رفلاکس معده ؛ از علت تا درمان

• نوشته شده توسط فاطمه مهربان
• 29 / 09 / 1400

رفلاکس اسید یک بیماری شایع است که با درد سوزش مانندی که به عنوان سوزش سر دل شناخته می‌شود، در ناحیه پایین قفسه سینه همراه است. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به لوله غذا برمی‌گردد. این بیماری به عنوان ریفلاکس معده به مری (GERD) نیز شناخته می‌شود و زمانی تشخیص داده می‌شود که رفلاکس اسید بیش از دو بار در هفته اتفاق بیفتد.

ارقام دقیق متفاوت است، اما بیماری‌های ناشی از رفلاکس اسید شایع ترین شکایت روده‌ای هستند که توسط بخش‌های بیمارستانی در اغلب بیمارستان‌ها مشاهده شده است.

تحقیقات نشان داده است که بیش از 60 میلیون آمریکایی حداقل یک بار در ماه سوزش سر دل یا رفلاکس معده را تجربه می‌کنند. رفلاکس معده در کشورهای غربی شایع‌تر است و تخمین زده می‌شود 20 تا 30 درصد جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سوزش معده مزمن می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی شود.

علل بروز رفلاکس معده

رفلاکس اسید معده زمانی اتفاق می‌افتد که مقداری از اسید معده به مری و روده وارد می‌شود که غذا را از دهان به سمت پایین حرکت می‌دهد. سوزش سر دل (رفلاکس معده) با وجود نامش ربطی به قلب ندارد. معده حاوی اسید کلریدریک است، یک منبع معتبر اسید قوی که به تجزیه غذا و محافظت در برابر عوامل بیماری زا مانند باکتری‌ها کمک می کند.

پوشش داخلی معده برای محافظت از آن در برابر اسید قوی ساخته شده است، اما مری محافظت نمی‌شود. حلقه ای از عضله، اسفنکتر معده مری، به طور معمول به عنوان دریچه‌ای عمل می‌کند که غذا را به معده می‌رساند اما به مری باز نمی‌گردد. هنگامی که این دریچه از کار بیفتد و محتویات معده به مری برگردد، علائم ریفلاکس اسید مانند سوزش سر دل احساس می‌شود.

عوامل خطر رفلاکس معده

به گفته ویزیت پزشک در منزل، رفلاکس معده افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد، گاهی اوقات به دلایل نامعلوم نیز افرا این عارضه را تجربه می‌کنند. اغلب، این به دلیل یک عامل مربوط به سبک زندگی است، اما می تواند به دلایلی نیز باشد که همیشه نمی‌توان از آن پیشگیری کرد.

یکی از دلایلی که قابل پیشگیری نیست فتق هیتال (یا هیاتوس) است. وجود یک سوراخ در دیافراگم به قسمت فوقانی معده اجازه می‌دهد تا وارد حفره قفسه سینه شود که گاهی منجر به بروز رفلاکس معده می‌شود. سایر عوامل خطر که به راحتی کنترل می‌شوند عبارتند از:

• چاقی
• سیگار کشیدن (دائم یا تفریحی)
• میزان کم ورزش
• داروها، از جمله داروهای آسم، مسدود کننده‌های کانال کلسیم، آنتی هیستامین‌ها، مسکن‌ها، آرام بخش‌ها و داروهای ضد افسردگی
• بارداری همچنین می‌تواند به دلیل فشار اضافی بر اندام‌های داخلی باعث رفلاکس معده شود.

مواد غذایی و عادات غذایی که با رفلاکس معده مرتبط هستند عبارتند از:

• کافئین
• الکل
• مصرف زیاد نمک خوراکی
• رژیم غذایی کم فیبر
• خوردن وعده‌های غذایی حجیم
• دراز کشیدن بلافاصله بعد از صرف غذا به مدت 2 تا 3 ساعت
• مصرف شکلات، نوشابه‌های گازدار و آب میوه‌های اسیدی

به گفته مشاوره تلفنی پزشکی، یک مطالعه اخیرا نشان می‌دهد که انتخاب‌های غذایی ممکن است به اندازه استفاده از مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) در درمان رفلاکس معده موثر باشد.

علائم رفلکس معده کدامند؟

رفلکس معده معمولاً باعث سوزش سر دل می‌شود، خواه به دلیل یک دوره پرخوری یا مشکلات مداوم مربوط به رفلکس معده باشد. سوزش سر دل یک احساس ناراحت کننده است که در مری رخ می‌دهد و در پشت ناحیه استخوان سینه احساس می‌شود. هنگام دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می‌شود. ممکن است چند ساعت طول بکشد و اغلب پس از خوردن غذا بدتر خواهد شد.

درد و سوزش سر دل ممکن است به سمت گردن و گلو حرکت کند. مایع معده در برخی موارد می‌تواند به پشت گلو برسد و طعم تلخ یا ترشی را ایجاد کند. اگر سوزش سر دل دو یا چند بار در هفته اتفاق بیفتد، به اختصار به عنوان GERD شناخته می شود. سایر علائم GERD عبارتند از:

• سرفه خشک و مداوم
• خس خس سینه
• آسم و ذات الریه مکرر
• حالت تهوع
• استفراغ
• مشکلات گلو، مانند درد، گرفتگی صدا یا لارنژیت (التهاب جعبه صدا)
• مشکل یا درد هنگام بلع
• درد قفسه سینه یا بالای شکم
• فرسایش دندان
• بوی بد دهان

راه‌های تشخیص رفلکس معده

همانطور که گفته شد، رفلکس معده و در کنار آن، سوزش سر دل شایع هستند و تشخیص آنها نسبتا آسان است، با این حال، می‌توان آنها را با سایر شکایات قفسه سینه اشتباه گرفت، مانند:

چکاپ پزشکی در منزل

ثبت درخواست

• حمله قلبی
• پنومونی
• درد دیواره قفسه سینه
• آمبولی ریه

رفلکس معده  اغلب با عدم بهبود علائم سوزش سر دل در پاسخ به تغییرات سبک زندگی و داروهای ریفلاکس اسید تشخیص داده می‌شود. متخصصین گوارش همچنین ممکن است آزمایشات زیر را برا یتشخیص این عارضه در نظر بگیرند:

• آندوسکوپی: تصویربرداری با دوربین
• بیوپسی: نمونه برداری از بافت برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی
• اشعه ایکس باریم: تصویربرداری از مری، معده و اثنی عشر فوقانی پس از بلعیدن مایع گچی که به ایجاد کنتراست در تصاویر کمک می‌کند.
• مانومتری مری: اندازه گیری فشار مری
• پایش امپدانس: اندازه گیری سرعت حرکت مایع در طول مری
• پایش pH: تست اسیدیته

درمان رفلاکس معده

گزینه‌های اصلی درمانی برای افرادی که به طور مکرر رفلکس معده را تجربه می‌کنند، PPI یا مسدود کننده های H2 هستند که هر دو دارو هستند. PPI ها و مسدود کننده‌های H2 تولید اسید را کاهش می‌دهند و احتمال آسیب ناشی از رفلکس معده را کاهش می‌دهند.

این داروها به طور کلی بی خطر و مؤثر هستند، اما مانند هر داروی تجویزی، برای همه افراد مبتلا به رفلکس معده مناسب نیستند و می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. بنابراین به خاطر داشته باشید که بدون مشورت با مشاوره پزشکی خود از مصرف هرگونه دارو خودداری کنید. به عنوان مثال، آنها می‌توانند در جذب مواد مغذی مشکل ایجاد کنند. بنابراین این مورد ممکن است منجر به سوء تغذیه شود.

داروهای OTC برای رفلکس معده

برای افرادی که سوزش سر دل یا سوء هاضمه را به ندرت تجربه می‌کنند، شاید در ارتباط با محرک‌های گهگاهی مرتبط با غذا و نوشیدنی، درمان‌های OTC برای کاهش اسیدیته محتویات معده در دسترس باشند.

این فرمولاسیون‌های مایع و قرص‌ها آنتی اسید نامیده می‌شوند و در ده‌ها برند مختلف در دسترس هستند که همگی اثربخشی مشابهی دارند. این داروها ممکن است برای همه کارایی نداشته باشند و هرگونه نیاز به استفاده منظم باید با پزشک در میان گذاشته شود.

آنتی اسیدها با کاهش اسیدیته محتویات معده باعث تسکین سریع اما کوتاه مدت می شوند. آنها حاوی ترکیبات شیمیایی مانند کربنات کلسیم، بی کربنات سدیم، آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم هستند. همچنین می‌توانند جذب مواد مغذی را مهار کنند که در طول زمان منجر به کمبود آنها می‌شود.

سایر گزینه‌های درمانی رفلاکس معده

سایر روش‌های درمانی ممکن عبارتند از:

• سرکوب کننده‌های اسید سوکرالفات
• مسدود کننده‌های اسیدی رقابتی با پتاسیم
• کاهش دهنده‌های گذرا آرام سازی اسفنکتر تحتانی مری (TLESR).
• آگونیست گیرنده گابا (B).
• آنتاگونیست mGluR5
• عوامل پروکینتیک
• تعدیل کننده‌های درد
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
• مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
• تئوفیلین، یک مهارکننده بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین

اگر رفلکس معده شدید باشد و به درمان پزشکی پاسخ ندهد، ممکن است به مداخله جراحی معروف به فوندوپلیکاسیون نیاز باشد.

شیوه زندگی

اقدامات مربوط به سبک زندگی که ممکن است به درمان رفلاکس معده کمک کند عبارتند از:

درخواست آزمایش در محل

ثبت درخواست

• بهبود وضعیت بدن، به عنوان مثال، صاف تر نشستن
• پوشیدن لباس گشاد
• کاهش وزن در صورت اضافه وزن یا چاقی
• اجتناب از افزایش فشار روی شکم، مانند استفاده از کمربندهای تنگ یا انجام تمرینات دراز و نشست
• ترک سیگار

جراحی برای رفلکس معده

در بیشتر موارد، تغییر شیوه زندگی و داروها برای پیشگیری و تسکین علائم رفلکس معده کافی است. اما گاهی اوقات نیاز به جراحی است. برای مثال، اگر تغییر شیوه زندگی و داروها به تنهایی علائم شما را متوقف نکرده باشد، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. آنها همچنین ممکن است در صورت بروز عوارض GERD، جراحی را به عنوان یک راه حل موثر در نظر بگیرند.

انواع مختلفی از جراحی برای درمان رفلکس وجود دارد، از جمله فوندوپلیکاسیون (در طی آن قسمت بالای معده به دور مری شما دوخته می‌شود) و جراحی چاقی (معمولاً زمانی توصیه می‌شود که پزشک به این نتیجه برسد که GERD ممکن است با اضافه وزن بیش از حد تشدید شود.).

مشکل درمان های خانگی رفلکس معده

برخی از افراد ممکن است ترجیح دهند برای درمان سوزش سر دل خود با داروهای خانگی شروع کنند. در حالی که برخی از درمان‌های خانگی ممکن است در مورد حملات گاه به گاه رفلاکس اسید کمک کند، اما اگر شما مبتلا به GERD تشخیص داده شده‌اید، به احتمال زیاد با یک مشکل مزمن سر و کار دارید.

مشکلات مزمن سلامتی گاهی اوقات امکان دارد با تغییر سبک زندگی کاهش یابد، اما معمولاً به نوعی مداخله پزشکی نیز نیاز دارد. وقتی صحبت از مشکلات مزمن به میان می‌آید، بهتر است در مقابل میل به خود تشخیصی و خود درمانی مقاومت کنید. قبل از شروع هر گونه درمان جدید با مشاوره پزشکی خود صحبت کنید. چند درمان خانگی که ممکن است بیشتر از اینکه مفید باشد ضرر داشته باشد عبارتند از:

نوشیدن محلول جوش شیرین و آب: از آنجایی که جوش شیرین قلیایی است، این توانایی را دارد که اسیدیته را خنثی کند و مصرف آن در دوزهای کوچک عمدتاً بی خطر است. اما جوش شیرین سرشار از سدیم است و در صورت مصرف بیش از حد ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد.

آدامس: تصور در اینجا این است که از آنجایی که بزاق تا حدودی قلیایی است، تحریک آن با جویدن آدامس بعد از خوردن غذا ممکن است به خنثی کردن اسیدیته در دهان و گلو کمک کند.

مصرف زنجبیل: زنجبیل یک درمان خانگی رایج برای مشکلاتی مانند حالت تهوع و ترش معده است، اما هنوز مشخص نیست که آیا واقعاً می‌تواند به کاهش یا کنترل علائم سوزش سر دل کمک کند یا خیر. در واقع، در بسیاری از مطالعات، سوزش سر دل نشانه مصرف بیش از حد زنجبیل است.

شیر خوردن: به دلیل قلیایی بودن طبیعی، شیر یکی دیگر از داروهای خانگی است که اغلب به عنوان راهی برای کاهش علائم سوزش سر دل شناخته می‌شود. متأسفانه، اگرچه ممکن است در ابتدا احساس آرامش داشته باشد، چربی و پروتئین موجود در آن در نهایت می‌تواند پس از هضم شیر علائم سوزش سر دل را بدتر کند. ممکن است تحمل شیر کم چرب برای برخی افراد آسان تر باشد.

خطرات و عوارض رفلاکس معده

همانطور که مشاوره تلفنی پزشکی اظهر می‌کند، بدون درمان رفلاکس معده ممکن است منجر به بروز عوارض جدی در دراز مدت، از جمله افزایش خطر سرطان شود. قرار گرفتن مداوم در معرض اسید معده می‌تواند به مری آسیب برساند، که منجر به ایجاد یکی از شرایط زیر می‌شود:

• ازوفاژیت: پوشش داخلی مری ملتهب است و در برخی موارد باعث تحریک، خونریزی و زخم می‌شود.
• تنگ شدن مری: آسیب ناشی از اسید معده منجر به ایجاد اسکار و اشکال در بلع می‌شود و غذا در حین حرکت در مری گیر می‌کند.
• مری بارت: یک عارضه جدی که در آن قرار گرفتن مکرر در معرض اسید معده باعث ایجاد تغییراتی در سلول‌ها و بافت‌های پوشاننده مری با پتانسیل تبدیل شدن به سلول‌های سرطانی می‌شود.

ازوفاژیت و مری بارت هر دو با خطر بالاتر سرطان مرتبط هستند.

رفلکس معده در دوران بارداری

در ایالات متحده، 30 تا 50 درصد از زنان در دوران بارداری سوزش سر دل را تجربه می‌کنند، حتی اگر قبلاً آن را نداشته باشند. اصلاح سبک زندگی در دوران بارداری مانند عدم مصرف غذا در دیروقت و مصرف وعده‌های غذایی کم توصیه می‌شود. هر زنی که در دوران بارداری دچار رفلکس شدید معده می‌شود باید در مورد گزینه‌های درمانی با مشاوره تلفنی پزشکی خود صحبت کند.

GERD و سوزش سر دل

توجه به این نکته مهم است که تمایز بسیار واقعی بین سوزش سر دل (که ممکن است نیازی به مداخله پزشکی نداشته باشد) و GERD وجود دارد. اکثر مردم هر از گاهی سوزش سر دل را تجربه می‌کنند و به طور کلی، سوزش معده‌ای که گاه به گاه ایجاد می‌شود، دلیلی برای نگرانی نیست.

اما اگر بیش از دو بار در هفته سوزش سر دل یا رفلکس معده را تجربه کرده‌اید، و به خصوص اگر سرفه مزمن و درد قفسه سینه را نیز در خود مشاهده می‌کنید، ممکن است با بیماری GERD سر و کار داشته باشید.

رفلکس معده و سایر شرایط

علائم رفلکس معده گاهی اوقات می‌تواند توسط سایر شرایطی که ممکن است با آنها زندگی کنید تشدید شود.

• اضطراب

بر اساس تحقیقات انجام شده، اضطراب و رفلکس معده می‌توانند با هم مرتبط باشند. هنگامی که شدت یکی افزایش می‌یابد، دیگری نیز ممکن است رخ دهد. همچنین این امکان وجود دارد که افرادی که با سوزش سر دل یا GERD زندگی می‌کنند مضطرب تر باشند زیرا زندگی با این بیماری می‌تواند علائم ناخواسته ای ایجاد کند. اگر مشکوک هستید که اضطراب علائم شما را بدتر می‌کند، با پزشک خود در مورد راهکارهایی برای تسکین آن صحبت کنید.

• آسم

آسم و رفلکس معده در برخی از افراد اغلب با هم رخ می‌دهند. در حالی که برای درک رابطه دقیق بین آسم و ریفلاکس به تحقیقات بیشتری نیاز است، این امکان وجود دارد که GERD علائم آسم را بدتر کند. علاوه بر این، آسم و برخی از داروهای آسم ممکن است خطر ابتلا به GERD را افزایش دهند. اگر آسم و GERD دارید، مدیریت هر دو بیماری مهم است. در مورد ارتباط بین آسم و GERD و نحوه مدیریت موثر آنها اطلاعات لازم را از مشاوره کسب کنید.

• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) وضعیتی است که می‌تواند روده بزرگ شما را تحت تاثیر قرار دهد. علائم رایج عبارتند از:

• درد شکم
• نفخ
• یبوست
• اسهال

اگر علائم IBS و رفلکس معده را دارید، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. آنها ممکن است تغییراتی را در رژیم غذایی، داروها یا سایر درمان‌ها توصیه کنند.

رفلکس معده در نوزادان

طبیعی است که نوزادان غذا را تف کرده و گاهی اوقات استفراغ کنند. اما اگر کودک شما مرتب غذا را بیرون می‌ریزد یا استفراغ می‌کند، ممکن است مبتلا به رفلکس معده باشد. سایر علائم و نشانه‌های بالقوه رفلکس معده در نوزادان عبارتند از:

• امتناع از خوردن
• مشکل در بلع
• خفگی
• آروغ خیس یا سکسکه
• تحریک پذیری در طول یا بعد از تغذیه
• قوس شدن پشت آنها در حین یا بعد از تغذیه
• کاهش وزن یا رشد ضعیف
• سرفه یا ذات الریه مکرر
• مشکل در خوابیدن

اگر مشکوک هستید که کودک شما ممکن است به رفلکس معده یا بیماری دیگری مبتلا باشد، با پزشک او قرار ملاقات بگذارید.

ویزیت پزشک در منزل

ثبت درخواست

رفلکس معده؛ جمع‌بندی

اگر هر چند وقت یکبار سوزش سر دل را تجربه می‌کنید، تنها نیستید. درمان این موارد گاه به گاه با آنتی اسیدهای OTC و برخی تغییرات در شیوه زندگی، مانند چند ساعت انتظار برای دراز کشیدن بعد از غذا خوردن، معمولاً می‌تواند باعث تسکین شود. اما اگر بیش از دو بار در هفته دچار رفلکس معده می‌شوید و یا سوزش سر دل را احساس می‌کنید و به نظر نمی‌رسد تغییرات کوچک در سبک زندگی این علائم را برطرف می‌کند، ممکن است با رفلکس معده سروکار داشته باشید.

اگر شما مبتلا به GERD تشخیص داده شده‌اید، پزشک به شما کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی مناسب برای شما ایجاد شود. بسته به اینکه این عارضه در کدام مرحله قرار دارد، داروهای OTC، داروهای تجویزی و حتی جراحی گزینه‌های درمانی پیش رو هستند.

اجازه ندهید سوزش سر دل یا رفلکس معده مداوم مانع لذت بردن از زندگی شما شود. اگر فکر می کنید ممکن است علائم GERD را داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید.

مقالات مرتبط
• 

  باتری سمعک کملیون

  23 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک دی جی هیر

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک رناتا

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک آیسل تک

  18 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک انرجایزر

  18 / 08 / 1401

لیست چکاپ های مرتبط
• 

  آزمایش عفونت ادراری در مردان و زنان

  20 / 11 / 1399
• 

  آزمایش سلامت پوست و مو

  14 / 11 / 1399
• 

  آزمایشات پیش از ازدواج مردان و زنان

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش انعقاد خون

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش ژنتیک مردان

  13 / 11 / 1399