آزمایش ژنتیک ورزشی
نوشته شده توسط مهدی یاری
07 / 04 / 1400
شرایط بدنی و عملکرد ورزشی عمدتا تحت تاثیر آموزش، مربیگری و شیوه‌های تغذیه است. بااین‌حال، ژنتیک نیز می‌تواند تاثیراتی بر روی عملکرد و توانایی‌های افراد داشته باشد. درک ما از تاثیر ژنتیک بر توانایی و عملکرد ورزشی در ابتدا در مطالعات ژنتیکی بر روی ورزشکاران نخبه مطرح شد و در مطالعات بزرگتر بر روی ورزشکارانی که در انواع خاصی از ورزش‌ها سرآمد هستند تایید شد.
آگاهی از متغیرهای ژنتیکی‌ای که به توانایی‌های ورزشی مرتبط هستند به افراد کمک می‌کند که ورزش‌هایی را انتخاب کنند که در آن‌ها استعداد و برتری بیشتری دارند. از سوی دیگر، این موضوع به طراحی برنامه‌های آموزشی بهینه نیز کمک می‌کند. به همین دلیل، در حال حاضر آزمایش ژنتیک ورزشی توسط برخی آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود. در ادامه با این آزمایش و نحوه انجام آن بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
آزمایش ژنتیک ورزشی چیست؟
توانایی‌های ورزشی به عوامل مختلفی ازجمله انتخاب ورزش مناسب، آموزش مداوم و متنوع، آمادگی روانی و تغذیه مناسب بستگی دارد. ژنتیک نیز نقش مهمی در عملکرد ورزشی دارد که از تعامل چندین ژن ایجاد می‌شود. آزمایش ژنتیک ورزشی برای بررسی توانایی‌های ورزشی توصیه می‌شود و می‌تواند استعداد ژنتیکی افراد را در انجام برخی ورزش‌ها نشان دهد. در برخی موارد، لازم است استقامت و تلاش طولانی‌مدت بیشتری صورت بگیرد اما در برخی موارد دیگر، تلاش فشرده در مدتی کوتاه لازم است.
آزمایش ژنتیک ورزشی، موفقیت در یک رشته ورزشی را 100 درصد تضمین نمی‌کند اما گرایش وراثتی فرد برای احتمال موفقیت بیشتر در رشته ورزشی را پیش‌بینی می‌کند. بااین‌حال، تحقق چنین استعدادی به تصمیمات و رفتار شخص بستگی دارد. آزمایش ژنتیک ورزشی، توانایی‌های ورزشی زیر را توصیف می‌کند:
- آمادگی بهتر یا برابر در انجام ورزش‌های استقامتی یا ورزش‌های قدرتی
- نمره استعداد ژنتیکی برای انجام ورزش‌های استقامتی یا قدرتی بر روی یک مقیاس هشت درجه‌ای
- تنظیم خون‌رسانی، ظرفیت کار و فرآیندهای متابولیکی در عضلات
- نوع فیبرهای عضلانی (تند انقباض یا کند انقباض)
- در دسترس بودن انرژی در سلول‌ها
- امکان تامین انرژی مداوم در عضلات هنگام تمرین
- وجود یا میزان محافظت عضلات اسکلتی در برابر خستگی
- میزان رشد عضلات و در دسترس بودن انرژی در عضلات اسکلتی
- تنظیم بازسازی بافت عضلانی قلب
- مصرف گلوکز و اکسیژن در عضلات قلب و عضلات اسکلتی در طول ورزش
مطالعات در مورد آزمایش ژنتیک ورزشی چه یافته‌هایی را نشان می‌دهند؟
مطالعه اخیری که بر روی ورزشکاران نخبه انگلستان انجام شده است نشان داده است که آزمایش ژنتیک ورزشی می‌تواند عملکرد ورزشی و خطر آسیب‌دیدگی را در افراد مشخص کند و به نظر می‌رسد که مقامات ورزشی و ورزشکاران تمایل زیادی دارند که از این آزمایش ژنتیک به‌منظور بهبود عملکرد ورزشکاران و کاهش آسیب آن‌ها استفاده کنند.
پیامدهای این یافته‌ها این موضوع است که متغیرهای ژنتیکی خاصی می‌توانند به‌طور بالقوه بر عملکرد ورزشی تاثیر بگذارند. به‌عنوان‌مثال، ACE II نشان‌دهنده استقامت در ورزشکاران و ACTN3 RR نشان‌دهنده قدرت ورزشکاران است. بااین‌حال، تاثیر متغیرهای ژنتیکی بر عملکرد ورزشی هنوز قطعی نیست.
علاوه بر این، تاکنون تحقیقات نشان نداده‌اند که چگونه می‌توان از آزمایش ژنتیک ورزشی به‌طور موثری برای بهبود عملکرد ورزشی یا کاهش خطر آسیب استفاده کرد. مشکلات در ارزیابی چگونگی تعامل ژن‌ها با محیط، فرض اینکه بسیاری از ژن‌ها در تعیین خصوصیات فیزیکی نقش دارند و عدم درک از چگونگی تعامل متغیرهای ژنتیکی، مشکلاتی را ایجاد کرده‌اند.
آزمایش ژنتیک ورزشی چه ژن‌هایی را بررسی می‌کند؟
در حال حاضر، در آزمایش ژنتیک ورزشی دو نوع ژن به‌ویژه موردبررسی قرار می‌گیرند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
ژنوتیپ ACTN3
اگر می‌خواهید بدانید در مسابقات ورزشی استقامتی از مزیت ژنتیکی برخوردار هستید یا مسابقات ورزشی قدرتی، لازم است این ژنوتیپ در آزمایش ژنتیک ورزشی شما موردبررسی قرار گیرد. در ورزش‌های استقامتی و قدرتی، از عضلات به‌طور متفاوتی استفاده می‌شود و آزمایش ژنتیک ورزشی می‌تواند به شما نشان دهد که در کدام‌یک از آن‌ها از مزیت برخوردار هستید. در این صورت، می‌دانید که بر روی چه ابعادی باید تمرکز کنید. درواقع، این دانش می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه تمرینی و عملکرد ورزشی خود را بر اساس توانایی طبیعی خود بهینه کنید.
مولفه‌های پروتئینی اصلی عضله اسکلتی، اکتین و میوزین هستند. از سوی دیگر، پروتئین‌های جزئی‌ای نیز وجود دارند که اصطلاحا اکتینین نام دارند و به اکتین متصل می‌شوند. ACTN3 یکی از این اکتینین‌ها را رمزگذاری می‌کند و متغیر ژنتیکی‌ای است که در جمعیت عمومی بسیار رایج است.
مطالعات ژنتیکی بر روی ورزشکاران نخبه نشان داده است که برخی از ژنوتیپ‌های ACTN3 با استقامت یا قدرت بیشتر نسبت به دیگران ارتباط دارد. وقتی از ژنوتیپ ACTN3 خود آگاه می‌شوید میتوانید بر اساس مزایای طبیعی خود، رویکردتان را نسبت به تمرین ورزشی بهینه کنید. همچنین، از طریق آزمایش ژنتیک ورزشی میتوانید متوجه شوید که ترکیب فیبر عضلانی شما برای ورزش‌های استقامتی مناسب است یا ورزش‌های قدرتی.
ژنوتیپ ACE
تغییرات در یک ژن دیگر نیز با عملکرد ورزشی در ارتباط است. ژن ACE، آنزیم مبدل آنژیوتانسین که تنظیم‌کننده اصلی عملکرد قلب و عروق است را رمزگذاری می‌کند. دو نسخه مختلف از این ژن وجود دارد که هر یک از آن‌ها در جمعیت عمومی رایج است. مانند ژن ACTN3، به نظر می‌رسد ژنوتیپ‌های خاص در محل ACE با توانایی بالاتر در انواع خاصی از عملکرد ورزشی مرتبط هستند.
افرادی که از نسخهACE I برخوردار هستند استقامت بهتری دارند. تحقیقات اخیر مکانیسم‌های فیزیولوژیکی زیربنایی این اثرات ژنتیکی را روشن کرده است. بر اساس این مطالعات، آزمایش ژنتیک ورزشی و بررسی ژنوتیپ ACE برای ارزیابی عملکرد ورزشی، آزمایشی تاییدشده است.
نمونه‌گیری برای آزمایش ژنتیک ورزشی چگونه انجام می‌شود؟
نمونه‌گیری برای آزمایش ژنتیک ورزشی بسیار آسان است. تنها کافی است که نمونه DNA شما به دست آید. این نمونه در بیشتر موارد با استفاده از یک سواب پنبه‌ای انجام می‌شود. فرد نمونه‌گیر سواب را به داخل گونه شما می‌برد و از سلول‌های داخل دهان نمونه‌گیری می‌کند. روش قدیمی‌تر و کلاسیک‌تر، گرفتن نمونه‌ای کوچک از خون است. نمونه موردنیاز برای آزمایش DNA آن‌قدر کم است که حتی نوزادان تازه متولدشده نیز می‌توانند آزمایش شوند.
درنهایت، اگرچه متغیرهای مختلفی می‌توانند بر عملکرد ورزشکاران تاثیر بگذارند اما تحقیقات اخیر به یک عامل دیگر نیز اشاره دارند و این عامل ژنتیک است. با توجه به این تحقیقات، برخی ژن‌ها می‌توانند تعیین کنند که فرد در ورزش‌های استقامتی استعداد بیشتری دارد یا در ورزش‌های قدرتی. از سوی دیگر، آن‌ها می‌توانند خطر آسیب‌دیدگی ورزشکاران را نیز مشخص کنند. بااین‌حال، در مورد آزمایش ژنتیک ورزشی، تحقیقات بیشتری لازم است و هنوز میزان کاربرد و مزایای آن به‌طور کامل مشخص نشده است.
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات آزمایش ژنتیک ، آزمایش hpv ، فیزیوتراپی در منزل ، تست اعتیاد در منزل ، ویزیت پزشک در منزل با آزمایش آنلاین تجربه کنید
