ستون فقرات از مجموعهای از استخوانها یا مهرهها تشکیل شده است که بر روی یکدیگر قرار گرفتهاند. ستون فقرات از بالا به پایین شامل هفت استخوان در گردن، 12 استخوان در قفسه سینه و پنج استخوان در کمر است. به دنبال آن، استخوان خاجی و دنبالچه در پایینترین قسمت ستون فقرات قرار دارند. دیسکها از این استخوانها محافظت میکنند. آنها با جذب ضربههای ناشی از فعالیتهای روزانه مانند راه رفتن، بلند کردن و چرخیدن موجب میشوند که استخوانهای ستون فقرات سالم بمانند.
هر دیسک دارای دو بخش است: یک بخش داخلی که نرم و ژلاتینی است و یک حلقه خارجی که سفتوسخت است. آسیب یا ضعف ممکن است باعث شود که قسمت داخلی دیسک از حلقه بیرونی بیرون زده شود. به این مسئله فتق یا افتادگی دیسک گفته میشود و موجب درد و ناراحتی میشود. همچنین، اگر دیسک بیرون آمده به اعصاب نخاعی فشار بیاورد میتواند موجب بیحسی و درد در طول عصب آسیبدیده شود. در این شرایط، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در ادامه با دیسک کمر و گردن بیشتر آشنا میشوید.
فهرست مطالب
لغزش دیسک میتواند در هر قسمتی از ستون فقرات از کمر تا گردن اتفاق بیفتد. رایجترین قسمتی که دچار این مشکل میشود قسمت پایین کمر است. ستون فقرات شبکه پیچیدهای از اعصاب و عروق خونی است و لغزش دیسک میتواند فشار زیادی بر اعصاب و ماهیچههای اطراف ستون فقرات وارد کند. علائم دیسک کمر و گردن عبارتاند از:
نوع درد در هر فردی متفاوت است. اگر دردی که تجربه میکنید منجر به سوزن سوزن شدن یا بیحسیای میشود که بر توانایی شما در کنترل ماهیچهها تاثیر میگذارد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
لغزش دیسک زمانی اتفاق میافتد که حلقه بیرونی دیسک ضعیف یا پاره شود و قسمت داخلی بتواند از دیسک خارج شود. این مسئله ممکن است با افزایش سن اتفاق بیفتد. انجام برخی حرکات نیز میتواند موجب دیسک کمر و گردن شود. لغزش دیسک کمر ممکن است در هنگام چرخش یا چرخیدن برای بلند کردن یک شیء اتفاق بیفتد. وقتی یک شیء بسیار سنگین و بزرگ را بلند میکنید فشار زیادی به کمر شما وارد میشود و درنتیجه ممکن است دیسک لغزش پیدا کند. اگر در شغلتان نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارید در معرض خطر ابتلا به لغزش دیسک قرار دارید.
افرادی که به اضافهوزن دچار هستند نیز در معرض خطر لغزش دیسک کمر و گردن قرار دارند زیرا دیسکهای ستون فقرات مجبور به تحمل وزن اضافه هستند. ضعف عضلات و سبک زندگی کمتحرک نیز میتواند در ایجاد لغزش دیسک نقش داشته باشد. از سوی دیگر، با افزایش سن، احتمال لغزش دیسک افزایش مییابد. این مسئله به این دلیل است که دیسکها با افزایش سن مقداری از محتوای آب محافظ خود را از دست میدهند. درنتیجه میتوانند راحتتر از جای خود خارج شوند. این مسئله در مردان شایعتر است. بنابراین چاقی و سن را می توان یکی از عوامل دیسک کمر و گردن دانست.
برای تشخیص لغزش دیسک، پزشک در ابتدا معاینه فیزیکی انجام میدهد. پزشک به دنبال منبع درد و ناراحتی میگردد. او عملکرد عصب و قدرت عضلانی شما و همچنین، این مسئله که آیا هنگام حرکت یا لمس ناحیه آسیبدیده احساس درد میکنید یا خیر را بررسی میکند. پزشک همچنین از شما در مورد سابقه پزشکی و علائمی که تجربه میکنید سوال میکند. او میخواهد بداند که اولین بار چه زمانی علائم را تجربه کردید و چه فعالیتهایی درد شما را بدتر میکند.
آزمایشهای تصویربرداری نیز میتوانند به پزشک کمک کنند تا استخوانها و ماهیچههای ستون فقرات شما را ببیند و نواحی آسیبدیده را شناسایی کند. برخی از این اسکنهای تصویربرداری عبارتاند از:
پزشک میتواند از همه این اطلاعات استفاده کند تا تشخیص دهد که چه مسئلهای موجب درد و ناراحتی شما شده است. اگر علائم لغزش دیسک کمر یا گردن را دارید میتوانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین نیز استفاده کنید و بهاینترتیب از وضعیت سلامتی خود در اسرع وقت آگاه شوید. این کار همچنین به شما در صرفهجویی در وقت و هزینه نیز کمک زیادی میکند.
لغزش شدید و درماننشده دیسک کمر و گردن میتواند منجر به آسیب عصبی همیشگی شود. در برخی موارد نادر، لغزش دیسک میتواند منجر به قطع تکانه عصبی به اعصاب دم اسبی در قسمت پایین کمر و پاها شود. اگر این مسئله اتفاق بیفتد، ممکن است کنترل روده یا مثانه خود را از دست بدهید.
یکی دیگر از عوارض لغزش دیسک کمر و گردن، بیحسی نخاعی است. در این شرایط، دیسکی که لغزش پیدا کرده است به اعصاب فشار میآورد و باعث میشود که در قسمت داخلی ران، پشت پاها و اطراف راستروده دچار بیحسی شوید. اگرچه علائم لغزش دیسک ممکن است بهبود پیدا کند اما این علائم میتوانند تشدید شوند. اگر در حال حاضر، نمیتوانید فعالیتهایی که قبلا انجام میدادهاید را انجام دهید وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید.
درمان لغزش دیسک از روشهای محافظهکارانه تا جراحی متفاوت است. انتخاب روش درمان معمولا به سطح ناراحتی شما و میزان لغزش دیسک بستگی دارد. بیشتر افراد میتوانند با استفاده از ورزشهایی که موجب کشش و تقویت عضلات پشت و اطراف آن میشود بهبود پیدا کنند. فیزیوتراپ (با فیزیوتراپی) نیز ممکن است به شما برای تقویت کمر و کاهش درد، انجام تمریناتی را توصیه کند. مصرف مسکنهای بدون نسخه و اجتناب از بلند کردن اشیاء سنگین و موقعیتهایی که موجب درد میشوند نیز اهمیت زیادی دارد.
اگرچه ممکن است به دلیل درد و ناراحتی ناشی از دیسک کمر و گردن از هرگونه فعالیت فیزیکی اجتناب کنید اما این مسئله میتواند منجر به ضعف عضلانی و سفت شدن مفاصل شود. بنابراین، بهجای پرهیز کامل از فعالیت بدنی، سعی کنید فعالیتهایی با شدت کم مثل پیادهروی را انجام دهید. اگر درد ناشی از لغزش دیسک به درمانهای بدون نسخه جواب نمیدهد، پزشک ممکن است داروهای قویتری را برای شما تجویز کند که ازجمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر علائم پس از گذشت شش هفته کاهش پیدا نکند یا لغزش دیسک، عملکرد عضلانی شما را تحت تاثیر قرار دهد، پزشک ممکن است به شما جراحی را توصیه کند. جراح ممکن است قسمت آسیبدیده یا بیرونزده دیسک را بدون برداشتن کل دیسک، بردارد. به این عمل جراحی، میکرودیسککتومی گفته میشود.
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است دیسک را با دیسک مصنوعی جایگزین کند یا آن را بردارد و مهرههای ستون فقرات را به یکدیگر جوش دهد. این روش در کنار لامینکتومی و فیوژن ستون فقرات میتواند موجب افزایش ثبات ستون فقرات شما شود. بهطورکلی، درمان محافظهکارانه معمولا برای افراد مبتلا به دیسک کمر و گردن موثر است و در عرض شش هفته بهتدریج موجب کاهش درد و ناراحتی میشود.
اگرچه شاید نتوان از لغزش دیسک کمر و گردن پیشگیری کرد اما با رعایت برخی نکات میتوانید خطر ابتلا به این مسئله را کاهش دهید. این نکات عبارتاند از:
درنهایت، لغزش دیسک کمر و گردن میتواند موجب درد، ناراحتی و احساس سوزن سوزن شود. به همین دلیل، مراجعه به پزشک و استفاده از روشهای درمانی اهمیت زیادی دارد. درصورتیکه لغزش دیسک درمان نشود میتواند تشدید پیدا کند و درنتیجه، موجب نیاز به جراحی شود. بنابراین، اگر علائم دیسک کمر و گردن را دارید مهم است با پزشک در این مورد صحبت کنید. شما میتوانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین برای این منظور استفاده کنید و از شرایط سلامتی خود بهسرعت و بهراحتی آگاه شوید.