انواع دیابت و علائم آن
نوشته شده توسط سمانه نصیری
03 / 08 / 1400
دیابت بیماری است که توانایی بدن در پردازش گلوکز خون را مختل می‌کند. این بیماری به عنوان قند خون نیز شناخته شده است. در ایالات متحده، تعداد تخمینی افراد بالای 18 سال مبتلا به دیابت که بیماری آنها تشخیص داده شده، 30 میلیون نفر است. این رقم حدودا 27.9 تا 32.7 درصد از جمعیت را نشان می‌دهد، که رقم پایینی نیست.
افراد مبتلا به این بیماری لازم است بدانند، عدم مدیریت مداوم و دقیق دیابت منجر به تجمع قندها در خون می‌شود، همین امر خطر عوارض جدی که زندگی فرد را تهدید می‌کند، از جمله سکته مغزی و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
با توجه به اینکه، دیابت شامل انواع مختلفی است بنابراین مدیریت بیماری بستگی به نوع آن دارد. ویژگی مشترک تمامی انواع دیابت مربوط به اضافه وزن یا داشتن یک سبک زندگی نامطمئن، بی‌کیفیت و غیرفعال ست. اما با این حال، برخی از افراد نیز از دوره کودکی به دیابت مبتلا هستند.
فهرست مطالب
انواع دیابت
به طور کلی، سه نوع دیابت وجود دارد که عبارت‌اند از: دیابت نوع 1، نوع 2 و دیابت حاملگی. انواع دیگر دیابت که کمتر رایج هستند، شامل دیابت مونوژنیک و دیابت مربوط به فیبروز کیستیک است.
دیابت نوع 1:
دیابت نوع 1 به عنوان دیابت نوجوانان نیز شناخته می‌شود، این نوع از دیابت در مواردی رخ می‌دهد که بدن قادر به تولید انسولین نباشد. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 وابسته به انسولین هستند، به این معنی که برای زنده ماندن باید روزانه انسولین مصنوعی مصرف کنند.
دیابت نوع 2:
دیابت نوع 2 بر نحوه استفاده از انسولین در بدن تأثیر می‌گذارد.در این نوع دیابت، برخلاف نوع 1، بدن همچنان انسولین را تولید می‌کند، اما سلول‌های بدن مانند قبل به طور موثر به انسولین تولید شده پاسخ نمی‌دهد. دیابت نوع 2، بیماری‌های گوارشی و کلیوی رایج‌ترین بیماری‌ها در میان افراد است، و ارتباط بسیار نزدیکی با چاقی و اضافه وزن دارد.
دیابت حاملگی:
این نوع دیابت در دوران بارداری در خانم‌ها هنگامی که بدن نسبت به انسولین حساسیت کمتری دارد، رخ می‌دهد. دیابت بارداری در همه خانم‌ها رخ نمی‌دهد و معمولاً پس از زایمان برطرف می‌شود.
پیش دیابت
گاهی پیش می‌آید که میزان قند خون برخی از افراد در محدوده 100 الی 125 میلی‌گرم در دسیلیتر است. در این حالت افراد مبتلا به پیش دیابت یا دیابت مرزی هستند.
سطح طبیعی قند خون بین 70 تا 99 میلی‌گرم در دسیلیتر میباشد، در حالی که فرد مبتلا به دیابت، دارای قند خون بالاتر از 126 میلی‌گرم در دسیلیتر است. به این ترتیب، پیش دیابت به این معنی است که گلوکز خون بالاتر از حد معمول است، اما آنقدر زیاد نیست که قادر به تشکیل بیماری دیابت باشد. با این حال، افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
عوامل تشدید کننده دیابت
عواملی که ریسک ابتلا به دیابت و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهند، مشابه هستند و عبارت‌اند از:
· داشتند اضافه وزن
· سابقه خانوادگی
· سابقه فشار خون بالا
· داشتن دیابت بارداری یا به دنیا آوردن کودکی با وزن بیش از 4.5 کیلوگرم
· سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
· داشتن بیش از 45 سال سن
· داشتن سبک زندگی بی تحرک
اگر یک پزشک تشخیص دهد که فرد مبتلا به دیابت است، به او توصیه می‌کند که تغییراتی سالم و موثر در سبک زندگی، نحوه رژیم غذایی، کاهش وزن و … ایجاد کند تا قادر به جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 باشد.
علائم انواع دیابت
علائم دیابت در اثر افزایش قند خون ایجاد می‌شود و اغلب با توجه به نوع دیابت، متفاوت هستند.
علائم عمومی دیابت عبارتند از:
· افزایش گرسنگی
· افزایش تشنگی
· کاهش وزن
· تکرر ادرار
· تاری دید
· خستگی مفرط
· زخم‌هایی که برطرف و درمان نمی‌شوند.
علائم دیابت در مردان
علاوه بر علائم عمومی دیابت، مردان مبتلا به دیابت ممکن است میل جنسی، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیف را تجربه کنند.برای مشاهده علائم دیابت در مردان به طور مفصل روی عبارت لینک شده کلیک نمایید.
علائم دیابت در زنان
زنان مبتلا به دیابت همچنین اغلب علائمی مانند عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های مخمری، خشکی و خارش پوست را تجربه می‌کنند. برای مشاهده علائم دیابت در زنان به طور مفصل روی عبارت لینک شده کلیک نمایید.
علائم دیابت نوع 1 و نوع 2
علائم دیابت نوع 1 و نوع 2 مشابه با علائم عمومی این بیماری هستند. اما با این تفاوت که در دیابت نوع 1، تغییرات خلقی نیز ممکن است ایجاد شود، و در دیابت نوع2، بهبودی زخم‌های ایجاد شده بسیار کاهش می‌یابد. به صورتی که ممکن است، اصلا زخم مورد نظر خوب و درمان نشود. همچنین ممکن است عفونت‌های مکرر ایجاد شود.
علائم دیابت بارداری
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری هیچ علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی یک آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تعیین سطح گلوکز مصرفی، که معمولاً بین هفته‌های 24 و 28 بارداری صورت می‌گیرد، تشخیص داده شود. در موارد نادر، یک زن مبتلا به دیابت حاملگی امکان دارد احساس تشنگی یا تکرر ادرار را بیشتر از حد معمول تجربه کند. البته در آخر، این مورد را نیز باید در نظر گرفت که علائم دیابت در ابتدا ممکن است آنقدر خفیف باشند که در ابتدا تشخیص آن برای فرد بسیار دشوار باشد.
علل ایجاد بیماری دیابت
دلایل و عوامل مختلفی در ایجاد دیابت دخیل هستند، که در انواع دیابت متفاوت می‌باشند.
دیابت نوع 1
پزشکان در حال حاضر، دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث ایجاد دیابت نوع 1 می‌شود، اما متوجه شده‌اند که بنا به دلایلی، سیستم ایمنی بدن، سلول‌های بتا که تولید کننده انسولین در لوزالمعده هستند، را به اشتباه مورد حمله قرار داده و از بین می‌برد. ژن‌ها نیز ممکن است در ابتلا به دیابت در برخی افراد نقش داشته باشند. همچنین ممکن است، وجود ویروسی در بدن منجر به ایجاد حمله سیستم ایمنی به سلول‌های بتا شود.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی فرد است. اضافه وزن یا چاقی نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، داشتن اضافه وزن، به ویژه در ناحیه شکم، سلول‌هارا در برابر اثرات انسولین بر قند خون مقاوم می‌کند. این حالت متاسفانه در بسیاری از خانواده‌ها وجود دارد، و با توجه به اینکه، اعضای خانواده ژن‌های مشترکی دارند، اضافه وزن نیز در آنها می‌تواند بیشتر دیده شود و در نهایت، این عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.
دیابت بارداری
دیابت بارداری نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمون‌هایی تولید می‌کند که حساسیت سلول‌های زن باردار را نسبت به اثرات انسولین کاهش می‌دهد. همین امر باعث افزایش قند خون در دوران بارداری می‌شود. زنانی که در دوره بارداری اضافه وزن دارند و یا در طی بارداری بیش از حد معمول وزن می‌گیرن ، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند. میزان قند خون ناشتا در دوران بارداری را مشاهده کنید.
دیابت چگونه تشخیص داده می شود؟
کسانی که علائم دیابت دارد یا در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، باید آزمایش شود. زنان در سه ماهه دوم یا سوم بارداری خود به طور معمول از نظر دیابت بارداری مورد آزمایش قرار می‌گیرند. پزشکان از این آزمایشات خون برای تشخیص پیش دیابت و دیابت استفاده می‌کنند:
· آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا (FPG): بعد از 8 ساعت که فرد هیچگونه مواد خوراکی مصرف نکرده است، قند خون وی اندازه گیری می‌شود.
· آزمایش A1C: در این آزمایش نمودار یا تصویری از سطح قند خون فرد در 3 ماه گذشته ارائه می‌شود.
· تست تحمل گلوکز (GTT): در این آزمایش فرد باید به مدت 8 الی 12 ساعت ناشتا باشد. قند خون بیمار بررسی شده و سپس فرد باید یک نوشیدنی شیرین که حاوی مقدار مشخصی قند است، را میل کند. سپس طی 3 ساعت، هر 60دقیقه یکبار، از فرد نمونه خون گرفته می‌شود.
· برای تشخیص دیابت بارداری نیز، همانطور که قبلا اشاره شد، پزشک بین هفته‌های 24 و 28 بارداری سطح قند خون مادر را آزمایش می‌کند.
افراد هرچه زودتر ابتلا به دیابت را متوجه شوند، زودتر می‌توانند دوره درمان را شروع کنند. برای کسب اطلاع از آزمایش قند خون ناشتا به لینک مربوطه مراجعه کنید.
درمان دیابت
پزشکان دیابت را با چند داروی مختلف درمان می‌کنند. برخی از این داروها به صورت خوراکی هستند و برخی باید از طریق تزریق مصرف شوند.
دیابت نوع 1
انسولین درمان اصلی دیابت نوع 1 است. انسولین جایگزین هورمونی می‌شود که بدن قادر به تولید آن نیست. چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع این انسولین‌ها با توجه به سرعت عملکرد آنها و مدت زمانی که تاثیرشان در بدن افراد باقی می‌ماند، متفاوت است.
1. انسولین سریع الاثر: در عرض 15 دقیقه شروع به کار کرده و اثرات آن 3 تا 4 ساعت در بدن باقی می‌ماند. ساعت در بدن باقی می‌ماند.
2. انسولین کوتاه الاثر: در عرض 30 دقیقه شروع به کار کرده و اثرات آن 6 تا 8 ساعت در بدن باقی می‌ماند.
3. انسولین متوسط الاثر: در عرض 1 تا 2 ساعت شروع به کار کرده و اثرات آن 12تا 18 در بدن باقی می‌ماند.
4. انسولین طولانی مدت: چند ساعت پس از تزریق شروع به کرده و اثرات آن 24 ساعت یا بیشتر در بدن باقی می‌ماند.
دیابت نوع 2
رژیم و ورزش می‌تواند به برخی از افراد در مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند. اگر تغییر سبک زندگی برای کاهش قند خون کافی نباشد، بیمار باید دارو مصرف کند.
دیابت بارداری
در طول بارداری باید چندین بار در روز سطح قند خون مادر را کنترل شود. اگر قند خون بالا باشد، ممکن است تغییر در رژیم غذایی و ورزش برای پایین آوردن آن کافی نباشد. اما گاهی نیز ممکن است موثر واقع شود. در این خصوص باید با متخصص مشورت کرد. زیرا حدود 10 تا 20 درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری برای کاهش قند خون خود به انسولین نیاز دارند. جواب آزمایش قند خون از جمله مقالات مهم در این زمینه است که می تواند شما را در تشخیص دیابت بارداری خود راهنمایی کند.
