برونشیولیت در کودکان یک عفونت ویروسی است که موجب تنگ شدن مجاری تنفسی در ریهها میشود و درنتیجه نفس کشیدن را با مشکل مواجه میکند. این بیماری بیشتر در کودکان زیر دو سال و در زمستان و اوایل بهار مشاهده میشود. بزرگسالان بهندرت به آن دچار میشوند. کودک میتواند در هر فصل، بیشتر از یک بار به برونشیولیت مبتلا شود. در ادامه با علائم، علل و درمان این بیماری آشنا میشوید اما قبل از آن لازم است بدانید برونشیولیت چه تفاوتی با برونشیت دارد.
فهرست مطالب
این دو بیماری نهتنها ازنظر لغوی به یکدیگر شبیه هستند، بلکه از جهات دیگری نیز به یکدیگر شباهت دارند. هر دوی این بیماریها میتوانند در اثر آلوده شدن به ویروسها اتفاق بیفتند و هر دوی آنها مجاری تنفسی را تحت تاثیر قرار میدهند. بااینحال، برونشیت، راههای هوایی بزرگتر (برونشها) را تحت تاثیر قرار میدهد اما برونشیولیت در کودکان بر مجاری تنفسی کوچکتر (برونشیولها) تاثیر میگذارد. معمولا کودکان بزرگتر و بزرگسالان به برونشیت مبتلا میشوند اما برونشیولیت بیشتر کودکان کوچکتر را درگیر میکند.
ویروسهایی که در ایجاد بیشتر موارد برونشیولیت در کودکان نقش دارند شامل ویروس سینسیشیال تنفسی (RSW)، راینوویروس و ویروس آنفولانزا میشوند. این ویروسها بهشدت مسری هستند و با لمس ترشحات بینی یا دهان و قطرات تنفسی در هوا میان افراد منتقل میشوند. هنگامیکه فردی عطسه یا سرفه میکند ویروسها وارد هوا میشوند.
علائم و نشانههای برونشیولیت در کودکان شبیه به علائم سرماخوردگی و آنفولانزاست. لازم است در مورد عفونتهای شایع دوران کودکی از جمله علائم و نشانهها و زمان تماس با پزشک فرزند خود بیشتر بدانید. این علائم عبارتاند از:
کودک ممکن است علائم شدیدتری نیز داشته باشد که این علائم عبارتاند از:
اگر این موارد را در کودک مشاهده کردید لازم است فورا با پزشک تماس بگیرید یا فرزندتان را به اورژانس ببرید. این اقدامات زمانی که فرزندتان علائم کمآبی بدن مانند خشکی دهان، ادرار نکردن و گریه بدون اشک ریختن را دارد نیز ضروری است. کمآبی در کودکان کوچکتر بسیار جدی است.
برونشیولیت علائم مشابهی با سایر عفونتهای مجاری تنفسی تحتانی مانند برونشیت و ذاتالریه دارد. از سوی دیگر، این بیماری ممکن است شبیه به آسم به نظر برسد زیرا آسم نیز موجب خسخس سینه و مشکل در تنفس میشود. به این موضوع فکر کنید که آیا فرزندتان چیزی غیر از هوا را تنفس کرده است یا خیر. هر زمان متوجه مشکل تنفسی فرزندتان شدید لازم است با پزشک تماس بگیرید. پزشک قادر است که نوع مشکل تنفسی فرزندتان را تشخیص دهد.
پزشک بهاحتمالزیاد با برونشیولیت در کودکان بسیار آشناست. او برای تشخیص بیماری از شما سوالات متعددی میپرسد. برای مثال، سوالهای او در مورد مدتزمان بیماری کودک، تب داشتن کودک و ارتباط او با فردی بیمار است. سپس، پزشک کودک را معاینه میکند و به ریههای او گوش میدهد. همچنین، پزشک از پالس اکسیمتر برای بررسی میزان اکسیژن موجود در خون کودک استفاده میکند. پالس اکسیمتر، یک دستگاه الکترونیکی است که در نوک انگشتان یا انگشتان پا قرار میگیرد و استفاده از آن دردی ندارد.
برای تشخیص بیماری، بعید است که به آزمایشهای بیشتری نیاز باشد. بااینحال، در صورت توصیه پزشک ممکن است عکسبرداری از قفسه سینه انجام شود یا نمونه مخاط کودک برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال شود. همچنین، اگر به نظر برسد که کودک به عفونت ادراری مبتلا شده است، پزشک آزمایش ادرار را نیز توصیه میکند.
در بیشتر موارد، برونشیولیت در کودکان درمان نمیشود. آنتیبیوتیکها کمکی به بهبود این بیماری نمیکنند چون برونشیولیت یک بیماری ویروسی است. بنابراین، توصیهای که به شما میشود این است که تا جایی که میتوانید فرزندتان را هیدراته نگه دارید. برخی پزشکان برای درمان برونشیولیت از استروئیدها استفاده کردهاند و برخی دیگر، برونکودیلاتورهای استنشاقی را تجویز کردهاند.
بااینحال، هیچ شواهد محکمی برای اثربخشی این روشها وجود ندارد اما تحقیقات در مورد کشف راههایی برای بهبود و درمان برونشیولیت در کودکان ادامه دارد. بهعنوانمثال، اثربخشی اکسیژندرمانی برای بهبود برونشیولیت در حال مطالعه است و امروزه برخی پزشکان از این روش برای بهبود بیماری استفاده میکنند. شما میتوانید با استفاده از برخی روشها، علائم بیماری کودک را بهبود ببخشید که در ادامه با این روشها آشنا میشوید.
برای رفع احتقان میتوانید از محلولهای نمکی قطره بینی استفاده کنید که پزشک آن را برای رقیق شدن مخاط کودک توصیه میکند. اگر فرزندتان ششماهه یا کوچکتر است، میتوانید با استفاده از یک پوآر بینی، مخاط را از بینی کودک خارج کنید. برای این کار، کافیست پوآر را فشار دهید و نوک پلاستیکی آن را وارد ابتدای بینی کودک کنید و سپس حباب آن را بهآرامی رها کنید تا مخاط وارد حباب شوند.
ممکن است کودک در حالت نشسته راحتتر نفس بکشد. از سوی دیگر، استفاده از دستگاه مرطوبکننده هوا موجب مرطوب شدن هوا و تنفس و سرفه راحتتر کودک میشود. همچنین، کودک را از هر نوع محرک هوازی مانند دود سیگار، عطرهای قوی یا پاککنندههای با بوی قوی دور نگه دارید.
برای کاهش تب میتوانید از دوز توصیهشده استامینوفن بر اساس سن کودک استفاده کنید اما از استفاده از سایر داروهای سرماخوردگی اجتناب کنید، مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد. همچنین، بههیچعنوان به فرزندتان آسپرین ندهید.
پیشگیری از کمآبی بدن کودک، بخش بسیار مهمی از مراقبت از سلامتی اوست. بنابراین، لازم است مطمئن شوید که فرزندتان به اندازه کافی مایعات دریافت میکند. او ممکن است آب یا سایر مایعات شفاف را به شیر یا شیر خشک ترجیح دهد. ممکن است گرسنه نباشد. ممکن است دادن مقادیر کمتر غذا یا مایعات در یک زمان برای شما آسانتر باشد. بنابراین، تعداد دفعات غذا دادن به کودک را افزایش دهید.
یکی از شایعترین عوارض برونشیولیت در کودکان، عفونت گوش است. از سوی دیگر، عارضهای که کمتر شایع است پنومونی باکتریایی نام دارد. درصد کمی از کودکان ممکن است به اکسیژندرمانی یا دریافت سرم در بیمارستان نیاز پیدا کنند. اگرچه این بیماری قابلکنترل است اما در موارد نادر مانند زمانی که نارسایی تنفسی اتفاق افتاده باشد میتواند زندگی کودک را به خطر بیندازد.
ناراحتکنندهترین دوره برونشیولیت در کودکان احتمالا هفت تا 10 روز به طول میانجامد. روزهای سوم تا پنجم، اغلب بدترین روزها هستند. از سوی دیگر، کودکانی که دچار کمآبی بدن نیستند پس از 14 تا 21 روز بهبود پیدا میکنند. برای انجام ویزیت پزشک در منزل جهت بیماری کودک خود کلیک کنید.
برونشیولیت میتواند توسط کودکان کوچک و از طریق تماس نزدیک، بزاق و مخاط منتقل شود. بهترین راه برای پیشگیری از ابتلای کودک به این بیماری، اجتناب از افراد بیمار و شستن مکرر دستهاست. تا زمانی که فرزندتان بهتر نشده است او را به مهدکودک نفرستید و حتما بین هر بار استفاده از اسباببازیها، آنها را بشویید. از سوی دیگر، از فنجان، چنگال یا قاشق مشترک استفاده نکنید.
در برخی موارد، ممکن است به کودک، آنتیبادی عفونت ویروسی سلولهای دستگاه تنفسی (RSV) به نام پالی ویزومب داده شود. پزشک زمانی این دارو را تجویز میکند که احتمال دهد فرزند شما در معرض عوارض جدی ابتلا به برونشیولیت است. برای مثال، اگر کودک نقایص قلبی مادرزادی داشته باشد یا زودرس باشد ممکن است دارو برایش تجویز شود. مهم است که مانند هر داروی دیگری، در مورد این دارو نیز با پزشک مشورت کنید و بدانید که دارو قرار است چه کاری انجام دهد، چگونه باید مصرف شود و عوارض جانبی آن چیست.
اگر فرزندتان علائم زیر را دارد لازم است با پزشک تماس بگیرید:
اگر به نظر نمیرسد که فرزند شما در حال بهتر شدن است یا اگر نگران مسئلهای هستید مهم است که با پزشک در این مورد صحبت کنید. همچنین، درصورتیکه میخواهید در مورد این بیماری و شرایط فرزندتان اطلاعات بیشتری کسب کنید میتوانید از ویزیت پزشک در منزل نیز بهرهمند شوید و سوالات و نگرانیهای خود را با پزشکان این مجموعه در میان بگذارید.
درنهایت، برونشیولیت در کودکان یک بیماری ویروسی است که در مجاری هوایی کوچک اتفاق میافتد. درنتیجه این بیماری، برونشیولها متورم، باریک و پر از مخاط میشوند و تنفس را دشوار میکنند. علائم این بیماری شبیه به علائم سرماخوردگی و آنفولانزاست که در برخی موارد ممکن است موجب عوارض جدی نیز بشود. به همین دلیل، آگاهی از علائم جدی و مراجعه بهموقع به اورژانس در این شرایط، اهمیت زیادی برای مراقبت از سلامتی کودک دارد.