آزمايش نوزاد و كودك
نوشته شده توسط مدیر سایت
19 / 02 / 1399
پس از تولد نوزاد تعدادي آزمايش از همه نوزادان به عمل مي آيد. اين آزمايشات جهت بررسي بيمار هاي احتمالي كودك در روزهاي ابتداي تولد انجام مي شوند. بيشتر مشكلاتي كه در كودك مورد بررسي قرار مي گيرد ممكن است در هنگام تولد به چشم نيايد. البته با تشحيص زود هنگام توسط پزشك، مي توان جلوي آسيب هاي جدي و دائمي بعدي را گرفت. معمولا آزمايش اوليه، مجموعه اطلاعاتي را در اختيار پزشك نوزاد قرار مي دهد تا در صورت بروز يك بيماري جدي، آزمايش هاي تشخيصي دقيق تر از سوي پزشك درخواست شود. در حال حاضر همه افراد يك پرونده پزشكي دارند كه در صورت بيماري مي توانند به سوابق بيماري، داروهاي موثر يا بروز حساسيت در صورت مصرف بعضي از داروها براي فرد گردآوري مي شود. اگر اين پرونده از كودكي و بدو تولد تهيه و تكميل شده باشد فرد مي تواند با مراجعه با هر پزشكي به سرعت سير درماني را تكميل كند.
فهرست مطالب
آزمايش هاي مخصوص نوزادان:
معمولا از جمله آزمايش هايي كه براي نوزادان در روزهاي نخست تولد انجام مي گيرد تست بيلي روبين يا آزمايش زردي و تيروئيد مي باشد كه در آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفته مي شود. گاهي والدين نوزاد نگران مي شوند كه شايد كودك شان دچار بيماري خاص شده است كه از نوزاد آزمايش خون گرفته مي شود؟ در پاسخ بايد گفت اغلب نوزادان سالم مي باشند و مشكلي ندارند. پس از ترخيص از بيمارستان، ساير آزمايشات غربالگري در روزهاي سوم تا پنجم تولد انجام مي شود. اين تست ها توسط پزشك نوزادان درخواست مي شود تا در صورت بروز مشكل اقدامات لازم انجام شود. تست غربالگري شامل تست شنوايي سنجي مي باشد. در صورتي كه در اولين فرصت و بروز مشكل بيماري درمان و كنترل نشود، ممكن است منجر به عقب افتادگي ذهني شود. با تشخيص به موقع ، ساده و تحت رژيم خاص و مصرف بعضي از داروها بيماري كنترل يا درمان شود. مي توانيد با مراجعه به مراكز بهداشت تست غربالگري را انجام دهيد. البته بايد دانست در اين مراكز طبق قوانين، آزمايش كم كاري تيروئيد، فنيل كتونوري ونقص آنزيم G6PD يا فاويسم را انجام مي دهند و تست هاي شربت افرا و گالاكتوزمي توسط مراكز بهداشت انجام نمي شود. در صورتي كه تمايل داشته باشيد مي توانيد از پزشك بخواهيد اين آزمايش ها را براي نوزاد تجويز كنند.
در حال حاضر شما مي توانيد از طريق اينترنت از كارشناس آزمايشگاه درخواست كنيد كه براي خون گيري به منزل شما بيايند و ديگر نيازي نيست كودك را به محيط آزمايشگاه ببريد.
آزمايش نوزادان چگونه انجام مي شود؟
معمولا جهت نمونه گيري از خون نوزاد از طريق پاشنه پا قطره هاي خون در يك ويال كوچك يا بر روي كاغذ مخصوص جمع آوري مي شود و به آزمايشگاه ارسال مي شود. محل نمونه گيري ممكن است كمي قرمز شود و در برخي نوزادان دچار كبودي شود كه پس ازچند روز به مرور رفع مي شود.
انجام آزمايش نوزادان چه مزايايي دارد؟
- بعد از تولد نوزاد ممكن است علائم بيماري را نتوانيم تشخيص دهيم. در صورتي كه اين آزمايش ها براي نوزاد انجام نشود در آينده كودك با مشكل نهفته بزرگ شود و پس از دوران نوزادي انواع عقب افتادگي ذهني و اختلالات رشد را بروز مي دهد.
- با گسترش دانش علوم پزشكي مي توانيد اختلالات را از همان روزهاي نخست تولد تشخيص دهيم و مانع مشكلاتي نظير مرگ زودرس و نا به هنگام نوزاد، عقب ماندگي ذهني، اختلالات شنوايي و ناتواني جسمي نوزاد خواهيم شد. اين آزمايشات نقش موثري در تشخيص و درمان بسياري بيماري ها در آينده خواهد داشت.
آزمايش هاي نوزاد شامل چه تست هايي مي باشد؟
- اين آزمايش ها شامل ارزيابي ظاهري
- ارزيابي نبض نوزاد
- ارزيابي واكنش هاي
- ارزيابي فعاليت عضلاني
- ارزيابي تنفسي
- ارزيابي خوني مانند بررسي سلول هاي داسي شكل، مشكلات تيروئيدي مادر زادي، فتيل كتونوريا، گالاكتوزمي، پركاري و بزرگي غدد فوق كليه ( آدرنال) ، بيماري شربت افرا و بيماري فاويسم .
- ارزيابي شنوايي كه شامل بررسي حلزون شنوايي و بررسي ساقه مغز مي باشد.كارشناس شنوايي سنجي با قرار دادن بروب مخصوص در كانال گوش نوزاد به پاسخ هايي كه از گوش دريافت مي كند، مي تواند به صحت و ياعدم سلامت حس شنوايي نوزاد پي ببرد.
آزمايش فنيل كتونوري(PKU):
اين بيماري ارثي مي باشد و مربوط به يك پروتئين با نام فنيل آلانين مي باشد كه بدن نمي تواند آن را متابوليزه كند. با توجه به تاثيري كه اين پروتئين بر روي مغز مي گذارد نوزاد دچار درجات مختلف عقب ماندگي ذهني مي شود. پروتئين فنيل آلانين به وسيله آنزيم فنيل آلانين هيدزوكساز تجزيه مي شود و در صورتي كه ميزان اين آنزيم در بدن كم باشد منجر به تجمع فنيل آلانين شده و با واكنش با مايعات بدن به موادي مانند فنيل پيرويك اسيد و فنيل اتيلين آمين تبديل مي شود . درنهايت منجر به اختلال در سوخت و ساز بدن و صدمات مغزي را به دنبال خواهد داشت.
آزمايش تيروئيد:
هنگامي كه سطح اين هورمون در نوزاد پايين باشد و درمان مناسب براي اين بيماري انجام نگرفته باشد منجر به مشكلات ذهني و عقب ماندگي ذهني مي شود. بيماري كم كاري تيروئيد از همان نوزادي قابل درمان مي باشد و در صورتي كه درمان صورت نگيرد منجر به مشكلات در سيستم عصبي مركزي و اسكلتي مي شود كه مهم ترين آن عقب ماندگي ذهني مي باشد و تا 5 روز پس از تولد قابل تشخيص مي باشد.
گالاكتوزمي:
اين بيماري ارثي مي باشد كه كودك از متابوليزه كردن گالاكتوز(قند شير) ناتوان مي باشد. در آزمايش هاي اوليه مي توان اين بيماري را تشخيص داد و باتوجه به اين كه نوزاد از شير تغذيه مي كند و به همراه داشتن اين بيماري موجب يك عامل تهديد كننده جهت زندگي نوزاد مي شود. بنابراين با مشاهده علائم در دو هفته اول زندگي به سرعت بايد به پزشك مراجعه شود.
كمبود آنزيم G6PDيا فاويسم:
يك بيماري ارثي و شايع در ايران مي باشد. فاويسم بر اثر كمبود آنزيمي است كه ايمني گلبول قرمز خون در برابر اكسيدان ها را كم مي كند. كمبود اين آنزيم باعث تخريب گلبول هاي قرمز در برابر بعضي داروها و مواد خوراكي مانند باقالا مي باشد. همين امر موجب زردي و يا يرقان، مشاهده ادرار خوني و در صورت تشديد بيماري منجر به مرگ فرد مي شود و بايد از عواملي كه موجب تشديد بيماري شود پرهيز شود و بيمار تحت كنترل قرار بگيرد.
بيماري ادراري شربت افرا:
بيماري اختلال ارثي مي باشد كه در اثر عدم توانايي بدن جهت پذيرش نوع خاصي از پروتئين به نام اسيد آمينه ايجاد مي شود و به دليل تشابه بوي ادراركودك با شربت افرا به اين نام و ناشي از عدم متابوليسم غير طبيعي پروتئين مي باشد. در صورت درمان نشدن نوزاد در طي دوهفته منجر به مرگ نوزاد يا فلج شدن و ناتواني شديد كودك مي شود .
تست زردي نوزاد: جهت كنترل زردي يا بيلي روبين خون نوزاد انجام مي شود. معمولا زردي تا دوهفته از بين مي رود و بعد از اين مدت در صورت افزايش سطح بيلي روبين بايد توسط پزشك تحت درمان قرار بگيرد.
هايپر پلازي مادرزادي آدرنال: اين بيماري براثر اختلال در سطح هورمون توليد شده توسط غدد فوق كليه ايجاد مي شود. اين غدد با ترشح كورتيزول در كنترل انرژي، سطح قند و فشار خون، چگونگي پاسخ بدن در برابر استرس وآسيب ها و رشد دستگاه تناسلي و بلوغ نقش مهمي ايفا مي كند.
