آزمایش indirect coombs
نوشته شده توسط سمانه نصیری
06 / 12 / 1399
آنتی بادی‌ها بخشی از سیستم ایمنی بدن شما هستند. آنها با میکروب‌ها مبارزه می‌کنند، اما گاهی اوقات اشتباه می‌کنند و در عوض سلول‌های سالم بدن شما را هدف قرار می‌دهند. آزمایش کومبس غیرمستقیم که به عنوان indirect coombs نیز شناخته می‌شود، خون شما را برای وجود آنتی بادی‌هایی که به گلبول‌های قرمز خون حمله می‌کنند، بررسی می‌کند. این آزمایش را ممکن است با نام‌های دیگری از قبیل آزمایش ضد گلوبولین یا غربالگری آنتی بادی گلبول قرمز بشنوید.
گلبول‌های قرمز خون همه شبیه هم نیستند. اگر آنتی بادی‌هایی پیدا کند که با بدن شما مطابقت ندارد، سیستم ایمنی بدن شما آن را تولید می‌کند. آنها برای مناطق خاصی در خارج از سلول به وجود آمده‌اند. برخی از این آنتی بادی‌ها مربوط به گروه خونی شما هستند.
دو نوع آزمایش کومبس (coombs) وجود دارد. آزمایش مستقیم و غیرمستقیم. آزمایش مستقیم به دنبال آنتی بادی‌هایی است که به گلبول‌های قرمز چسبیده‌اند. آزمایش indirect coombs یا غیر مستقیم به دنبال آنتی بادی‌هایی است که در قسمت مایع خون شما، به نام سرم، شناور هستند.
چرا از آزمایش indirect coombs استفاده می‌شود؟
پزشکان برای جلوگیری از برخی مشکلات از آزمایش indirect coombs که IAT نیز نامیده می‌شود، استفاده می‌کنند. آنها قبل از انتقال و اهدا خون، آن را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند که آنتی بادی ندارد و خون گیرنده واکنش بدی نشان نخواهد داد. این بخشی از فرایند آزمایش است. قبل از انتقال خون، هر بسته خون اهدا شده نیز نیاز به آزمایش دارد.
زنان باردار با آزمایش indirect coombs (غیر مستقیم کومبس) غربالگری آنتی بادی قبل از تولد را انجام می‌دهند. این آزمایش خون مادر را بررسی می‌کند تا ببیند آیا آنتی بادی‌هایی وجود دارد که می‌توانند به نوزاد متولد نشده منتقل شده یا به آن آسیب برساند.
چگونه آزمایش indirect coombs انجام می‌شود؟
یک تکنسین با استفاده از یک سوزن نمونه کوچکی از خون رگ دست یا بازوی شما می‌گیرد. ممکن است یک سوزش یا ناراحتی کوچک روی پوست احساس کنید و در محل سوزن کمی خونریزی یا کبودی داشته باشید. سپس بعد از انجام آزمایش indirect coombs خون شما به آزمایشگاه ارسال می‌شود. هر دو آزمایش مستقیم و غیرمستقیم می‌توانند به سادگی وجود آنتی‌بادی‌ها یا یک آنتی بادی خاص را جستجو کنند.
تطبیق متقابل نوع خاصی از IAT است که ممکن است قبل از انتقال خون انجام شود. آزمایشگاه سرم شما (سرم چیزی است که آنتی بادی‌ها وجود دارد) را با گلبول‌های قرمز اهدا کننده مخلوط می‌کند.
نتایج آزمایش indirect coombs به چه معناست؟
منفی بودن آزمایش indirect coombs خبر خوبی را برای شما به ارمغان می‌آورد. زیرا معمولاً به این معنی است که آنتی بادی در سرم شما وجود ندارید، بنابراین:
- می‌تواند با خیال راحت از اهدا کننده مورد نظر خون دریافت کنید
- نیازی نیست نگران بروز مشکلات خاصی برای نوزاد متولد نشده خود باشید
نتیجه مثبت قبل از انتقال خون هشدار دهنده است و اغلب بدین معناست که پزشک باید در انتخاب خون اهدا کننده مراقب باشد. افرادی که به خون بسیار زیادی نیاز دارند ممکن است تعداد زیادی آنتی بادی متفاوت ایجاد کنند و در یافتن خون موثر و سازگار با خون خود بیشتر دچار مشکل شوند و یا مدت زمان بیشتری را نیاز داشته باشند.
یک آزمایش کومبس غیر مستقیم در دوران بارداری به این معنی است که ممکن است لازم باشد برای محافظت از کودک خود اقداماتی را انجام دهید. همه آنتی بادی‌هایی که آزمایش نشان می‌دهد مضر نیستند، بنابراین بسته به آنچه آزمایش به دنبال آن است، ممکن است به آزمای های بیشتری نیاز داشته باشید تا مشخص شود که کدام آنتی بادی را دارید تا پزشک آگاه باشد که در آینده چه کاری باید انجام دهد.
چگونه باید برای آزمایش indirect coombsآماده شویم؟
هیچ آمادگی خاصی برای انجام آزمایش indirect coombs لازم نیست. قبل از رفتن به آزمایشگاه یا محل جمع آوری نمونه خون، پزشک از شما میخواهد به صورت طبیعی آب بنوشید. ممکن است مجبور شوید مصرف برخی از داروها را قبل از انجام آزمایش متوقف کنید. البته در ص.رتی که پزشک به شما اطلاع دهد که باید مصرف آنها را متوقف کنید.
خطرات آزمایش indirect coombs چیست؟
هنگامی که خون جمع آوری می‌شود، ممکن است احساس درد متوسط یا احساس خفگی خفیف داشته باشید. با این حال، این علائم معمولاً برای مدت زمان بسیار کوتاهی باقی می‌مانند و بسیار جزئی هستند. بعد از برداشتن سوزن، ممکن است احساس کنید تا حدودی بدن شما نبض دارد. به طور کلی؛ اصلا جای نگرانی نیست زیرا به شما آموزش داده می‌شود که به محلی که سوزن وارد پوست شما شده است فشار وارد کنید. سپس بانداژ زده خواهد شد. معمولاً باید 10 تا 20 دقیقه در جای خود باقی بماند. باید در طول روز بازو خود را استراحت دهید و از آن برای بلند کردن وزنه و یا هر چیزه سنگیری خودداری کنید. خطرات بسیار نادر شامل موارد زیر است:
- سبکی سر یا غش کردن
- هماتوم، جمع شدن خون در زیر پوست که شبیه کبودی است
- عفونت، معمولاً با تمیز کردن پوست قبل از قرار دادن سوزن از آن جلوگیری می‌شود
- خونریزی بیش از حد (خونریزی طولانی مدت پس از آزمایش ممکن است وضعیت جدی را نشان دهد و باید به پزشک اطلاع داده شود)
نتایج غیر طبیعی در آزمایش indirect coombs
نتیجه غیرطبیعی در آزمایش کومبس غیرمستقیم به این معنی است که شما آنتی بادی‌هایی در جریان خون خود دارید که می‌تواند باعث شود سیستم ایمنی بدن شما به تمامی گلبول‌های قرمز خون که برای بدن بیگانه تلقی می‌شود واکنش نشان دهد. به ویژه آن‌هایی که ممکن است در هنگام انتقال خون وجود داشته باشد. بسته به سن و شرایط، این می‌تواند به معنی اریتروبلاستوز جنینی، تطابق خون ناسازگار با انتقال خون یا کم خونی همولیتیک به دلیل واکنش خود ایمنی یا سمیت دارویی باشد.
نوزادان مبتلا به اریتروبلاستوزیس فتالیس یا کمخونی همولیتیک ممکن است سطوح بسیار بالایی از بیلی روبین در خون خود داشته باشند که منجر به زردی می‌شود. این واکنش زمانی اتفاق می‌افتد که نوزادان و مادران گروه‌های خونی متفاوتی دارند، مانند تفاوت Rh مثبت یا منفی یا نوع ABO. سیستم ایمنی مادر در حین زایمان به خون نوزاد حمله می‌کند.
این وضعیت باید با دقت زیر نظر گرفته شود.زیرا در برخی از مواقع می‌تواند منجر به مرگ مادر و کودک شود. یک زن باردار اغلب آزمایش کومبس غیرمستقیم را برای بررسی وجود آنتی بادی‌ها قبل از زایمان (در طول مراقبت‌های قبل از زایمان) انجام می‌دهد.
