وجود پروتئین در ادرار خطرناک است؟

• نوشته شده توسط فاطمه مهربان
• 15 / 01 / 1401

وجود پروتئین در ادرار که به عنوان پروتئینوری نیز شناخته می‌شود، به معنای افزایش سطح پروتئین در ادرار است. به بیان دیگر، افراد مبتلا به پروتئینوری مقادیر غیرعادی بالایی پروتئین را در ادرار خود دارند. این وضعیت اغلب نشانه بیماری کلیوی است.

کلیه‌های شما فیلترهایی هستند که معمولاً اجازه نمی‌دهند پروتئین زیادی از آن عبور کند. اما هنگامی که بیماری کلیوی به آنها آسیب می‌رساند، پروتئین‌هایی مانند آلبومین ممکن است از خون به ادرار شما نشت کند. هنگامی که بدن شما پروتئین بیش از حد تولید می‌کند، امکان وجود پروتئین در ادرار شما بالا است.

بیماری کلیوی اغلب علائم اولیه ندارد. با این حال، پروتئین موجود در ادرار شما ممکن است یکی از اولین علائم تلقی شود. پزشک شما ممکن است پروتئینوری را در آزمایش ادرار تشخیص دهد. وجود پروتئین در ادرار ممکن است به شرایط موقتی مانند کم آبی بدن یا آسیب جدی‌تر کلیوی مرتبط باشد.

در این مقاله به بررسی علل و علائمی وجود پروتئین در ادرار (پروتئینوری) را منجر شده و مشخص می‌کنند، می‌پردازیم و نحوه تشخیص و درمان این مشکل و علت آن را که بسیار حائز اهمیت هستند بررسی می‌کنیم.

وجود پروتئین در ادرار به چه علت است؟

کلیه‌ها یک جفت اندام در دو طرف ستون فقرات زیر قفسه سینه هستند. در داخل کلیه‌ها، رگ‌های خونی کوچکی به نام گلومرول وجود دارد که وظیفه آنها پاکسازی خون از سموم و متابولیت‌هایی است که از طریق ادرار دفع می‌کنند.

در کلیه‌های سالم، گلومرول‌ها پروتئین را دوباره جذب کرده و در خون نگه می‌دارند. کلیه‌ها فقط مقدار کمی از پروتئین را در ادرار فیلتر می‌کنند. پروتئین یکی از اجزای سازنده اصلی بدن است. برای مثال، دریافت مقدار مناسب پروتئین در رژیم غذایی، برای رشد و ترمیم حیاتی است. اگر کلیه‌ها آنطور که باید کار نکنند، پروتئین ممکن است به ادرار نشت کند. مسائل بهداشتی که می‌تواند باعث این امر شود عبارتند از:

کم آبی بدن

کم آبی ممکن است باعث پروتئینوری موقت شود. اگر بدن مایعات را از دست بدهد و جایگزینی برای آنها وجود نداشته باشد، نمی‌تواند مواد مغذی لازم را به کلیه‌ها برساند. این باعث ایجاد مشکلاتی در نحوه جذب مجدد پروتئین توسط کلیه‌ها می‌شود. در نتیجه ممکن است آن را از طریق ادرار دفع کنند. کم آبی بدن می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:

• ادرار تیره رنگ
• خستگی
• سرگیجه
• سردرد
• تشنگی شدید

یک فرد ممکن است مایعات بدن خود را از طریق اسهال و استفراغ یا تعریق زیاد از دست بدهد. اگر برای جبران این مایعات از دست رفته آب کافی ننوشند، ممکن است دچار کم آبی شوند.

ویزیت پزشک در منزل

ثبت درخواست

فشار خون بالا

افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است رگ‌های خونی ضعیفی در کلیه‌های خود داشته باشند. این عارضه همچنین می‌تواند کلیه‌ها را از بازجذب صحیح پروتئین باز دارد. ممکن است افراد تا زمانی که یک معاینه فیزیکی معمول انجام ندهند، ندانند که فشار خون بالایی دارند.

فشار خون بالا ممکن است در طی چندین سال ایجاد شود. تا زمانی که شدیدتر نشود، این امکان وجود دارد که هیچ علامتی ایجاد نکند. در این صورت ممکن است باعث سردرد، خونریزی بینی و تنگی نفس شود. بررسی فشار خون با استفاده از یک آزمایش ساده توسط متخصصین آزمایش انلاین انجام می‌شود.

دیابت

دیابت بیماری است که بر انسولین (یک هورمون) تأثیر می‌گذارد و منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود. در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند. در یک فرد مبتلا به نوع 2، لوزالمعده انسولین کافی تولید می‌کند اما بدن نمی‌تواند به طور موثر از آن استفاده کند.

داشتن قند خون بالا می‌تواند کلیه‌ها را مجبور به انجام فعالیت بیش از حد کند که اغلب آسیب رساندن به کلیه را به دنبال دارد. این آسیب ممکن است باعث نشت پروتئین به ادرار شود. افراد ممکن است علائم مختلفی از دیابت را تجربه کنند، از جمله:

• تکرر ادرار
• افزایش تشنگی و گرسنگی
• خستگی
• تاری دید
• التهاب رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها، مشکلی به نام گلومرولونفریت

گلومرولونفریت

گلومرولونفریت به التهاب گلومرول‌ها، رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها اشاره دارد. این عارضه می‌تواند باعث ورود پروتئین به ادرار شود و همچنین ممکن است منجر به سندرم نفروتیک شود. سندرم نفروتیک مجموعه‌ای از علائم است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تورم پاها و
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا

تغییرات در سیستم ایمنی باعث ایجاد برخی از اشکال گلومرولونفریت می‌شود. ممکن است در خانواده‌ها نیز دیده شود، اما علت آن اغلب نامشخص است.

بیماری مزمن کلیوی

بیماری مزمن کلیه (CKD) به معنی از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه است. این کار از فیلتر کردن خون توسط کلیه‌ها جلوگیری می‌کند و می‌تواند باعث نفوذ پروتئین به ادرار شود. اغلب علائمی در مراحل اولیه CKD وجود ندارد، اما ممکن است فرد موارد زیر را تجربه کند:

چکاپ پزشکی در منزل

ثبت درخواست

• خستگی
• مشکل در تمرکز
• کاهش اشتها
• مشکل خواب
• پاها و مچ پا ورم کرده
• پوست خشک و خارش دار همراه با پف دور چشم
• افزایش ادرار به خصوص در شب (گاهی ممکن است به صورت شب ادراری در بزرگسالان بروز دهد)

CKD به تدریج پیشرفت می‌کند و ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود. دو دلیل اصلی CKD دیابت و فشار خون بالا هستند. سایر مشکلات کلیوی مانند گلومرولونفریت، عفونت‌های مکرر کلیه و بیماری کلیه پلی کیستیک نیز می‌تواند منجر به بیماری مزمن کلیه شود.

بیماری‌های خود ایمنی

این بیماری‌ها شامل حمله سیستم ایمنی به بافت‌ها می‌شود و به عنوان یک واکنش به خود آنتی بادی‌ها اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات، این بیماری‌ها باعث التهاب در کلیه‌ها می‌شود که در نهایت آسیب و پروتئینوری را به دنبال خواهد داشت. بیماری‌های خود ایمنی که ممکن است منجر به پروتئینوری شود عبارتند از:

• لوپوس اریتماتوز سیستمیک: که به آن SLE نیز گفته می‌شود، عمدتاً بر پوست و مفاصل تأثیر می‌گذارد اما می‌تواند باعث آسیب کلیه شود.
• نفروپاتی IgA: این امر باعث ایجاد ایمونوگلوبولین A در گلومرول‌ها می‌شود که منجر به وجود پروتئین در ادرار می‌شود.
• سندرم گودپاسچر: این بیماری نادر می‌تواند باعث خونریزی تهدید کننده زندگی در ریه‌ها شود و به کلیه‌ها آسیب برساند و نارسایی کلیه را به دنبال داشته باشد.

پره اکلامپسی

پره اکلامپسی یک عارضه بارداری است که معمولا پس از هفته بیستم بارداری شروع می‌شود. علامت اصلی فشار خون بالا است که ممکن است باعث آسیب حاد کلیه شود. سایر علائم پره اکلامپسی عبارتند از:

• تورم دست‌ها و صورت
• سردرد و مشکلات بینایی
• درد شکم
• افزایش وزن

افراد مبتلا به پره اکلامپسی نیاز به نظارت دقیق پزشکی و در ارتباط بودن با مشاوره پزشکی تلفنی دارند، زیرا می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.

چه عواملی احتمال وجود پروتئین در ادرار را افزایش می‌دهند؟

افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پروتئینوری (وجود پروتئین در ادرار) هستند. سایر عواملی که افراد را بیشتر در معرض این عارضه قرار می‌دهند به شرح زیر هستند:

• بالای 65 سال بودن
• اضافه وزن یا چاقی
• داشتن پره اکلامپسی
• داشتن سابقه خانوادگی بیماری کلیوی

وجود پروتئین در ادرار چه علائمی دارد؟

اغلب، فردی که در ادرار خود پروتئین دارد، علائمی را تجربه نمی‌کند، به خصوص اگر به تازگی مشکلی در کلیه‌های وی ایجاد شده باشد. با این حال، اگر پروتئینوری پیشرفته باشد، علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تکرر ادرار
• تنگی نفس
• خستگی
• تهوع و استفراغ
• تورم در صورت، شکم، پاها یا مچ پا
• کمبود اشتها
• گرفتگی عضلات در شب
• پف دور چشم به خصوص در صبح
• ادرار کف آلود یا حباب دار

اینها همچنین علائم بیماری مزمن کلیه هستند. هر فردی که این علائم، به ویژه ادرار کف آلود و تورم را تجربه می‌کند، باید فورا ویزیت پزشک در منزل را مطلع کند.

چگونه وجود پروتئین در ادرار تشخیص داده می‌شود؟

وجود پروتئین در ادرار از طریق آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شود. بیمار یک نمونه ادرار ارائه می‌دهد که در آزمایشگاه بررسی می‌شود. پزشکان از یک دیپستیک (یک چوب پلاستیکی نازک با مواد شیمیایی روی آن) برای آزمایش استفاده می‌کنند. اگر مقدار زیادی از هر ماده‌ای در ادرار وجود داشته باشد، رنگ ماده شیمیایی که روی دیپستیک اعمال شده است، تغییر می‌کند.

سپس باقیمانده ادرار زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. پزشکان به دنبال موادی هستند که در حالت عادی در ادرار وجود ندارند. این مواد شامل گلبول‌های قرمز و سفید خون، باکتری‌ها و کریستال‌هایی هستند که می‌توانند رشد کرده و به سنگ کلیه تبدیل شوند. اگر قصد انجام این آزمایش را دارید، تنها کافیست با ما تماس بگیرید و این آزمایش را با همراهی افراد متخصص از قبیل ویزیت پزشک در منزل و یا محل کار انجام دهید.

وجود پروتئین در ادرار چگونه درمان می‌شود؟

درمان بستگی به شرایط زمینه‌ای که باعث وجود پروتئین در ادرار شده است، دارد. هر بیماری به درمان‌های متفاوتی نیاز دارد. اگر بیماری کلیوی توسط مشاوره پزشکی تایید شود، برنامه درمانی که در نظر گرفته می‌شود، ممکن است شامل دارو، تغییر رژیم غذایی، کاهش وزن و ورزش باشد. بیماران دیابتی و مبتلا به فشار خون که وجود پروتئین در ادرار آنها تشخیص داده شده است، امکان دارد به داروهای فشار خون نیاز داشته باشند و کسانی که دیابت دارند باید قند خون خود را کنترل کنند. بیماران دیابتی باید هر سال آزمایش خون با نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) دریافت کنند و ممکن است به نفرولوژیست، متخصص کلیه ارجاع داده شوند. مشاوره پزشکی تلفنی تیم ما قادر است به شما در کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش خونی که افراد دیابتی باید سالانه انجام دهند، کمک کند.

زنان باردار مبتلا به پره اکلامپسی باید به دقت تحت نظر باشند. این بیماری اگرچه در دوران بارداری جدی است، اما معمولاً پس از تولد نوزاد خود به خود برطرف می‌شود. بیماران پروتئینوری با فشار خون پایین باید آزمایش ادرار و فشار خون سالانه را برنامه ریزی کنند. حضور ویزیت پزشک در منزل در طول بارداری در کنار مادر توصیه می‌شود.

اگر وجود پروتئین در ادرار با دیابت، فشار خون بالا یا هر بیماری پزشکی دیگری همراه نباشد، داروهای فشار خون همچنان ممکن است برای جلوگیری از آسیب کلیوی تجویز شود. فشار خون و ادرار باید هر شش ماه یکبار چک شود تا از عدم وجود بیماری کلیوی اطمینان حاصل شود. در مورد کسانی که پروتئینوری خفیف یا موقت دارند، ممکن است درمان لازم نباشد.

آیا می توان از وجود پروتئین در ادرار پیشگیری کرد؟

پروتئینوری قابل پیشگیری نیست، اما می‌توان آن را کنترل کرد. بسیاری از علل پروتئینوری را می‌توان درمان کرد (دیابت، فشار خون بالا، پره اکلامپسی و بیماری کلیوی). درمان این موارد به مشاوره پزشکی و ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما اجازه می‌دهد وضعیت را راحت‌تر و موثرتر بهبود بخشند.

وجود پروتئین در ادرار؛ جمع‌بندی

پروتئینوری به معنی وجود سطح بالایی از پروتئین در ادرار است. این نشان می‌دهد که کلیه‌ آنطور که باید خون را فیلتر نمی‌کنند. علل وجود پروتئین در ادرار می‌تواند موقتی مانند کم آبی بدن یا مزمن مانند یک بیماری خودایمنی باشد. افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا بیشترین خطر ابتلا به پروتئینوری را دارند. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی پروتئینوری را با رسیدگی به علت زمینه‌ای آن درمان می‌کنند. آنها همچنین ممکن است رژیم غذایی خاصی را برای کمک به بهبود عملکرد کلیه پیشنهاد کنند. اگر متوجه وجود پروتئین در ادرار شده‌اید برای آگاهی از قدم بعدی با مشاوره پزشکی تلفنی تماس بگیرید.

مقالات مرتبط
• 

  باتری سمعک کملیون

  23 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک دی جی هیر

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک رناتا

  21 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک آیسل تک

  18 / 08 / 1401
• 

  باتری سمعک انرجایزر

  18 / 08 / 1401

لیست چکاپ های مرتبط
• 

  آزمایش عفونت ادراری در مردان و زنان

  20 / 11 / 1399
• 

  آزمایش سلامت پوست و مو

  14 / 11 / 1399
• 

  آزمایشات پیش از ازدواج مردان و زنان

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش انعقاد خون

  13 / 11 / 1399
• 

  آزمایش ژنتیک مردان

  13 / 11 / 1399