نوار قلب و هر آنچه راجع به آن باید بدانید
نوشته شده توسط سمانه نصیری
15 / 10 / 1399
اولین نوار قلب یا الکتروکاردیوگرافی در سال 1903 توسط فیزیولوژیست هلندی به نام ویلم ایتینوون انجام شد. الکتروکاردیوگرافی رایانهای در اواخر دهه 1960 در اکثر بیمارستانها مورد استفاده قرار گرفت. این آزمایش بسیار ساده و بدون درد است و فعالیت الکتریکی قلب را میسنجد. به بیان دیگر، جریان الکتریکی که توسط قلب تولید میشود، در هر ضربان شناسایی و مورد بررسی قرار میگیرد.
بروز مشکلات قلبی هرچقدر ساده و جزئی میتواند مشکلات جبران ناپذیری را به بار آورد. از سوی دیگر، اوضاع فعلی کشور و وجود بیماری منحوس کرونا، مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی را برای همگان بسیار دشوار کرده است. چراکه، فرد دائما اضطراب ابتلا به بیماری کرونا را بر دوش میکشد. به همین خاطر، تیم آزمایش آنلاین به منظور فراهم آوردن بهترین امکانات پزشکی برای افراد، و همچنین جلوگیری از بروز مشکلات جبران ناپذیر، فرصتی را به وجود آورده تا افراد بتوانند به راحتی و با آرامش خاطر در منزل خود بمانند و سلامتیار مجموعه با حفظ تمامی پروتکلهای بهداشتی به محل اعزام شده و انجام تست نوار قلب با مجهزترین وسایل را انجام میدهد.
فهرست مطالب
چه زمانی برای انجام نوار قلب باید اقدام کرد؟
در صورتی که فرد متوجه بروز علائمی شود که بیانگر یک مشکل قلبی است، بلافاصله باید به پزشک متخصص مراجعه کند. در این صورت امکان دارد، پزشک انجام نوار قلب را تجویز کند که قادر به بررسی بهتر و تشخیص دقیقتر مشکل فرد بیمار باشد. این بررسی به پزشک این امکان را میدهد تا درمان مورد نظر را دقیقتر انتخاب کند.
علائم نگران کننده به شرح زیر میباشند:
- احساس خستگی یا ضعف
- درد قفسه سینه
- تنفس دشوار و تنگی نفس
- احساس ضربان تند یا لرزش قلب
- نامنظم زدن قلب
- شنیدن صداهای غیرمعمول زمانی که پزشک به قلب شما گوش میدهد
- درد سینه
- سرگیجه، سردردهای خفیف یا حالتهای غش
- افزایش ضربان قلب
- ضعف و کاهش انرژی برای انجام هر گونه فعالیت ورزشی
گاهی بیمار بالای 50 سال سن دارد و یا بروز مشکلات قلبی در خانواده وی سابقهدار است. در این مواقع، پزشک به منظور بررسی علائم زودرس در بیماری، نیز انجام نوار قلب را پیشنهاد میکند.
قبل از گرفتن نوار قلب چه نکاتی باید رعایت شوند؟
- قبل از انجام تست کاردیوگرافی، بیمار نباید هیچگونه فعالیت فیزیکی داشته باشد.
- بهتر است بیمار از استرس و دلهره به دور باشد.
- بیمار قبل از مراجعه به مطب پزشک، نباید وعده غذایی سنگینی میل کرده باشد.
- اگر بیمار، مرد است، باید موهای سینه خود را بتراشد.
- از نوشیدن آب سرد قبل از انجام تست خودداری کنید. زیرا باعث تغییر در الگوهای الکتریکی شده و ضربان قلب را افزایش میدهد.
رعایت تمامی نکات اشاره شده، مهم و ضروری است، چرا که به کیفیت تست کمک کرده و از بروز هرگونه علائم کاذب جلوگیری خواهد کرد.
فرایند گرفتن نوار قلب چگونه است؟
همانطور که قبلتر اشاره شد، انجام این تست بسیار سریع و بدون درد است. بیمار در قدم اول باید گان موردنظر را به تن کند. سپس فرد متخصص 12 الی 15 الکترود را به ژل مخصوصی آغشته کرده و آنها را به دستها، پاها و سینه بیمار متصل میکند. گاهی تکنسین مجبور به تراشیدن برخی از نواحی بدن میشود. به این خاطر که باید از اتصال الکترودها به بدن فرد اطمینان حاصل کند. لازم به یادآوری است، الکترودها به اندازه یک سکه کوچک هستند، که به وایر (سیمهای الکتریکی) متصل شده و این سیمها در نهایت به دستگاه EKG متصل خواهند شد.
بیمار در طول انجام فرایند باید دراز کشیده باشد و حتما به صورت طبیعی نفس بکشد. علاوهبر این، فرد نباید در طول آزمایش صحبت کند. در این فرایند، دستگاه EKG فعالیت الکتریکی قلب بیمار را ثبت کرده و اطلاعاتی را به صورت یک نمودار نشان میدهد. بعد از ثبت اطلاعات مورد نظر، الکترودها جدا و دور انداخته میشوند. لازم است افراد بدانند، تمامی این فرایند فقط 10 دقیقه به طول میانجامد.
کاربرد انجام نوار قلب
انجام دادن تست نوار قلب بیشترین کاربرد در انفارکتوسهای حاد و میوکارد یا سکته قلبی، آرتیمیهای قلب، بزرگ شدن قلب و آرتیمیهای قلبی را دارد. علاوهبر این، میتوان مشخص کرد که آیا ضربان آهسته قلب به دلیل موارد فیزیولوژیکی است و یا ناشی از انسداد قلب. از دیگر کاربردهای تست نوار قلب این است که میتوان به وجود فشار خون بالا، بیماری تیروئید و انواع خاصی از سو تغذیه پی برد.
نوار قلب انواع مختلف دارد که دو نمونه از آنها تست ورزش و تست استرس است که کاربرد انجام این نوع نوار قلب به منظور ارزیابی توانایی عروق کرونر در تحویل انرژی، در زمانی که قلب تحت فشار است، انجام میشود. چراکه، گاهی امکان دارد خون رسانی به قلب در برخی از مواقع به خطر بیفتد. در این صورت اکسیژن رسانی کافی نخواهد بود. سپس، در هنگام انجام تست، این تغییرات ثبت شده و نشانگر بیماری عروق کرونر قلب یا باریک شدن عروق قلب است. گاهی نیز امکان دارد تست نوار قلب، این بیماری را تشخیص ندهد و یا دوره بیماری را پیش بینی نکند.
نتیجه تست نوار قلب
نتیجه تست انجام شده اغلب در همان روز قابل بررسی و مشاهده است. در صورتی که نوار قلب فردی طبیعی و عاری از هرگونه مشکل جدی باشد، احتمالا نیازی به انجام مجدد تست نیست. اما گاهی پزشک متوجه ناهنجاریهایی در نتیجه تست میشود که ممکن است نشانگر مشکلات قلبی باشد. به منظور بررسی دقیقتر و مجدد نوار قلب دیگری تجویز خواهد کرد. چراکه، درمان انتخابی بستگی به نوع ناهنجاریها و مشکلات فرد بیمار دارد. از جمله این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
ریتم قلب
به بینظمی ریتم قلب، آریتمی گفته میشود. این امر در صورت بروز، در نوار قلب قابل مشاهده است. علت بروز آریتمی میتواند مصرف داروهای مسدود کنندهای مثل بتا، کوکائین، آمفتامین و داروهای سرماخوردگی و حساسیت باشد. گاهی نیز میتواند به علت بروز و یا وجود نواقصی در بخشی از سیستم الکتریکی قلب باشد.
ضربان قلب
ضربان قلب به طور معمول با بررسی نبض بیمار اندازهگیری میشود. ممکن است، پزشک فقط از طریق نبض فرد قادر به حس کردن نبض بیمار نباشد و یا متوجه نامنظم، حساس و تند بودن ضربان شود. در این مواقع از نوار قلب کمک خواهد گرفت. چرا که تست نوار قلب در تشخیص ضربان قلب بسیار تند، کند، پرتپشی و یا کند تپشی به پزشک کمک میکند.
حمله قلبی
انجام تست نوار قلب میتواند شواهدی از حمله قلبی گذشته و یا حمله قلبی که احتمال بروز آن در آینده وجود دارد، را نشان دهد. علاوه بر این، الگوهایی بر روی نوار قلب موجود هستند که نشان میدهند، کدام قسمت از قلب فرد آسیب دیده است. همچنین میزان آسیب را نیز مشخص میکند.
تامین ناکافی خون و اکسیژن برای قلب
اگر نوار قلب در هنگام بروز علائم صورت گیرد، به پزشک این امکان را میدهد تا تشخیص دهد که علت درد قفسه سینه در اثر کاهش جریان خون به عضله قلب بوده است و یا خیر.
ناهنجاریهای ساختاری
با استفاده از نوار قلب، پزشک میتواند سرنخهایی در خصوص بزرگ شدن دیوارههای قلب، نقایص ساختاری و دیگر مشکلات قلبی را متوجه شود. پزشک در صورت نیاز به منظور بدست آوردن اطلاعات بیشتر، آزمایشات تکمیلی جدیدی را تجویز خواهد کرد.
تفاوت میان نوار قلب و اکوی قلب
نوار قلب
همانطور که در بالا اشاره شد، ثبت فعالیت الکتریکی قلب، توسط نوار قلب انجام میشود. این فرآیند از طریق قرار گرفتن الکترودها بر روی پوست جلوی سینه و دیگر اندامهای مورد نظر انجام شده، و امواج الکتریکی قسمتهای متفاوت بدن را بر روی کاغذ نوار قلب به صورت نمودار ثبت میکند. به فرد بیمار توصیه میشود تا به منظور تفسیر دقیق نتیجه آزمایش، به پزشک مراجعه کرده و این امر را به فرد متخصص واگذار نمایند. نوار قلب ابتداییترین اقدام است که تمامی بیماران قلبی و عروقی انجام میدهند.
اکوی قلب
اکوی قلب نیز مانند نوار قلب، روشی بدون درد و غیر تهاجمی است و فقط چند دقیقه برای انجام این تست مورد نیاز میباشد. اما لازم به ذکر است، اکوی قلب تا حدودی گستردهتر و پیشرفتهتر از نوار قلب میباشد. دیگر تفاوت این روش با نوار قلب این است، که فرد باید به پهلو بخوابد. این در صورتی است که در نوار قلب بیمار باید به پشت دراز بکشد. در اکوی قلب، میتوان نمای نزدیکتر و دقیقتری از دیوارههای قلبی، دریچهها و ابتدای سرخرگها داشت.
نوار قلب از طریق مری
پزشک ممکن است در موارد بسیار نادر، با استفاده از روشی پیشرفتهتر به عنوان اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال یا نوار قلب از طریق مری اقدام کند. در این روش یک لوله بسیار نازک و منعطف از طریق دهان و مری بیمار وارد شده و تست صورت میگیرد. گاهی به منظور تشخیص دقیقتر، این روش مورد استفاده قرار میگیرد. به این خاطر که، مری در مجاورت قلب قرار دارد و همین امر میتواند تصویر دقیقتر و شفافتری به پزشک دهد.
از سوی دیگر، در تشخیص اختلالات آئورت، اختلال عملکرد دریچههای مصنوعی، تودههای دهلیز چپ و … نیز کارآمد است. در هنگام تصمیم گیری برای انجام آزمایشات، در ابتدا نوار قلب ساده برای بیمار در نظر گرفته میشود. سپس، در صورت وجود ناهنجاریهایی نگران کننده و یا نا مشخص، پزشک تصمیم به انجام آزمایشات بیشتر که نوار قلب از طریق مری را شامل میشود، میگیرد.
انجام نوار قلب در منزل
همیشه این مثال را شنیدهاید که پیشگیری بهتر از درمان است. بخصوص اگر در مورد مشکلات جدی مثل بیماریهای قلبی عروقی باشد. در این مطلب موارد کاربردی و در واقع مزایا انجام این تست و دیگر اطلاعات مورد نیاز را برای شما عزیزان با مشورت متخصصین تیم جمع آوری کرده تا به موقع برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی، اقدام کنید.
تنها کافیست در خانه و یا محل کار خود بمانید و با آزمایش آنلاین تماس حاصل نمایید. پشتیبانان تیم اطلاعات مورد نیاز به منظور رزرو تاریخ و ساعت، را از شما کسب کرده و سلامت یار به منزل شما مراجعه کرده و در ایمنترین و کمترین زمان، تست نوار قلب انجام خواهد شد. در نهایت، پاسخ را در کمتر از 48 ساعت به صورت آنلاین دریافت مینمایید.
