ورم پا و مچ پا چه زمانی خطرناک است؟
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
22 / 08 / 1400
هرکسی ممکن است هرازگاهی ورم پا و مچ پا را تجربه کند. این مشکلی رایج است که به‌ویژه پس از راه رفتن یا ایستادن بلندمدت رخ می‌دهد و با استراحت بهبود پیدا می‌کند. بااین‌حال، ورم پا و مچ پا در برخی موارد می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد. در این شرایط، مراجعه به پزشک اهمیت زیادی دارد. پزشک به شما کمک می‌کند که علت ورم پا را متوجه شوید و روش‌های درمانی مسئله را به شما توصیه می‌کند. در ادامه با این موضوع آشنا می‌شوید که ورم پا و مچ پا چه زمانی خطرناک است و همچنین این مسئله چه علل و راه‌های درمانی دارد.
فهرست مطالب
ورم پا و مچ پا چه زمانی خطرناک است؟
ورم پا می‌تواند ناشی از عواملی مانند استفاده بیش‌ازحد از پا، جراحی یا بارداری باشد. این مسئله به‌طورمعمول موقتی است و دلیلی برای نگرانی ندارد. بااین‌حال، ازآنجایی‌که ناراحت‌کننده و آزاردهنده است ممکن است بخواهید با استفاده از برخی روش‌ها آن را بهبود ببخشید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند که دردی که تجربه می‌کنید را کاهش دهید و فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.
از سوی دیگر، اگر تورم پا بهبود پیدا نکند یا با علائم دیگری همراه باشد این وضعیت می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری باشد. برخی از موارد ورم پا نیاز به دریافت مراقبت فوری دارند. درصورتی‌که همراه با ورم پا، علائم زیر را دارید نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارید:
- تورم غیرقابل توضیح و دردناک پاها
- گرما، قرمزی یا التهاب در ناحیه آسیب‌دیده
- تورم همراه با تب
- تورم جدید پا در دوران بارداری
- تنگی نفس
- تورم تنها یک اندام
- درد، فشار یا سفتی قفسه سینه
شما می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی مجموعه آزمایش آنلاین در اسرع وقت با پزشکان متخصص ارتباط برقرار کنید و مسئله‌ای که با آن روبرو هستید را با پزشک در میان بگذارید. در این صورت، علت مسئله هرچه سریع‌تر تشخیص داده می‌شود و درمان نیز آغاز می‌گردد.
علل و درمان ورم پا و مچ پا چیست؟
همانطور که مطرح شد همه انسان‌ها گاهی اوقات ورم پا و مچ پا را تجربه می‌کنند اما اگر این مسئله ادامه پیدا کند و بهبود نیابد می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد که در ادامه با علل ورم پا و مچ پا و همچنین درمان هر یک از علل آشنا می‌شوید. برای انجام مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین با آزمایش آنلاین تماس بگیرید.
ادم
بیماری ادم یک بیماری شایع است که در آن مایع اضافی در بافت بدن به دام می‌افتد. این مسئله موجب تورم بافت زیر پوست پاها، مچ پا و ساق پا می‌شود. همچنین، ممکن است دست‌ها و بازوها را نیز درگیر کند. علائم دیگر این بیماری عبارت‌اند از:
- کشیده یا براق شدن پوست
- پوستی که پس از فشار دادن آن برای چند ثانیه، گودی‌ای بر روی آن حفظ می‌شود
- افزایش سایز شکم
- مشکل در راه رفتن
در اغلب موارد، ادم خفیف به‌خودی‌خود از بین می‌رود. بااین‌حال، گزینه‌های درمانی این بیماری عبارت‌اند از:
- کاهش مصرف نمک
- دراز کشیدن و قرار دادن پاها بالاتر از قلب
- تمرین بالا گذاشتن پاها روی دیوار
- پوشیدن جوراب ساپورت
- مصرف داروهای ادرارآور
- تنظیم داروهای تجویزشده توسط پزشک
بارداری
در برخی موارد، تورم پا در دوران بارداری معمول است زیرا در این دوران بدن شما آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد و خون و مایعات خونی بیشتری را تولید می‌کند. از سوی دیگر، ممکن است در هنگام عصر و به‌خصوص پس از اینکه در تمام روز بر روی پاهای خود ایستاده‌اید بیشتر مستعد ورم پا باشید. این مسئله به‌خصوص از ماه پنجم بارداری قابل‌تشخیص است. برای کاهش و مدیریت ورم پا در دوران بارداری می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید.
- وقتی هوا گرم است در محیطی خنک بمانید.
- هنگام استراحت پاهای خود را بالا نگه دارید.
- کفش راحت بپوشید و از استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند خودداری کنید.
- جوراب‌شلواری یا جوراب ساق بلند بپوشید.
- استراحت کنید یا در استخر شنا کنید.
- از پوشیدن لباس‌هایی که در قسمت دور مچ پا تنگ است خودداری کنید.
- بر روی ورم‌ها کمپرس سرد قرار دهید.
- مصرف آب را افزایش دهید.
- از مصرف نمک خودداری کنید یا آن را کاهش دهید.
ورم ناگهانی با بیش‌ازحد در دست‌ها و صورت می‌تواند نشانه پره‌اکلامپسی باشد. این یک وضعیت جدی است که در آن فشارخون بالا می‌رود و با ادرار پروتئین دفع می‌شود. این مسئله معمولا بعد از هفته بیستم بارداری رخ می‌دهد و علائم دیگر آن عبارت‌اند از:
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- تکرر ادرار
- مشکل در تنفس
- دل‌درد
- تغییرات بینایی
اگر تورم ناگهانی را تجربه کرده‌اید و به‌خصوص این علائم را نیز همراه با آن دارید لازم است فورا با پزشک تماس بگیرید که برای این کار می‌توانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین نیز استفاده کنید. برای ویزیت پزشک در منزل کلیک کنید.
الکل
نوشیدن الکل می‌تواند موجب ورم پا شود زیرا پس از نوشیدن الکل، بدن آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد. این مسئله معمولا ظرف چند روز از بین می‌رود. بااین‌حال، اگر پس از گذشت چند روز، تورم فروکش نکند می‌تواند موجب نگرانی شود. اگر زمانی که الکل می‌نوشید به‌صورت مکرر ورم پا را تجربه می‌کنید ممکن است در کبد، قلب یا کلیه‌های شما مشکلی ایجاد شده باشد. این مسئله همچنین می‌تواند نشانه‌ای از مصرف بیش‌ازاندازه الکل باشد. برای ورم پای ناشی از مصرف الکل راهکارهای زیر را انجام دهید:
- آب بیشتری بنوشید.
- مصرف نمک را کاهش دهید.
- وقتی استراحت می‌کنید پاهای خود را بالا قرار دهید.
- پاهای خود را در آب خنک خیس کنید.
آب‌وهوای گرم
ورم پا اغلب در آب‌وهوای گرم اتفاق می‌افتد زیرا رگ‌ها به‌عنوان بخشی از فرایند خنک‌سازی بدن منبسط می‌شوند. مایعات به‌عنوان بخشی از این روند به بافت‌های مجاور می‌روند. بااین‌وجود، گاهی رگ‌ها توانایی بازگرداندن خون به قلب را ندارند. این مسئله باعث جمع شدن مایعات در پا و مچ پا می‌شود. افرادی که دچار مشکلات گردش خون هستند بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند. در ادامه با چند روش بهبود ورم پا در این شرایط آشنا می‌شوید.
- پاهای خود را در آب خنک خیس کنید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- کفش‌هایی بپوشید که به پاهای شما اجازه تنفس و حرکت آزادانه بدهند.
- وقتی استراحت می‌کنید پاهای خود را بالا بیاورید.
- جوراب ساق بلند بپوشید.
- چند دقیقه پیاده‌روی کنید یا ورزش‌های ساده پا را انجام دهید.
لنف ادم
لنف ادم درنتیجه آسیب یا برداشته شدن غدد لنفاوی اتفاق می‌افتد که اغلب بخشی از درمان سرطان است. این مسئله باعث می‌شود که بدن مایع لنفاوی را نگه دارد و درنتیجه دچار ورم پا شوید. علائم دیگر لنف ادم شامل موارد زیر است:
- احساس سفتی یا سنگینی
- محدوده حرکتی محدود
- درد
- عفونت‌های مکرر
- ضخیم شدن پوست (فیبروز)
اگرچه لنف ادم قابل‌درمان نیست اما با استفاده از برخی روش‌ها می‌توانید درد و تورم را مدیریت کنید. اگر لنف ادم شدید باشد ممکن است نیاز به جراحی باشد. گزینه‌های درمانی این مسئله عبارت‌اند از:
- ورزش‌های سبک که موجب تحریک تخلیه مایع لنفاوی می‌شوند
- استفاده از باند برای پیچیدن به دور پا یا ساق پا
- ماساژ لنفاوی
- فشرده‌سازی پنوماتیک
- پوشیدن لباس‌های فشرده‌سازی
- درمان ضد احتقان ترکیبی (CDT)
آسیب
آسیب‌های پا مانند شکستگی استخوان، کشیدگی و رگ به رگ شدن پا ممکن است موجب ورم پا و مچ پا شوند. وقتی به پای شما آسیب می‌رسد، درنتیجه هجوم خون به ناحیه آسیب‌دیده، ورم ایجاد می‌شود. رویکرد رایس (R.I.C.E.) استفاده از روش‌های زیر را برای درمان آسیب‌های پا توصیه می‌کند:
- استراحت: تا حد امکان به اندام آسیب‌دیده استراحت بدهید و از فشار آوردن به آن خودداری کنید.
- یخ: هر روز، 20 دقیقه بر روی پای خود یخ بگذارید.
- فشرده‌سازی: برای توقف تورم از باند فشرده‌سازی استفاده کنید.
- ارتفاع: وقتی استراحت می‌کنید و به‌خصوص در شب‌ها، پاهای خود را بالاتر از قلب نگه دارید.
بسته به آسیب، پزشک ممکن است داروهایی را برای شما تجویز کند. همچنین، ممکن است لازم باشد از بریس یا آتل استفاده کنید. در موارد شدید، ممکن است جراحی لازم باشد. اگر دردتان آن‌قدر شدید است که نمی‌توانید وزنی را بر روی پایتان قرار دهید یا پای خود را حرکت دهید لازم است با پزشک صحبت کنید. همچنین، اگر دچار بی‌حسی شده‌اید مشورت با پزشک اهمیت زیادی دارد.
نارسایی مزمن وریدی
نارسایی مزمن وریدی، وضعیتی است که به دلیل آسیب دریچه‌های دیواره وریدها یا ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت اتفاق می‌افتد و می‌تواند منجر به ورم پا شود. این مسئله بر حرکت خون از پاها به سمت قلب تاثیر می‌گذارد. خون می‌تواند در وریدهای پا جمع شود و منجر به تورم گردد. ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- درد یا خستگی در پاها
- ایجاد رگ‌های واریسی جدید
- پوست چرمی روی پاها
- پوسته‌پوسته شدن و خارش پاها
- استاز یا زخم استاز وریدی
- عفونت
درصورتی‌که علائم نارسایی مزمن وریدی را تجربه می‌کنید لازم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. این وضعیت هرچه زودتر تشخیص داده شود درمان آن نیز راحت‌تر است. روش‌های درمانی این وضعیت عبارت‌اند از:
- خودداری از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
- انجام تمرینات پا و مچ پا در نشستن طولانی‌مدت
- وقفه‌های استراحت برای بالا نگه‌داشتن پاها در هنگام ایستادن طولانی‌مدت
- پیاده‌روی و ورزش منظم
- کاهش وزن
- قرار دادن پاها بالاتر از قلب در هنگام استراحت
- پوشیدن جوراب‌های فشرده‌سازی
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های پوستی
- رعایت نکات بهداشتی مرتبط با پوست
بیماری کلیوی
اگر به بیماری کلیوی مبتلا هستید یا اگر کلیه‌های شما به‌درستی کار نمی‌کنند ممکن است این مسئله به دلیل نمک زیاد در خون شما باشد. این مسئله باعث می‌شود آب در بدن شما حفظ شود و درنهایت، در پا و مچ پا تورم ایجاد شود. سایر علائمی که ممکن است مشاهده شود عبارت‌اند از:
- مشکل در تمرکز
- اشتهای کم
- احساس خستگی و ضعف
- داشتن انرژی کمتر
- مشکل در خوابیدن
- انقباض و گرفتگی عضلات
- چشمان بادکرده
- خشکی و خارش پوست
- افزایش ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- فشارخون بالا
گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شوند:
- داروهای فشارخون بالا
- ادرارآورها
- داروهای کاهش‌دهنده کلسترول
- داروهای کم‌خونی
- رژیم غذایی کم پروتئین
- مکمل‌های کلسیم و ویتامین D
- متصل شونده‌های به فسفات
درنهایت، نارسایی کلیه می‌تواند با پیوند کلیه یا دیالیز درمان شود. برای تشخیض این بیماری از روش‌هایی مانند آزمایش GFR جهت ارزیابی کارکرد کلیه‌ها، سی تی اسکن، نمونه‌برداری از کلیه‌ها، آزمایش ادرار و آزمایش کراتینین خون استفاده می‌شود که شما می‌توانید برای دادن این آزمایش‌ها از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین استفاده کنید.
بیماری کبد
عدم عملکرد صحیح کبد در بیماری کبد می‌تواند منجر به ورم پا و مچ پا می‌شود. این مسئله می‌تواند منجر به ایجاد مایع اضافی در پاها و تورم شود. بیماری کبد ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی ایجاد شود. ویروس‌ها، الکل و چاقی نیز در آسیب کبدی نقش دارند. علائم دیگر این مسئله عبارت‌اند از:
- زردی پوست و چشم (یرقان)
- دردناک شدن و تورم شکم
- خارش پوست
- تیره شدن ادرار
- مدفوع رنگ‌پریده، خونی یا قیر رنگ
- خستگی
- حالت تهوع یا استفراغ
- اشتهای کم
- به‌راحتی کبود شدن
گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
- کاهش وزن
- پرهیز از مصرف الکل
- داروها
- عمل جراحي
برای تشخیص بیماری‌های کبد از آزمایش‌های عملکرد کبدی استفاده می‌شود که شما می‌توانید با استفاده از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین، این تست‌ها را به‌راحتی در خانه یا در محل کار انجام دهید. برای انجام مشاوره تلفنی پزشکی با آزمایش آنلاین تماس برقرار نمایید.
لخته خون
لخته‌های خون به معنای توده‌های جامد خون هستند. این لخته‌ها می‌توانند در رگ‌های پا ایجاد شوند. این مسئله جریان خون را به سمت قلب مختل می‌کنند و منجر به ورم پا و مچ پا می‌شوند. تورم اغلب در یک طرف بدن رخ می‌دهد و ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
- درد
- حساسیت
- احساس گرما
- قرمزی یا تغییر رنگ ناحیه آسیب‌دیده
- تب
گزینه‌های درمانی و اقدامات پیشگیرانه برای این مسئله عبارت‌اند از:
- استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون
- پرهیز از نشستن طولانی‌مدت
- ورزش منظم
- افزایش مصرف مایعات
- داشتن سبک زندگی سالم
عفونت
متورم شدن پاها ممکن است ناشی از التهاب و عفونت باشد. افرادی که به نوروپاتی دیابتی یا سایر بیماری‌های عصبی پا مبتلا هستند بیشتر در معرض عفونت پا قرار دارند. عفونت می‌تواند در اثر زخم‌هایی مانند تاول، سوختگی و نیش حشرات ایجاد شود. همچنین، ممکن است منجر به درد، قرمزی و سوزش شود. برای درمان این مسئله ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی را تجویز کند.
عوارض جانبی داروها
برخی از داروها می‌توانند با عارضه جانبی ورم پاها همراه باشند زیرا آن‌ها موجب جمع شدن مایعات به‌ویژه در قسمت پایین بدن می‌شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم (نوعی داروی فشارخون)
- استروئیدها
- داروهای ضدافسردگی
- بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- داروهای دیابت
اگر داروهایی که مصرف می‌کنید موجب ایجاد تورم در پاهای شما شده‌اند لازم است در این مورد با پزشک صحبت کنید. ممکن است پزشک داروهای جایگزین را برای شما در نظر بگیرد یا دوز دارو را تغییر دهد. همچنین، ممکن است پزشک برای کمک به کاهش مایعات اضافی بدن برای شما یک ادرارآور تجویز کند.
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی زمانی رخ می‌دهد که قلبتان قادر به پمپاژ صحیح خون نیست. این مسئله می‌تواند منجر به ورم پا و مچ پا شود زیرا خون به‌درستی به سمت قلب نمی‌رود. اگر مچ پای شما، عصرها دچار تورم می‌شود ممکن است این مسئله ناشی از نارسایی قلبی سمت راست باشد. این مسئله باعث احتباس آب و نمک در بدن می‌شود. علائم دیگری که ممکن است تجربه کنید شامل موارد زیر می‌شود:
- ناراحتی هنگام صاف دراز کشیدن
- ضربان قلب سریع‌تر یا غیرطبیعی
- تنگی نفس ناگهانی و شدید
- سرفه خلط‌های صورتی و کف‌آلود
- درد، فشار یا سفتی قفسه سینه
- مشکل در ورزش
- سرفه سخت همراه با خلط خونی
- افزایش ادرار شبانه
- تورم شکم
- افزایش وزن به دلیل احتباس آب
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- مشکل در تمرکز
- غش یا ضعف شدید
درصورتی‌که این علائم را تجربه می‌کنید لازم است فورا با یک پزشک صحبت کنید. بیماری قلبی از طریق معاینه فیزیکی، نوار قلب، اشعه ایکس قفسه سینه، MRI قلبی و سایر روش‌ها تشخیص داده می‌شود. این بیماری به درمان مادام‌العمر نیاز دارد و گزینه‌های درمانی شامل دارودرمانی، جراحی و استفاده از دستگاه‌های پزشکی است.
درنهایت، بسیاری از موارد ورم پا و مچ پا بدون دریافت مراقبت‌های پزشکی درمان می‌شوند و در برخی موارد نیز درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. بااین‌حال، اگر تورم از بین نرود یا به‌صورت مکرر رخ دهد ضروری است که در این مورد با پزشک صحبت کنید تا مشخص شود که آیا برای ورم پا علت زمینه‌ای وجود دارد یا خیر. شما می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین به پزشکان متخصص دسترسی پیدا کنید و سوالات یا نگرانی‌های خود را با آن‌ها در میان بگذارید. در این صورت، می‌توانید هرچه سریع‌تر علت مسئله را متوجه شوید و برای درمان اقدام کنید.
