سرطان تخمدان به رشد هرگونه سلول سرطانی گفته میشود که در تخمدانها تشکیل میشود. سلولها در این حالت به سرعت تکثیر میشوند و میتوانند به بافتهای سالم بدن حمله کرده و آنها را از بین ببرند. دستگاه تناسلی زنان شامل دو تخمدان است که در هر طرف آن یک تخمدان وجود دارد و هورمونهای استروژن و پروژسترون را تولید میکنند.
سرطان تخمدان در حال حاضر پنجمین علت شایع مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان است. با این حال، درمان این سرطان در برخی از شرایط معمولاً شامل جراحی و شیمی درمانی است. انجام منظم و مداوم چکابهای مربوط به سلامتی زنان به کنترل و پیشگیری از ابتلا به این سرطان کمک میکند. اگر تا به امروز هیچ چکابی انجام ندادهاید، همین حالا با مشاوره پزشکی تلفنی ما تماس بگیرید. برای اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تشخیص علائم و درمان، عوامل خطر، راههای پیشگیری و هرآنچه که باید در طول ابتلا به این سرطان انتظار داشت، به خواندن مطلب ادامه دهید.
فهرست مطالب
سرطان تخمدان از اپیتلیوم (Epithelium) یا پوشش خارجی تخمدان شروع میشود. در مراحل اولیه، ممکن است علائم کمی وجود داشته باشد یا اصلاً علائمی وجود نداشته باشد. اگر علائم ظاهر شوند، ممکن است شبیه علائم سایر بیماریها مانند سندرم پیش از قاعدگی، سندرم روده تحریک پذیر یا مشکل موقت مثانه باشند. با این حال، در سرطان تخمدان علائم باقی میمانند و بدتر میشود. علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
اگر هر یک از این علائم 2 هفته یا بیشتر طول بکشد، فرد باید به مشاوره پزشکی مراجعه کند. همچنین ممکن است علائم دیگری وجود داشته باشد، از جمله:
اگر سرطان به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد، علائم میتوانند تغییر کنند.
سرطان تخمدان زمانی ایجاد میشود که سلولهای این ناحیه از بدن به روشی کنترل نشده تقسیم و تکثیر میشوند. اینکه چرا سرطان تخمدان اتفاق می افتد مشخص نیست، اما متخصصان برخی از عوامل خطر را شناسایی کردهاند. این عوامل خطر که احتمال بروز سرطان تخمدان را افزایش میدهند، عبارتند از:
داشتن یک خویشاوند نزدیک با سابقه ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان سینه، احتمال ابتلای شما به سرطان تخمدان را افزایش میدهد. انجام غربالگری ژنتیکی برای بررسی جهش در ژن BRCA ممکن است به تعیین اینکه آیا فردی در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان تخمدان و سینه است یا خیر کمک میکند. برای انجام این آزمایش با مشاوره پزشکی تلفنی ما تماس بگیرید.
حدود 50 درصد از موارد مبتلا به سرطان تخمدان پس از 63 سالگی رخ میدهد.
داشتن یک یا چند بارداری کامل با خطر کمتر سرطان تخمدان همراه است. هر چه تعداد بارداری یک زن بیشتر باشد، به نظر میرسد که خطر کمتری او را تهدید میکند. شیردهی نیز ممکن است این خطر را کاهش دهد. با این حال، داشتن فرزند در مراحل بعدی زندگی (پس از 35 سالگی) یا هرگز بچه دار نشدن با خطر بیشتری همراه است.
افرادی که از برخی از انواع درمانهای باروری استفاده میکنند، ممکن است احتمال بیشتری برای ایجاد سلولهای مرزی در آنها وجود داشته باشد، اما همه مطالعات این را تایید نمیکنند. همچنین، به نظر میرسد زنانی که از قرصهای ضد بارداری یا هورمونهای ضد بارداری تزریقی استفاده میکنند، در خطر کمتری قرار دارند. اگر باردار هستید بدون نیاز به ترک منزل میتوانید از سونوگرافی در منزل آزمایش آنلاین استفاده نمایید.
به نظر میرسد افرادی که سابقه سرطان سینه دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. این ممکن است به دلیل تغییرات در ژن BRCA باشد. به همین دلیل، برخی از افراد مبتلا به سرطان سینه که نتیجه آزمایش این جهش ژنی در آنها مثبت است، ممکن است به عنوان روشهای درمانی پیشگیرانه، اوفورکتومی یا جراحی برای برداشتن تخمدانها را انتخاب کنند.
تخمین زده شده است که انجام درمان جایگزینی هورمون (HRT) پس از یائسگی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش میدهد. هر چه فرد مدت زمان بیشتری از HRT استفاده کند، خطر بالاتری دارد. با این حال، به نظر میرسد این خطر پس از توقف درمان کاهش مییابد.
سرطان تخمدان در افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالای 30 دارند، شایع تر است.
انجام عمل جراحی برای برداشتن رحم که هیسترکتومی نامیده میشود، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا یک سوم کاهش دهد.
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان تخمدان را افزایش دهند عبارتند از:
اگر یک متخصص مراقبتهای بهداشتی سرطان تخمدان را تشخیص دهد، باید مرحله و درجه آن را برای تصمیم گیری در مورد برنامه درمانی موردنظر نیز تعیین کند. مرحله به میزان گسترش سرطان اشاره دارد. مثلا:
مرحله بندی سرطان تخمدان علاوه بر موارد بالا، به میزان غیرطبیعی ظاهر شدن سلولهای سرطانی نیز اشاره دارد. تشخیص زودهنگام معمولاً به این معنی است که درمان میتواند مؤثرتر باشد. با این حال، عوامل دیگری نیز میتوانند بر این امر تأثیر بگذارند. این عوامل شامل سن و سلامت کلی فرد و نوع یا درجه سلول سرطانی است، زیرا برخی از انواع آنها تهاجمی تر از سایرین هستند.
بیش از 30 نوع سرطان تخمدان (بسته به نوع سلولی که در آن شروع میشود) وجود دارد. سه نوع سلول رایج وجود دارد که به شرح زیر هستند:
تومورهای اپیتلیال شایع ترین و تهاجمی ترین نوع هستند و در حدود 85 تا 90 درصد افراد مبتلا به سرطان تخمدان رخ میدهند. تومورهای سلول زاینده اغلب خوش خیم هستند. در 90 درصد مواردی که سرطانی میشوند، درمان موثر است.
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان تخمدان وجود ندارد. اما ممکن است راههایی برای کاهش خطر وجود داشته باشد که عبارتند از:
آزمایشها و روشهای مورد استفاده برای تشخیص سرطان تخمدان عبارتند از:
هنگامی که تأیید شد که شما به سرطان تخمدان مبتلا هستید، مشاوره پزشکی از اطلاعات حاصل از آزمایشات و روشهای شما برای تعیین مرحله سرطان شما استفاده میکند.
درمان سرطان تخمدان معمولاً شامل ترکیبی از جراحی و شیمی درمانی است. درمانهای دیگر ممکن است در شرایط خاص استفاده شود. از جمله راههای درمانی که در دسترس هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عملهای جراحی که برای حذف سرطان تخمدان استفاده میشوند، عبارتند از:
شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سریع الرشد در بدن از جمله سلولهای سرطانی استفاده میکند. داروهای شیمی درمانی را میتوان به داخل رگ تزریق کرد یا از طریق دهان مصرف کرد. شیمی درمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده استفاده میشود. همچنین میتوان از آن قبل از جراحی استفاده کرد.
در شرایط خاص، داروهای شیمی درمانی ممکن است در حین جراحی (شیمی درمانی داخل صفاقی هیپرترمیک) گرم شده و به داخل شکم تزریق شوند. داروها قبل از تخلیه برای مدت معینی در جای خود باقی میمانند، سپس عملیات به پایان میرسد.
درمانهای دارویی هدفمند بر نقاط ضعف خاص موجود در سلولهای سرطانی تمرکز دارند. با حمله به این نقاط ضعف، درمانهای دارویی هدفمند میتوانند باعث مرگ سلولهای سرطانی شوند. اگر درمان هدفمند سرطان تخمدان را در نظر دارید، مشاوره پزشکی ممکن است سلولهای سرطانی شما را آزمایش کند تا مشخص کند کدام درمان هدفمند بیشترین تأثیر را بر سرطان شما دارد.
هورمون درمانی از داروهایی برای جلوگیری از اثرات هورمون استروژن بر سلولهای سرطان تخمدان استفاده میکند. برخی از سلولهای سرطانی تخمدان از استروژن برای کمک به رشد خود استفاده میکنند، بنابراین مسدود کردن استروژن ممکن است به کنترل سرطان کمک کند.
هورمون درمانی ممکن است یک گزینه درمانی برای برخی از انواع سرطانهای تخمدان با رشد آهسته باشد. همچنین اگر سرطان پس از درمانهای اولیه عود کند، ممکن است یک گزینه تلقی شود. برای مشاوره بیشتر در مورد این نوع از درمان با مشاوره پزشکی تلفنی تماس بگیرید.
ایمونوتراپی از سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. سیستم ایمنی بدن که با بیماری مبارزه میکند ممکن است به سلولهای سرطانی حمله نکند زیرا آنها پروتئینهایی تولید میکنند که به آنها کمک میکند از سلولهای سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند در جهت درمان سرطان تخمدان عمل میکند. ایمونوتراپی ممکن است گزینهای برای درمان سرطان تخمدان در شرایط خاص باشد.
مراقبت تسکینی یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. متخصصان مراقبتهای تسکینی با شما، خانواده و سایر پزشکان شما همکاری میکنند تا قسمتی دیگر از حمایت را ارائه دهند که مکمل مراقبت مداوم شما باشد. مراقبت تسکینی را میتوان در حین انجام سایر درمانهای تهاجمی مانند جراحی و شیمی درمانی استفاده کرد. هنگامی که از مراقبت تسکینی همراه با سایر درمانهای مناسب استفاده میشود، افراد مبتلا به سرطان ممکن است احساس بهتری داشته باشند و عمر طولانی تری داشته باشند.
مراقبت تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان آموزش دیده ویژه ارائه میشود. هدف تیمهای مراقبت تسکینی بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانوادههایشان است. این شکل از مراقبت در کنار درمانهای دیگر که ممکن است دریافت کنید ارائه میشود. تیم ویزیت پزشک در منزل تیم ما قادر است این نوع از خدمات را به شما ارائه دهد. تنها کافیست با ما تماس بگیرید و بعد از انجام مراحل مربوط به تعیین وقت و مکان، خدمت مورد نظر خود را دریافت کنید.
تشخیص سرطان تخمدان میتواند بسیار دشوار باشد. به مرور زمان راههایی برای کنار آمدن با احساسات خود پیدا خواهید کرد، اما در این میان، ممکن است این موارد برای شما مفید باشد:
همه نوعهای سرطان تخمدان در صورتی قابل درمان هستند که بیماری فرد در مراحل اولیه تشخیص داده شود. برخی از انواع نیز در مراحل بعدی امکان دارد قابل درمان باشند. شایان ذکر است که پیشرفتهای پزشکی در سالهای اخیر به صورت چشمگیری رو به افزایش هستند. بنابراین، کمتر نگران و بیشتر امیدوار باشید.
علاوه بر این، شرکت در غربالگری منظم و جستجوی کمک در صورت ظاهر شدن علائم، اغلب میتواند منجر به تشخیص زودهنگام شود و این امر شانس دریافت درمان موثر را افزایش میدهد.