تب یونجه ؛ علائم تا درمان
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
04 / 12 / 1400
تب یونجه یا رینیت آلرژیک، بیماری شایعی است که علائم آن شبیه به علائم سرماخوردگی است. وقتی به این بیماری مبتلا می‌شوید ممکن است علائمی مانند عطسه، گرفتگی بینی، آبریزش بینی و فشار سینوسی را تجربه کنید. علت این بیماری واکنش آلرژیک به ذرات معلق در هوا ازجمله گرده است.
زمان وقوع این بیماری بستگی به این دارد که شما به چه ماده‌ای آلرژی دارید. اگرچه نام این بیماری تب یونجه است اما این بدین معنا نیست که شما به یونجه حساسیت دارید و تب دارید. یونجه به‌ندرت باعث آلرژی می‌شود و تب نیز نشانه این بیماری نیست. در ادامه با بیماری تب یونجه بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
تب یونجه چیست؟
تب یونجه به معنای واکنش آلرژیک به مواد موجود در هوا ازجمله گرده‌های گل است. آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه ماده بدون ضرر را ماده‌ای مضر در نظر می‌گیرد و به همین دلیل، بدن برای مبارزه با آن مواد شیمایی را آزاد می‌کند. این واکنش باعث ایجاد علائم می‌شود. مواد آلرژی‌زا در اغلب موارد، مواد رایجی هستند که معمولا سیستم ایمنی بدن بیشتر افراد به آن‌ها واکنشی نشان نمی‌دهد یا واکنش خفیفی به آن‌ها نشان می‌دهد.
بااین‌حال، برخی از افرادی که به بیماری تب یونجه مبتلا هستند نیاز به دریافت درمان دارند زیرا علائمی که تجربه می‌کنند باعث مختل شدن وظایف روزمره آن‌ها می‌شود. اگرچه درمان نمی‌تواند علائم را از بین ببرد اما می‌تواند تاثیر آن‌ها را کاهش دهد.
علائم تب یونجه چیست؟
بسته به اینکه به چه ماده‌ای آلرژی دارید، علائم شما ممکن است در زمان‌های مختلفی از سال بروز پیدا کنند. برای مثال، وقتی به گرده‌ای معمولی آلرژی دارید، وقتی تعداد گرده‌ها در هوا زیاد می‌شوند، علائم شدیدتری تجربه می‌کنید. علائم شایع تب یونجه عبارت‌اند از:
- عطسه کردن
- آبریزش چشم
- خارش گلو
- انسداد، خارش یا آبریزش بینی
علائم شدید تب یونجه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تعریق
- سردرد
- از دست دادن حس بویایی و چشایی
- درد صورت ناشی از انسداد سینوس‌ها
- انتشار خارش از گلو به بینی و گوش‌ها
برخی از افراد ممکن است دچار خستگی، تحریک‌پذیری و بی‌خوابی شوند. افرادی که به آسم مبتلا هستند ممکن است در زمان‌هایی که تب یونجه شایع است، خس‌خس سینه و تنگی نفس بیشتری را تجربه کنند.
علل ابتلا به تب یونجه چیست؟
تب یونجه هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی ماده معمولی بی‌ضرری را به‌اشتباه یک ماده مضر تشخیص می‌دهد. سپس بدن برای حمله به این ماده، آنتی‌بادی‌ای به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) تولید می‌کند و هیستامین شیمیایی را آزاد می‌کند. هیستامین باعث ایجاد علائم می‌شود. محرک‌های فصلی تب یونجه شامل گرده‌ها و هاگ‌هایی می‌شوند که تنها در زمان‌های خاصی از سال باعث ایجاد علائم می‌شوند. برخی از محرک‌های تب یونجه شامل موارد زیر می‌شوند:
- گرده درختان در بهار
- گرده چمن در اواخر بهار و تابستان
- گرده علف‌های هرز، به‌خصوص در فصل پاییز
- قارچ‌ها و هاگ‌های کپک که بیشتر در آب‌وهوای گرم رایج هستند
سایر محرک‌ها عبارت‌اند از مو یا شوره حیوانات خانگی، کنه‌های گردوغبار، کپک و گردوغبار سوسک. محرک‌هایی که می‌توانند باعث علائم تب یونجه شوند شامل دود سیگار، عطرها و دود اگزوز گازوئیل می‌شوند.
عوامل خطر تب یونجه
برخی از عوامل، احتمال ابتلا به تب یونجه را افزایش می‌دهند. در ادامه با این عوامل آشنا می‌شوید.
- عوامل ژنتیکی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به تب یونجه یا آلرژی دیگری مبتلا باشد خطر ابتلای شما به این بیماری افزایش می‌یابد.
- سایر آلرژی‌ها یا آسم: افرادی که به آلرژی‌های دیگر یا آسم مبتلا هستند بیشتر احتمال دارد به تب یونجه مبتلا شوند.
- سن و جنسیت: تب یونجه قبل از نوجوانی در پسرها شایع‌تر است اما پس از نوجوانی، زنان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
- زمان تولد: افرادی که در فصولی به دنیا آمده‌اند که گرده‌ها در هوا زیاد هستند، کمی بیشتر احتمال دارد که به تب یونجه مبتلا شوند.
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار: قرار گرفتن در معرض دود سیگار در سال‌های اول زندگی می‌تواند خطر ابتلا به تب یونجه را افزایش دهد.
عوامل خطر دیگر برای ابتلا به تب یونجه شامل فرزند اول بودن، داشتن خانواده‌ای کوچکتر و زندگی در خانواده‌ای با درآمد بالاتر است. این سه عامل خطر آخر ممکن است با عفونت‌های دوران کودکی مرتبط باشند. نوزادی که به عفونت‌های دوران کودکی مبتلا می‌شود احتمال بیشتری دارد که در آینده به مشکلات خودایمنی مبتلا شود.
تب یونجه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای اینکه درمان صحیح به شما ارائه شود مهم است که پزشک علائم شما را بررسی کند و در مورد سوابق پزشکی از شما سوال کند. از سوی دیگر، آزمایش خون یا پوست می‌تواند تعیین کند که به چه ماده‌ای آلرژی دارید. در آزمایش پوستی، مقدار کمی از مواد آلرژی‌زای شناخته‌شده به مدت یک دقیقه بر روی پوستتان قرار داده می‌شود.
در مقابل، در آزمایش خون، سطح آنتی‌بادی‌های IgE موردبررسی قرار می‌گیرد. اگر به آلرژی مبتلا باشید، سطح این آنتی‌بادی‌ها در بدنتان زیاد خواهد بود. آزمایش خون حدود 20 دقیقه طول می‌کشد. آنتی‌بادی IgE صفر به معنی عدم حساسیت است و در مقابل، آنتی‌بادی IgE شش نشان‌دهنده حساسیت بسیار بالاست. یکی دیگر از تست‌هایی که برای تشخیص تب یونجه استفاده می‌شود یک تست پوستی است که در آن یک ماده آلرژی‌زا در زیر پوست تزریق می‌شود و سپس واکنش پوست پس از 20 دقیقه بررسی می‌شود. درصورتی‌که علائم تب یونجه را دارید لازم است برای تشخیص و درمان، مشاوره پزشکی دریافت کنید.
تب یونجه چگونه درمان می‌شود؟
طیف وسیعی از داروهای بدون نسخه می‌توانند در مدیریت تب یونجه کمک‌کننده باشند. گاهی اوقات، ترکیب دو یا سه دارو، تاثیر بهتری در درمان تب یونجه دارد. پزشک می‌تواند در مورد گزینه‌های درمان این بیماری، اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد. به این منظور می‌توانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین استفاده کنید. در ادامه با روش‌های درمان تب یونجه آشنا می‌شوید.
داروها
داروهای تب یونجه شامل موارد زیر می‌شوند:
- اسپری‌ها یا قرص‌های آنتی‌هیستامین: این داروها که معمولا بدون نسخه در دسترس هستند، باعث توقف آزاد شدن آنتی‌هیستامین شیمیایی می‌شوند. آن‌ها اغلب به‌صورت موثری، علائم آبریزش بینی، خارش و عطسه را بهبود می‌بخشند اما در باز کردن انسداد سینوس‌ها موثر نیستند. آنتی‌هیستامین‌های قدیمی می‌توانند موجب خواب‌آلودگی شوند.
- قطره‌های چشم: این داروها خارش و تورم چشم‌ها را کاهش می‌دهند و معمولا همراه با سایر داروها مورداستفاده قرار می‌گیرند. قطره‌های چشم در اغلب موارد حاوی کروموگلیکات هستند.
- کورتیکواستروئیدهای بینی: این اسپری‌ها در درمان التهاب ناشی از بیماری تب یونجه موثر هستند. آن‌ها درمان طولانی‌مدت و ایمنی را ارائه می‌دهند. بااین‌حال، برای مشاهده تاثیرات آن‌ها لازم است چند هفته صبر کنید. برخی از این داروها عبارت‌اند از: فلوتیکازون (فلوناز)، فلوتیکازون (ورامیست)، مومتازون (نازونکس) و بکلومتازون (بکوناز). ممکن است در هنگام استفاده از این داروها بو یا طعم ناخوشایندی را حس کنید یا سوزش بینی را تجربه کنید.
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی: اگر علائم شدید تب یونجه را تجربه می‌کنید ممکن است قرص‌های پردنیزون برای شما کمک‌کننده باشند. این قرص‌ها توسط پزشک تجویز می‌شوند. بااین‌حال، آن‌ها را تنها باید به‌صورت کوتاه‌مدت مصرف کنید زیرا استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها ممکن است با افزایش خطر ابتلا به آب‌مروارید، ضعف عضلانی و پوکی استخوان همراه باشد.
- ایمونوتراپی: ایمونوتراپی می‌تواند با حساسیت‌زدایی تدریجی سیستم ایمنی به آلرژی‌های محرک علائم، باعث بهبودی طولانی‌مدت شود. این درمان معمولا برای افرادی استفاده می‌شود که سایر روش‌ها برای آن‌ها موثر نیست. داروهای ایمونوتراپی یا به شکل تزریقی یا به شکل قطره‌های زیرزبانی وارد بدن می‌شود.
ایمونوتراپی می‌تواند باعث بهبود پایدار آلرژی شود و همچنین، می‌تواند از پیشرفت آسم و ابتلا به آلرژی‌های جدید جلوگیری کند. اگر لازم باشد که به‌صورت تزریقی این داروها را دریافت کنید، پزشک آن‌ها را برای شما تزریق می‌کند اما ایمونوتراپی زیرزبانی را می‌توانید در خانه استفاده کنید.
درمان‌های جایگزین
درمان‌های جایگزینی که ادعا می‌کنند می‌توانند تب یونجه را درمان کنند شامل طب سوزنی می‌شوند اما نتایج مطالعات، بهبود قابل‌توجهی را درنتیجه این درمان تایید نکرده‌اند. از سوی دیگر، هیچ درمان گیاهی‌ای برای تب یونجه توصیه نشده است. از سوی دیگر، در دوران بارداری مهم است که قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک مشورت کنید. در این صورت می‌توانید از تاثیرات بالقوه مضر داروها بر رشد جنین پیشگیری کنید. دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین می‌تواند در این شرایط برای شما کمک‌کننده باشد.
درمان خانگی تب یونجه چیست؟
اگرچه نمی‌توان از ایجاد آلرژی جلوگیری کرد اما اگر تب یونجه را تجربه می‌کنید ممکن است برخی راهکارها به شما در کاهش علائم کمک کنند. در ادامه با چند راهکار خانگی برای تسکین علائم تب یونجه آشنا می‌شوید.
- از تعداد گرده‌های موجود در هوا در ماه‌های سال آگاه باشید. اطلاعات در این مورد در اینترنت در دسترس است. تعداد گرده‌ها در روزهای مرطوب و بادی غیر بارانی و همچنین، در اوایل عصر بیشتر است.
- وقتی تعداد گرده‌ها در هوا زیاد است، پنجره‌ها و درهای خانه را بسته نگه دارید.
- به‌طور مرتب، چشم‌های خود را با آب خنک بشویید تا آن‌ها تسکین پیدا کنند و گرده‌ها از آن‌ها پاک شوند.
- وقتی در ماه‌های حساس از بیرون به خانه می‌آیید، دوش بگیرید و لباس‌های خود را عوض کنید.
- برای محافظت از چشم‌های خود در برابر گرده‌ها، عینک بزنید.
- برای پیشگیری از جمع شدن گرده در موها و تماس آن‌ها با چشم‌ها و صورت، از کلاه استفاده کنید.
- در خودروی خود از فیلتر گرده استفاده کنید و پنجره‌های خودرو را بسته نگه دارید.
- در خانه، گل نداشته باشید.
- تمام سطوح، کف‌ها و فرش‌های خانه را تا حد امکان عاری از گردوغبار نگه دارید.
- جاروبرقی‌ای را انتخاب کنید که دارای فیلتر خوبی باشد.
- از ملحفه‌های ضد کنه استفاده کنید.
- برای پیشگیری از کپک، از رطوبت‌گیر استفاده کنید.
- از دود سیگار اجتناب کنید و اگر سیگار مصرف می‌کنید سیگار را ترک کنید.
- وقتی حیوان خانگی شما در روزی که تعداد گرده‌ها در هوا زیاد است بیرون از خانه می‌رود، در هنگامی‌که وارد خانه می‌شود او را بشویید یا با پارچه‌ای مرطوب، حیوان را تمیز کنید.
- وازلین را در ناحیه لبه‌های داخلی سوراخ‌های بینی خود بمالید زیرا این کار مانع از عبور گرده‌ها می‌شود.
چشم‌انداز بیماری تب یونجه چگونه است؟
اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری تب یونجه وجود ندارد اما علائم آن را می‌تواند در سال‌هایی که گرده‌ها در هوا زیاد هستند مدیریت کرد. برای اینکه اثربخشی درمان در سال اول افزایش یابد، درمان باید سه ماه قبل از فصل پخش گرده آغاز شود. از سوی دیگر، ادامه درمان می‌تواند علائم را کاهش دهد، ایمنی در برابر ماده آلرژی‌زا را افزایش دهد و کیفیت زندگی را بهبود ببخشد.
تحقیقات نشان داده‌اند که سه سال درمان می‌تواند باعث حساسیت‌زدایی طولانی‌مدت در مقابل گرده‌ها شود. بااین‌حال، اگر پس از یک سال، علائم به‌صورت قابل‌توجهی بهبود پیدا نکند درمان باید متوقف شود زیرا در این شرایط، بعید است که درمان موثر باشد. علاوه بر این، تب یونجه ممکن است جدی‌تر شود و به ریه‌ها برسد و منجر به آسم آلرژیک شود.
از سوی دیگر، افرادی که به گرده‌ها آلرژی دارند بیشتر احتمال دارد که به آلرژی‌های غذایی مبتلا شوند. تب یونجه شدید ممکن است غشاهای مخاطی بینی را نسبت به محرک‌های دیگر ازجمله دود سیگار یا هوای خشک حساس‌تر کند. این مسئله می‌تواند باعث سینوزیت شود.
درنهایت، تب یونجه نام رایجی برای رینیت آلرژیک فصلی است. این بیماری واکنشی در برابر مواد آلرژی‌زا ازجمله گرده‌ها، کنه‌های گردوغبار، کپک‌ها یا شوره حیوانات است و می‌تواند منجر به تورم و التهاب در دیواره داخلی بینی می‌شود. اگرچه در اغلب موارد می‌توان علائم این بیماری را مدیریت کرد اما اگر علائم شما ادامه پیدا کند و باعث اختلال در زندگی شما شود مهم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید به این منظور از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید و به‌این‌ترتیب، به‌سرعت و به‌راحتی با پزشک متخصص در مورد شرایط خود صحبت کنید.
