يكي از چالش هاي بزرگ كشورهاي مختلف اپيدمي جهاني ايدز و ويروس آن مي باشد. با توجه به تاثير مخرب و ويرانگر ويروس HIV و سهم انسان ها از حقوق بشري يكسان اين امر موجب كاهش رشد اقتصادي و اجتماعي شده است و بر روي همه افراد جامعه تاثير گذار بوده است. تاكنون ويروس ايدز جان ميليون ها انسان را گرفته است و راه درمان قطعي براي آن پيدا نشده است. اهميت سلامت و بهداشت خانواده براي جلوگيري از ابتلا به ويروس ايدز باعث شده است روز اول دسامبر مطابق با 10 آذر با نام روز جهاني ايدز نامگذاري شود.
ويروس ايدز همان نقص ايمني اكتسابي انسان مي باشد. HIV از رسته ويروس هاي رترويروس ها مي باشد كه سلول هاي انسان را آلوده مي كند و مواد غذايي و انرژي را از سلول هاي بدن دريافت كرده و صرف تكثير ورشد خود مي كند. اين بيماري موجب اختلال سيستم ايمني بدن مي شود و در مقابل عفونت ها انسان را ضعيف مي سازد اين عفونت ها به عنوان فرصت طلب ها از اين نقص سو استفاده مي كنند و به اين ترتيب در برابر بيماري ها بدن ضعيف مي شود. محل رشد ايدز در سلول هاي سفيد خون يا لنفوسيت ها مي باشد. دوره بيماري مي تواند تا بيشتر از 10 سال طول بكشد . در اين فاصله مقدار لنفوسيت ها كاهش يافته و سطح ايمني بدن نيز پايين مي شود.
ويروس ايدز درمحلول خون يا مايعات شيري بدن حمل مي شود. تنها راه انتقال ويروس ايدز جريان اين مايعات به خون فرد سالم مي باشد. البته بايد دانست ايدز از راه هاي ديگر نيز منتقل مي شود.
راه هاي انتقال ويروس
انجام چه كارهايی باعث انتقال ويروس نمي شود؟
ويروس ايدز مانند ساير ويروس ها به آساني سرايت نمي كند. ويروس از طريق راه هاي زير منتقل نمي شود:
در حال حاضر درمان قطعي براي ايدز وجود ندارد، البته با مراقبت هاي پزشكي مناسب مي توان بيماري را كنترل كرد. در حال حاضر داروهاي ضد رتروويروسي براي كاهش ويروس به بيمار تجويز مي شود هرچند دارو نمي تواند بطور قطع ويروس را از بين ببرد. امروزه كساني كه مبتلا به ويروس HIV هستند مي توانند مانند ساير افراد زندگي عادي و طبيعي داشته باشند.
چگونگي تكثير ويروس ايدز: به اعتقاد پزشكان ويروس از طريق شامپانزه ها در غرب آفريقا به وجود آمدند. بر طبق نظر عده اي از پزشكان ويروس از نقص ايمني نوعي شامپانزه به انسان منقل شده است. هنگامي كه انسان ها از گوشت شامپانزه استفاده مي كردند در حين شكار ويروس انتقال يافته است و از آفريقا به ساير نقاط دنيا گسترش پيدا كرده است پس از كشف بيماري هايي نظير پنوموني، سرطان و ديگر بيماري ها جهان با ويروس HIV نيز آشنايي پيدا كرد.
علائم بيماري ايدز چيست؟
علائم بيماري شامل كاهش وزن بدن بيشتر از ده در صد در ماه، تعريق شبانه، سرفه و تب، تبخال بي علت، آفت دهاني و اسهال طولاني مدت مي باشد. متاسفانه فرد آلوده ممكن است تا مدت ها بي خبر از بيماري باشد، زيرا مدت نهفتگي ويروس طولاني بوده و در همين زمان امكان سرايت به ديگران اتفاق مي افتد.
راه مقابله با بيماري ايدز : اهميت مراقبت از خود، آموزش مهارت خود آگاهي، عزت نفس، توان نه گفتن براي همه افراد از شرايط مقابله با بيماري مي باشد.
اصول پيشگيري از بيماري : الفباي پيشگيری از ايدز، پرهيز، پايبندي، استفاده از ابزار ايمن و درمان مي باشد. آموزش به كودكان در مواجه با عوامل خطرناك مانند سرنگ آلوده، نگرفتن غذا و سوار نشدن در ماشين اشخاص غريبه، لزوم پايبندي به ارزش هاي اخلاقي در خانواده وآموزش به افراد مجرد و متاهل نقش موثري در مقابله با بيماري دارد.
در صورت مشكوك بودن به ايدز چه كاري بايد انجام داد؟
در ساعت هاي نخست آلودگي از طريق تماس جنسي كنترل نشده، تزريق خون و فرآورده هاي خوني آلوده ويروس در خون جريان پيدا مي كند. به محض ورود به درمانگاه و تست خون توسط متخصص بيماري هاي عفوني ، قبل از بد حال شدن بيمار درمان شروع شود.درمانگاه داروهاي زيدوودين و لاموودين را به صورت رايگان در اختيار بيمار قرار مي دهند.
شرايط ويروس در خارج بدن : ويروس در بيرون از بدن قادر به حيات نمي باشد و در زمان كوتاهي از بين مي رود . اين ويروس از طريق مواد ضدعفوني مانند بتادين، الكل و وايتكس( هيپوكلريت سديم ) همچنين حرارت بالاي 57 درجه از بين مي رود.