![بیماری پارکینسون چیست](https://azmayeshonline.com/wp-content/uploads/2021/02/what-is-parkinson-disease.jpg)
بیماری پارکینسون و راه های درمان
نوشته شده توسط سمانه نصیری
03 / 12 / 1399
بیماری پارکینسون (Parkinson’s disease) اختلالی پیشرونده در سیستم عصبی است که بر حرکت بدن تأثیر میگذارد. در این بیماری، سلولهای عصبی خاصی در مغز به تدریج تجزیه یا از بین میروند. این سلولهایی که از بین میروند، وظیفه پیام رسانی شیمیایی (دوپامین) را به عهده دارند و در نتیجه با کاهش سطح دوپامین، فعالیت مغز غیرطبیعی شده و منجر به ایجاد اختلال در حرکت و بروز سایر علائم بیماری پارکینسون میشود.
علائم اولیه پارکینسون
علائم این بیماری به تدریج و به صورت جزئی شروع میشوند، به عنوان مثال گاهی ممکن است فقط با یک لرزش که به سختی قابل مشاهده است، علائم ظاهر شوند. اما این اختلال معمولاً باعث سفتی یا کند شدن حرکت هم میشود. با این حال، در مراحل اولیه بیماری پارکینسون، عضلات صورت فرد نیز ممکن است از جهت انقباض، دچار تغییر شود که قدرت تکلم فرد را دچار تغییر میکند، اما ممکن است فرد چندان به آن توجهی نکند. علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت شرایط بیمار و با گذشت زمان بدتر میشوند.
در اینجا برخی از علائم اولیه بیماری پارکینسون را گردآوری کردهایم:
- حرکت: ممکن است لرزش در دستها دیده شود؛ لرزشی که اغلب از یک سمت بدن شروع شده و به تدریج طرف دیگر بدن را هم درگیر میکند.
- هماهنگی: کاهش احساس هماهنگی و تعادل باعث میشود افراد وسایلی را که در دست دارند رها کنند و درواقع در این حالت احتمال سقوط آنها بیشتر خواهد بود.
- راه رفتن: علاوه بر ایجاد اختلال در راه رفتن، وضعیت و فرم بدن ممکن است تغییر کند. به گونهای که بدن کمی به سمت جلو خم میشود و گویی فرد عجله دارد.
- حالت صورت: به دلیل تغییر در اعصاب کنترل کننده عضلات صورت، این حالت ممکن است ثابت باقی بماند.
- صدا: ممکن است در صدا لرزش وجود داشته باشد یا فرد کندتر از قبل صحبت کند.
- دست خط: دست خط ممکن است ریزتر از قبل شده یا ناخوانا شود.
- حس بویایی: از دست دادن حس بویایی یکی دیپر از نشانههای اولیه پارکینسون است.
- مشکلات خواب: اختلال در خواب اغلب از نشانههای اولیه پارکینسون است. پاهای بی قرار نیز ممکن است در این امر سهیم باشند.
اما نشانههای بیماری پارکینسون بیش از اینهاست: تغییرات خلقی از جمله افسردگی، مشکل در جویدن و بلعیدن، مشکلات ادرار، یبوست و مشکلات پوستی
اهمیت شناخت علائم اولیه
![علائم و نشانه های بیماری ام اس](https://cdn2.azmayeshonline.com/2021/02/parkinson-disease.symptoms.jpg)
بسیاری از افراد تصور میکنند که علائم اولیه پارکینسون، همان نشانههای طبیعی پیری است. به همین دلیل، ممکن است آنها را جدی نگیرند. این در حالی است، که اگر فردی در اوایل پیشرفت بیماری پارکینسون علائم را بشناسد و سعی در کنترل آنها داشته باشد، درمان موثر خواهد بود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام بسیار حائز اهمیت است. اما اگر بیمار در زمان بروز علائم اولیه بیماری، اقدامات لازم درمانی را انجام ندهد، سایر روشهای درمانی که بعدها در نظر گرفته میشوند، موثر نخواهند بود. علاوه بر این، تعدادی از مشکلات جدی دیگر نیز ممکن است علائمی مشابه به پارکینسون داشته باشند. از جمله:
- پارکینسونیسم ناشی از دارو
- ضربه به سر
- انسفالیت (التهاب حاد مغز به دلیل وجود عفونت)
- سکته
- زوال عقل با اجسام لوئی (بیماری که بسیار مشابه پارکینسون است)
- انحطاط کورتیکوبازال (باعث زوال عقل میشود)
- آتروفی سیستم چندگانه (باعث نقص حرکتی و اختلال عملکرد در سیستم عصبی انوتوم میشود)
- فلج فوق هستهای مترقی
- شباهت علائم به سایر بیماریها، تشخیص بیماری پارکینسون را در مراحل اولیه برای پزشکان دشوار میکند.
علل ایجاد بیماری پارکینسون
![علل ایجاد بیماری پارکینسون](https://cdn2.azmayeshonline.com/2021/02/parkinson-disease.jpg)
به طور کلی، علت بیماری پارکینسون ناشناخته است، اما به نظر میرسد عوامل مختلفی در این امر نقش دارند، از جمله:
- ژنها: محققان جهشهای ژنتیکی خاصی را شناسایی کردهاند، که منجر به ایجاد بیماری پارکینسون میشوند. بنابراین، به نظر میرسد برخی تغییرات ژنی خطر بیماری پارکینسون را افزایش میدهد، و خطر ابتلا به هریک از انواع جهشهای ژنتیکی متفاوت است.
- محرکهای محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم خاص یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد، اما اغلب این خطر بسیار ناچیز است.
محققان همچنین متذکر شدهاند که بسیاری از تغییرات که دلیل وقوع آنها نامشخص است، در مغز افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ میدهد. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
- وجود اجسام لوئی: تودههایی با جنس خاص درون سلولهای مغزی که نشانههای میکروسکوپی از بروز بیماری پارکینسون هستند. این تودهها اجسام لوئی نامیده میشوند و محققان معتقدند این اجسام لوئی سرنخ مهمی برای علت ایجاد بیماری پارکینسون هستند.
- آلفا-سینوکلئین یافت شده در اجسام لوئی: با توجه به اینکه، موارد بسیار زیادی در اجسام لوئی یافت میشود، دانشمندان معتقدند که یکی از آنها پروتئین طبیعی و گستردهای به نام آلفا-سینوکلئین (a-synuclein) است. این پروتئین در تمامی اجسامهای لوئی به صورت تودهای وجود دارد و تجزیه نمیشوند.
عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا به بیماری پارکینسون
- سن: میانسالها به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه میکنند. زیرا این بیماری به طور معمول در اواسط یا اواخر دوره زندگی شروع میشود و با افزایش سن، خطر ابتلا نیز افزایش مییابد. افراد معمولاً در حدود 60 سالگی یا بالاتر به این بیماری مبتلا میشوند.
- وراثت: ابتلا بودن یکی از افراد درجه یک خانواده به بیماری پارکینسون احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. با این حال، احتمال بروز این مورد بسیار ناچیز است، مگر اینکه در خانوادهای، بستگان بسیار زیادی با بیماری پارکینسون درگیر باشند.
- جنسیت: مردان بیش از زنان به پارکینسون مبتلا میشوند.
- قرار گرفتن در معرض سموم: قرار گرفتن مداوم در معرض سموم و آفتکشها ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را تا حدودی افزایش دهند.
عوارض بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون اغلب با عوارضی همراه است که ممکن است قابل درمان باشند. این عوارض عبارتاند از:
- اختلال در قدرت تفکر: بیمار ممکن است مشکلات فکری، شناختی مانند زوال عقل را تجربه کند. این موارد معمولاً در مراحل بعدی بیماری پارکینسون اتفاق میافتد. این گونه از عوارض اغلب پاسخی به درمانهای دارویی نمیدهند.
- افسردگی و تغییرات عاطفی: بیمار ممکن است افسردگی را تجربه کند. این حالت گاهی اوقات در مراحل اولیه بروز میدهد. درمان عارضه افسردگی اغلب کنار آمدن با سایر چالشهای بیماری پارکینسون را آسانتر میکند. فرد همچنین ممکن است تغییرات عاطفی دیگری مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن انگیزه را تجربه کند. پزشکان ممکن است برای درمان این علائم داروهایی را تجویز کنند.
- اختلال در بلع: با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است در بلع دچار مشکل شود. بزاق ممکن است به دلیل کند شدن بلع در دهان شما جمع شده و منجر به آبریزش دهان شود.
- اختلال در جویدن و غذا خوردن: بیماری پارکینسون در مراحل آخر بر روی عضلات دهان نیز تأثیر میگذارد و جویدن را دشوار میکند. این مورد امکان دارد منجر به خفگی و تغذیه نامناسب شود.
- اختلال در خواب: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب دارای اختلال در خواب هستند، از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام یا خوابیدن در طول روز.
افراد همچنین ممکن است اختلال حرکت یا پرش سریع چشم در خواب را تجربه کنند که باعث بدخوابی وی و افزایش اختلالات در خوابیدن میشود. برخی از داروها ممکن است به مشکلات و اختلالات خواب کمک کنند.
سایر عوارض پارکینسون
- مشکلات مثانه: بیماری پارکینسون ممکن است باعث بروز مشکلاتی در مثانه شود، از جمله عدم توانایی کنترل ادرار.
- یبوست: بسیاری از مبتلایان به بیماری پارکینسون به یبوست هم مبتلا میشوند که علت اصلی آن کاهش سرعت عملکرد دستگاه گوارش است.
- تغییر فشار خون: هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشار خون (افت فشار خون ارتواستاتیک)، فرد ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر داشته باشد.
- اختلال در عملکرد بویایی: بیمار ممکن است در بویایی خود مشکلاتی را تجربه کند. برای مثال، فرد در تشخیص بوهای خاص یا متفاوت با مشکل مواجه میشود.
- خستگی: بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به خصوص در اواخر روز انرژی خود را از دست میدهند و خستگی را تجربه میکنند. علت این مورد همچنان نامشخص است.
- درد: برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، درد را در نواحی خاصی از بدن خود و یا در سراسر بدن تجربه میکنند.
- اختلال در عملکرد جنسی: برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون متوجه کاهش میل یا عملکرد جنسی خود میشوند.
پیشگیری از بیماری پارکینسون
![راه های پیشگیری از بیماری ام اس](https://cdn2.azmayeshonline.com/2021/02/parkinson-disease-treatment.jpg)
پیشگیری از بیماری پارکینسون ممکن نیست، اما تحقیقات نشان داده است که پیروی از برخی عادات و روشها به صورت مادام العمر ممکن است به کاهش خطر ابتلا کمک کنند.
- زردچوبه: این ادویه حاوی یک ماده آنتی اکسیدانی به نام کورکومین است؛ در یک مطالعه آزمایشگاهی مشخص شده است که زرد چونه ممکن است به جلوگیری از تجمع پروتئینهایی که در بروز بیماری پارکینسون دخیل هستند، کمک کند.
- فلاونوئیدها: براساس تحقیقات، مصرف نوع دیگری از آنتی اکسیدان به نام فلاونوئیدها ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد. فلاونوئیدها در توت، سیب، برخی از سبزیجات، چای و انگور قرمز وجود دارد.
- جلوگیری از گرم شدن روغنهای پخت و پز: دانشمندان، نقش مواد شیمیایی سمی معروف به آلدئیدها را در ابتلا به بیماری پارکینسون، آلزایمر، برخی از سرطانها و سایر بیماریهایی که به تخریب عصب میپردازند، مرتبط دانستهاند. جالب است بدانید گرم كردن روغنهای خاص مانند روغن آفتابگردان تا دمای مشخص و سپس استفاده مجدد از آنها باعث ایجاد آلدئیدها در روغنها میشود.
- دوری از سموم: قرار گرفتن در معرض سموم دفع آفات و سایر سموم ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای عصبی مانند بیماری پارکینسون را افزایش دهد. افراد باید هنگام استفاده از این نوع محصولات، موارد احتیاط را کاملا رعایت کنند و از لباس محافظ استفاده کنند.