خون سیاهرگی (سرم) معمولا چندین نمونه به طور متناوب، یا یک نمونه واحد در حالت ناشتا و استراحت یا پس از تحرک شدید از بیمار گرفته میشود.
ناشتا بودن پیش از انجام آزمایش لازم است.
هدف این تست اندازه گیری مقدار هورمون رشد (GH) در خون است. GH هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می شود. الگوی ترشح GH در خون در طول شبانه روز تناوبی بوده و ترشح آن در طول شب به حداکثر می رسد. GH برای رشد و تکامل طبیعی کودکان ضروری است و رشد طولی استخوان ها را از زمان تولد تا هنگام بلوغ کنترل می کند. هورمون GH در بزرگسالان در تنظیم دانسیته استخوانها، حجم عضلات و متابولیسم چربیها نقش دارد. آزمایش GH در بزرگسالانی که حجم عضلانی یا استخوانی پایین یا چربی غیر طبیعی دارند به طور روتین انجام نمی شود، چرا که کمبود GH تنها یکی از علل بسیار نادر این اختلالات است.
علل عمده افزایش GH عبارتند از:
علایم افزایش GH عبارتند از:
آکرومگالی و ژیگانتیسم در صورت عدم درمان مناسب و به موقع، ممکن است منجر به ابتلا به دیابت نوع ۲، افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، افزایش فشار خون، آرتریت و کاهش طول عمر شود. در صورت آسیب دائمی سلولهای هیپوفیز به علت تومور، بیمار باید تحت درمان با هورمونهای جایگزین قرار گیرد.
علل عمده کاهش GH عبارتند از:
علایم کاهش GH عبارتند از:
معمولا همراه با تست GH انجام میشود. سطح 1-IGF برخلاف سطح GH در طول شبانه روز ثابت است و می تواند شاخص خوبی برای سنجش میانگین GH باشد. جهت تشخیص اختلالات GH، تستهای تحریکی یا مهار GH انجام می شوند.
این تست برای تشخیص علت کمبود GH و هیپوپیتویتریسم – کم کاری غده هیپوفیز – انجام می شود. در این تست ابتدا در شرایط ناشتا (پس از ۱۲-۱۰ ساعت ناشتا ماندن) یک نمونه خون پایه از بیمار گرفته می شود و پس از تزریق وریدی انسولین (یا آرژنین) در بازه های زمانی معین، چند نمونه از بیمار گرفته میشود. سطح GH در نمونه های متوالی اندازه گیری می شود تا افزایش یا عدم افزایش GH در واکنش به تزریق انسولین (یا آرژنین) بررسی شود. در تست تحریکی GH، به جای انسولین یا آرژنین از داروی دیگری نیز استفاده میشود.
این تست زمانی انجام میشود که نشانه های مشکوک به کمبود هورمون رشد در کودکان، مانند رشد کمتر در مقایسه با سایر کودکان هم سن، با وجود طبیعی بودن نتایج آزمایشات تیروئید (زیرا کم کاری تیروئید هم میتواند باعث کاهش سرعت رشد شود) وجود داشته باشد و تأخیر در رشد استخوانها توسط عکس برداری با اشعه ایکس تایید شده باشد.
این تست برای تشخیص افزایش تولید GH در موارد مشکوک به تومورهای غده هیپوفیز انجام می شود. در این تست ابتدا در شرایط ناشتا (پس از ۱۲-۱۰ ساعت ناشتا ماندن) یک نمونه ی خون پایه از بیمار گرفته می شود. سپس یک دوز خوراکی گلوکز به بیمار داده شده و در بازه های زمانی معین چند نمونه از بیمار گرفته می شود. سطح GH در نمونه های متوالی اندازه گیری می شود تا مهار یا عدم سرکوب هیپوفیز در واکنش به مصرف گلوکز، بررسی شود.
این تست در صورت وجود نشانه های مشکوک به افزایش هورمون رشد در کودکان (ژیگانتیسم) و بزرگسالان (آکرومگالی) و علایم مشکوک به وجود تومورهای هیپوفیز، انجام میشود.
بعضی هورمون ها به ویژه LH, FSH, TSH, free T4، تستسترون (در مردان) و کورتیزول در نتیجه آزمایش GH تأثیر می گذارند. پیش از انجام آزمایش GH در کودکان لازم است غده تیروئید بررسی و کم کاری تیروئید (در صورت لزوم) درمان شود، در غیر این صورت نتیجه تست GH به صورت کاذب پایین خواهد بود.