آزمایش تیروکسین آزاد | T4
نوشته شده توسط مدیر سایت
02 / 06 / 1399
این آزمایش در دسته آزمایش تیروئید قرار دارد و میزان هورمون T4 یا تیروکسین را اندازه گیری می‌کند. این آزمایش به عنوان یکی از آزمایش‌های چکاپ سلامت محسوب می‌شود و برای بررسی عملکرد غده تیروئید و تاثیر آن بر میزان سوخت و ساز بدن از سوی پزشکان توصیه می‌شود. هورمون T4 بر رشد و سوخت و ساز بدن نقش موثری دارد.
درصدی از هورمون T4 به پروتئین‌های موجود در خون وصل هستند و درصدی از آن‌ها به طور آزادانه در خون در گردش هستند. به هورمون‌هایی که در خون آزاد هستند هورمون T4 فری یا آزاد گفته می‌شود و سایر هورمون‌های متصل به پروتئین را T4 کل می‌نامند. T4 آزاد در تمام بدن در گردش است و در تمامی بافت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل در زمان انجام آزمایش تیروئید دو فاکتور FREE T4 و T4 کل مورد بررسی قرار میگیرند و مقدار هر یک به صورت جداگانه اندازه گیری می‌شود.
چه زمان به آزمایش تیروکسین آزاد نیاز داریم؟
هنگامی که توسط پزشک متخصص در منزل ویزیت می‌شوید، ممکن است به دلایل گوناگون پزشک برای شما آزمایش بررسی مقدار تیروکسین آزاد را درخواست کند. در اغلب موارد زمانی انجام این آزمایش مورد نیاز است که نتیجه آزمایش TSH غیر نرمال باشد و پزشک برای بررسی علت این اختلال مقدار هر یک از هورمون‌های ترشح شده توسط غده تیروئید را مورد بررسی قرار می‌دهد. این کار با انجام آزمایش خون امکان پذیر خواهد بود.
کاهش یا افزایش میزان T4 در بدن علت بروز کم کاری و پر کاری تیروئید است و اگر مقدار این هورمون در بدن تغییر کند باید درمان لازم آغاز شود. عدم ترشح یا ترشح بیش از حد این هورمون به دلیل اختلال در عملکرد غده تیروئید است و باید به دقت بررسی شود.
زمانی که پزشک علائم کم کاری یا پر کاری تیروئید را در فرد مشاهده کند از فرد می‌خواهد که آزمایش تیروکسین آزاد انجام دهد.
شایع‌ترین علائم کم کاری تیروئید عبارتند از افزایش وزن، عدم تحمل سرما، پوست و موی خشک، کند شدن ضربان قلب، نامنظم بودن پربود، افسردگی و نوسانات اخلاقی، یبوست، درد مفاصل و ماهیچه‌ها.
شایع‌ترین علائم پر کاری تیروئید عبارتند از: کاهش شدید وزن، اضطراب و استرس شدید، اختلالات خواب، تپش قلب، عدم تحمل گرما، مشکلات گوارشی.
آزمایش تیروکسین آزاد به شما چه می‌گوید؟
نتیجه T4 نشان دهنده عملکرد غده تیروئید در بدن است و اگر مقدار ترشیح این هورمون در بدن زیاد باشد، نشان دهنده پر کاری تیروئید است که باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن و کاهش وزن در فرد می‌شود. ریزش مو و نا منظم شدن ضربان قلب نیز به دلیل پر کار بودن تیروئید و ترشح بیش از اندازه هورمون T4 است. از دیگر خطرات بالا رفتن میزان تیروئید در خون خطر ابتلا به گواتر را افزایش می‌دهد.
پائین بودن میزان هورمون T4 در بدن نیز نشانه کم کار بودن غده تیروئید است. اگر کم کاری تیروئید در دوران کودکی تشخیص داده نشود و بر روی رشد جسمی و ذهنی کودک تاثیر خواهد گذاشت. کم کاری تیروئید در بزرگسالان و کودکان باعث کاهش سوخت و ساز بدن و افزایش وزن می‌شود. به همین دلیل یکی از علت‌های افزایش وزن می‌تواند کم کار بودن تیروئید باشد.
شرایط انجام آزمایش تیروکسین آزاد
از مصرف داروهای حاوی هورمون مانند قرص جلوگیری از بارداری و قرص لووتیروکسین قبل از آزمایش پرهیز کنید.
در صورت لزوم به مصرف دارو حتما تکنسین آزمایشگاه را مطلع کنید.
تا 8 ساعت قبل از انجام آزمایش غذای چرب مصرف نکنید. زیرا ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر بگذارد.
تا یک الی دو روز قبل از انجام آزمایش قرص ویتامین مصرف نکنید.
نحوه انجام آزمایش تیروکسین آزاد
این آزمایش از طریق خونگیری انجام می‌شود و عوارض خاصی برای فرد ایجاد نخواهد کرد. در برخی از افراد ممکن است کبودی، التهاب وریدی یا احساس ضعف و سرگیجه بوجود آید که با استراحت و مراقبت بهبود می‌یابد.
تفسیر آزمایش
|
مقدار TSH |
مقدار هورمون T4 |
عملکرد غده تیروئید |
|
طبیعی |
طبیعی |
عملکرد غده تیروئید طبیعی است |
|
بالا |
طبیعی |
غده تیروئید تحت درمان کم کار است |
|
بالا |
بالا |
غده تیروئید به علت عملکرد ناقص غده هیپوفیز پر کار است |
|
بالا |
کم |
غده تیروئید کم کار است |
|
کم |
طبیعی |
غده تیروئید تحت درمان پر کار است |
|
کم |
بالا |
غده تیروئید پر کار است |
|
کم |
کم |
غده تیروئید به علت عملکرد ناقص غده هیپوفیز پر کار است. |
علت افزایش سطح هورمون T4
از مهمترین علل بالا رفتن سطح هورمون T4 در بدن عبارتند از:
- پر کار بودن غده تیروئید
- ابتلا به بیماری پلامر، گریوز، تروفوبلاستیک
- هپاتیت
- گواتر
- دریافت بیش از حد ید
- مشکلات تیروئیدی مادرزادی
- بیماری‌های حاد کبدی
- عوارض مصرف برخی از داروها
علت کاهش سطح هورمون T4
- کم کار بودن غده تیروئید
- سوء تغذیه و کاهش پروتئین موجود در خون
- کاهش میزان ید در بدن
- سیروز کبدی
- وجود برخی از تومورها در بدن
- نارسایی کلیوی
- برداشته شدن غده تیروئید
آزمایش تیروکسین آزاد در منزل
هنگام ویزیت پزشک در منزل، با مشاهده علائم اختلالات تیروئیدی و بررسی سطح TSH در خون فرد را ملزم به انجام آزمایش تیروکسین آزاد می‌نماید تا علت آن به طور دقیق مشخص شود. در صورتیکه به دلیل مشغله کاری و زندگی قادر نیستید از منزل یا محل کار خارج شوید می‌توانید از خدمات آزمایش آنلاین استفاده نمائید و آزمایش تیروئید را در محل انجام دهید. تمامی آزمایش‌ها توسط متخصصین مجرب و با رعایت تمامی اصول بهداشتی و ایمنی انجام می‌شود و آزمایش در معتبرترین آزمایشگاه‌های تهران با استفاده از مجهزترین دستگاه‌های آزمایشی بررسی می‌شود.
سوالات متداول
- چه داروهایی بر نتیجه آزمایش تیروکسین آزاد تاثیر دارد؟
داروهایی که موجب می‌شود تا میزان T4 خون تغییر کند مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری، متادون، آمیودارون، استروژن، کلوفیبرات سطح T4 را در خون افزایش می‌دهند و داروهای ضد تیروئید، آندروژن‌ها و استروئید‌های آنابولیک، پروپرانولول، اینترفرون آلفا و اینترلوکین – 2 موجب کاهش سطح T4 در خون می‌شود.
- برای انجام آزمایش T4 باید ناشتا بود؟
خیر، این آزمایش در هر زمان بدون نیاز به ناشتا بودن انجام می‌شود.
- آیا می‌توان آزمایش را در خانه انجام داد؟
بله، آزمایش آنلاین این امکان را برای شهروندان تهرانی فراهم نموده است تا در منزل و یا محل کار آزمایش خود را انجام دهند. برای انجام آزمایش تنها کافی است به سایت مراجعه کنید و آزمایش مورد نظر خود را ثبت نمائید.
