرافی نیز برای تأیید طول بارداری و بررسی ناهنجاریهای رحم، جنین یا جفت استفاده میکنند.
به دست آوردن تمام این اطلاعات، که دکتر در یک جلسه مشاوره کوتاه با مادر در میان خواهد گذاشت، به آنها کمک میکند تا تشخیص دهند که کدام روش برای وی مناسب و دارای کمترین عوارض و خطرات است.
مدیریت درد در سقط جنین
پزشک همچنین در مورد انواع مختلف مدیریت درد که در حین عمل برای مادر دردسترس هستند، با وی صحبت خواهد کرد.
برای سقط جنین در کلینیک، احتمالاً بیهوشی موضعی مورد استفاده قرار میگیرد. به این معنی که دهانه رحم بیمار بیحس میشود اما وی بیدار خواهد بود. در حالی که 600 تا 800 میلی گرم ایبوپروفن معمولاً به اندازه کافی تسکین دهنده درد است، ممکن است پزشک داروی خوراکی را نیز برای آرام کردن بیمار پیشنهاد دهد. بنابراین بیمار در طی جراحی بیدار اما آرام است و هیچگونه دردی را تجربه نخواهد کرد. در صورتی که مادر آرامبخش شدید را ترجیح دهد (یعنی کاملا بیهوش باشد)، میتواند در این خصوص با پزشک صحبت کرده و در صورتی که منعی وجود نداشته باشد، از طریق تزریق داخل وریدی وی را بیهوش کنند.
سقط جنین ، آسپیراسیون با واکیوم دستی
سقط جنین در ایالات متحده معمولا در هفته 12 تا 13 اول بارداری انجام میشود. در صورتی که سقط جنین در سه هفته اول بارداری بروز دهد، نوع سقط جنین، آسپیراسیون با واکیوم دستی خواهد بود که به عنوان سقط جنین با ساکشن نیز شناخته شده است.
در اکثر موارد، برای انجام این روش نیازی نیست که دهانه رحم از قبل بسته یا باز شود. اما اگر مادر بیش از حدود 10 تا 12 هفته باردار باشد، ممکن است ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی اقدامات لازم را انجام دهد تا دهانه رحم را کمی باز کند تا ابزار پزشکی بتواند به رحم مادر دسترسی پیدا کند. آنها به احتمال زیاد میلههای کوچک ساخته شده از جلبک دریایی استریل شده را که رطوبت را جذب کرده و منبسط میشوند ، به نام لامیناریا را وارد رحم میکنند.
هنگامی که بیمار برای انجام این روش آماده باشد، ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی از وی میخواهد تا بر روی تخت مخصوص دراز کشیده و پاهای خود را در رکابهای تخت قرار دهد. این حالت دقیقا مانند زمانی است که معاینه لگن صورت میگیرد.
هنگامی که بیمار کاملا آرام و آماده است، بیحسی به دهانه رحم بیمار تزریق میشود تا هیچگونه دردی تجربه نشود. سپس ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی یک ابزار پزشکی به نام اسپکولوم را در واژن وی قرار میدهد تا آن را باز نگه دارد. در مرحله بعد یک لوله کوچک متصل به سرنگ دستی یا دستگاه مکش را به رحم وارد کرده و محتوای آن را پاک میکنند. از ابتدا تا انتها این روش چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد.
پس از آن، پزشک بیمار را بررسی میکند تا مطمئن شود که این روش موفقیت آمیز بوده و سپس به مادر اجازه میدهد حدودا 30 دقیقه تحت نظر پرستار استراحت کند.
سقط جنین سه ماهه دوم: اتساع و تخلیه (D&E)
اگر مادر بیش از 12 هفته باردار باشد، پزشک متخصص با استفاده از سونوگرافی تاریخ دقیق باردرای را مشخص میکند. هرچه هفته بارداری بالاتر باشد، مادر باید دستورالعملهای بیشتری را برای آماده سازی بدن خود (برای جراحی) انجام دهد.
اولین اقدامی که یک ارائه دهنده خدمات قبل از این روش انجام میدهد، باز کردن دهانه رحم است. زیرا پزشک باید به ناحیه مورد نظر دید داشته باشد تا سقط جنین را بهتر انجام دهد. آنها احتمالاً از میلههای لامیناریا که در بالا اشاره شد، استفاده میکنند. در این حالت ممکن است پزشک یک شب بیمار را در بیمارستان نگه دارد. آنها همچنین ممکن است دوز دارویی مانند میزوپروستول را از طریق دهان یا از طریق واژن برای نرم کردن رحم به بیمار بدهند و از ابزارهایی برای کمک به باز شدن دهانه رحم استفاده کنند.
دقیقا مانند سقط جنین در سه ماهه اول، لازم است بیمار روی تخت مورد نظر دراز بکشید و پاهای خود را در رکاب قرار دهد. سپس فرد متخصص واژن و دهانه رحم را با بتادین سواب میکند، بیهوشی را به دهانه رحم تزریق میکند و سپس با استفاده از یک ابزار محکم برای نگه داشتن دهانه رحم استفاده میکند.
تنها تفاوت اصلی این روش نسبت به روش قبلی این است که پزشک علاوه بر استفاده از مکش در رحم، از فورسپس و سایر ابزارهای پزشکی از جمله کورت برای تراشیدن داخل رحم استفاده میکنند. پزشک ممکن است از سونوگرافی برای هدایت این ابزار به درون رحم استفاده کند و برای اطمینان از تخلیه شدن کامل رحم، از ساکشن نیز استفاده نماید.
برخی از ارائه دهندگان ممکن است برای جلوگیری از ضربان قلب جنین قبل از عمل از دارویی استفاده کنند. پس از آن، پزشک معمولا دارویی برای انقباض رحم و کاهش خونریزی تجویز میکند. این روش 10 تا 20 دقیقه طول میکشد. 30 دقیقه تا یک ساعت نیز زمان لازم است تا بیمار استراحت کند. در این حین ارائه دهندگان خدمات بهداشتی از وی مراقبت خواهند کرد.
سقط جنین دیررس: اتساع و استخراج (D&X)
اگر مادر در هفتههای آخر بارداری مجبور به انتخاب سقط جنین باشد، باید از روش اتساع و استخراج استفاده کرد. برای انجام این روش لازم است پزشکی حاذق، حرفهای و با مهارت را یافت زیرا این روش از سقط جنین نسبت به روشهای اشاره شده در بالا تا حدودی دشوارتر و حساستر است. D&X روشی است که پزشکان معمولاً در صورت بروز مشکل جدی در جنین یا عوارض پزشکی مربوط به مادر از آن استفاده میکنند.
تمام مراحل منتهی به عمل و مراحل بعد از عمل همانند D&E است، از جمله سونوگرافی برای تعیین تاریخ بارداری و کارهای آماده سازی برای نرم و باز شدن دهانه رحم.
برای استفاده از آرام بخش و بیهوشی، ممکن است تزریق دارو به ورید استفاده شود، خصوصاً اگر این روش در بیمارستان انجام شود. چند گزینه دیگر برای سقط جنین وجود دارد. از قبیل القای زایمان و هیستروتومی، اما از آنجایی که خطرناکتر هستند، پزشکان فقط در صورت نیاز پزشکی آنها را انجام میدهند.
مراقبت بعد از سقط چنین
پس از انجام مراحل، مادر حدود 30 دقیقه تحت نظارت پزشک در کلینیک استراحت خواهد کرد و وی میتواند تا زمانی که آماده رفتن به خانه است، در آنجا استراحت کند. این دسته از بیماران اغلب نسخهای برای آنتی بیوتیک دریافت خواهند کرد.
با توجه به اینکه فرد آرامبخش دریافت کرده است، حتما باید یکنفر در بیمارستان به عنوان همراه وی باقی بماند و همچنین بیمار را در مسیر بازگشت به خانه همراهی کند. بیمار ممکن است چند روز گرفتگی داشته باشد و تا 2 هفته خونریزی (با شدت کم) را ترجه کند. اکثر درد و گرفتگی به کمک داروی مسکن بدون نسخه یا داروی مسکن مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا کدئین درمان میشود.
بیمار هرچه بیشتر استراحت کند، دوره بهبودی سریعتر صورت میگیرد و اگر D&E یا D&X انجام شده باشد ممکن است لازم باشد بیشتر از حد معمول استراحت کند. سایر اقدامات لازم که باید در نظر گرفته شوند عبارتاند از:
- خودداری از برداشتن اجسام سنگین
- جلوگیری از سرپا ماندن
- جلوگیری از انجام هرگونه کار که منجر به خسته شدن بیمار میشود
- عدم برقراری رابطه جنسی ( در این خصوص باید با پزشک مشورت کرد زیرا گاهی لازم است فرد به مدت یک ماه و یا بیشتر از برقراری رابطه جنسی خودداری کند.)
- در صورت بروز درد شدید، خونریزی شدید و تب (بیش از 100 درجه فارنهایت) باید فوراً با ارائه دهنده خدمات پزشکی یا با اورژانس تماس گرفت.
اغلب از بیمار خواسته میشود تا 1 الی 4 هفته بعد از جراحی به پزشک مراجعه نمایند تا اطمینان حاصل شود که وی از نظر جسمی بهبود یافته و دیگر باردار نیست.
