فهرست مطالب
اسهال، اجابت مزاجی که مکررا صورت میگیرد و نسبت به حلت طبیعی شلتر و رقیقتر است، یک مشکل رایج در میان تمام یافراد و تمامی سنین است که معمولا بدون مداخله و در کوتاه مدت برطرف میشود.
اسهال ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد و معمولاً در عرض یک تا سه روز خود به خود از بین میرود. وقتی اسهال دارید، ممکن است نیاز داشته باشید که سریع به دستشویی بروید و این امر اغلب امکان دارد بیشتر از حد معمول اتفاق بیفتد. همچنین ممکن است احساس نفخ، گرفتگی در قسمت پایین شکم و گاهی اوقات حالت تهوع داشته باشید.
اگرچه اکثر موارد اسهال به خودی خود محدود و درمان میشوند (برای مدت زمان ثابت و شدت ثابتی رخ میدهد)، گاهی اوقات این امکان نیز وجود دارد که اسهال منجر به بروز عوارض جدی شود. به عنوان مثال، اسهال به طور معمول باعث کم آبی بدن (زمانی که بدن شما مقادیر زیادی آب از دست میدهد)، عدم تعادل الکترولیتها (از دست دادن سدیم، پتاسیم و منیزیم که نقش کلیدی در عملکردهای حیاتی بدن دارند) و نارسایی کلیه (خون یا مایع کافی به کلیهها نمیرسد) شود. وقتی اسهال دارید، همراه با مدفوع، آب و الکترولیتها را نیز از دست میدهید. برای جایگزینی مایعات از دست رفته باید مقدار زیادی مایعات بنوشید. اگر کم آبی برطرف نشود (بدتر شود و به درستی درمان نشود)، که توصیه میشود حتما سعی در برطرف کردن آن داشته باشید، ممکن است جدی شود.
به طور کلی، جالب است بدانید چندین روش مختلف برای طبقه بندی اسهال وجود دارد. این انواع اسهال عبارتند از:
اسهال حاد: شایع ترین اسهال حاد، اسهال آبکی شل است که یک تا دو روز طول میکشد. این نوع اسهال نیازی به درمان ندارد و معمولا پس از چند روز از بین میرود.
اسهال مداوم: این نوع اسهال معمولاً برای چند هفته (دو الی چهار هفته) ادامه مییابد.
اسهال مزمن: اسهالی که بیش از چهار هفته طول بکشد یا به طور منظم در یک دوره زمانی طولانی از بین برود، اسهال مزمن نامیده میشود.
هر کسی ممکن است اسهال را تجربه کند. همچنین این مورد غیرمعمول نیست که بسیاری از افراد چندین بار در سال دچار اسهال شوند. این عارضه بسیار رایج است و معمولاً برای اکثر مردم یک نگرانی عمده نیست. با این حال، اسهال میتواند در گروههای خاصی از افراد جدی باشد، از جمله:
برای هر یک از این افراد، اسهال میتواند مشکلات سلامتی دیگری را ایجاد کند.
به طور کلی، اسهال در صورت ایجاد، به راحتی و بدون نیاز به درمان خاصی رفع میشود. همانطور که در ابتلا اشاره شد، اگر اسهال شما به طور کامل بهبود نیابد، ممکن است در معرض خطر عوارض (کم آبی، عدم تعادل الکترولیت، نارسایی کلیه و آسیب اندام) باشید.
در صورتی که اسهالی را تجربه میکنید که بهبود نمییابد یا از بین نمیرود، یا اگر علائم کم آبی را تجربه میکنید، با مشاوره پزشکی خود تماس بگیرید. این علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
علت اکثر استهالهایی که به صورت ناگهانی ایجاد میشوند، معمولاً مشخص نیست. اما تحقیقات انجام شده نشان داده است که شایع ترین علت اسهال ویروسی است که روده شما را آلوده میکند. این عفونت معمولاً چند روز طول میکشد و گاهی اوقات “آنفولانزای روده” نیز نامیده میشود.
سایر علل احتمالی اسهال میتواند شامل موارد زیر باشد:
علاوه بر موارد اشاره شده که در ایجاد اسهال نقش دارند، گفته شده است که اکثر آنتی بیوتیکها (کلیندامایسین، اریترومایسینها) نیز میتوانند باعث اسهال شوند. آنتی بیوتیکها قادر هستند تعادل باکتریهایی که به طور معمول در رودهها یافت میشوند را تغییر دهند و به انواع خاصی از باکتریها مانند کلستریدیوم دیفیسیل اجازه رشد دهند. هنگامی که این اتفاق میافتد، روده بزرگ شما میتواند توسط باکتریهای بد (پاتولوژیک) که باعث کولیت (التهاب پوشش روده) میشود، غلبه کند.
اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک ممکن است در هر زمانی که شما آنتی بیوتیک مصرف میکنید یا مدت کوتاهی پس از شروع مصرف آن شروع شود. اگر این عارضه جانبی را تجربه کردید، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی یا مشاوره پزشکی خود تماس بگیرید تا در مورد اسهال صحبت کنید و در مورد بهترین گزینه برای تسکین این عارضه شما را راهنمایی کنند.
علائمی که هنگام اسهال ممکن است تجربه کنید بسته به خفیف یا شدید بودن آن و علت اسهال میتواند متفاوت باشد. بین موارد شدید اسهال و یک بیماری پزشکی که نیاز به درمان دارد، ارتباط وجود دارد.
زمانی که اسهال دارید، ممکن است همه این علائم یا فقط تعداد کمی از آنها را تجربه کنید. سایر علائم اسهال خفیف میتواند شامل موارد زیر باشد:
اگر اسهال شدید دارید، ممکن است علائمی مانند:
اسهال شدید میتواند منجر به عوارض قابل توجهی شود. اگر این علائم را دارید، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید و به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
همانطور که بارها تکرار شد، اسهال به طور معمول باعث کم آبی بدن میشود که در صورت عدم درمان میتواند تهدید کننده زندگی باشد. کم آبی بدن به ویژه در کودکان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند خطرناک است. اگر علائم کم آبی جدی دارید، به دنبال کمک پزشکی باشید.
برای جلوگیری از انتشار اسهال عفونی دستهای خود را بشویید. برای اطمینان از شستشوی کافی دست موارد زیر را در نظر داشته باشید:
شما میتوانید با یکی از دو واکسن تایید شده به محافظت از نوزاد خود در برابر روتاویروس، شایع ترین علت اسهال ویروسی در کودکان، کمک کنید. از پزشک کودک خود در مورد واکسیناسیون کودک خود بپرسید.
اسهال معمولاً افرادی را که به کشورهایی سفر میکنند که در آن بهداشت نامناسب و مواد غذایی آلوده وجود دارد، بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد. برای کاهش خطر توصیه میشود موارد اشاره شده در زیر را در نظر داشته باشید:
پزشک در مورد سابقه پزشکی شما میپرسد، داروهایی را که مصرف میکنید بررسی میکند، یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین علت اسهال شما تجویز کند. آزمایشات احتمالی عبارتند از:
اکثر موارد اسهال حاد به خودی خود ظرف چند روز بدون درمان برطرف میشود. اگر تغییر سبک زندگی و درمانهای خانگی اسهال را امتحان کردهاید و موفق نشدهاید، ممکن است پزشک شما داروها یا درمانهای دیگری را توصیه کند.
آنتی بیوتیکها یا داروهای ضد انگل ممکن است به درمان اسهال ناشی از باکتری یا انگل کمک کنند. اگر یک ویروس باعث اسهال شما شود، آنتی بیوتیکها کمکی نمیکنند.
احتمالاً پزشک به شما توصیه میکند که مایعات و نمکها را جایگزین کنید. برای بیشتر بزرگسالان، این به معنای نوشیدن آب با الکترولیت، آب میوه یا آبگوشت است. اگر نوشیدن مایعات معده شما را ناراحت کند یا باعث استفراغ شود، ممکن است پزشک مصرف مایعات IV را توصیه کند.
آب راه خوبی برای جایگزینی مایعات است، اما حاوی املاح و الکترولیتها (مواد معدنی مانند سدیم و پتاسیم) که برای عملکرد بدن شما ضروری هستند، نیست. شما میتوانید با نوشیدن آب میوه برای پتاسیم یا خوردن سوپ برای سدیم به حفظ سطح الکترولیت خود کمک کنید. اما برخی از آب میوهها، مانند آب سیب، ممکن است اسهال را بدتر کنند. برای کودکان، از پزشک خود در مورد استفاده از یک محلول سرم خوراکی برای جلوگیری از کم آبی یا جایگزینی مایعات از دست رفته سوال کنید.
اگر پزشک تشخیص دهد که یک آنتی بیوتیک باعث اسهال شما شده است، ممکن است دوز مصرفی شما را کاهش دهد یا داروی دیگری را جایگزین کند.
اگر اسهال شما ناشی از یک بیماری جدیتر مانند بیماری التهابی روده باشد، پزشک برای کنترل آن وضعیت تلاش میکند. ممکن است به متخصصی مانند متخصص گوارش ارجاع داده شوید که میتواند به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی طراحی شود.
اسهال معمولاً بدون درمان به سرعت برطرف میشود. برای کمک به مقابله با علائم و نشانههای خود تا زمانی که اسهال از بین برود، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید:
افراد مبتلا به COVID-19 طیف گستردهای از علائم را گزارش میکنند که از خفیف تا شدید متغیر است. در میان این علائم، شایعترین آنها عبارتند از تب، سرفه، تنگی نفس و خستگی. با این حال، برخی از مطالعات نشان میدهد که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال را نیز تجربه میکنند.
گاهی اوقات، حتی ممکن است قبل از بروز علائم شایع کووید-19، مانند تب یا علائم دستگاه تنفسی تحتانی، بروز کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که حدود 10٪ از بیماران با اسهال و حالت تهوع 1 تا 2 روز قبل از ابتلا به تب و تنگی نفس مراجعه کردند. برخی از افراد ممکن است مشکلات گوارشی را به عنوان تنها علامت کووید-19 بدون علائم رایج تری شبیه آنفولانزا تجربه کنند. در ادامه پیشنهاد میکنیم با سندرم روده تحریک پذیر آشنا شوید و در صورت نیاز از خدمات آزمایش آنلاین از جمله ویزیت پزشک در منزل و مشاوره تلفنی پزشکی آشنا شوید.