بیماری های دستگاه تناسلی

نوشته شده توسط فاطمه مهربان
12 / 07 / 1400

اگر رابطه جنسی دارید )مقاربت دهانی، مقعدی یا واژینال) ممکن است به بیماری های دستگاه تناسلی آلوده شوید. بیماری های دستگاه تناسلی ممکن است ناشی از عفونت (STI) و یا باکتری (STD) باشند. صرف نظر از وضعیت تاهل یا گرایش جنسی، شما در برابر بیماری های دستگاه تناسلی و علائم این بیماری‌ها آسیب پذیر هستید.

در صورت استفاده صحیح، کاندوم برای کاهش انتقال برخی از بیماری های دستگاه تناسلی بسیار موثر است. اما هیچ روشی بی عیب و نقص نیست و علائم این بیماری‌ها همیشه واضح و قابل مشاهده نیستند. اگر فکر می کنید علائم بیماری های دستگاه تناسلی را دارید یا در معرض آنها قرار گرفته‌اید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، به شریک یا شرکای جنسی خود اطلاع دهید تا مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند.

برخی از بیماری های دستگاه تناسلی به راحتی قابل درمان و کنترل هستند. برخی دیگر برای مدیریت نیاز به درمان پیچیده تری دارند. اما به طور کلی، در صورت عدم درمان، این دسته از بیماری‌ها می‌تواند خطر ابتلا به بیماری های دستگاه تناسلی دیگر مانند HIV را افزایش دهد. این امر به این دلیل اتفاق می‌افتد که بیماری های دستگاه تناسلی می‌تواند پاسخ ایمنی را در ناحیه تناسلی تحریک کند یا باعث ایجاد زخم شود، که هر یک ممکن است خطر انتقال HIV را افزایش دهد. برخی از بیماری های دستگاه تناسلی درمان نشده نیز می‌توانند منجر به ناباروری، آسیب اندام‌ها، انواع خاصی از سرطان یا مرگ شوند.

علاوه بر بیان موارد بالا لازم است بدانید، تمامی بیماری های دستگاه تناسلی از طریقه رابطه جنسی ایجاد نمی‌شوند. دستگاه تناسلی زنان شامل اجزای مختلفی از قبیل واژن، دهانه رحم، رحم، لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها است و پیشرفت بیماری در هر یک از این نواحی ممکن است مثانه را نیز درگیر کند. از جمله بیماری های دستگاه تناسلی که خارج از رابطه جنسی ایجاد می‌شوند، می‌توان به عفونت رحم، سندرم قبل از قاعدگی، آمنوره، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PEDS)، آندومتریوز، خونریزی شدید، سرطان پرستات در مردان و مشکلات مربوط به مقعد اشاره کرد.

فهرست مطالب

HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)

تقریباً هر فرد که از نظر جنسی فعال است، در مقطعی از زندگی جنسی خود ممکن است به HPV مبتلا می‌شود. این شایع ترین بیماری های دستگاه تناسلی در تمام جهان بخصوص ایالات متحده است بیش از 40 نوع HPV وجود دارد که می‌تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود. شما می‌توانید آنها را از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی دریافت کنید. همچنین این امکان وجود دارد که آنها را از طریق تماس پوست به پوست نیز دریافت کرد.

اکثر سویه‌های HPV هیچ علامتی ندارند و آسیبی نمی‌رسانند و بدن به خودی خود از شر آنها خلاص می‌شود. اما برخی از آنها باعث زگیل تناسلی می‌شوند. برخی دیگر دهان و گلو را آلوده می‌کنند. برخی دیگر می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم، آلت تناسلی، دهان یا گلو شوند.

سه واکسن (Cewarix ، Gardasil ، Gardasil-9) در برابر این سرطان‌ها از افراد محافظت می‌کند. Gardasil و Gardasil-9 همچنین در برابر زگیل تناسلی، سرطان واژن و سرطان مقعد محافظت می‌کنند. CDC توصیه می‌کند زنان و مردان جوان 11 تا 26 ساله برای HPV واکسینه شوند. تست پاپ اسمیر می‌تواند بیشتر سرطان‌های دهانه رحم ناشی از HPV را در اوایل نشان دهد. علائم و نشانه‌های زگیل تناسلی عبارتند از:

تورم های کوچک، گوشتی یا خاکستری رنگ در ناحیه تناسلی شما
چندین زگیل به هم نزدیک هستند که شکل گل کلم به خود می‌گیرند
خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی
خونریزی در هنگام مقاربت

زگیل تناسلی ممکن است به قطر 1 میلی متر باشد یا ممکن است به صورت خوشه‌های بزرگ تکثیر شود.

کلامیدیا

کلامیدیا شایع ترین بیماری های دستگاه تناسلی است که در ایالات متحده گزارش می‌شود و بیشتر از طریق رابطه جنسی مقعدی منتقل می‌شود، اما شما می‌توانید آن را از طریق رابطه دهانی نیز دریافت کنید. گاهی اوقات متوجه ترشحات عجیب واژن یا آلت تناسلی خود، یا درد یا سوزش هنگام ادرار می‌شوید. این مورد همیشه ثابت نیست و گاهی فقط حدود 25 درصد از زنان و 50 درصد مردان علائم را نشان می‌دهند. کلامیدیا توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود، بنابراین با آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود. پس از درمان، باید در عرض سه ماه تحت آزمایش مجدد قرار بگیرید، حتی اگر شریک زندگی شما نیز تحت درمان قرار گرفته باشد. علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ادرار دردناک
درد زیر شکم
ترشحات واژن در زنان
ترشح از آلت تناسلی مردان
درد هنگام مقاربت جنسی در زنان
خونریزی بین پریودها در زنان
درد بیضه در مردان

سوزاک

سوزاک یکی دیگر از بیماری های دستگاه تناسلی باکتریایی شایع است. افراد اغلب به بیماری کلامیدیا مبتلا می‌شوند و علائم آن مشابه است: ترشح غیر معمول از واژن یا آلت تناسلی، یا درد یا سوزش هنگام ادرار کردن. اکثر مردان مبتلا به سوزاک علائم را نشان می‌دهند، اما فقط حدود 20 درصد از زنان این علائم را دارند. سوزاک به راحتی با آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود. علائم و نشانه‌های سوزاک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ترشح غلیظ، کدر یا خونی از آلت تناسلی یا واژن
درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی بین دوره‌های پریودی
بیضه‌های دردناک و متورم
حرکات دردناک روده
خارش مقعدی

سیفلیس

سفلیس یک بیماری پیچیده است که دارای چهار مرحله است. در مرحله اولیه، علامت اصلی زخم است. گاهی اوقات سفلیس را “تقلید کننده بزرگ” نیز می‌نامند زیرا زخم می‌تواند شبیه یک بریدگی، موهای رشد کرده زیر پوست یا برجستگی بی خطر باشد. مرحله ثانویه با بثورات روی بدن شروع می‌شود و به دنبال آن زخم‌هایی در دهان، واژن یا مقعد ایجاد می‌شود.

علائم معمولاً در مرحله سوم پنهان یا ناپدید می‌شوند. این مرحله می‌تواند سالها یا بقیه عمر شما را تحت تاثیر قرار دهد. تنها حدود 15 درصد از افراد مبتلا به سفلیس درمان نشده مرحله نهایی را تجربه می‌کنند. در مرحله دیررس باعث آسیب اندام و عصب می‌شود. همچنین می‌تواند مشکلاتی را در مغز شما ایجاد کند.

پزشک شما می‌تواند آنتی بیوتیک‌هایی را برای درمان سفلیس به شما تجویز کند. هرچه درمان زودتر شروع شود، آنتی بیوتیک‌های کمتری نیاز دارید و سریعتر عمل می‌کنند. سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بثورات با زخم‌های قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز، به اندازه یک سکه در هر قسمت از بدن شما، از جمله کف دست و کف پا مشخص شده است.
تب
بزرگ شدن غدد لنفاوی
خستگی و احساس ناراحتی مبهم
درد

بدون درمان، باکتری سفلیس ممکن است گسترش یابد، که منجر به آسیب جدی اندام‌های داخلی می‌شود. برخی از علائم و نشانه‌های سفلیس در مراحل آخر عبارتند از:

عدم هماهنگی
بی حسی
فلج
نابینایی
زوال عقل

همچنین یک بیماری معروف به سیفلیس مادرزادی وجود دارد که هنگامی اتفاق می‌افتد که یک زن باردار مبتلا به سیفلیس بیماری را به نوزاد متولد نشده خود منتقل می‌کند. سفلیس مادرزادی می‌تواند ناتوان کننده و حتی تهدید کننده زندگی باشد، بنابراین درمان برای زنان باردار مبتلا به سفلیس بسیار مهم است.

تبخال (هرپس)

هر دو سویه ویروس تبخال، HSV-1 و HSV-2 ، می‌توانند باعث تبخال تناسلی شوند، اما معمولاً عامل آن HSV-2 است. علائم اصلی تبخال تاول‌های دردناک اطراف آلت تناسلی، واژن یا مقعد است. اما ممکن است تاول‌هایی در داخل واژن یا مقعد ایجاد شود که نمی‌توانید آنها را ببینید یا احساس کنید. هر کسی که به این بیماری های دستگاه تناسلی آلوده است، تاول نمی‌زند.

ابتلا به تبخال آسان است. تنها چیزی که نیاز است تماس پوست سالم با پوست آلوده است، از جمله مناطقی که کاندوم آنها را نمی‌پوشاند. وقتی تاول دارید، بیشتر مسری هستید، اما برای انتقال ویروس به آنها نیازی ندارید. از آنجا که تبخال یک ویروس است، نمی توانید آن را درمان کنید. اما می‌توانید برای کنترل آن دارو مصرف کنید. در صورت وجود علائم و نشانه‌های تبخال تناسلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

برجستگی‌های کوچک قرمز، تاول (وزیکول) یا زخم‌های باز در نواحی تناسلی و مقعدی و مناطق نزدیک به آنها
درد یا خارش در ناحیه تناسلی، باسن و ران داخلی

زخم‌ها ممکن است ادرار را دردناک کنند. همچنین ممکن است تا زمانی که عفونت برطرف نشده در ناحیه تناسلی خود احساس درد و حساسیت داشته باشید. در طول یک قسمت اولیه، ممکن است علائم و نشانه‌های آنفولانزا مانند سردرد، درد عضلانی و تب و همچنین تورم غدد لنفاوی در کشاله ران خود را داشته باشید. در برخی موارد، عفونت می تواند فعال و مسری باشد حتی اگر زخم وجود نداشته باشد. زگیل تناسلی چیست و راه های درمان آن چه میباشد؟ برای اطلاعات لازم به لینک مربوطه مراجعه کنید.

تریکومونیازیس

زنان بیشتر از مردان به بیماری های دستگاه تناسلی تریکومونیازیس مبتلا می‌شوند که ناشی از یک انگل کوچک است. مردان و زنان می‌توانند آن را از طریق تماس آلت تناسلی-واژن به یکدیگر بدهند. فقط حدود 30 درصد از افراد مبتلا به تریکومونیازیس دارای علائمی از جمله خارش، سوزش یا زخم دستگاه تناسلی هستند. همچنین ممکن است ترشحات بدبو، شفاف، سفید، مایل به زرد یا سبز مشاهده کنید. تریکومونیازیس با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. مهم است که در عرض سه ماه از درمان مجدداً آزمایش شوید، حتی اگر شریک زندگی شما نیز تحت درمان قرار گرفته باشد. علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ترشح واژن شفاف، سفید، مایل به سبز یا مایل به زرد
ترشح از آلت تناسلی
بوی قوی واژن
خارش یا سوزش واژن
خارش یا سوزش در داخل آلت تناسلی
درد هنگام مقاربت جنسی
ادرار دردناک

ایدز (HIV)

HIV ویروسی است که باعث ایدز می‌شود. از طریق مایعات بدن مانند خون، مایع منی، مایعات واژن و شیر مادر منتقل می‌شود. شما می‌توانید با داشتن رابطه جنسی واژینال یا مقعدی با یک فرد آلوده بدون کاندوم، یا استفاده از سوزن آلوده و مشترک با فرد مبتلا به آن آلوده شوید. شما نمی‌توانید HIV را از طریق بزاق یا بوسه دریافت کنید.

علائم عفونت HIV مبهم است. آنها می‌توانند مانند آنفولانزا، درد عضلانی، خستگی یا تب خفیف احساس شوند. همچنین ممکن است وزن کم کنید یا اسهال داشته باشید. تنها راه مطمئن برای تشخیص آلودگی، آزمایش بزاق یا خون است. HIV ممکن است سالها طول بکشد تا سیستم ایمنی بدن شما را از بین ببرد. با گذشتن از یک نقطه خاص، بدن شما توانایی خود را برای مقابله با عفونت‌ها از دست می‌دهد. هیچ درمانی برای HIV وجود ندارد، اما داروهای قوی می‌توانند به افراد مبتلا به HIV کمک کنند که عمر طولانی داشته باشند.

علائم و نشانه‌های اولیه

علائم و نشانه‌های اولیه HIV معمولاً طی یک هفته تا یک ماه ناپدید می‌شوند و اغلب با علائم عفونت ویروسی دیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در این دوره، شما به عنوان بیمار بسیار عفونی هستید. علائم شدیدتر عفونت HIV ممکن است 10 سال یا بیشتر پس از ابتلا به عفونت اولیه ظاهر نشوند. علائم اولیه HIV ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تب
سردرد
گلو درد
متورم شدن غدد لنفاوی
راش
خستگی

همانطور که ویروس همچنان در حال تکثیر و تخریب سلول‌های ایمنی است، ممکن است دچار عفونت‌های خفیف یا علائم و نشانه‌های مزمن مانند:

غدد لنفاوی متورم، اغلب یکی از اولین علائم عفونت HIV است
اسهال
کاهش وزن
تب
سرفه و تنگی نفس

علائم مرحله پایانی عفونت HIV

علائم و نشانه های عفونت HIV در مراحل آخر شامل موارد زیر است:

خستگی مداوم و بدون دلیل
تعرق در شب (شدت این مورد بسیار بالا است)
لرزیدن یا تب بالاتر از 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی گراد) برای چند هفته
تورم غدد لنفاوی بیش از سه ماه
اسهال مزمن
سردردهای مداوم

هپاتیت

هپاتیت A ، هپاتیت B و هپاتیت C همه عفونت‌های ویروسی مسری هستند که بر کبد شما تأثیر می‌گذارد. هپاتیت B و C جدی ترین این سه مورد هستند، اما هر کدام می‌توانند باعث التهاب کبد شوند.شما می توانید تمام آزمایش خون و سایر آزمایشات را در منزل انجام دهید برای اینکار با ما همراه باشید. برخی افراد هرگز علائم یا نشانه‌هایی را بروز نمی‌دهند. اما برای کسانی که این کار را انجام می‌دهند، علائم و نشانه‌ها ممکن است چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض بیماری ظاهر شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خستگی
تهوع و استفراغ
درد یا ناراحتی شکمی، به ویژه در ناحیه کبد در سمت راست در زیر دنده‌های تحتانی
از دست دادن اشتها
تب
ادرار تیره
درد عضلانی یا مفصلی
خارش
زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی)

اندومتریت

اندومتریت یک بیماری التهابی در پوشش داخلی رحم است و معمولاً به دلیل عفونت ایجاد می‌شود. معمولاً تهدید کننده زندگی نیست، اما مهم است که در اسرع وقت درمان شود. به طور کلی با تجویز آنتی بیوتیک توسط پزشک از بین می‌رود.

عفونت‌های درمان نشده می‌توانند منجر به عوارض اندام‌های تناسلی، مشکلات مربوط به باروری و سایر مشکلات کلی سلامت شوند. برای به حداقل رساندن خطرات باید در اسرع وقت با پزشک مشورت کرد. اندومتریت معمولاً علائم زیر را ایجاد می‌کند:

تورم شکمی
خونریزی غیرطبیعی واژن
ترشحات غیرطبیعی واژن
یبوست
ناراحتی هنگام دفع مدفوع
تب
احساس کلی بیماری
درد در لگن، ناحیه تحتانی شکم یا ناحیه راست روده

سندرم قبل از قاعدگی

سندرم قبل از قاعدگی (PMS) ترکیبی از علائم است که بسیاری از زنان حدود یک یا دو هفته قبل از پریود شدن دچار آن می‌شوند. بیشتر زنان، بیش از 90 درصد آنها اظهار می‌کنند که علائم پیش از قاعدگی مانند نفخ، سردرد و بدخلقی را تجربه می‌کنند. برای برخی از زنان، این علائم ممکن است آنقدر شدید باشد که در کار و یا فعالیت‌های روزانه آنها اختلال ایجاد کند، اما سایر زنان علائم خفیف تری را تجربه می‌کنند. به طور متوسط، زنان در 30 سالگی به احتمال زیاد دچار سندرم پیش از قاعدگی (PMS) هستند. پزشک شما می‌تواند به شما در یافتن راه‌هایی برای تسکین علائم کمک کند.

فیبروم رحمی

فیبروم رحمی (لیومیوم نیز نامیده می‌شود) رشد بافت‌هایی است که از عضله و بافت همبند دیواره رحم تشکیل شده است. این بافت‌ها معمولاً سرطانی (بدخیم) نیستند. رحم شما یک اندام گلابی شکل وارونه در لگن شما است. اندازه طبیعی رحم شما شبیه یک لیمو است و جایی است که نوزاد در دوران بارداری رشد می‌کند و آماده تولد می‌شود.

فیبروئیدها می‌توانند به صورت یک ندول یا بصورت خوشه‌ای رشد کنند. اندازه خوشه‌های فیبروم از 1 میلی متر تا بیش از 20 سانتی متر (8 اینچ) یا حتی بزرگتر است. اندازه آنها می‌تواند به اندازه یک هندوانه حتی باشد. این بافت‌ها می‌تواند در دیواره رحم، داخل حفره اصلی یا حتی در سطح خارجی ایجاد شود. اندازه، تعداد و محل فیبروئیدها در داخل و روی رحم شما متفاوت است.

سرطان پروستات

سرطان پروستات سرطانی است که در پروستات رخ می‌دهد. پروستات یک غده کوچک گردویی شکل در مردان است که مایع منی تولید کننده اسپرم را تغذیه و منتقل می‌کند. سرطان پروستات یکی از شایع ترین انواع سرطان است. بسیاری از سرطان‌های پروستات به آرامی رشد می‌کنند و محدود به غده پروستات هستند، جایی که ممکن است صدمات جدی ایجاد نکند. با این حال، در حالی که برخی از انواع سرطان پروستات به آرامی رشد می‌کنند و ممکن است به حداقل درمان یا حتی بدون درمان برطرف شوند. از سوی دیگر، انواع دیگر تهاجمی هستند و می‌توانند به سرعت گسترش یابند. سرطان پروستات که زود تشخیص داده می‌شود، زمانی که هنوز در غده پروستات قرار دارد، بهترین شانس را برای درمان موفق دارد. سرطان پروستات که پیشرفته تر است ممکن است علائم و نشانه‌هایی مانند: