آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز AST

  • نوشته شده توسط سمانه نصیری
  • 30 / 10 / 1399

آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) یک آزمایش خون است که آسیب کبد را بررسی می‌کند. پزشک ممکن است این آزمایش را برای اطلاع از بیماری کبدی و نظارت بر درمان تجویز کند. کبد اندامی است که کارهای مهم زیادی را در بدن انجام می‌دهد.

کبد مایعی به نام صفرا ایجاد می‌کند که به بدن شما در هضم غذا کمک می‌کند. همچنین مواد زائد و سایر سموم را از خون شما حذف می‌کند. کبد همچنین پروتئین و موادی را تولید می‌کند که به لخته شدن خون شما کمک می‌کند. مصرف الکل یا مواد مخدر و بیماری‌هایی مانند هپاتیت می‌تواند به کبد شما آسیب برساند و آن را از انجام وظایف خود باز دارد.

AST آنزیمی است که کبد آن را می‌سازد. اندام‌های دیگر مانند قلب، کلیه‌ها، مغز و ماهیچه‌ها نیز مقادیر کمتری دارند. AST همچنین SGOT (ترانس آمیناز گلوتامیک اگزالواستیک سرم) نامیده می‌شود.

به طور معمول، سطح AST در خون شما پایین است. هنگامی که کبد آسیب می‌بیند، AST بیشتری در خون شما قرار می‌گیرد و سطح آن افزایش می‌یابد. سطح بالای AST نشانه آسیب کبدی است، اما همچنین می‌تواند به این معنا باشد که به اندام دیگری که باعث ایجاد این آنزیم می‌شود آسیب دیده است. اندام‌هایی مانند قلب یا کلیه‌ها. به همین دلیل است که پزشکان اغلب آزمایش آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را همراه با آزمایش سایر آنزیم‌های کبدی انجام می‌دهند.

هدف از انجام آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) چیست؟

همانطور که در ابتدا اشاره شد، آسپارتات ترانس آمیناز آنزیمی است که در بسیاری از سلول‌های بدن به ویژه قلب و کبد و به مقدار کمتری در کلیه‌ها و عضلات وجود دارد. در افراد سالم مقدار AST در خون کم است. در صورت آسیب سلول‌های عضله و کبد، AST از سلول‌ها آزاد شده، وارد خون می‌شود و سطح آن در خون افزایش می‌باید.

 

آسیب بافت کبدی به دلایل مختلف از جمله هپاتیت ویروسی، مصرف داروها و سموم، سیروز کبدی، اعتیاد به الکل، بیماری ویلسون، هموکروماتوز ارثی و غیره، می‌تواند موجب افزایش سطح AST شود. اگرچه آنزیم AST مختص به کبد نمی‌باشد، اما آزمایش آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)  به همراه سایر آزمایش‌های پانل کبد از جمله ALT، ALP، پروتئین و بیلیروبین به تشخیص بیماری‌های کبد کمک می‌کند. اندازه‌گیری آنزیم AST برای مانیتور کردن بیماران کبدی تحت درمان و همچنین افراد تحت درمان با داروهایی که مسمومیت کبدی ایجاد می‌کنند، به کار می‌رود.

بسته به شرایط، آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، معمولاً با سایر اندازه گیری‌ها در یک آزمون پانل می‌تواند به عنوان نوعی غربالگری، تشخیص یا نظارت پزشکی مورد استفاده قرار گیرد:

غربالگری یک اصطلاح پزشکی برای آزمایش است و برای افرادی انجام می‌شود که هیچ علامتی از بیماری را ندارند. در صورت داشتن عوامل خطر بیماری‌های کبدی مانند چاقی، دیابت، مصرف زیاد الکل یا سابقه خانوادگی مشکلات کبدی، غربالگری شامل AST ممکن است تجویز شود. آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)  همچنین ممکن است در یک پانل مانند پانل جامع متابولیک در طول معاینات معمول مربوط به سلامتی آزمایش شود.

تشخیص پس از بروز علائم انجام می‌شود و فرایند یافتن علت این علائم آغاز می‌شود. به عنوان مثال، AST ممکن است در صورت داشتن یرقان، خستگی، تورم، کاهش وزن بدون دلیل، خارش، تهوع و استفراغ یا سایر علائم مرتبط با مشکلات کبدی اندازه‌گیری و تجویز شود.

مانیتورینگ مراحلی را که برای مشاهده چگونگی تکامل وضعیت سلامتی شما انجام می‌شود، شرح می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است آزمایشات مکرر شامل آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) در فواصل مکرر به منظور ردیابی سلامت کبد انجام شود. AST را می‌توان اندازه گیری کرد تا به تعیین نحوه عملکرد درمان مشکلات کبدی کمک کند. در صورت شروع مصرف دارویی که به طور بالقوه بر کبد شما تأثیر می‌گذارد، یک آزمایش پانل با AST نیز می‌تواند علائم آسیب کبدی را بررسی کند.

 دریافت نتایج آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

شما باید نتایج آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) خود را ظرف چند روز کاری پس از انجام آزمایش که به صورت یک آزمایش خون ساده صورت می‌گیرد، دریافت کنید. ممکن است بتوانید نتیجه آزمایش خود را به صورت الکترونیکی دریافت کنید و یا از طریق پست برای شما ارسال شود. همچنین این امکان وجود دارد که مطب پزشک با شما تماس گرفته و نتایج را ارائه دهد.

اگر از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) خانگی استفاده می‌کنید، کیت آزمایش باید از طریق پست به آزمایشگاه ارسال شود تا در آنجا تجزیه و تحلیل شود. در نتیجه، ممکن است چند روز بیشتر طول بکشد تا نتایج را دریافت کنید که معمولاً به صورت الکترونیکی ارائه می‌شود.

تفسیر نتایج آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

سطوح AST معمولاً در نتیجه آزمایش شما در واحد در لیتر (U/L) یا واحدهای بین المللی در لیتر (IU/L) ذکر شده است. در کنار سطح موجود در خون شما، گزارش آزمایش باید محدوده مرجع آزمایشگاه را نیز ذکر کند.

بسیار مهم است که محدوده آزمایشگاه خاصی را که نمونه شما را تجزیه و تحلیل کرده است به دقت بررسی کنید زیرا هیچ محدوده مرجع جهانی برای تعیین میزان نرمال و طبیعی سطح AST وجود ندارد. محدوده‌ها می‌توانند متفاوت باشند زیرا همه آزمایشگاه‌ها از روش‌های یکسان استفاده نمی‌کنند زیرا مطالعات محدوده دقیق طبیعی بودن میزان AST را نشان نداده‌اند.

علاوه بر این، هیچ سطح AST طبیعی مطلقی برای همه افراد وجود ندارد. در عوض، سطح AST سالم می‎تواند بسته به سن، جنس، نژاد، وزن و سایر عواملی که پزشک شما هنگام تفسیر نتیجه آزمایش شما در نظر می‌گیرد، تغییر کند.

برای درک اهمیت نتایج آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، پزشک شما اغلب نه تنها AST بلکه سطح سایر آنزیم‌های موجود در آزمایش پانل کبدی را نیز بررسی می‌کند. الگوهایی که در آن آنزیم‌ها طبیعی یا غیرطبیعی هستند می‌توانند سرنخ‌های معنی داری در مورد یک مشکل اساسی ارائه دهند.

از آنجا که سطح AST در خون می‌تواند با آسیب دیدن سلول‌ها افزایش یابد، افزایش AST اغلب نشان دهنده شرایط سلامتی از جمله بیماری‌های کبدی مانند سیروز یا هپاتیت است. برای تعیین علت یک نتیجه غیرطبیعی، پزشک ممکن است میزان AST بالا و مقایسه آن با سطوح دیگر آنزیم‌های کبدی را در نظر بگیرد.

سطوح بسیار بالای AST اغلب نشان دهنده آسیب کوتاه مدت کبدی است در حالی که افزایش‌های کوچکتر اما مداوم در AST در طول زمان می‌تواند با شرایط مزمن مرتبط باشد. با این حال، از آنجا که AST در سایر قسمت‌های بدن یافت می‌شود، می‌تواند میزان آن در خون به دلیل آسیب سلولی خارج از کبد افزایش نیز یابد.

به همین دلیل، پزشک ممکن است سطح AST و آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT) را در کنار هم بررسی کند. ALT بیشتر در کبد متمرکز است، بنابراین اگر AST زیاد باشد در حالی که ALT طبیعی است، می‌تواند نشانه وجود یک مشکل در خارج از کبد باشد. در موارد دیگر، داشتن سطح AST بسیار بالاتر از ALT می‌تواند نشانه آسیب ناشی از الکل به کبد باشد.

همچنین لازم به ذکر است که افزایش AST به خودی خود دلیلی بر وجود یک مشکل پزشکی نیست. ممکن است افراد سالم با عملکرد مناسب کبد دارای سطح AST خارج از محدوده طبیعی باشند، که می‌تواند بر اساس عوامل فردی مانند سن، جنس، نژاد، رژیم غذایی، ورزش یا مصرف داروهای موثر بر AST ایجاد شود.

 

به دلیل پیچیدگی تفسیر سطوح AST ، از جمله ارتباط آنها با سایر اندازه گیری‌ها در یک آزمایش پانل، شما همیشه باید نتیجه آزمایش خود را با یک پزشک در میان بگذارید که قادر است معنی این آزمایش و نحوه منعکس کننده سلامت کلی شما را توضیح دهد. به طور کلی نتایج آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به شرح زیر می‌باشند:

  • AST در بیماری‌های کبد افزایش می‌یابد.
  • AST در اثر حمله قلبی و آسیب عضلانی نیز افزایش می‌یابد و میزان افزایش آن بیشتر از آنزیم ALT است.
  • در اکثر موارد، میزان افزایش ALT نسبت به افزایش AST بیشتر بوده و در نتیجه نسبت AST / ALT غالبا کاهش می‌یابد.
  • در هپاتیت الکلی، سیروز کبدی و آسیب عضلانی نسبت AST / ALT افزایش می‌یابد. ALT ویژگی بیشتری نسبت به AST برای بافت کبدی دارد و در بیماری‌های غیر کبدی کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
  • تزریق عضلانی و فعالیت شدید می‌توانند موجب افزایش AST شوند.

آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟

آزمایش AST سطح آسپارتات آمینوترانسفراز را در خون شما اندازه گیری می‌کند. AST یک آنزیم است که به طور معمول در بسیاری از بافت‌های بدن یافت می‌شود. آنزیم‌هایی مانند AST به تسهیل فرایندهای بیولوژیکی اساسی در این اندام‌ها و بافت‌ها کمک می‌کند.

معمولاً اندازه گیری AST به عنوان بخشی از مجموعه‌ای از آنزیم‌ها و پروتئین‌های دیگر در خون معمول است زیرا ممکن است در مقایسه با ارزیابی نتیجه آزمایش AST ، دید بهتری از وضعیت کلی شما در اختیار پزشک قرار دهد.

چه زمانی باید آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) انجام شود؟

اندازه گیری AST در خون شما ممکن است در چندین موقعیت مختلف پزشکی مفید باشد. اگر علائم بیماری کبدی را دارید، یک آزمایش پانل شامل AST می‌تواند به ارزیابی علت و تعیین شدت مشکل کمک کند.

آزمایش‌هایی که AST را اندازه گیری می‌کنند مانند پانل کبد و پانل متابولیک جامع اغلب در صورت نیاز به اورژانس یا علائم عمومی که ممکن است ناشی از بسیاری از انواع مشکلات سلامتی باشد، به عنوان آزمایش تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) می‌تواند به عنوان یک نوع غربالگری مناسب باشد، به ویژه اگر در معرض خطر بالای مشکلات کبدی هستید. برخی از پزشکان آزمایش AST را در معاینات عادی حتی برای افرادی که فاقد عوامل خطر بیماری کبدی هستند، تجویز می‌کنند. با وجود این، هیچ شواهد پزشکی واضحی وجود ندارد که نشان دهد این رویکرد وسیع برای غربالگری مزایای بیشتری نسبت به معایب آن دارد که می‌تواند شامل افزایش هزینه‌ها و آزمایشات پیگیری غیر ضروری باشد.

اگر قبلاً نتیجه آزمایش غیرطبیعی داشته‌اید یا بیماری کبدی تشخیص داده شده است، ممکن است از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) برای نظارت استفاده شود. در صورت شروع مصرف دارویی جدید که می‌تواند بر کبد تأثیر بگذارد، پزشک شما ممکن است یک پانل لیپیدی با اندازه گیری AST برای نظارت بر عوارض جانبی احتمالی تجویز کند.

نحوه انجام آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

آزمایشات AST معمولاً توسط پزشک تجویز می‌شود و در مطب پزشک، بیمارستان یا آزمایشگاه انجام می‌شود، جایی که خون از ورید بازوی شما گرفته می‌شود. نتایج از طریق تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نمونه خون شما تعیین می‌شود.

  • قبل از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

از آنجا که AST معمولاً با آنزیم‌ها و ترکیبات دیگر اندازه گیری می‌شود، معمولاً قبل از گرفتن خون باید روزه بگیرید. این بدان معناست که شما هیچ غذا و نوشیدنی دیگری به جز آب مصرف نمی‌کنید. ممکن است لازم باشد تا 12 ساعت قبل از آزمایش روزه بگیرید، اما برای دستورالعمل‌های خاص باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر فقط برای AST آزمایش می‌شوید، معمولاً نیازی به روزه گرفتن یا انجام اقدامات احتیاطی دیگر قبل از آزمایش ندارید.

انواع مختلف داروها می‌توانند سطح AST و سایر آنزیم‌های کبدی را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین قبل از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) باید در مورد داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی که به طور منظم مصرف می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید.

  • در حین آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

وقتی برای خونگیری به آزمایشگاه مراجعه می‌کنید در حالت نشسته قرار می‌گیرید و یک بند کشی و الاستیک محکم به قسمت بالای بازو بسته می‌شود تا جریان خون بیشتری در آن بازو وجود داشته باشد. تکنسین از یک ضدعفونی کننده برای تمیز کردن محل نمونه‌گیری استفاده می‌کند و سپس یک سوزن را وارد رگ شما می‌کند تا یک ویال خون را خارج کند.

هنگامی که مقدار لازم خون گرفته شد، سوزن برداشته می‌شود. کل فرایند معمولاً در عرض چند دقیقه به پایان می‌رسد. ممکن است در اثر استفاده از سوزن دچار گزیدگی یا درد جزئی در آن محدوده شوید.

برای آزمایش خانگی، باید دستورالعمل‌های موجود در کیت آزمایش خود را بخوانید و دنبال کنید. در بیشتر موارد، شما از یک ضد عفونی کننده برای تمیز کردن نوک انگشت خود استفاده می‌کنید و سپس از یک سوزن کوچک که در کیت موجود است، انگشت خود را به آرامی فشرده و استفاده می‌کنید. یک قطره خون روی یک کاغذ مخصوص آزمایش قرار می‌گیرد، سپس آن را مهر و موم کرده و در جی مخصوص خود می‌گذارید و به آزمایشگاه ارسال می‌کنید.

  • بعد از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

پس از خونگیری، یک باند کوچک روی بازوی شما گذاشته می‌شود تا فشار وارد کرده و خونریزی بیشتر را متوقف کند. ممکن است محمل نمونه‌گیری کمی کبود شود، اما به ندرت عوارض جانبی جدی وجود دارد.

اگر به شما دستور داده شد که قبل از آزمایش روزه بگیرید، ممکن است بخواهید بعد از اتمام آزمایش یک میان وعده برای خوردن به همراه خود داشته باشید. می‌توانید بعد از آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به اکثر فعالیت‌های عادی از جمله رانندگی بازگردید.

عوارض جانبی نیز پس از آزمایش در خانه غیر معمول است. در صورت نیاز، می‌توانید از بانداژ برای جلوگیری از ادامه خونریزی از نوک انگشت خود استفاده کنید.

هزینه آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به چه صورت است؟

هزینه یک آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) می‌تواند بسته به محل نمونه گیری آزمایش، اندازه گیری‌های دیگر، بیمه درمانی شما و بیمه‌ای که تحت پوشش آزمایش قرار دارد متفاوت باشد.

ممکن است چندین نوع مختلف از هزینه‌ها در ارتباط با یک آزمایش AST یا یک آزمایش پانل شامل AST وجود داشته باشد. به عنوان مثال، هزینه‌های جداگانه ممکن است توسط تکنسینی که خون شما را می‌گیرد، آزمایشگاهی که نموه را تجزیه و تحلیل می‌کند و مطب پزشک که آزمایش را تجویز می‌کند یا نتایج را با شما بررسی می‌کند، گرفته شود.

 

اگر پزشک شما آزمایش را توصیه می‌کند، بسیاری از این هزینه‌ها حداقل تا حدی توسط بیمه پرداخت می‌شود، اما باید با پزشک و شرکت بیمه خود مشورت کنید تا بدانید آیا آزمایش شما تحت پوشش قرار می‌گیرد و آیا شما مسئول هرگونه پرداخت یا کسر هزینه هستید یا خیر. تست‌های خانگی AST می‌توانند بر اساس تعداد مختلف اندازه گیری‌ها قیمت متفاوتی داشته باشند.

نمونه مناسب برای آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز

آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز نیاز به نمونه خون دارد. خون با استفاده از روشی به نام رگ‌گیری با استفاده از یک سوزن که در ورید بازوی شما وارد می‌شود، به دست می‌آید.

در آزمایشات خانگی برای AST نیز به نمونه خون متکی است. با این حال، تنها لازم است از یک انگشت به جای رگ گیری استفاده کنید. این بدان معناست که انگشت خود را تمیز کرده و سپس نمونه لازم را از نوک انگشت خود می‌گیرید. در نهایت نمونه را به آزمایشگاه ارسال کنید.