آزمایش سدیم خون
نوشته شده توسط مدیر سایت
14 / 04 / 1398
آزمایش سدیم خون به بررسی میزان سدیم خون می پردازد. سدیم به برقراری تعادل آب و الکترولیت بدن کمک می کند. بیشتر سدیم بدن ( حدود ۸۵ درصد) در مایع خون و مایع لنفی وجود دارد. بیشتر غذاها به میزان طبیعی سدیم دارند. بسیاری از داروها سدیم دارند مثل ملین ها، آسپرین، دهان شویه ها و خمیر دندان. کمبود سدیم ناشایع است و اغلب در اثر نارسایی قلبی، سوء تغذیه و یا اسهال ایجاد می شود. سایر الکترولیت ها مثل پتاسیم، کلسیم، کلر، منیزیوم، و فسفات ممکن است در نمونه ی خون همزمان با بررسی سدیم خون ارزیابی شوند. به طور کلی آزمایش سدیم خون برای بررسی تعادل آب و سدیم بدن، یافتن علائم مربوط به سطح کم یا زیاد سدیم و بررسی پیشرفت بیماری های کلیوی و یا آدرنال ضروری است. آمادگی خاصی برای آزمایش سدیم خون وجود ندارد و مراحل انجام آن به شرح زیر است:
مسئول انجام تست به بازوی شما گارو می بندد و نمونه گیری را انجام می دهد. ناحیه ورود سوزن با الکل تمیز می شود. سوزن وارد ورید می شود. وقتی که خون کافی جمع شد، گارو برداشته می شود. روی محل سوزن را با باند یا پنبه فشار می دهیم تا خونریزی متوقف شود.
حال با خطراتی که این آزمایش به همراه دارد آشنا میشویم: ممکن است در محل نمونه گیری کبودی کوچکی رخ دهد. برای پیشگیری از این حالت، پس از برداشت سوزن برای چند دقیقه محل را فشار دهید. در موارد نادر، ورید ممکن است پس از گرفتن نمونه ی خون ملتهب شود. این وضعیت فلبیت نام دارد و معمولا با کمپرس گرم برای چند بار در روز بیمار بهبود می یابد. اگر خونریزی ادامه دار باشد، ممکن است اختلالات خونریزی دهنده مطرح شود. داروهایی مثل آسپرین و وارفارین و سایر داروهای رقیق کننده ی خون هم ممکن است شانس خونریزی را افزایش دهند.
نقش سدیم در بدن
آزمایش سدیم خون به منظور بررسی سدیم که یک عنصر ضروری برای بدن است، انجام میگیرد. سدیم مهم ترین الکترولیت موجود در بدن می باشد. الکترولیت ها عناصری هستند که در بدن وظیفه تنظیم غلظت آب بدن، ثبات اسیدیته بدن و بسیاری از اعمال دیگر را بر عهده دارند. سدیم بیشتر در مایعی که اطراف سلول های بدن را فراگرفته، موجود است. با مصرف نمک که از دو جزء کلر و سدیم تشکیل شده است، سدیم وارد بدن شده و به راحتی ازطریق دستگاه گوارش جذب می شود. اغلب سدیم مصرف شده بیشتر از نیاز بدن است که از طریق کلیه ها دفع می شود. تنظیم میزان سدیم به وسیله یک هورمون به نام آلدوسترون کنترل می شود. این هورمون از غدد فوق کلیوی ترشح می شود. با کاهش میزان سدیم در بدن، ترشح آلدوسترون افزایش می یابد که باعث جذب بیشتر سدیم از روده ها و مانع دفع سدیم از کلیه می شود.
در صورتی که با مصرف زیاد نمک میزان سدیم در بدن بالا برود، بخش مربوط به تشنگی در مغز تحریک شده و فرمان تشنگی را صادر می کند. سدیم در جلوگیری از ناتوانی در گرما و آفتاب زدگی مؤثر است. عمل اعصاب و عضلات را تقویت می کند. در منقبض شدن عضلات مؤثر است. آب بدن را تنظیم می کند، در نتیجه با افزایش یا کاهش مصرف آب، بدن دچار تورم یا خشکی نمی شود. به هدایت امواج عصبی کمک می کند. با وجود سدیم میزان ثبات اسیدی – بازی بدن حفظ می شود یا به عبارتی سدیم در تنظیم PH بدن مؤثر است. یک نقش جالب سدیم این است که موجب جذب بهتر قندهای ساده و اسیدهای آمینه که اجزاء تشکیل دهنده مواد نشاسته ای و پروتئین ها هستند، می شود. سدیم در شیره های گوارشی که موجب هضم غذا می شوند، وجود دارد .سدیم در استخوان ها نیز موجود است.
میزان نیاز به سدیم و کاهش و افزایش مصرف آن
روزانه 200 میلی گرم سدیم، حداقل نیاز یک فرد بالغ را برآورده می کند. معمولاً افراد خیلی بیشتر از این میزان و به طور متوسط 7 تا 11 گرم در روز ، نمک مصرف می کنند که از این طریق 4 گرم سدیم روزانه دریافت می شود. مهم ترین منبع دریافت سدیم، نمک است، ولی به طور طبیعی در بعضی از مواد غذایی مثل گوشت ها و سبزیجات نیزموجود است. غذاهای آماده و کنسرو شده، مقدار زیادی نمک دارند. از اینرو به افراد دچار فشار خون بالا توصیه می شود، مواد غذایی کنسرو و فرآیند شده را مصرف نکنند. اگر میزان سدیم خون کمتر از مقدار طبیعی آن شود فرد دچار عارضه ای بنام هیپوناتریومی (2) می شود و اگر بیشتر از مقدار طبیعی شود دچار هیپرناتریومی (3) خواهد شد.
علائم کمبود سدیم در بدن سستی، انقباض عضلانی، خستگی و گیجی و افت فشار خون است. با افزایش مقدار سدیم خون، فشار خون بالا رفته، خطر بیماری های قلبی-عروقی، سکته و آسیبهای قلبی وجود دارد. برای کاهش احتمال بروز این عوارض به افراد توصیه می شود منابع پتاسیم، کلسیم و منیزیم را بیشتر دریافت کنند. در مواردی چون استفراغ پیاپی، اسهال و یا تعرق بیش از حد، دفع سدیم افزایش یافته در نتیجه نیاز به مصرف سدیم نیز بیشتر می شود. توانایی بدن دردفع سدیم از کلیه ها محدود است. بنابراین مصرف زیاد و طولانی مدت سدیم، موجب تجمع میزان اضافی آن در بدن شده و در سنین بالاتر، فرد دچار عارضه فشار خون خواهد شد.
نتایج آزمایش سدیم خون
مقدار نرمال سدیم خون ، 136 تا 145 میلی اکی والان در لیتر است. وضعیت های زیادی بر روی سطح سدیم بدن اثر دارند و در مورد نتایج غیر طبیعی این آزمایش و علائم مرتبط با آن و وضعیت قبلی سلامتی باید با پزشک مشورت نمود. علت مقادیر بالای سدیم ( هیپرناترمی)، رژیم غذایی پر نمک و ننوشیدن آب و کم آبی بدن است. همچنین سطح بالای سدیم ممکن است به علت افزایش آلدوسترون ( هیپرآلدوسترونیسم) باشد.
علت مقادیر کم سدیم خون (هیپوناترمی) ممکن است به علل زیر رخ دهد:
- تعریق
- سوختگی
- اسهال یا استفراغ شدید
- نوشیدن مقدار زیادی آب ( پلی دیپسی سایکوژنیک)
- تغذیه ی نامناسب
سدیم کم ممکن است به علل زیر رخ دهد:
- کم کاری آدرنال یا تیروئید
- نارسایی قلبی
- بیماری کلیوی
- سیروز
- سیستیک فیبروزیس
- ترشح بیش از حد هورمون ضد ادراری
عوامل اثر گذار بر آزمایش سدیم خون شامل داروهایی مانند: قرص های ضد بارداری خوراکی، کورتون ها، آنتی بیوتیک، استروژن، دارو های ضد افسردگی ۳ حلقه ای، هپارین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، دیورتیک، لیتیوم و بسیاری از دارو های موثر در درمان فشار خون بالا است. همچنین سطح بالای گلوکز، تری گلیسیرید و یا پروتئین و مصرف سدیم داخل وریدی در زمان جراحی اخیر یا بستری در بیمارستان نیز بر آزمایش سدیم خون تاثیر گذار است.
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات نمونه گیری در منزل ، تست کرونا در منزل ، شنوایی سنجی در منزل ، آزمایش تیروئید و تزریق واکسن hpv با مجموعه آزمایش آنلاین تجربه کنید
