فهرست مطالب
هماتولوژی یا خون شناسی به مطالعه خود و اختلالات آن گفته میشود. در جواب آزمایش هماتولوژی برخی از موارد موجود در خون اندازه گیری میشوند که عبارتاند از:
شمارش کامل خون (CBC): گروهی از آزمایشات است که سلولهایی که در خون گردش میکنند را ارزیابی میکند، از جمله گلبولهای قرمز خون (RBC)، گلبولهای سفید خون (WBCs) و پلاکتها (PLT). شمارش کامل خون میتواند سلامت کلی شما را ارزیابی کرده و انواع بیماریها و شرایط مانند عفونت، کم خونی و سرطان خون را تشخیص دهد.
سلولهای خونی عمدتاً در مغز استخوان تولید و بالغ میشوند و در شرایط عادی، در صورت نیاز به جریان خون رها میشوند. سه نوع سلول ارزیابی شده توسط CBC عبارتند از:
گلبولهای قرمز خون که اریتروسیت نیز نامیده میشوند، در مغز استخوان تولید شده و هنگامی که بالغ شدند، وارد جریان خون میشوند. آنها حاوی هموگلوبین هستند، پروتئینی که اکسیژن را به سراسر بدن منتقل میکند. طول عمر معمولی هر گلبول قرمز 120 روز است. بنابراین، مغز استخوان باید به طور مداوم گلبولهای قرمز جدید تولید کند تا جایگزین آنهایی شود که از به طور طبیعی یا در اثر خونریزی از بین میروند. برخی از عوامل و شرایط ( شرایطی که مممن است منجر به خونریزی قابل توجهی شود) میتواند بر تولید گلبولهای قرمز جدید و یا طول عمر آنها تأثیر بگذارد.
گلبولهای قرمز معمولاً از نظر اندازه و شکل شبیه به یکدیگر و همسان هستند، اما ظاهر آنها میتواند تحت تأثیر شرایط مختلف مانند کمبود ویتامین B12 و فولات و کمبود آهن قرار گیرد. یکی از بیماریهای شایع که بر گلبولهای قرمز تأثیر میگذارد، کم خونی است که ناشی از تعداد کم گلبولهای قرمز خون و پایین بودن میزان هموگلوبین است. بیماریهای مختلف میتوانند منجر به کم خونی شوند، بنابراین آزمایشات اضافی اغلب برای تعیین علت مورد نیاز است.
گلبولهای سفید خون که لکوسیت نیز نامیده میشوند، سلولهایی هستند که در خون، سیستم لنفاوی و بافتها وجود دارند و بخش مهمی از سیستم دفاعی طبیعی (ایمنی) بدن هستند. آنها در برابر عفونتها از بدن محافظت میکنند و همچنین در التهاب و واکنشهای آلرژیک نقش دارند. پنج نوع مختلف WBC وجود دارد و هر کدام عملکرد متفاوتی دارند. این پنج نوع مختلف WBC و سطح طبیعی آنها در جواب آزمایش هماتولوژی عبارتاند از:
گلبولهای سفید خون در تعداد نسبتاً پایداری وجود دارد. با این حال، این اعداد بسته به آنچه در بدن میگذرد، ممکن است موقتاً بیشتر یا کمتر شود. به عنوان مثال، یک عفونت میتواند مغز استخوان شما را تحریک کند تا تعداد بیشتری نوتروفیل برای مبارزه با عفونت باکتریایی تولید کند. با آلرژی، ممکن است تعداد ائوزینوفیلها افزایش یابد. ممکن است تعداد زیادی لنفوسیت با عفونت ویروسی تولید شود. در بیماریهای خاص مانند سرطان خون، گلبولهای سفید غیر طبیعی (نابالغ یا بالغ) ممکن است به سرعت تکثیر شوند.
پلاکتها که ترومبوسیت نیز نامیده میشوند، در واقع قطعات سلولی کوچکی هستند که در خون گردش میکنند و برای لخته شدن طبیعی خون ضروری هستند. هنگامی که جراحت ایجاد میشود و خونریزی شروع میشود، پلاکتها با چسبیدن به محل آسیب و جمع شدن یکدیگر به هم متصل میشوند و پلاگین موقتی را تشکیل میدهند. آنها همچنین سیگنالهای شیمیایی را منتشر میکنند که باعث تجمع پلاکتهای اضافی میشود و در نهایت بخشی از لخته خون در محل آسیب ایجاد و پایدار میشود و تا زمان بهبودی در محل باقی میماند.
اگر بیماری یا شرایطی دارید که باعث کم شدن پلاکتها (ترومبوسیتوپنی) یا اختلال در عملکرد پلاکتها میشود، ممکن است در معرض افزایش خونریزی و کبودی بیش از حد باشید. وجود پلاکت بیش از حد (ترومبوسیتوز) در بدن میتواند باعث لخته شدن بیش از حد خون نیز شود.
آزمایش خون هماتولوژی که گاهی اوقات به عنوان پانل خون نیز نامیده میشود، آزمایشی شامل گرفتن نمونه خون است که برای بررسی موارد مختلف از جمله عملکرد اندامهای خاص (مانند کبد، کلیهها، تیروئید و قلب)، عفونتها، اختلالات ژنتیکی خاص و همچنین ارزیابی سلامت عمومی فرد انجام میشود.
پس از تجزیه و تحلیل نمونه در آزمایشگاه و جمع آوری جواب آزمایش هماتولوژی، در اغلب موارد گزارش آزمایش خون در اختیار فرد قرار میگیرد. این گزارش و درواقع جواب آزمایش هماتولوژی جزئیات اجزای مختلف خون و همچنین سطح (میزان طبیع و غیرطبیعی) این جزئیات مانند تعداد گلبولهای قرمز، سفید و… را نشان میدهد. برای کسانی که دارای سابقه پزشکی نیستند، جواب آزمایش هماتولوژی ارائه شده پس از آزمایش خون میتواند پیچیده باشد. بدین خاطر، لازم است جواب آزمایش هماتولوژی را نزد پزشک ببرید تا وی قادر به راهنمایی شما باشد.
جواب آزمایش هماتولوژی (خون شناسی) به طور کلی از سیستم اندازه گیری متریک و اختصارات مختلف استفاده میکند، از جمله:
آزمایش هماتولوژی که به صورت نمونه گیری از خون انجام میشود، معمولاً از سه آزمایش اصلی تشکیل شده است: شمارش کامل خون، پانل متابولیک و پانل چربی. هر آزمایش برای موارد مختلف انجام شده و از طریق تجزیه و تحلیل دقیق جواب آزمایش هماتولوژی قابل درکی را ارائه میدهند.
به احتمال زیاد نتایج این سه آزمایش از یکدیگر متمایز نمیشوند و در عوض، در زیر یک ستون بزرگ، که اغلب برچسب “جواب آزمایش” نامیده میشود، ذکر میشوند. در هر کدام دسته آزمایشهای فرعی مختلفی وجود دارد که در مجموع تصویری وسیع از سلامت فرد را ارائه میدهد.
همانطور که در بالا اشاره شد، آزمایش خون CBC سلولهای موجود در خون را بررسی میکند و جواب آزمایش هماتولوژی به پزشک اجازه میدهد تا سلامت کلی فرد را ارزیابی کند و همچنین شرایط زمینهای مانند سرطان خون و کم خونی را بررسی کند. خرده آزمونهای موجود در CBC عبارتند از:
تعداد بالای گلبولهای سفید خون در جواب آزمایش هماتولوژی میتواند نشان دهنده وجود عفونت باشد، در حالی که تعداد کم آن میتواند به شرایط مختلف از جمله HIV/AIDS و لوپوس اشاره کند.
آزمایشگاه پنج جزء اصلی گلبولهای سفید خون و نسبت آنها را با یکدیگر آزمایش میکند. در صورت عدم تعادل اجزاء در جواب آزمایش هماتولوژی، این میتواند نشان دهنده عفونت و همچنین انواع بیماریها باشد.
اگر در جواب آزمایش هماتولوژی تعداد یا شمارش گلبولهای قرمز بالاتر یا زیر سطح نرمال باشند، این میتواند شرایط مختلف پزشکی را نشان دهد. با این حال، این نوع آزمایش نمیتواند علل اصلی هرگونه بی نظمی را مشخص کند، این بدین معناست که در صورت وجود هرگونه ناهنجاری در جواب آزمایش هماتولوژی، لازم است بیمار آزمایشات بیشتری را انجام دهد.
در این آزمایش بررسی میشود که چه قسمتی از خون از گلبولهای قرمز تشکیل شده است. آزمایش هماتوکریت برای تشخیص کم خونی، در میان سایر شرایط پزشکی مفید است.
هموگلوبین یک پروتئین موجود در گلبولهای قرمز قرمز است که اکسیژن را از ریهها به بافتهای بدن میفرستد. آزمایش هموگلوبین در تشخیص کم خونی نیز مفید است، زیرا بسیاری از پزشکان این آزمایش را بر آزمایش هماتوکریت ترجیح میدهند.
حجم متوسط گلبولهای قرمز، یا فضایی که هر گلبول قرمز پر میکند، از طریق این آزمایش اندازه گیری میشود. اگر جواب آزمایش MCV نتایج خارج از محدوده طبیعی را نشان دهد، ممکن است نشانه کم خونی یا سندرم خستگی مزمن، در میان سایر شرایط پزشکی باشد.
آزمایشگاه میزان متوسط هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را آزمایش میکند. سطوح بالا آن در جواب آزمایش هماتولوژی نشانگر احتمالی کم خونی و سطوح پایین نشانه احتمالی سوء تغذیه است.
توزیع گلبولهای قرمز را آزمایش میکند، نه اندازه واقعی آنها را. سطوح خارج از محدوده طبیعی در جواب آزمایش هماتولوژی میتواند شرایطی مانند کم خونی، سوء تغذیه و بیماری کبدی را نشان دهد.
اگر جواب آزمایش هماتولوژی تعداد بالای پلاکتها را مشخص کند، این میتواند نشان دهنده کم خونی، سرطان یا عفونت باشد. در حالی که تعداد کم پلاکتها از بهبود زخمها جلوگیری کرده و منجر به خونریزی شدید میشود.
حجم پلاکتهای خون را آزمایش میکند. پایین بودن حجم پلاکت در جواب آزمایش میتواند باعث بینظمی در خونریزی شود. این در حالیست که حجم بالای پلاکت میتواند خطر حمله قلبی یا سکته را در افراد افزایش دهد.
آزمایش جامع متابولیک که به عنوان پانل شیمی نیز شناخته میشود، سطح گلوکز بدن، تعادل مایعات و الکترولیتها و عملکرد کبد و کلیه را اندازهگیری و بررسی میکند. این شامل تعدادی آزمایش فرعی است:
آلانین آمینوترانسفراز (ALT) آنزیمی است که بیشتر توسط سلولهای کبدی تولید میشود. سطوح بالا آزن در جواب آزمایش هماتولوژی میتواند نشانه آسیب کبدی باشد.
آلبومین پروتئینی است که توسط کبد تولید میشود. حجم آن در داخل اندام را میتوان با این آزمایش اندازه گیری کرد. سطوح غیر طبیعی در جواب آزمایش کبد و هماتولوژی میتواند ناشی از مشکلات کبدی یا کلیوی باشد.
آزمایشگاه نسبت دو نوع پروتئین آلبومین و گلوبولین را آزمایش میکند. سطوح پایین پروتئین در جواب آزمایش هماتولوژی میتواند نشان دهنده شرایط مختلف از جمله اختلالات کبدی و کلیوی و سوء تغذیه باشد، در حالی که میزان بالای آن میتواند نشانهای از التهاب، عفونت یا اختلال مغز استخوان باشد.
آلکالین فسفاتاز آنزیمی است که معمولاً در سلولهای کبد و استخوان تولید میشود. اگر در جواب آزمایش هماتولوژی سطح آن خارج از سطح طبیعی باشد، میتواند نشانه آسیب کبدی و مشکلات استخوانی مانند راشیتیسم یا تومورهای استخوانی باشد.
آسپارتات آمینوترانسفراز آنزیمی است که معمولاً در گلبولهای قرمز و بافت ماهیچهای و همچنین قلب، لوزالمعده، کبد و کلیهها یافت میشود. این آزمایش سطوح این آنزیم را در بدن اندازهگیری میکند. اگر در جواب آزمایش هماتولوژی سطح آن بالاتر از حد طبیعی باشد، نشان دهنده شرایط مختلف از جمله برخی از انواع سرطان و همچنین آسیب کبد، قلب یا کلیه است.
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات نمونه گیری در منزل ، تست کرونا در منزل ، شنوایی سنجی در منزل ، آزمایش تیروئید و تزریق واکسن hpv با مجموعه آزمایش آنلاین تجربه کنید.