پلاکت پایین خون به چه معناست؟
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
28 / 09 / 1400
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azonline/domains/azmayeshonline.com/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
خون از چندین نوع سلول تشکیل شده است که این سلول‌ها در مایعی به نام پلاسما شناور هستند. انواع سلول‌های خونی شامل گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها می‌شوند. وقتی پوست آسیب می‌بیند یا زخم می‌شود پلاکت‌ها بر روی هم جمع می‌شوند و برای جلوگیری از خونریزی، لخته را ایجاد می‌کنند. وقتی در خون شما به اندازه کافی پلاکت وجود ندارد بدنتان نمی‌تواند لخته ایجاد کند.
پلاکت پایین خون که به آن ترومبوسیتوپنی نیز گفته می‌شود بسته به علتی که دارد از خفیف تا شدید متغیر است. برخی افراد ممکن است خونریزی شدید را تجربه کنند که در این شرایط، پایین بودن پلاکت خون درصورتی‌که درمان نشود می‌تواند کشنده باشد. برخی افراد نیز ممکن است هرگز علائمی را تجربه نکنند. به‌طورمعمول، پلاکت پایین خون می‌تواند در اثر یک بیماری مانند سرطان خون یا برخی داروها باشد. در ادامه با موضوع پلاکت پایین خون بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
علائم پلاکت پایین خون چیست؟
این مسئله که آیا علائمی را تجربه می‌کنید یا نه، بستگی به تعداد پلاکت‌های خون شما دارد. در موارد خفیف، مانند زمانی که در اثر بارداری تعداد پلاکت‌ها کاهش می‌یابند، ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است خونریزی غیرقابل‌کنترلی ایجاد شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر تعداد پلاکت‌های خون شما پایین باشد ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- لکه‌هایی از تغییر رنگ پوست که به آن‌ها پورپورا و پتشی گفته می‌شود
- خونریزی بینی
- خونریزی لثه
- خونریزی‌ای که برای مدت طولانی ادامه دارد یا به‌خودی‌خود متوقف نمی‌شود
- خونریزی شدید قاعدگی
- خونریزی از راست‌روده
- وجود خون در مدفوع
- وجود خون در ادرار
در موارد جدی‌تر، ممکن است خونریزی داخلی اتفاق بیفتد. نشانه‌های خونریزی داخلی عبارت‌اند از:
- وجود خون در ادرار
- وجود خون در مدفوع
- استفراغ خونی یا بسیار تیره
در صورت مشاهده علائم خونریزی داخلی، لازم است فورا با پزشک تماس بگیرید. پلاکت پایین خون به‌ندرت ممکن است موجب خونریزی در مغز شود. اگر تعداد پلاکت‌های خون شما پایین است و سردرد یا هرگونه مشکل عصب‌شناختی را تجربه می‌کنید فورا این مسئله را به پزشک اطلاع دهید.
علل پلاکت پایین خون چیست؟
علل احتمالی کاهش تعداد پلاکت‌های خون عبارت‌اند از:
مشکلات مغز استخوان
مغز استخوان، بافت اسفنجی داخل استخوان است. در این قسمت، تمام اجزای خون ازجمله پلاکت‌ها ساخته می‌شوند. اگر مغز استخوان به اندازه کافی پلاکت تولید نکند می‌تواند موجب کاهش پلاکت‌های خون شود. علل کاهش تولید پلاکت‌ها عبارت‌اند از:
- کم‌خونی آپلاستیک
- کمبود ویتامین ب-12
- کمبود فولات
- کمبود آهن
- عفونت‌های ویروسی، مانند HIV، اپشتین بار و آبله‌مرغان
- قرار گرفتن در معرض شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا مواد شیمیایی سمی
- مصرف بیش‌ازاندازه الکل
- سیروز کبدی
- سرطان خون
- سندرم میلودیسپلاستیک
تخریب پلاکت
در یک بدن سالم، هر پلاکت حدود 10 روز زندگی می‌کند. پلاکت پایین خون می‌تواند درنتیجه تخریب پلاکت‌های خون بدن نیز اتفاق بیفتد. این مسئله می‌تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروها مثل داروهای ادرارآور و داروهای ضدتشنج باشد. همچنین می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن طحال
- اختلال خودایمنی
- بارداری
- عفونت باکتریایی در خون
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک
- پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک
- سندرم همولیتیک اورمیک
- انعقاد درون‌رگی منتشر
پلاکت پایین خون چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر پزشک مشکوک باشد که پلاکت‌های خون شما پایین است ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او در طول معاینه، بدن شما را برای وجود هرگونه کبودی غیرمعمول یا شواهدی از پتشی بررسی می‌کند. سپس ممکن است شکم شما را برای بررسی بزرگی طحال لمس کند زیرا بزرگ شدن طحال یکی از علل پلاکت پایین خون است. همچنین، پزشک ممکن است از شما در مورد سابقه خانوادگی اختلالات خونریزی‌دهنده سوال کند زیرا این نوع اختلالات می‌توانند ارثی باشند.
آزمایش‌های خون
برای تشخیص پلاکت پایین خون، پزشک از شما می‌خواهد که آزمایش شمارش کامل خون را انجام دهید. در این آزمایش، میزان گلبول‌های خون شما بررسی می‌شوند. اگر تعداد پلاکت‌ها از آنچه باید باشند کمتر باشند لازم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. تعداد معمول پلاکت‌ها میان 150 هزار تا 450 هزار پلاکت در هر میلی‌لیتر خون متغیر است.
پزشک ممکن است بخواهد خون شما را ازنظر وجود آنتی‌بادی‌های پلاکتی نیز بررسی کند. این آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که پلاکت‌های خون را از بین می‌برند. آنتی‌بادی‌های پلاکتی می‌توانند در اثر مصرف برخی داروهای خاص مانند هپارین یا به علل ناشناخته ایجاد شوند.
پزشک ممکن از شما بخواهد که آزمایش‌های لخته شدن خون که شامل آزمایش زمان نسبی ترومبوپلاستین و زمان پروترومبین است را نیز انجام دهید. برای انجام این آزمایش‌ها، تنها نمونه خون شما لازم است و مواد شیمیایی خاصی به نمونه خون اضافه می‌شود تا مشخص شود چه مدت طول می‌کشد تا خون لخته شود.
سونوگرافی
اگر پزشک به بزرگ شدن طحال مشکوک باشد، ممکن است از شما بخواهد که سونوگرافی انجام دهید. در این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از طحال استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند که بررسی کند آیا اندازه طحال شما مناسب است یا خیر.
آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان
اگر پزشک مشکوک به وجود مشکلی در مغز استخوان باشد، ممکن است دستور انجام آسپیراسیون مغز استخوان را بدهد. در طول آسپیراسیون، پزشک از یک سوزن برای برداشتن مقداری از مغز استخوان استفاده می‌کند. در برخی مواقع نیز ممکن است بیوپسی مغز استخوان انجام شود. در بیوپسی مغز استخوان، پزشک از یک سوزن برای نمونه‌برداری از مغز استخوان مرکزی که معمولا استخوان لگن است استفاده می‌کند. بیوپسی مغز استخوان ممکن است همزمان با آسپیراسیون مغز استخوان انجام شود.
اگر نیاز به انجام آزمایش دارید استفاده از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین نیز می‌تواند برای شما بسیار کمک‌کننده باشد. شما می‌توانید با استفاده از این خدمات در فضای راحت و آشنای خانه خود آزمایش بدهید و در وقت و هزینه‌های خود نیز صرفه‌جویی کنید.
پلاکت پایین خون چگونه درمان می‌شود؟
درمان پلاکت پایین خون به علت و شدت مسئله بستگی دارد. اگر کاهش پلاکت خون خفیف باشد ممکن است پزشک به‌طور موقت درمانی انجام ندهد و بر وضعیت شما نظارت داشته باشد. از سوی دیگر، ممکن است پزشک برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت، به شما توصیه‌هایی را ارائه دهد. این توصیه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- اجتناب از ورزش‌های تماسی
- اجتناب از انجام فعالیت‌هایی با خطر بالای خونریزی یا کبودی
- محدود کردن مصرف الکل
- قطع مصرف یا عوض کردن داروهایی که می‌توانند بر پلاکت‌ها تاثیر بگذارند، مانند آسپرین و ایبوپروفن
اگر تعداد پلاکت‌های خون بسیار پایین باشد ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشید. روش‌های درمان در این شرایط عبارت‌اند از:
- انتقال خون یا پلاکت
- تغییر داروهایی که باعث کاهش تعداد پلاکت‌های خون می‌شوند
- استروئیدها
- گلوبولین ایمنی
- کورتیکواستروئیدها برای مسدود کردن آنتی‌بادی‌های پلاکتی
- داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند
- جراحی برای برداشتن طحال
درنهایت، پلاکت پایین خون می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. همه افرادی که تعداد پلاکت‌های خونشان پایین است نیاز به درمان ندارند زیرا برخی از شرایطی که موجب کاهش تعداد پلاکت‌ها می‌شوند درنهایت، برطرف می‌شوند. در این موارد، تعداد پلاکت‌ها به سطح سالم بازمی‌گردند. بااین‌حال، افرادی که پلاکت خونشان به‌شدت پایین است ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. اگر علائم پایین بودن پلاکت خون را دارید مهم است که در این مورد با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین استفاده کنید و در صورت لزوم نیز با استفاده از خدمات آزمایش در محل این مجموعه در خانه و به‌سرعت آزمایش‌های لازم را بدهید.
