مشکلات کیسه صفرا، از علائم تا درمان
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
29 / 10 / 1400
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
کیسه صفرا یک اندام گلابی شکل به اندازه چهار اینچ است که در زیر کبد و در قسمت سمت راست بالای شکم شما قرار دارد. کیسه صفرا، ترکیبی از مایعات، چربی و کلسترول را ذخیره میکند. صفرا همچنین به تجزیه چربی غذا در روده شما کمک میکند. کیسه صفرا، صفرا را به روده کوچک میرساند. این باعث میشود ویتامینها و مواد مغذی محلول در چربی راحت تر جذب جریان خون شوند.
فهرست مطالب
کیسه صفرا چگونه در بدن عمل میکند؟
قبل از شروع غذا خوردن، کیسه صفرا پر از صفرا است. هنگامی که شروع به خوردن میکنید، کیسه صفرا سیگنالهایی برای انقباض و فشار دادن صفرای ذخیره شده از طریق مجاری صفراوی دریافت میکند. صفرا در نهایت راه خود را به بزرگترین مجرای صفراوی شما یعنی مجرای صفراوی مشترک پیدا میکند. صفرا از طریق مجرای صفراوی مشترک به دوازدهه، اولین قسمت روده کوچک شما میگذرد، جایی که با غذایی که منتظر هضم است مخلوط میشود. بعد از خوردن غذا، کیسه صفرا خالی است و شبیه یک بادکنک تخلیه شده است و منتظر است دوباره پر شود.
علائم مشکل کیسه صفرا
بیماریهای کیسه صفرا علائم مشابهی دارند. مشاوره پزشکی برخی از رایج ترین این علائم را بدین صورت نشان داده است:
درد
شایع ترین علامت مشکل کیسه صفرا درد است. این درد معمولا در قسمت میانی و سمت راست بالای شکم شما رخ میدهد. این درد ایجاد شده ممکنه است خفیف و متناوب باشد یا در برخی از موارد ممکن است کاملاً شدید و مکرر باشد. در برخی موارد، درد میتواند به نواحی دیگر بدن از جمله پشت و قفسه سینه سرایت کند.
حالت تهوع یا استفراغ
حالت تهوع و استفراغ از علائم شایع انواع مشکلات کیسه صفرا است. با این حال، تنها بیماری مزمن کیسه صفرا ممکن است باعث مشکلات گوارشی، مانند رفلکس اسید و گاز شود.
تب یا لرز
لرز یا تب غیر قابل توضیح ممکن است نشانه عفونت شما باشد. اگر عفونت دارید، قبل از بدتر شدن و خطرناک شدن به درمان نیاز دارید. اگر عفونت به سایر قسمتهای بدن سرایت کند، میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
اسهال مزمن
اجابت مزاج بیش از چهار بار در روز به مدت حداقل سه ماه ممکن است نشانه بیماری مزمن کیسه صفرا باشد.
زردی
زردی پوست یا یرقان ممکن است نشانه بلوک یا سنگ در مجرای صفراوی مشترک باشد. مجرای صفراوی مشترک کانالی است که از کیسه صفرا به روده کوچک منتهی میشود.
مدفوع یا ادرار غیرمعمول
مدفوع با رنگ روشن و ادرار تیره از علائم احتمالی بلوک مجرای صفراوی مشترک هستند.
مشکلات احتمالی کیسه صفرا کدامند؟
هر بیماری که کیسه صفرا شما را تحت تاثیر قرار دهد، بیماری کیسه صفرا محسوب میشود. موارد اشاره شده در زیر همه بیماریهای کیسه صفرا هستند.
- التهاب کیسه صفرا
التهاب کیسه صفرا کوله سیستیت نامیده میشود. این مورد ممکن است حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بلند مدت) باشد. التهاب مزمن نتیجه چندین حمله کوله سیستیت حاد است. التهاب ممکن است در نهایت به کیسه صفرا آسیب برساند و باعث شود که عملکرد صحیح خود را از دست بدهد.
- سنگ کیسه صفرا
سنگهای صفراوی رسوبات کوچک و سخت شدهای هستند که در کیسه صفرا تشکیل میشوند. این رسوبات میتوانند ایجاد شوند و برای سالها ناشناخته باقی بمانند. به گفته ویزیت پزشک در منزل در واقع، بسیاری از مردم سنگ کیسه صفرا دارند و از آن بی اطلاع هستند. این سنگ کیسه صفرا در نهایت باعث ایجاد مشکلاتی از جمله التهاب، عفونت و درد میشوند. سنگ کیسه صفرا به طور معمول باعث کوله سیستیت حاد میشود.
سنگ کیسه صفرا معمولاً بسیار کوچک است و عرض آن بیشتر از چند میلی متر نیست. با این حال، آنها میتوانند تا چندین سانتی متر رشد کنند. برخی از افراد تنها یک سنگ صفراوی ایجاد میکنند، در حالی که برخی دیگر چندین سنگ صفراوی ایجاد میکنند. همانطور که سنگهای صفراوی بزرگ میشوند، میتوانند شروع به مسدود کردن کانالهایی کنند که از کیسه صفرا خارج میشوند.
بیشتر سنگهای صفراوی از کلسترول موجود در صفرای کیسه صفرا تشکیل میشوند. نوع دیگری از سنگ کیسه صفرا، یک سنگ رنگدانه، از بیلی روبینات کلسیم تشکیل میشود. بیلی روبینات کلسیم یک ماده شیمیایی است که وقتی بدن گلبولهای قرمز را تجزیه میکند تولید میشود. این نوع سنگ نادرتر است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کیسه صفرا و سنگ کیسه صفرا، با مشاوره پزشکی تلفنی مشورت کنید.
- سنگهای مجرای صفراوی رایج (کلدوکولیتیازیس)
هنگامی که سنگ کیسه صفرا در مجرای صفراوی مشترک ایجاد میشود، به آن کلدوکولیتیازیس میگویند. صفرا از کیسه صفرا خارج میشود، از لولههای کوچک عبور میکند و در مجرای صفراوی مشترک رسوب میکند. سپس وارد روده کوچک می شود.
در بیشتر موارد، سنگهای مجرای صفراوی مشترک در واقع سنگهایی هستند که در کیسه صفرا ایجاد شده و سپس به مجرای صفراوی منتقل میشوند. به این نوع سنگ، سنگ مجرای صفراوی مشترک ثانویه یا سنگ ثانویه میگویند.
گاهی اوقات در خود مجرای صفراوی مشترک سنگ ایجاد میشود. به این سنگها، سنگهای مجرای صفراوی مشترک اولیه یا سنگهای اولیه میگویند. این نوع نادر سنگ بیشتر از سنگ ثانویه باعث عفونت میشود.
- بیماری کیسه صفرا بدون سنگ
سنگ کیسه صفرا باعث ایجاد هر نوع مشکل کیسه صفرا نمیشود. بیماری کیسه صفرا بدون سنگ که بیماری کیسه صفرا حسابی نیز نامیده میشود، میتواند رخ دهد. در این مورد، ممکن است علائمی را تجربه کنید که معمولاً با سنگ کیسه صفرا همراه است بدون اینکه واقعاً سنگ داشته باشید.
- عفونت مجرای صفراوی مشترک
اگر مجرای صفراوی مشترک مسدود شود، ممکن است عفونت ایجاد شود. درمان این بیماری در صورتی موفقیت آمیز است که عفونت به موقع تشخیص داده شود. اگر اینطور نباشد، عفونت ممکن است گسترش یابد و کشنده شود.
- آبسه کیسه صفرا
درصد کمی از افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا نیز ممکن است دچار چرک در کیسه صفرا شوند. این حالت آمپیم نامیده میشود. چرک ترکیبی از گلبولهای سفید، باکتریها و بافت مرده است. ایجاد چرک که به عنوان آبسه نیز شناخته میشود، همانطور که مشاوره تلفنی پزشکی میگوید منجر به درد شدید شکم میشود. اگر آمپیم تشخیص داده نشود و درمان نشود، با گسترش عفونت به سایر قسمتهای بدن میتواند تهدیدکننده زندگی باشد.
- ایلئوس سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا ممکن است به روده رفته و آن را مسدود کند. این بیماری که به نام ایلئوس سنگ کیسه صفرا شناخته میشود، نادر است اما در برخی از مواقع امکان دارد کشنده باشد. این نوع از بیماریهای کیسه صفرا بیشتر در بین افراد بالای 65 سال شایع است.
- کیسه صفرا سوراخ شده
اگر برای درمان بیش از حد صبر کنید، سنگ کیسه صفرا میتواند منجر به سوراخ شدن کیسه صفرا شود. این یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. اگر پارگی تشخیص داده نشود، ممکن است یک عفونت خطرناک و گسترده شکمی ایجاد شود.
- پولیپ کیسه صفرا
پولیپها به معنی رشد غیر طبیعی بافت هستند. این تودهها معمولاً خوش خیم یا غیرسرطانی هستند. پولیپهای کوچک کیسه صفرا ممکن است نیازی به برداشتن نداشته باشند. در بیشتر موارد، آنها هیچ خطری برای شما یا کیسه صفرا ندارند. با این حال، پولیپهای بزرگتر ممکن است قبل از تبدیل شدن به سرطان یا ایجاد مشکلات دیگر نیاز به جراحی داشته باشند.
- کیسه صفرا چینی
کیسه صفرا سالم دارای دیوارههای بسیار عضلانی است. با گذشت زمان، رسوبات کلسیم میتواند دیوارههای کیسه صفرا را سفت کند. به این حالت کیسه صفرا چینی میگویند. اگر شما این بیماری را دارید، خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا در شما بالاست.
- سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا نادر است. اگر تشخیص داده نشود و درمان نشود، ممکن است به سرعت به خارج از کیسه صفرا گسترش یابد.
بیماریهای کیسه صفرا چگونه تشخیص داده میشود؟
متداول ترین آزمایش برای تشخیص کیسه صفرا سونوگرافی است. سونوگرافی یک روش بدون درد و دقیق است که امواج صوتی با فرکانس بالا را از طریق بافتهای بدن منتقل میکند. پژواکها ضبط شده و به تصاویر ویدئویی یا عکاسی از ساختارهای داخلی بدن تبدیل میشوند. در حالی که هیچ آزمایشی 100 درصد نیست، این یک آزمایش بسیار دقیق برای تشخیص سنگ کیسه صفرا است. تستهای رادیولوژی دیگری نیز وجود دارند که گاهی اوقات توسط مشاوره پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند، اما سونوگرافی ابزار اصلی برای تشخیص بیماری کیسه صفرا است.
به طور کلی سونوگرافی مجرای صفراوی مشترک را به خوبی تجسم نمیکند. اگرچه سنگهای موجود در این مجرا چندان رایج نیستند، اما ممکن است رخ دهند. در صورت مشکوک بودن، آزمایشات زیر ممکن است انجام شود:
کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP): این هم یک آزمایش و هم یک درمان احتمالی برای سنگهای مجرای صفراوی مشترک است. هنگامی که به عنوان آزمایش استفاده میشود، آندوسکوپ – یک لوله انعطاف پذیر با یک نور و یک دوربین متصل – در دهان بیمار، پایین گلو، و به معده و روده کوچک وارد میشود. یک رنگ تزریق میشود تا مجاری صفراوی برجسته شود. اگر سنگهای صفراوی در مجرای صفراوی وجود داشته باشد، میتوان آنها را با آندوسکوپ خارج کرد. این اسکوپ نمیتواند سنگهای موجود در کیسه صفرا را حذف کند.
کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP): در MRCP، مجاری صفراوی با تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) بررسی میشوند، آزمایشی که از آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر بسیار واضح از قسمتهای بدن استفاده میکند. برخلاف ERCP، MRCP فقط قادر است سنگهای مجرای صفراوی مشترک را تشخیص دهد. نمیتواند آنها را حذف کند. با این حال، مزیت MRCP نسبت به ERCP این است که جایگزینی ایمن تر است، بنابراین اغلب پزشکان در ابتدا MRCP را انتخاب میکنند.
سونوگرافی آندوسکوپی (EUS): این روش آندوسکوپی را با اولتراسوند ترکیب میکنند، مانند ERCP، این محدوده از طریق دهان عبور میکند و به مجرای صفراوی مشترک و ناحیه کیسه صفرا میرسد. مجرای صفراوی مشترک را به خوبی تجسم میکند. مانند MRCP، سنگهای صفراوی شناسایی میشوند اما در طی این روش حذف نمیشوند. اگر سنگهای مجرای صفراوی مشترک توسط EUS (یا MRCP) نشان داده شوند، معمولاً ERCP برای برداشتن آنها انجام میشود.
چگونه مشکلات مربوط به کیسه صفرا درمان میشود؟
نوع درمان به مشکل خاص کیسه صفرا بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن (Aleve، Motrin)
- داروهای مسکن تجویزی، مانند هیدروکودون و مورفین (دورامورف، کادیان)
- لیتوتریپسی، روشی که از امواج ضربهای برای جدا کردن سنگهای صفراوی و سایر تودهها استفاده میکند
- جراحی برای برداشتن سنگ کیسه صفرا
جراحی کیسه صفرا
همه موارد نیاز به درمان پزشکی ندارند. همچنین ممکن است بتوانید با داروهای طبیعی، مانند ورزش و کمپرس گرم، تسکین درد پیدا کنید.
رژیم غذایی کیسه صفرا
اگر مشکلات کیسه صفرا را تجربه میکنید، مشاوره پزشکی توصیه میکند که تنظیم رژیم غذایی خود را در نظر بگیرید. غذاهایی که ممکن است بیماری کیسه صفرا را تشدید کنند عبارتند از:
- غذاهای سرشار از چربی ترانس و سایر چربیهای ناسالم
- غذاهای فراوری شده
- کربوهیدراتهای تصفیه شده، مانند نان سفید و شکر
در عوض، سعی کنید رژیم غذایی خود را بر اساس موارد زیر تنظیم کنید:
- میوهها و سبزیجات سرشار از فیبر
- غذاهای غنی از کلسیم، مانند لبنیات کم چرب و سبزیجات با برگهای تیره
- غذاهای حاوی ویتامین C مانند انواع توتها
- پروتئینهای گیاهی مانند توفو، لوبیا و عدس
- چربیهای سالم مانند آجیل و ماهی
- قهوه، که خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و سایر بیماریهای کیسه صفرا را کاهش میدهد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم مشکل کیسه صفرا ممکن است ظاهر شوند و از بین بروند. با این حال، اگر قبلاً دچار مشکل کیسه صفرا شده باشید، احتمال ابتلا به سایر مشکلات کیسه صفرا بیشتر است.
همانطور که ویزیت پزشک در منزل اظهار میکند، در حالی که مشکلات کیسه صفرا به ندرت کشنده هستند، اما همچنان باید درمان شوند. در صورت اقدام و مراجعه به پزشک میتوانید از تشدید مشکلات کیسه صفرا جلوگیری کنید. علائمی که باید شما را وادار به مراجعه فوری به پزشک کند عبارتند از:
- درد شکمی که حداقل 5 ساعت طول بکشد
- زردی
- مدفوع رنگ پریده
- تعریق، تب خفیف یا لرز، در صورتی که با علائم فوق همراه باشد
کیسه صفرا؛ جمعبندی
همانطور که در ابتلا توضیح داده شد، کیسه صفرا یک عضو کوچک گلابی شکل در سمت راست بالای شکم است. کیسه صفرا صفرا را ذخیره و آزاد میکند تا به سیستم گوارش شما کمک کند تا چربیها را تجزیه کند. شایع ترین مشکلی که ممکن است در کیسه صفرا ایجاد شود سنگ کیسه صفرا است. سنگ کیسه صفرا اجسامی مانند سنگریزه هستند که از مواد صفراوی ساخته شدهاند. اکثر مردم حتی نمیدانند که این سنگها را دارند و در بیشتر مواقع مشکلی ایجاد نمیکنند. اگر بعد از خوردن وعدههای غذایی چرب، تهوع، استفراغ، یرقان یا تب، درد سمت راست بالای شکم دارید، با پزشک خود صحبت کنید. اگر مشخص شود که کیسه صفرا شما مقصر است، ممکن است نیاز داشته باشید کیسه صفرا خود را بردارید. اگر مجبور به برداشتن کیسه صفرا شوید، موردی ندارد زیرا این یک عضو ضروری نیست و برداشتن آن ممکن است باعث شود احساس بهتری داشته باشید.
