آزمایش ژنتیک

ژنتیک برگرفته از زبان یونانی است و به معنای پدیدار آوردن و یا آفرینش دادن می باشد. ژنتیک قسمتی از دانش گسترده زیست شناسی است که یکی از کهن ترین دانش های دست یافته بشر به آن بوده است که به وراثت و تفاوت جانداران پرداخته است. در قرن هجدهم میلادی، گروهی از محققان و پژوهشگران بر آن شدند که چگونگی جابجایی برخی صفات و خصوصیات را از نسلی به نسل دیگر بررسی نمایند که از این صفات وخصوصیات به عنوان صفات ارثی یاد می‌شود. به دو دلیل انجام تحقیقاتشان میسر نشد، یکی به سبب انتخاب صفات و خصصویات نامناسب و دیگری هم نداشتن اطلاعات کافی در زمینه ریاضیات!

نخستین کسی که توانست قانون های حاکم بر انتقال صفات ارثی را شناسایی کند، کشیشی اتریشی به نام گرگور مندل بود که در سال ۱۸۶۵ این قانون ‌ها را که نتیجهٔ آزمایش ‌های او بر روی گیاه نخود فرنگی بود، ارائه کرد. اما متأسفانه جامعه علمی آن زمان به دیدگاه‌ ها و کشفیات او اهمیت چندانی نداد و نتیجهٔ کارهای مندل به دست فراموشی سپرده شد. در سال ۱۹۰۰ میلادی کشف دوبارهٔ همان قانون ها، توسط درویس، شرماک و کورنز باعث شد که دیدگاه‌های مندل بطور قطعی تری مورد توجه و پذیرش قرار گیرد. (لازم به ذکر است که در حال حاضر، مندل به عنوان «پدر دانش ژنتیک» شناخته می‌شود.)

پنجاه سال بعد از کشف دوباره قوانین مندل با کشف ساختمان جایگاه ژن ها از سوی جیمز واتسون و فرانسیس کریک، شاخه ای نو در دانش زیست‌ شناسی بوجود آمد که زیست شناسی مولکولی نام گرفت. با گذشت حدود یک صده از کشفیات مندل در سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۷۳ در رشته زیست ‌شناسی مولکولی و ژنتیک، که اولی به بررسی ساختمان و چگونگی کارکرد ژن‌ ها و دومی به بررسی بیماری های ژنتیک و پیدا کردن درمانی برای آنها می ‌پرداخت، این دو رشته با هم درآمیختند و رشته ‌ای به نام مهندسی ژنتیک را پدید آوردند که طی اندک زمانی توانست در رشته‌ های گوناگون دیگری مانند پزشکی، صنعت، کشاورزی، و… بسیار موثر باشد. توضیح در مورد محتویات مهندسی ژنتیک در این مطلب با توجه به قدرت ورود موضوعی نمی گنجد و لازم است تا در مطالب و مقاله های دیگری در مورد این رشته پر طرفدار توضیح دهیم.

آزمایش ژنتیک:

آزمایش ژنتیک در حال حاضر کمتر از یک دهه است که همگانی شده و خوشبختانه مفهوم و معنی انجام این آزمایش بگونه ای در میان مردم جا افتاده است که بیشتر زوج های عزیزمان علاوه بر انجام آزمایشات ازدواج، این آزمایش را هم برای اطمینان حاصل کردن از آینده زندگی مشترکشان، انجام می دهند. این آزمایش که بر روی بافت های خونی انجام می شود، مشخص کننده این است که شما و یا همسرتان و یا فرزندی که در آینده به دنیا خواهید آورد دچار مشکلات ژنتیکی و یا ارثی می شود یا خیر؟!  آزمایش ژنتیک همانطور که گفته شد بیانگر ابتلا و یا عدم ابتلا به بیماری های ژنتیکی و یا ارثی است که البته در انواع مختلفی صورت می گیرد؛ بعضی از آزمایش های ژنتیکی به بررسی کروموزوم ها به منظور فهمیدن بیماری های سندروم دان و بعضی دیگر به بررسی دی ان ای های موجود افراد به منظور فهمیدن بیماری های تالاسمی و هموفیلی و غیره می پردازند.

ویژگی های مثبت انجام آزمایش ژنتیک:

• اطمینان بخشی در مورد سلامتی افراد
• تعیین آینده مشترک زوج ها
• کمک به پزشکان برای نظارت بر درمان
• جلوگیری از بوجود آمدن فرزندان معیوب

ویژگی های منفی انجام آزمایش ژنتیک:

• بر هم زدن احساسات خوشایند افراد
• عدم توانایی این آزمایش در نشان دادن تمام بیماری های وراثتی افراد

انجام این آزمایش برای چه کسانی ضروری است؟

انجام آزمایش ژنتیک بطور عمومی اختصاص به گروه خاصی از افراد ندارد اما با توجه به توصیه های پزشکی بهتر است افرادی نظیر:

• زوج هایی که قصد تشکیل خانواده را دارند بخصوص کسانی که یک بیماری ارثی پیرامون خودشان و یا بستگان درجه یک خود می بینند.
• خانومی که 2 بار و یا بیشتر از آن سقط جنین داشته است.
• زوج هایی که فرزند اولشان معیوب بوده است و می خواهند برای فرزند دوم اقدام نمایند.
• زنانی که در سنین بالای 34 سال باردار می شوند.
• کودکانی که در همان زمان کودکی مشکلات جسمی از خودشان نشان می دهند.

کلام آخر:

خوشبختانه با افزایش آگاهی عمومی در میان مردم نسبت به انجام این آزمایش، تقریبا تمام کسانی که در شوق و هیاهوی ازدواج و تشکیل زندگی مشترک قرار دارند، در بین انجام آزمایشات مختلف پیش از ازواج با مراجعه به مشاوران ژنتیکی و گفتن شرح احوالات خود به مشاور و همچنین انجام دادن آزمایش ژنتیک، هم خیال خود را از تشکیل یک زندگی سالم راحت می نمایند و هم چنانچه مشکلی در این بین وجود داشته باشد به دلیل اقدام سریع، امکان برطرف کردن آن مشکل و بازگشت به یک زندگی کاملا سبز را برای خود به ارمغان می آوردند.