پانکراتیت چیست و چگونه درمان می‌شود؟

• نوشته شده توسط فاطمه مهربان
• 17 / 01 / 1401

پانکراتیت به التهاب پانکراس (لوزالمعده) گفته می‌شود. لوزالمعده غده‌ای دراز و صاف است که در پشت معده در قسمت فوقانی شکم قرار دارد. لوزالمعده آنزیم‌هایی را تولید می‌کند که به هضم غذا کمک کرده و هورمون‌هایی را تولید می‌کند که به تنظیم روشی که بدن شما قند (گلوکز) را پردازش می‌کند، کمک خواهد کرد.

پانکراتیت ممکن است به عنوان پانکراتیت حاد نیز رخ دهد. به این معنی که به طور ناگهانی ظاهر می‌شود. از سوی دیگر، برخی از افراد به پانکراتیت مزمن مبتلا می‌شوند. این مورد به زمانی گفته می‌شود که پانکراتیت طی سالیان متمادی در افراد رخ می‌دهد. موارد خفیف پانکراتیت با درمان بهبود می‌یابند، اما عوارض شدید و تهدید کننده‌ای را به دنبال خواهد داشت. برخی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند، این دسته از افراد در گروه‌های اشاره شده در زیر قرار دارند:

• مرد بودن
• افراد دیگری در خانواده خود داشته باشند که پانکراتیت داشته‌اند.
• سنگ کیسه صفرا دارید یا اعضای خانواده شما مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.
• دارای چاقی، تری گلیسیرید بالا (چربی در خون) یا دیابت هستند.
• سیگاری هستند.
• بسیار زیاد الکل مصرف می‌کنند.

در ادامه این مطلب علائم بیماری پانکراتیت، عللی که منجر به بروز آن می‌شوند، راه‌های تشخیص و درمان پرداخته‌ایم. همچنین توضیح داده‌ایم که چگونه از ابتلا به پانکراتیت پیشگیری کرده و یا حداقل این بیماری را مدیریت و کنترل کنیم.

علائم پانکراتیت کدامند؟

علائم و نشانه‌های پانکراتیت ممکن است بسته به نوع بیماری متفاوت باشد. در ادامه علائم پانکراتیت حاد و مزن توضیح داده شده است.

علائم پانکراتیت حاد

اگر پانکراتیت حاد دارید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• درد متوسط تا شدید بالای شکم که ممکن است به پشت شما سرایت کند.
• دردی که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود یا در طی چند روز ایجاد شده است.
• دردی که هنگام غذا خوردن بدتر می‌شود.
• شکم متورم و حساس
• تهوع و استفراغ
• تب
• ضربان قلب سریعتر از حد معمول

علائم پانکراتیت مزمن

پانکراتیت مزمن ممکن است برخی از علائم مشابه پانکراتیت حاد را ایجاد کند. همچنین ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• دردی دائمی و گاهی ناتوان کننده که به پشت شما سرایت می‌کند.
• کاهش وزن بی دلیل
• اسهال کف آلود با قطرات قابل مشاهده روغن (استئاتوره).
• دیابت (قند خون بالا)، اگر سلول‌های پانکراس تولید کننده انسولین آسیب ببینند.

در صورت تجربه هر یک از این علائم با مشاوره پزشکی تلفنی تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کند که قدم بعدی برای بهبودی و درمان کدام است.

دردی که به طور ناگهانی ایجاد و هنگام غذا خوردن بدتر می‌شود از علائم پانکراتیت است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت شروع درد مداوم شکمی با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. اگر درد شکم شما آنقدر شدید است که نمی‌توانید بی حرکت بنشینید یا موقعیتی پیدا کنید که باعث راحتی شما شود، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید و یا از خدمت ویزیت پزشک در منزل استفاده کنید.

چه عواملی منجر به ایجاد پانکراتیت می‌شوند؟

پانکراتیت زمانی اتفاق می‌افتد که آنزیم‌های گوارشی در حالی که هنوز در لوزالمعده هستند، فعال می‌شوند و سلول‌های پانکراس را تحریک می‌کنند و باعث التهاب می‌شوند. با حملات مکرر پانکراتیت حاد، آسیب به پانکراس ممکن است رخ دهد و منجر به پانکراتیت مزمن شود. بافت اسکار ممکن است در لوزالمعده ایجاد شده و باعث از دست دادن عملکرد صحیح آن شود. عملکرد ضعیف لوزالمعده می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی و دیابت شود. شرایطی که می‌تواند منجر به پانکراتیت حاد شود عبارتند از:

• سنگ کیسه صفرا
• اعتیاد به الکل
• داروهای خاص
• سطوح بالای تری گلیسیرید در خون (هیپرتری گلیسیریدمی)
• سطوح بالای کلسیم در خون (هیپرکلسمی)، که ممکن است ناشی از فعالیت بیش از حد غده پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم) باشد.
• سرطان پانکراس
• جراحی شکم
• فیبروز سیستیک
• عفونت
• آسیب به شکم
• چاقی
• ضربه
• کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP)، روشی که برای درمان سنگ کیسه صفرا استفاده می‌شود، همچنین می‌تواند منجر به پانکراتیت شود.

چکاپ پزشکی در منزل

ثبت درخواست

گاهی اوقات، هیچ دلیل خاصی برای پانکراتیت یافت نمی‌شود و این حالت به عنوان پانکراتیت ایدیوپاتیک شناخته می‌شود.

چه عواملی خطر پانکراتیت را افزایش می‌دهد؟

پانکراتیت مانند سایر عارضه‌های پزشکی، ممکن است همه افراد را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، عواملی که خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• مصرف بیش از حد الکل: تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان شدید الکل (افرادی که چهار تا پنج نوشیدنی در روز مصرف می‌کنند) در معرض خطر ابتلا به پانکراتیت هستند.
• سیگار کشیدن: احتمال ابتلا به پانکراتیت مزمن در افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری به طور متوسط ​​سه برابر بیشتر است. خبر خوب این است که ترک سیگار خطر ابتلا را به اندازه قابل توجهی کاهش می‌دهد.
• چاقی: اگر چاق باشید، احتمال ابتلا به پانکراتیت بیشتر است.
• دیابت: ابتلا به دیابت خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش می‌دهد.
• سابقه خانوادگی پانکراتیت: نقش ژنتیک به طور فزاینده‌ای در پانکراتیت مزمن مشاهده می‌شود. اگر اعضای خانواده‌تان مبتلا به این بیماری هستند، شما بیشتر در معرض خطر هستید، به‌ویژه زمانی که این مورد با سایر عوامل خطر ترکیب شود.

پانکراتیت چه عوارضی را ایجاد می‌کند؟

پانکراتیت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:

• نارسایی کلیه: پانکراتیت حاد ممکن است باعث نارسایی کلیه شود که اگر نارسایی کلیه شدید و مداوم باشد، می‌توان آن را با دیالیز درمان کرد.
• مشکلات تنفسی: پانکراتیت حاد می‌تواند تغییرات شیمیایی در بدن ایجاد کند که بر عملکرد ریه شما تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که سطح اکسیژن در خون به سطوح خطرناکی پایین بیاید (کاهش یابد).
• عفونت: پانکراتیت حاد می‌تواند پانکراس شما را در برابر باکتری‌ها و عفونت آسیب پذیر کند. عفونت‌های لوزالمعده جدی هستند و نیاز به درمان فشرده دارند، مانند جراحی برای برداشتن بافت عفونی.
• کیست کاذب: پانکراتیت حاد می‌تواند باعث جمع شدن مایعات و مواد زائد در کیست شود. یک کیست کاذب بزرگ که پاره می‌شود می‌تواند عوارضی مانند خونریزی داخلی و عفونت ایجاد کند.
• سوء تغذیه: پانکراتیت حاد و مزمن می‌تواند باعث شود که پانکراس شما آنزیم‌های کمتری را تولید کند که برای تجزیه و پردازش مواد مغذی از غذایی که می‌خورید، لازم است. این می‌تواند منجر به سوءتغذیه، اسهال و کاهش وزن شود، حتی اگر شما در حال خوردن همان غذاها یا همان مقدار غذا باشید.
• دیابت: آسیب به سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس در اثر پانکراتیت مزمن می‌تواند منجر به دیابت شود، بیماری که بر نحوه استفاده بدن از قند خون تأثیر می‌گذارد.
• سرطان پانکراس: التهاب طولانی مدت در لوزالمعده ناشی از پانکراتیت مزمن یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان پانکراس است.

پانکراتیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟

مشاوره پزشکی شما ممکن است بر اساس علائم یا عوامل خطر شما، مانند مصرف زیاد الکل یا بیماری سنگ کیسه صفرا، به پانکراتیت مشکوک شود. برای تأیید تشخیص، ممکن است آزمایش‌های اضافی را انجام دهید. آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص پانکراتیت عبارتند از:

• آزمایش خون: برای بررسی سطوح بالای آنزیم‌های پانکراس، همراه با گلبول‌های سفید، عملکرد کلیه و آنزیم‌های کبدی
• سونوگرافی شکم: برای بررسی سنگ کیسه صفرا و التهاب پانکراس
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): برای یافتن سنگ‌های صفراوی و ارزیابی میزان التهاب پانکراس
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): برای بررسی ناهنجاری‌ها در کیسه صفرا، پانکراس و مجاری
• سونوگرافی آندوسکوپی: برای بررسی التهاب و انسداد در مجرای پانکراس یا مجرای صفراوی
• آزمایش مدفوع در پانکراتیت مزمن: برای اندازه گیری سطوح چربی که می‌تواند نشان دهد دستگاه گوارش شما مواد مغذی را به اندازه کافی جذب نمی‌کند.

پزشک ممکن است بسته به وضعیت خاص شما آزمایش‌های دیگری را نیز توصیه کند. اگر قصد انجام هر یک از آزمایشات اشاره شده در بالا را دارید، با ما تماس بگیرید تا با کمک ویزیت پزشک در منزل و یا در محل کار این خدمت را به شما ارائه دهیم.

پانکراتیت چگونه درمان می‌شود؟

اگر پانکراتیت دارید، مشاوره پزشکی یا ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه احتمالا شما را به یک متخصص ارجاع می‌دهد. یک پزشک متخصص در سیستم گوارش (متخصص گوارش) باید بر مراقبت و نحوه درمان شما نظارت کند. پزشکان از یک یا چند روش زیر برای درمان پانکراتیت حاد استفاده می‌کنند:

• بستری شدن در بیمارستان با مراقبت‌های حمایتی و نظارتی.
• داروی ضد درد برای ایجاد آرامش
• روش آندوسکوپی یا جراحی برای برداشتن سنگ کیسه صفرا، دیگر انسداد یا قسمت آسیب دیده پانکراس.
• آنزیم‌های لوزالمعده و انسولین مکمل، اگر پانکراس شما خوب کار نمی‌کند.

سایر روش‌های درمانی پانکراتیت بدین صورت هستند. بیشتر عوارض پانکراتیت مانند کیست کاذب پانکراس (نوع کیست التهابی) یا بافت عفونی لوزالمعده از طریق روش آندوسکوپی (قرار دادن یک لوله در گلو تا رسیدن به روده کوچک شما که در کنار پانکراس است) مدیریت می‌شود. سنگ‌های کیسه صفرا و سنگ‌های پانکراس نیز با یک روش آندوسکوپی برداشته می‌شوند.

اگر جراحی توصیه شود، جراحان اغلب می‌توانند یک روش لاپاراسکوپی را انجام دهند. این تکنیک جراحی شامل بریدگی‌های کوچک‌تری است که زمان کمتری برای بهبودی نیاز دارد.

در طی جراحی لاپاراسکوپی، جراح شما یک لاپاروسکوپ (ابزاری با دوربین کوچک و نور) را در بریدگی‌هایی بسیار کوچک در شکم شما وارد می‌کند. لاپاراسکوپ تصاویری از اندام‌های شما را به مانیتور می‌فرستد تا به راهنمایی جراح در طول عمل کمک کند.

درمان‌های اضافی برای پانکراتیت مزمن

بسته به وضعیت شما، پانکراتیت مزمن ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی داشته باشد، از جمله:

• مدیریت درد: پانکراتیت مزمن می‌تواند باعث درد مداوم شکم شود. مشاوره پزشکی شما را از نظر علل پانکراتیت مزمن ارزیابی می‌کند و ممکن است داروهایی را برای کنترل درد شما توصیه کند. در صورت لزوم، ممکن است به متخصص درد ارجاع داده شوید. درد شدید ممکن است با گزینه‌هایی مانند سونوگرافی آندوسکوپی یا تزریق برای مسدود کردن اعصابی که سیگنال‌های درد را از پانکراس به مغز می‌فرستند، تسکین یابد.
• آنزیم‌هایی برای بهبود هضم: در پانکراتیت مزمن که منجر به اسهال یا کاهش وزن می‌شود، مکمل‌های آنزیم پانکراس می‌توانند به بدن شما کمک کنند تا مواد مغذی موجود در غذاهایی که می‌خورید را تجزیه و پردازش کند. آنزیم‌های پانکراس با هر وعده غذایی مصرف می‌شود.
• تغییرات در رژیم غذاییک ممکن است مشاوره پزشکی تلفنی شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد که می‌تواند به شما در برنامه ریزی وعده‌های غذایی کم چرب و سرشار از مواد مغذی کمک کند.

ویزیت پزشک در منزل

ثبت درخواست

چگونه می‌توان پانکراتیت را مدیریت کرد؟

پس از خروج از بیمارستان، می‌توانید اقداماتی را برای ادامه بهبودی خود از پانکراتیت انجام دهید، مانند:

• نوشیدن الکل را متوقف کنید: حتی اگر الکل به عنوان علت پانکراتیت حاد در نظر گرفته نشود، عاقلانه است که در حین بهبودی، نوشیدن الکل را متوقف کنید. اگر نمی‌توانید به تنهایی نوشیدن الکل را متوقف کنید، از ویزیت پزشک در منزل خود کمک بخواهید. پزشک می‌تواند شما را به برنامه‌هایی ارجاع دهد تا به شما در ترک نوشیدن کمک کند.
• سیگار نکشید: اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. اگر سیگار نمی‌کشید، آن را شروع نکنید. اگر به تنهایی نمی‌توانید آن را ترک کنید، از مشاوره پزشکی تلفنی خود کمک بخواهید. داروها و مشاوره می‌تواند به شما در ترک سیگار کمک کند.
• یک رژیم غذایی کم چرب انتخاب کنید: رژیمی را انتخاب کنید که چربی را محدود کند و بر میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و پروتئین بدون چربی تاکید کند.
• مایعات بیشتری بنوشید: پانکراتیت می‌تواند باعث کم آبی بدن شود، بنابراین مایعات بیشتری در طول روز بنوشید. همراه داشتن یک بطری آب یا لیوان آب در طول روز ممکن است کمک کند.

مقالات مرتبط
• 

  باتری سمعک کملیون

  23 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک دی جی هیر

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک رناتا

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک آیسل تک

  18 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک انرجایزر

  18 / 08 / 1401

لیست چکاپ های مرتبط
• 

  آزمایش عفونت ادراری در مردان و زنان

  20 / 11 / 1399
• 

  آزمایش سلامت پوست و مو

  14 / 11 / 1399
• 

  آزمایشات پیش از ازدواج مردان و زنان

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش انعقاد خون

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش ژنتیک مردان

  13 / 11 / 1399