اسید اوریک از تجزیه پورینها تولید میشود. پورینها ترکیبات حاوی نیتروژن هستند که در سلولهای بدن از جمله DNA افراد یافت میشوند. این آزمایش میزان اسید اوریک خون یا ادرار را اندازه گیری میکند.
با پیر شدن و مرگ سلولها، آنها تجزیه میشوند و پورینها را در خون آزاد میکنند. به میزان بسیار کمی از پورینها ممکن است از مصرف برخی غذاها مانند جگر، آنچوی، ماهی خال مخالی، لوبیا خشک شده و نخود فرنگی و برخی نوشیدنیهای الکلی (در درجه اول آبجو) ناشی شوند. بیشتر اسید اوریک توسط کلیهها و از طریق ادرار از بدن خارج میشود و بقیه آن در مدفوع دفع خواهد شد.
اگر اسید اوریک بیش از حد تولید شود یا به اندازه کافی از بدن دفع نشود، میتواند در بدن تجمع یابد و باعث افزایش سطح خون (هایپراوریسمی) شود. وجود اسید اوریک اضافی میتواند باعث نقرس شود، وضعیتی که با التهاب مفاصل به دلیل تشکیل بلورهای اسید اوریک در مایع مفصلی (سینوویال) مشخص میشود. اسید اوریک اضافی همچنین میتواند در بافتهایی مانند کلیه رسوب کرده و منجر به سنگ کلیه یا نارسایی کلیه شود.
تجمع بیش از حد اسید اوریک در بدن میتواند به دلیل تولید بیش از حد، عدم حذف کافی یا ترکیبی از هر دو باشد. افزایش سطح اسید اوریک میتواند زمانی رخ دهد که مرگ سلولی، همانطور که در برخی از درمانهای سرطان دیده میشود یا به ندرت، به عنوان یک گرایش ارثی برای تولید بیش از حد اسید اوریک، افزایش مییابد. کاهش دفع اسید اوریک اغلب در نتیجه اختلال در عملکرد کلیه به دلیل بیماری کلیوی است.
نمونه خون با قرار دادن سوزن در ورید بازو بدست میآید. ممکن است یک نمونه ادرار 24 ساعته برای آزمایش اسید اوریک ادرار جمع آوری شود.
ممکن است نیازی به آمادگی برای آزمایش Uric Acid نباشد. با این حال، برخی از موسسات روزه داری (عدم مصرف هرگونه مواد غذایی بجز آب) را به مدت 4 ساعت قبل از انجام آزمایش یا بیشتر توصیه میکنند. دستورالعملهای ارائه شده را دنبال کنید و مطمئن شوید که قبل از انجام این آزمایش، با پزشک خود در مورد داروهای مصرفی مشورت کرده باشید.
آزمایش خون اسید اوریک برای تشخیص سطوح بالای این ترکیب در خون به منظور کمک به تشخیص نقرس استفاده میشود. این آزمایش همچنین برای نظارت بر سطح اسید اوریک در افرادی که تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی سرطان قرار گرفتهاند، مورد استفاده قرار میگیرد. گردش سریع سلولها در چنین درمانهایی میتواند منجر به افزایش سطح اسید اوریک شود. اسید اوریک در ادرار برای کمک به تشخیص علت سنگهای مکرر کلیه و برای نظارت بر افراد مبتلا به نقرس از نظر تشکیل سنگ استفاده میشود.
اندازه گیری اسید اوریک خون یا آزمایش UA زمانی تجویز میشود که پزشک مشکوک شود که فرد دارای اسید اوریک بالا است. برخی از افراد با اسید اوریک بالا مبتلا به بیماری به نام نقرس هستند که یک نوع شایع آرتریت است. افراد مبتلا به نقرس از درد مفاصل (بیشتر در انگشتان پا و در سایر مفاصل) رنج میبرند. آزمایش اسید اوریک همچنین هنگامی توصیه میشود که بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار بگیرند تا اطمینان حاصل شود که سطح اسید اوریک به طور خطرناکی بالا نمیرود.
آزمایش اسید اوریک ادرار ممکن است زمانی تجویز شود که فردی از سنگهای مکرر کلیه رنج میبرد یا نقرس دارد و برای تشکیل این سنگها باید تحت نظر قرار بگیرد.
سطوح بالاتر از حد طبیعی اسید اوریک در خون را هیپر اوریسم میگویند و میتواند ناشی از تولید بیش از حد اسید اوریک در بدن یا ناتوانی کلیهها در دفع و حذف کافی اسید اوریک از بدن باشد. تحقیقات بیشتری برای تعیین علت تولید بیش از حد یا کاهش حذف اسید اوریک مورد نیاز است.
چندین ناهنجاری ذاتی ژنتیکی وجود دارد که بر تجزیه پورینها تأثیر میگذارد. سرطانی که از محل اولیه (متاستاتیک) گسترش یافته است، میلوم متعدد، لوسمیها و شیمی درمانی سرطان میتواند باعث افزایش تولید اسید اوریک شود. بیماری مزمن کلیوی، اسیدوز، سمیت حاملگی و الکلیسم میتواند باعث کاهش حذف اسید اوریک شود.
افزایش غلظت اسید اوریک میتواند باعث ایجاد کریستال در مفاصل شود، که در اکثر مواقع منجر به التهاب و درد مفاصل که مشخصههای نقرس هستند، شود. اسید اوریک همچنین میتواند کریستال یا سنگ کلیه ایجاد کند که این امکان را به وجود میآورد که به کلیهها آسیب برساند.
کالج روماتولوژی آمریکا در سال 2012 دستورالعملهایی را در مورد مدیریت نقرس منتشر کرد که توصیه میکند سطوح هدف اورات سرم (اسید اوریک) برای افرادی که به این بیماری تشخیص داده میشوند، باید کمتر از 6 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
سطوح پایین اسید اوریک در خون بسیار کمتر از سطوح بالا دیده میشود و قابل تشخیص است. همچنین بندرت باعث ایجاد نگرانی میشود. اگرچه مقادیر پایین میتواند با برخی از انواع بیماریهای کبدی یا کلیوی همراه باشد (سندرم فانکونی، قرار گرفتن در معرض ترکیبات سمی و به ندرت در نتیجه نقص متابولیک ارثی، به عنوان مثال، بیماری ویلسون)، این شرایط معمولاً با آزمایشات و علائم دیگر مشخص میشود، نه با یک نتیجه آزمایش که تنها کاهش میزان اسید اوریک را نشان میدهد.
سطوح بالای اسید اوریک در ادرار با نقرس، مولتیپل میلوما، سرطان متاستاتیک، سرطان خون و رژیم غذایی سرشار از پورین مشاهده میشود. برای افرادی که در معرض سنگ کلیه هستند و میزان اوریک اسید آنها در ادرار زیاد است ممکن است دارویی برای جلوگیری از تشکیل سنگ تجویز شود. سطوح پایین اسید اوریک در ادرار ممکن است با بیماری کلیوی، مصرف مزمن الکل و مسمومیت با سرب مشاهده شود.
بسیاری از داروها هستند که میتوانند سطح اسید اوریک را افزایش یا کاهش دهند. به طور خاص، داروهای دیورتیک مانند داروهای تیازیدی میتوانند منجر به افزایش سطح اسید اوریک در بدن شوند.
آسپرین و سایر سالیسیلاتها اثرات متفاوتی بر اسید اوریک دارند. در سطوح پایین آسپرین (همانطور که ممکن است در افرادی که فقط گاهی اوقات آسپرین مصرف میکنند) رخ دهد، آسپرین میتواند اسید اوریک خون را افزایش دهد. از سوی دیگر، در دوزهای بالا (که ممکن است برای درمان روماتیسم مفصلی استفاده شود)، آسپرین در واقع غلظت اسید اوریک را کاهش میدهد.
برای افرادی که دارای سنگ کلیه اسید اوریک یا نقرس هستند، لازم است از مصرف غذاهای حاوی پورین بالا اجتناب شود، از جمله گوشت ارگان (مانند کبد و کلیه)، ساردین و آنچوی. همچنین باید از مصرف الکل اجتناب کرد زیرا باعث کند شدن فرایند حذف اسید اوریک از بدن میشود. روزه داری، کاهش وزن سریع، استرس و ورزش شدید همه سطح اسید اوریک را افزایش میدهند. اگرچه آزمایش اسید اوریک نمیتواند نقرس را به طور قطعی تشخیص دهد، اما آزمایش مونوسدیم اورات در مایع مفصلی (مایع مفصلی) میتواند.
برخی از افراد ممکن است سطح بالایی از اسید اوریک در خون داشته باشند، حتی بدون داشتن علائم یا نشانههای مرتبط (هایپراوریسمی بدون علامت). با این حال، غربالگری عمومی برای تشخیص این بیماری توصیه نمیشود و درمان مناسب نیز در نظر گرفته نمیشود.
به طورکلی، اگر نتایج آزمایش خون شما سطوح بالای اسید اوریک را نشان دهد، میتواند به این معنی باشد که موارد زیر را دارید:
سطوح پایین اسید اوریک در خون غیر معمول است و معمولاً نگران کننده نیست. سطوح پایین اسید اوریک در ادرار میتواند نشانه بیماری کلیه، مسمومیت با سرب یا مصرف زیاد الکل نیز باشد. اگر نتایج آزمایش ادرار شما سطوح بالای ادرار را نشان میدهد، ممکن است به این معنی باشد که موارد زیر را دارید:
درمانهایی وجود دارد که میتواند سطح اسید اوریک را کاهش داده یا افزایش دهد. اینها شامل داروها و یا تغییرات رژیم غذایی است. اگر در مورد نتایج و یا درمان خود سوالاتی دارید، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنید.
همه کسانی که اسید اوریک بالا دارند، نقرس نمیگیرند. سطوح بالای اسید اوریک در خون همیشه منجر به بروز علائم نمیشود. این وضعیت، که هیپروریسم بدون علامت نامیده میشود، نسبتاً شایع است. به طور کلی تصور میشود که این بیماری نیازی به پیگیری یا درمان ندارد مگر اینکه فرد مبتلا در معرض خطر عوارض بالایی باشد. افرادی که دارای اعضای خانواده هستند که نقرس، سنگ کلیه یا بیماری کلیوی به دلیل هایپو اریسمی داشتهاند، ممکن است تحت درمان قرار گیرند حتی اگر علائم را تجربه نکنند.
آزمایش اسید اوریک می تواند به عنوان آزمایش خون یا آزمایش ادرار انجام شود. در طول آزمایش خون، یک متخصص مراقبتهای بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک نمونه خون را از رگ بازوی شما میگیرد. پس از قرار دادن سوزن، مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع آوری میشود. وقتی سوزن داخل یا بیرون کشیده میشود، ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این فرایند خونگیری معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول میکشد.
برای آزمایش ادرار اسید اوریک، باید تمام ادرار منتقل شده در یک دوره 24 ساعته را جمع آوری کنید. این آزمایش نمونه ادرار 24 ساعته نامیده میشود. ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی یا متخصص آزمایشگاه یک ظرف برای جمع آوری ادرار و دستورالعمل نحوه جمع آوری و ذخیره نمونهها به شما میدهد. آزمایش نمونه ادرار 24 ساعته به طور کلی شامل مراحل زیر است:
طبق دستورالعملهای ارائه شده، ظرف نمونه را به دفتر ارائه دهنده خدمات بهداشتی یا آزمایشگاه خود بازگردانید.
