کیستهای شکلاتی، کیستهای غیرسرطانی و پر از مایعی هستند که عموما در عمق تخمدانها ایجاد میشوند. به این دلیل به این کیستها، کیست شکلاتی گفته میشود که ظاهر قهوهای و قیرمانند دارند و مانند شکلات آبشده به نظر میرسند. به کیست شکلاتی، اندومتریومای تخمدان نیز گفته میشود. رنگ این کیست ناشی از خون و بافت قدیمی قاعدگی است که حفره کیست را پر میکند. کیستهای شکلاتی ممکن است در یکی از تخمدانها هر دوی آنها ایجاد شوند. همچنین، آنها ممکن است بهصورت منفرد یا چندتایی وجود داشته باشند.
مطالعات نشان میدهد کیستهای شکلاتی در 20 تا 40 درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز اتفاق میافتد. آندومتریوز بیماری شایع است که در آن پوشش داخلی رحم (آندومتر)، خارج از رحم و روی تخمدانها، لولههای رحمی و سایر نواحی دستگاه تناسلی رشد میکند. رشد بیشازاندازه این پوشش موجب دردی جدی و در برخی موارد، ناباروری میشود. کیستهای شکلاتی، زیرگروهی از آندومتریوز هستند و معمولا در انواع شدیدتر این اختلال اتفاق میافتند. در ادامه با کیست شکلاتی بیشتر آشنا میشوید.
فهرست مطالب
کیستهای شکلاتی ممکن است در برخی زنان، علائمی را ایجاد کنند. سایر زنان ممکن است هیچ نشانهای را تجربه نکنند. از سوی دیگر، اندازه کیست لزوما بر شدت یا وجود علائم تاثیر ندارد. این بدین معنی است که زنی که کیست کوچکی دارد ممکن است علائم داشته باشد، درحالیکه زنی که کیست بزرگتری دارد هیچ علائمی نشان ندهد. اندازه کیستها از دو تا 20 سانتیمتر متفاوت است. وقتی علائم بروز پیدا میکنند معمولا شبیه علائم آندومتریوز هستند. آنها شامل موارد زیر میشوند:
اگر کیست پاره شود، میتواند دلدرد شدید و ناگهانیای را در سمتی که قرار گرفته است ایجاد کند. این شرایط میتواند شرایطی اورژانسی باشد. بنابراین، اگر فکر میکنید که پاره شدن کیست شکلاتی را تجربه میکنید لازم است با اورژانس تماس بگیرید. همچنین، درصورتیکه علائم کیست شکلاتی را تجربه میکنید مهم است که در این مورد با پزشک متخصص صحبت کنید. شما میتوانید برای صحبت با پزشک از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین استفاده کنید.
در مورد چگونگی و علت تشکیل کیستهای شکلاتی، بحثهای زیادی وجود دارد. یکی از نظریات در این مورد این است که کیست شکلاتی ممکن است ناشی از آندومتریوز باشد. جداره داخلی این کیستها دقیقا مانند جداره داخلی رحم عمل میکند. جداره داخلی کیست شکلاتی رشد میکند سپس در واکنش به افزایش و کاهش ماهانه هورمونهای زنانه دفع میشود. این بافت بهجای اینکه از بدن خارج شود در داخل حفره کیست گیر میکند. درنتیجه، ممکن است باعث التهاب و اختلال در تخمدانها شود. عوامل خطر آندومتریوز و کیست شکلاتی میتوانند شامل موارد زیر باشند:
پزشک ممکن است در موارد زیر، سونوگرافی لگن را توصیه کند:
سونوگرافی میتواند به تشخیص وجود کیست کمک کند اما لزوما نمیتواند نوع آن را تعیین کند. برای تشخیص قطعی کیست شکلاتی، پزشک مایع و بقایای داخلی کیست را بیرون میکشد. این کار اغلب با بیوپسی سوزنی انجام میگیرد. در طی بیوپسی سوزنی، پزشک برای وارد کردن سوزن از طریق واژن به کیست تخمدان، از سونوگرافی کمک میگیرد. سپس محتویات خارجشده از کیست در زیر میکروسکوپ موردبررسی قرار میگیرد. بر اساس نتایج بیوپسی سوزنی، نوع کیست تشخیص داده میشود.
درمان کیست شکلاتی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر کیست کوچک باشد و علائمی ایجاد نکند، پزشک در هنگام ارائه مشاوره پزشکی ممکن است تنها بر شرایط شما نظارت داشته باشد. او همچنین، ممکن است داروهایی مانند قرصهای ضدبارداری را تجویز کند تا تخمکگذاری در بدن شما را مهار کند. این کار میتواند به کنترل درد و کاهش رشد کیستها کمک کند اما نمیتواند آن را درمان کند. جراحیای که در طی آن، کیستها برداشته میشوند، سیستکتومی تخمدان نام دارد و اغلب برای زنانی توصیه میشود که شرایط زیر را دارند:
جراحی معمولا با استفاده از لاپاراسکوپ انجام میشود. لاپاراسکوپ، لولهای باریک و بلند است که در انتهای آن، نور و دوربین قرار دارد. این دستگاه از طریق یک برش کوچک وارد بدن میشود. سیستکتومی ازنظر اینکه آیا به باروری آسیب میرساند یا به آن کمک میکند موردبحث است. حتی زمانی که جراح مهارت زیادی دارد، امکان برداشتن بافت سالم تخمدان همراه با کیست وجود دارد که این مسئله میتواند در عملکرد تخمدان، اختلال ایجاد کند.
بااینحال، التهاب و محیط سمیای که کیست شکلاتی میتواند ایجاد کند ممکن است بیشتر از جراحی باعث آسیب به باروری شود. مهم است قبل از شروع هرگونه درمان با پزشک در مورد روشهای درمان و نگرانیهای خود بهخوبی صحبت کنید. شما میتوانید در این شرایط از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین نیز استفاده کنید.
کیست شکلاتی میتواند به بافت سالم تخمدان حمله کند و به آن آسیب برساند. این مسئله میتواند تهدیدی جدی برای باروری باشد. درمان کیست شکلاتی ممکن است دشوار باشد و جراحیهای لگنی که برای کنترل یا برداشتن کیست استفاده میشوند میتوانند منجر به زخم تخمدان و کاهش باروری شوند. در مقایسه با زنانی که کیست شکلاتی ندارند، زنانی که به کیست شکلاتی دچار هستند بیشتر احتمال دارد که شرایط زیر را داشته باشند:
با وجود آسیبهایی که کیست شکلاتی به همراه دارد، زنان مبتلا به آن در اغلب موارد میتوانند بهطور طبیعی باردار شوند. از سوی دیگر، اگر کیست شکلاتی دارید و برای باردار شدن با مشکل مواجه هستید لقاح آزمایشگاهی (IVF) میتواند برای باردار شدن به شما کمک کند. مطالعات نشان میدهند احتمال بارداری، لانهگزینی و زایمان در زنان مبتلا به این کیستها نسبت به زنان مبتلا به ناباروری، بیشتر است.
کیستهای شکلاتی در زنان مبتلا به آندومتریوز، مسئلهای شایع است. علائم آن را در اغلب موارد میتوان با دارو کنترل کرد اما در برخی موارد، لازم است کیستها برداشته شوند. بر اساس مطالعات، تقریبا 30 درصد از کیستهای شکلاتی با جراحی برداشته میشوند. جراحی بهخصوص در مواردی لازم است که کیست بزرگ باشد.
بارداری پس از جراحی معمولا میتواند خطر ایجاد مجدد کیست شکلاتی را کاهش دهد. اگر کیست شکلاتی دارید، مهم است که در مورد گزینههای درمانی با پزشک صحبت کنید. همچنین، اگر میخواهید در آینده بچهدار شوید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید. این امر به پزشک کمک میکند که درمان مناسب را برای شما در نظر بگیرد. شما میتوانید در این شرایط از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین نیز استفاده کنید.
درنهایت، کیست شکلاتی، کیستی در تخمدان است که با خون کهنه پر شده است. اگرچه این کیستها سرطانی نیستند اما میتوانند دردناک باشند و حتی در مواردی منجر به ناباروری شوند. بنابراین، اگر علائم کیست شکلاتی را تجربه میکنید، مهم است در این مورد با پزشک صحبت کنید تا در صورت تشخیص کیست توسط پزشک، فورا تحت درمان قرار بگیرید. اگرچه کیست شکلاتی در برخی موارد نیاز به درمان ندارد اما گاهی اوقات نیز به دلیل بزرگ بودن کیست یا عوارض آن، ممکن است جراحی ضروری باشد. اگر در این زمینه با سوالات یا ابهاماتی روبرو هستید میتوانید با دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین، سوالات خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید.