روی ماده معدنی است که بدن شما برای مقابله با عفونت‌ها و تولید سلول‌ها از آن استفاده می‌کند و برای بهبود آسیب‌ها و ایجاد DNA، طرح ژنتیکی در همه سلول‌ها مهم است. اگر به‌اندازه کافی روی در رژیم غذایی خودمصرف نمی‌کنید، ممکن است عوارضی مانند ریزش مو، عدم هوشیاری و کاهش حس چشایی و بویایی داشته باشید. روی به‌طور عمده در ماهیچه‌ها ذخیره می‌شود، اما در پوست، گلبول‌های سفید و قرمز، کبد و کلیه‌ها و پانکراس، پرده شبکیه چشم و استخوان‌ها هم ممکن است یافت می‌شود.
منابع حاوی روی
گندم سبوس‌دار، جگر، تخم‌مرغ، میگو، نان سفید، گوشت، گوجه‌فرنگی و تخم کدوحلوایی غنی از روی می‌باشند.
با خوردن هر 100 گرم گندم آسیاب نشده یا نخود یا عدس می‌توان 4 تا 5 میلی‌گرم روی به دست آورد.
در هر 100 گرم تخم کدو 5/ 6 تا 5/7 میلی‌گرم روی دریافت می‌شود که خوشبختانه در کشور ما نسبت به سایر کشورها بیشتر استفاده می‌شود.
در هر 100 گرم ذرت یا 100 گرم سبوس گندم، 3 میلی‌گرم روی وارد بدن می‌شود.
خوردن جوانه گندم به همه توصیه می‌شود به دلیل داشتن 17 میلی‌گرم روی که به عبارتی غنی از روی است.
به‌طور تقریبی هر گرم گوشت حاوی 3 تا 5 میلی‌گرم روی می‌باشد. همچنین در هر 100 گرم جگر گوساله، 8/7 میلی‌گرم روی وجود دارد.
شرایط آزمایش
این آزمایش بر روی نمونه خونی انجام می‌شود که از طریق رگ گیری انجام می‌شود. یک تکنسین یک سوزن کوچک را به داخل رگ بازو یا دست وارد می‌کند. این برای پر کردن یک لوله‌آزمایش از خون استفاده می‌شود؛ که برای این آزمایش حتما ناشتا بودن توصیه می‌شود.
تفسیر آزمایش
روي يك عنصر ضروري كمياب در تغذيه انسان می‌باشد، كه در بيشتر از 50 آنزيم ازجمله boxy peptidas, alcohol dehydrogenase,thymidine kinase,carbonic anhydrase حضور دارد. اين عنصر بر عملكرد ايمني و دستگاه عصبي مركزي (CNS)، كاهش وزن، رشد و تکامل اثر دارد.
مقدار روی بالا در ادرار و پایین در سرم ممکن است همراه با افزایش کاتابولیسم و بیماری نئوپلاستیک و یا سیروز کبدی باشد. غلظت‌های پایین زینک در سرم و ادرار ممکن است به دلیل از دست دادن روی از طریق ترشحات در بیماران با سوختگی‌های رایج در درجه‌های مختلف و بیمارانی که مشکل دستگاه گوارش دارند و یا فقدان روی در مواد غذایی ایجاد شود.
مقادیر نرمال زینک در قسمت‌های مختلف، متفاوت است. این مقادیر نرمال در ادرار: 150 – 1200 μg/day سرم: 70 – 120 μg/dL، گلبول‌های قرمز: 10 – 16 μg/d، می‌باشد که بالاتر یا پایین‌تر از این مقادیر باعث ایجاد بیماری می‌شود و حتماً باید به پزشک مراجعه نمایید.
دلایل افزایش مقدار زینک
آترواسکروز (تصلب شرایین)، کارسینوم استخوان، آنمی و بیماری عروق کرونر سبب بالا رفتن مقدار زینک در سرم می‌شوند که پزشک به نسبت بالا بودن زینک داروی مناسب را تجویز می‌کند.
دلایل کاهش مقدار روی
دیابت، استرس و بیماری‌های بدخیم، ایدز، سوختگی‌ها، بیماری‌های کرونیک کلیه و کبد، بیماری sickle cells، عفونت‌های حاد باعث کم شدن مقدار زینک موجود در خون می‌شوند.
علائم و عوارض کمبود روی
روی توسط بدن شما در تولید سلول و عملکردهای ایمنی بدن استفاده می‌شود. روی یکی از عناصر مهم در رشد بدن، رشد جنسی و تولیدمثل است. وقتی کمبود روی دارید، بدن شما نمی‌تواند سلول‌های جدید و سالم تولید کند. این منجر به علائمی مانند:
کاهش وزن بدون دلیل، زخم‌هایی که خوب نمی‌شوند، عدم هوشیاری، کاهش حس بویایی و چشایی، اسهال، از دست دادن اشتها، زخم‌های باز روی پوست. همچنین اختلالات رفتاری مثل اسکیزوفرنی، افسردگی (دپرسیون) و پرخاشگری و اختلالات حافظه نمونه‌ای از بیماری‌های ناشی از کمبود zinc در سرم می‌باشند.
کمبود روی برای بارداران بسیار خطرناک است زیرا در رشد نوزاد اختلال ایجاد می‌کند.
تشخیص کمبود روی
روی به مقدار کمی در بین سلول‌های بدن شما توزیع می‌شود و تشخیص کمبود روی از طریق آزمایش خون ساده را دشوار می‌کند. اگر پزشک شما به کمبود روی مشکوک باشد، لازم است که پلاسمای خون شمارا برای خواندن دقیق آزمایش کند. آزمایش‌های دیگر برای کمبود روی شامل آزمایش ادرار و تجزیه‌وتحلیل رشته‌ای از موهای شما برای اندازه‌گیری میزان روی است.
گاهی کمبود روی علامت بیماری دیگری می‌باشد. به‌عنوان‌مثال؛ برخی شرایط ممکن است باعث شود روی در بدن شما پردازش شود اما به‌خوبی جذب نشود. کمبود روی همچنین می‌تواند منجر به کمبود مس هم بشود. پزشک شما از این احتمالات آگاه خواهد بود و آن‌ها ممکن است آزمایش‌های اضافی را انجام دهند تا ریشه کمبود شمارا پیدا کنند.
درمان کمبود روی
کمبود روی از طریق رژیم غذایی قابل‌درمان است. همچنین از طریق مصرف مکمل‌ها نیز می‌توان این کمبود روی را جبران کرد. روی در بسیاری از مکمل‌های مولتی‌ویتامین یافت می‌شود و در برخی از داروهای سرماخوردگی نیز وجود دارد، اگر شما بیمار نیستید نباید داروی سرماخوردگی مصرف کنید. همچنین می‌توانید مکمل‌هایی خریداری کنید که فقط روی دارند. اگر از مکمل‌هایی برای افزایش میزان روی در بدن خود استفاده می‌کنید، مراقب باشید. روی می‌تواند با برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای آرتروز و دیورتیک ها ارتباط برقرار کند.
داروها و عوامل مداخله‌گر
داروهایی نظیر کورتیکواستروئید ها، ضدبارداری خوراکی (OCP)، تیازیدها، فنی توئین، استروژن‌ها و انترفرون ها موجب کاهش مقدار زینک در بدن می‌شوند و داروهایی مثل کلروتالیدون و پنی سیلامین باعث افزایش مقدار زینک می‌شوند.
