استروژن ها گروهی از استروئیدها هستند که مسئول رشد و عملکرد اندامهای تولید مثل و تشکیل خصوصیات جنسی ثانویه در زنان هستند. همراه با هورمون دیگر، پروژسترون، به تنظیم چرخه قاعدگی کمک میکنند، در رشد سینهها و رحم نقش دارند و به حفظ یک بارداری سالم کمک میکنند. اگرچه هورمونهای اصلی جنسی برای زنان در نظر گرفته میشوند اما در مردان نیز یافت میشوند و در متابولیسم استخوان و رشد هر دو جنس نقش دارند. آزمایشهای استروژن یکی از سه جز components استرون (E1) ، استرادیول (E2) یا استریول (E3) را در خون یا ادرار اندازه گیری میکنند.
این استروژن از متابولیتهای غده فوق کلیوی مشتق شده و معمولا در بافت چربی ساخته میشود. استرون به هنگام نیاز میتواند به استرادیول تبدیل شود. استرون در کودکان پیش از سن بلوغ به مقدار کم وجود دارد و در دوره بلوغ، سطح آن هم در دخترها و هم در پسرها به مقدار جزیی افزایش مییابد. در مردان بالغ سطح استرون همواره ثابت است، اما در زنان بالغ سطح استرون خون در نوسان بوده و در طول دوره ماهانه و دوره بارداری، سطح استرون خون تغییر میکند. پس از شروع یائسگی سطح استرادیول و استریول به میزان قابل توجهی افت میکند و استرون، استروژن اصلی بدن را تشکیل میدهد.
آزمایش استرون برای تشخیص تومورهای تخمدان، سندرم ترنر (Turners) و کم کاری غده هیپوفیز مورد استفاده قرار میگیرد. علل عمده افزایش استرون در زنان عبارتند از سندرم تخمدان پلی کیستیک و اندومتریوز. آزمایش استرون در مردان برای تشخیص علت ژنیکوماستی و تومورهای مترشحه استروژن به کار میرود.
استرادیول، استروژن غالب در بدن است. استرادیول عمدتا توسط تخمدانها و به مقدار کمی توسط غدد فوق کلیوی (در زنان و مردان) و بیضه (در مردان) تولید میشود. در زنان، در سن باروری، سطح استرادیول خون بسته به تغییرات دیگر هورمون ها تغییر میکند و در طول دوره قاعدگی، سطح آن به طور متناوب افزایش یا کاهش مییابد. سطح استرادیول سرم در ابتدای سیکل قاعدگی در پایین ترین حد خود بوده، پس از آن به تدریج افزایش یافته و درست پیش از تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) به بالاترین حد خود میرسد. طبیعی بودن سطح استرادیول خون برای تخمک گذاری، بارور شدن تخمک (Conception) و حفظ بارداری ضرورت دارد. به علاوه استرادیول در تأمین سلامت استخوانها و تنظیم سطح کلسترول خون نیز نقش مهمی ایفا میکند.
آزمایش استرادیول برای ارزیابی وضعیت عملکرد تخمدانها و تشخیص افتراقی علل آمنوره به کار میرود. افزایش سطح استرادیول در بلوغ زودرس (در دختران) و ژنیکوماستی (در مردان) دیده میشود. در تکنولوژی کمک باروری (Assisted Reproductive Technology) در روزهای پیش از انجام لقاح آزمایشگاهی (IVF)، به منظور مانیتور کردن تکامل تخمک، سطح استرادیول پی در پی اندازه گیری میشود. آزمایش استرادیول همچنین به منظور نظارت بر میزان اثربخشی درمان با جایگزین کردن هورمون (HRT) در یائسگی به کار میرود. تست استروژن تام، مقدار استرادیول و استرون خون را اندازه گیری میکند.
استریول، استروژن غالب در طول دوره بارداری است که مقادیر زیادی از آن توسط جفت، تولید میشود. سطح استریول خون از هفته هشتم بارداری شروع به افزایش نموده و تا حدود تولد نوزاد نیز همچنان به افزایش خود ادامه میدهد. استریولی که در سیستم گردش خون مادر وجود دارد، به سرعت از بدن او خارج میشود؛ به همین دلیل هر بار اندازه گیری سطح استریول خون همانند یک «تصویر لحظهای از وضعیت جفت و جنین است و اطلاعاتی از وضعیت سلامت جفت و جنین در آن زمان به ما میدهد.
اندازه گیری مکرر استریول خون برای مانیتور کردن بارداری های پرخطر (High Risk) به کار میرود. در این موارد، نمونه گیری باید در زمان خاصی در هر نوبت انجام شود. تست استریول آنکانژوگه (استریولی که در ترکیب با پروتئین نیست) یکی از اجزای آزمایشات غربالگری پیش از تولد (triple or quad screen) است.
کاهش استریول با بسیاری از بیماریها از جمله سندرم داون، اختلال در تکامل لوله عصبی و اختلالات غدد فوق کلیوی مرتبط است. در دوره بارداری تست استریول همراه با آزمایشات اینهیبین آ (Inhibin-A)، آلفافتوپروتئین (AFP) و بتا.اچ.سی.جی. (BhCG)، به منظور تخمین احتمال وجود اختلالات ژنتیکی در جنین انجام میشود.
انواع و مقادیر استروژن که به طور معمول در خون یک زن وجود دارد، در طول زندگی او متفاوت خواهد بود. سطح آن در هر چرخه قاعدگی، در دوران بارداری و به صورت روزانه متفاوت است.
استرادیول (E2) و استرون (E1) بالا هستند اما ظرف چند روز کاهش مییابند. سطح غلظت در اوایل کودکی حداقل است.
غلظت E2 و E1 با نزدیک شدن به بلوغ شروع به افزایش مییابد. این استروژنها مسئول ایجاد سینهها، رشد رحم و (همراه با سایر هورمونها) شروع و تنظیم قاعدگی هستند. مقدار متوسطی از E1 از بلوغ تا یائسگی وجود دارد. این غلظت در طول روز متفاوت خواهد بود اما در غیر این صورت نسبتاً پایدار است.
چرخه قاعدگی تقریباً 28 روز طول دارد و از دو مرحله تشکیل شده است. فاز فولیکولار (14-1 روز) و مرحله لوتئال (18-28 روز). در طی هر چرخه، استرادیول (E2) و چندین هورمون دیگر به طور معمول افزایش یافته و سپس در یک توالی خاص کاهش مییابند.
استریول (E3) استروژن اصلی موجود در دوران بارداری است. توسط جفت تولید میشود، در هفته هشتم بارداری شروع به افزایش میکند و در طول بارداری افزایش مییابد. افزایش شدید E3 تقریباً 4 هفته قبل از شروع زایمان اتفاق میافتد. استریول گردش خون در خون مادر به سرعت از بدن پاک میشود. هر اندازه گیری استریول یک عکس فوری از آنچه در جفت و جنین اتفاق میافتد است، اما در غلظت استریول نیز تغییرات طبیعی روزانه وجود دارد.
E1 در دوران بارداری نیز افزایش مییابد و در هفتههای 24 تا 40 به اندازه 10 برابر افزایش مییابد. پس از زایمان، E1 سقوط میکند و E3 مجدداً قابل شناسایی نیست.
استرون (E1) استروژن اصلی موجود در دوران یائسگی است. غلظت E2 با کاهش تولید تخمدان به طور قابل توجهی کاهش مییابد و در نهایت در سطح پایین تثبیت میشود.
انواع و مقادیر استروژن به طور معمول در خون مردان تغییر میکند ، اما با گذشت زمان میزان آن بسیار کمتر از زنان است و به مرور کمتر و کمتر نیز میشود.
آمادگی برای انجام آزمایش استروژن :
رعایت شرایط خاصی لازم نیست.
آزمایشات استروژن برای تشخیص کمبود یا تولید اضافی این هورمون در زنان و کمک به تشخیص انواع شرایط مرتبط با این عدم تعادل استفاده میشود. همچنین ممکن است از آنها برای تعیین زمان تخمک گذاری در خانمها استفاده شود و ممکن است دستور داده شود که وضعیت سلامتی نوزاد و جفت در حال بارداری را کنترل کند. در یک مرد، آزمایش استروژن برای تشخیص تولید بیش از حد هورمون و علت آن ممکن است انجام شود. همانطور که گفته شد، آزمایشهای استروژن یکی از سه جز components استرون (E1) ، استرادیول (E2) یا استریول (E3) را اندازه گیری میکند. این تست ها هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند.
آزمایش استرادیول (E2) و یا استرون (E1) ممکن است به ترتیب زیر انجام شود:
ممکن است گاهی اوقات برای کمک به نظارت بر بارداری پر خطر، به صورت سریالی تجویز شود. وقتی از این روش استفاده میشود، هر نمونه باید هر روز در یک زمان مشخص ترسیم شود. آزمایش استریول غیر کونژوگه یکی از اجزای غربالگری سرم مادر در سه ماهه دوم است. کاهش سطح آن با اختلالات ژنتیکی مختلفی از جمله سندرم داون، نقص لوله عصبی و ناهنجاریهای فوق کلیوی همراه است.
آزمایش استرادیول (E2) و یا استرون (E1) در پسران یا آقایان ممکن است به این ترتیب انجام شود:
آزمایش استرادیول (E2) و یا استرون (E1) در دختران و زنان ممکن است در موارد زیر انجام شود:
آزمایش استریول (E3) در زنان ممکن است زمانی انجام شود که:
آزمایش استرادیول (E2) و یا استرون (E1) در پسران و آقایان ممکن است در موارد زیر تجویز شود:
نتایج طبیعی استروژن به جنس و سن فردی که آزمایش میشود بستگی دارد. در زنان نیز به چرخه قاعدگی یا باردار بودن آنها بستگی دارد. دامنه مرجع بین آزمایشگاهها، هم در مقادیر طبیعی ذکر شده و هم در واحدهای مورد استفاده، تا حدودی متفاوت خواهد بود.
افزایش یا کاهش سطح استروژن در بسیاری از شرایط متابولیک دیده میشود. در تفسیر نتایج استرون، استرادیول و استریول باید از مراقبت ویژهای استفاده شود زیرا سطح آنها به طور روزمره و در کل چرخه قاعدگی زنان متفاوت است.
یک پزشک مراقبتهای بهداشتی که هورمونهای زنانخ را کنترل میکند، به جای ارزیابی مقادیر منفرد، به دنبال بررسی روند سطوح، افزایش یا کاهش همراه با چرخه قاعدگی یا بارداری است. نتایج آزمایش به معنی تشخیص بیماری خاصی نیست اما به پزشک معالج بهداشت اطلاعاتی درباره علت احتمالی علائم یا وضعیت فرد میدهد. در زیر شرایطی وجود دارد که ممکن است در صورت افزایش یا کاهش سطح استروژن با آنها مواجه شوید. افزایش سطح استرادیول (E2) یا استرون (E1) در موارد زیر مشاهده میشود:
در زنان، کاهش میزان استروژن در موارد زیر دیده می شود:
مجموعه آزمایش آنلاین پیشرو در خدمات رسانی در منزل ، شما عزیزان میتوانید خدمات آزمایش ژنتیک ، آزمایش hpv ، فیزیوتراپی در منزل ، تست اعتیاد در منزل ، ویزیت پزشک در منزل با آزمایش آنلاین تجربه کنید.