پیر چشمی چیست و راه درمان آن
نوشته شده توسط سمانه نصیری
07 / 11 / 1399
پیرچشمی دوربینی و اختلال دید بر اثر بالا رفتن سن است که در آن با از دست رفتن تدریجی خاصیت ارتجاعی عدسی چشم، قدرت تطابق کم می‌شود. این اتفاق ارتباطی با مشکلات بینایی ندارد و هر فردی می‌تواند دچار آن شود. بیشتر افراد پس از 40 سالگی، هنگامی که به مشکلی در مشاهده متون کوچک از جمله پیام های متنی در تلفن خود برمی‌خورند، متوجه اثرات پیرچشمی (Presbyopia) می‌شوند. محققان تخمین می‌زنند که نزدیک به 2 میلیارد نفر در سراسر جهان مبتلا به پیر چشمی هستند.
اگرچه پیر چشمی با افزایش سن، یک تغییر طبیعی در چشمان ما است، اما اغلب یک رویداد مهم و عاطفی است زیرا نشانه پیری است که نادیده گرفتن و پنهان کردن آن غیرممکن است. در حالت طبیعی ، عدسی با تغییر انحنا و قدرت تطابق پذیری خود ، باعث می‌شود که اجسام را در فاصله نزدیک به خوبی ببینیم اما کسی که دچار پیرچشمی شده برای دیدن اجسام نزدیک نیاز به عینک دارد و بدون استفاده از عینک در بسیاری از امور از جمله مطالعه کم توان است.
معمولاً افراد دوربین زودتر به پیرچشمی مبتلا خواهند شد.
عوامل بروز پیر چشمی
همچون بسیاری از آثار افزایش سن و پیری، پیر چشمی را نیز می‌توان بعنوان یکی ازآثار گذر عمر دانست. البته نمی‌توان تأثیر شرایط فیزیولوژیک، ویژگی‌های آب هوای محل زندگی و حتی تغذیه افراد متفاوت را در میزان ابتلا به پیرچشمی نادیده گرفت. به همین دلیل نیز میزان درصد ابتلا به پیرچشمی، در نقاط مختلف جهان متفاوت است.
گفته می‌شود که سیاه پوستان بیش از سفیدپوستان به پیرچشمی مبتلا می‌شوند. علل بروز بیماری پیر چشمی در ادامه اشاره شده اند:
- افزایش سن
- فشار خون بالا
- دیابت
- سوء تغذیه
- عیوب انکساری مانند دوربینی ممکن است قبل از ۴۰ سالگی موجب بروز این اختلال شود.
- سخت شدن پوسته عدسی چشم
- کاهش قدرت عضلات جسم مژگانی
- خستگی و بی خوابی
مهمترین دلیل علمی که برای پیرچشمی تعریف شده است، سخت شدن پوسته عدسی و کاهش قدرت عضلات جسم مژگانی است که این دو عامل منجر به ایجاد ناتوانی در انعطاف پذیری و تطابق طبیعی چشم می‌شوند.
اگر پیرچشمی درمان نشود، چه چیزی در انتظار ما است؟
- تشدید اختلال تاری دید برای اجسام نزدیک
- افزایش آستیگماتیسم
- افزایش اختلاف قدرت بینایی در دو چشم
- افزایش ناسازگاری با درمان‌های تجویز شده توسط پزشک
- سردرد و احساس سوزش در چشم‌ها
- افزایش خستگی در چشم‌ها
از عوامل موثر بر بروز پیرچشمی می توان به ساختار فردی، مصرف داروها، دوربینی و اعمال جراحی داخل چشمی اشاره کرد. برای درمان پیرچشمی، درمان اصلی و قدیمی ترین روش و شاید سالم‌ترین روش استفاده از عینک نزدیک یا پیرچشمی است. امروزه برای کاهش وابستگی به عینک نزدیک در سنین بین 45 تا 60 سالگی و بهبود کیفیت زندگی و نیز تمایل افراد به انجام فعالیت‌های بینایی بدون وابستگی به عینک روشهای مختلف درمان پیرچشمی پیشنهاد شده است. این روشها عبارتند از:
- استفاده از لنزهای تماسی دو کانونی یا چند کانونی
- روشهای لیزری بر روی قرنیه شامل (Presby LASIK) و Supracore
- اصلاح یک چشم برای دید نزدیک و یک چشم برای دید دور با لنز ، لیزیک یا لنزداخل چشمی
- روشهای اصلاح پیرچشمی به کمک فمتولیزر (Intra core)
- گذاشتن وسیله‌ای در ضخامت قرنیه در مرکز قرنیه به کمک فمتولیزر
- گذاشتن لنز چند کانونی داخل چشمی
- جایگزینی عدسی طبیعی درسن پنجاه سالگی به بالا با لنزهای داخل چشمی تطابقی یا چند کانونی
طی معانیات چشم پزشکی و با انجام تست‌های استاندارد بینایی، پیرچشمی و شدت آن توسط چشم پزشک تشخیص داده و چگونگی ونحوه درمان آن برای بیمار تشریح می‌شود. گاهی عینک‌هایی توسط چشم‌پزشک تجویز می‌شود که دوکانونی یا چندکانونی هستند. در واقع قسمت بالای عدسی عینک برای مشاهده اجسام دور و قسمت پایین عدسی عینک برای دیدن اجسام نزدیک استفاده می‌شود و بدین طریق دیگر شخص مجبور به استفاده از دو عینک نیست. گاهی اوقات در صورتی که بیمار به جای استفاده از عینک خواستار لنزهای تماسی باشد انواع مختلفی از آن لنزها برای بیماران تجویز می‌شود.
لنزهای تماسی چند کانونی برای اصلاح همزمان نزدیک بینی و دوربینی به صورتی که بخش فوقانی جهت دید دور و بخش پایینی برای دید نزدیک مفید باشد ساخته می‌شوند. چنانچه نارضایتی بیمار در نتیجه استفاده عینک و لنزهای تماسی و در نتیجه تغییر مکرر نمره عینک، افزایش پیدا کند انواع مختلفی از روشهای جراحی و لیزر جهت اصلاح بینایی افراد مبتلا به پیر چشمی استفاده می‌شود. برای برخی افراد، استفاده مداوم از عینک و لنزهای تماسی کار مشکلی است. به همین دلیل ممکن است پزشک روشهای جراحی همچون لیزیک را به شما پیشنهاد بدهد. طی جراحی، یکی از چشم‌ها برای دید نزدیک و چشم دیگر برای دید دور اصلاح می‌شود. اما قبل از انجام جراحی، پزشک جلسات مشاوره‌ای را تنظیم می‌کند تا با معاینه و بررسی وضعیت بیمار، از انتخاب این روش اطمینان حاصل کند.
درمان پیرچشمی با تکنیک کمرا (Kamra)
پیشرفت فناوری، هم در بخش لیزرهای چشم پزشکی و هم در تولید بیومتریال‌های دقیق و کاملاً سازگار با بدن، به همراه نیاز مبرم به ارائه روش درمانی کامل تر در پیرچشمی، به تولد تکنیک و محصولی به نام کمرا انجامید. کمرا یک درون‌کاشت inlay موثر و ایمن است که کمتر از یک دهه پیش به عرصه چشم پزشکی وارد شد. پس از نتایج مثبت و سربلند بیرون آمدن از آزمون‌های مختلف، هم‌اکنون در اتحادیه اروپا شمالی و شرق آسیا و برخی کشورهای آمریکای شمالی و مرکزی وارد مراحل درمانی شده است.
چنین روشی در همه جای جهان مرسوم نیست و برخی از متخصصین بزرگ چشم در جهان حتی با این روش چندان موافق نیستند. در هر حال این هم یکی از گزینه‌های درمان و یا بهبودی شرایط است. می‌توان گفت هیچ‌کدام از روشهای درمانی پیر چشمی ایده آل نیستند؛ یعنی هرکدام از این روشها مزایا و مشکلاتی دارد، اما اگر روشهای اصلاحی لیزری به صورت اصولی و دقیق روی قرنیه چشم، قبل از عمل و با انتخاب درست بیمار انجام شده باشد، موثر تلقی می‌شود.
