معاینه فیزیکی و چکاپ های بدنی را چه زمانی انجام دهیم؟
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
03 / 09 / 1400
معاینه فیزیکی و چکاپ بدنی معمول تضمین می‌کند که شما در سلامت کامل می‌مانید. درواقع، معاینه فیزیکی می‌تواند یک گام پیشگیرانه باشد. این امر به شما کمک می‌کند که قبل از ایجاد مشکلی جدی، بیماری‌ای مثل سرطان یا دیابت را تشخیص دهید. در طول معاینه فیزیکی معمول، پزشک می‌تواند مواردی حیاتی ازجمله وزن، ضربان قلب و فشارخون را نیز بررسی کند. در ادامه با این معاینات فیزیکی و چکاپ‌های بدنی آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
معاینه فیزیکی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
پزشک از معاینه فیزیکی برای بررسی عملکرد بدن شما استفاده می‌کند. بسته به سابقه فردی و خانوادگی شما، پزشک ممکن است بر برخی مسائل تمرکز بیشتری داشته باشد. برای مثال، اگر سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارید، ممکن است پزشک برای شما غربالگری‌های فشارخون، آزمایش خون، دیابت و کلسترول را انجام دهد. معاینه فیزیکی می‌تواند بر اساس سن، جنس، سابقه سلامت و نتایج آزمایش‌های شما می‌تواند مقدمه‌ای برای انجام روش‌های پیشگیرانه در آینده باشد.
معاینه فیزیکی شامل چه مواردی است؟
معاینه فیزیکی معمول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تاریخچه سلامت
پزشک ممکن است بخواهد وضعیت سلامت شما را به‌روزرسانی کند. این معاینه شامل پرسیدن سوالاتی در مورد شغل، روابط شما، داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید و همچنین هر عمل جراحی‌ای که اخیرا انجام داده‌اید می‌شود.
بررسی علائم حیاتی
این معاینه شامل اندازه‌گیری فشارخون، بررسی ضربان قلب و تعداد تنفس می‌شود. فشارخون شما باید حداقل یک بار در سال تا سه سال یک بار بسته به سابقه شما بررسی شود.
معاینه بصری
پزشک ظاهر شما را ازنظر وجود علائم بالقوه بررسی می‌کند. او بخش‌هایی از بدن شما را که ممکن است به‌صورت بصری هرگونه مشکل مرتبط با سلامتی را نشان دهد بررسی می‌کند. این معاینه شامل بررسی موارد زیر می‌شود:
- سر
- چشم‌ها
- قفسه سینه
- شکم
- سیستم اسکلتی عضلانی، مانند دست‌ها و مچ‌ها
- عملکردهای سیستم عصبی مانند گفتار و راه رفتن
معاینات بدنی
در ادامه معاینه فیزیکی، پزشک از ابزارهایی برای نگاه کردن به چشم‌ها، گوش‌ها، بینی و گلوی شما استفاده می‌کند. همچنین، او به قلب و ریه‌های شما گوش می‌دهد. این معاینه شامل موارد زیر نیز می‌شود:
- لمس کردن قسمت‌هایی از بدن (مانند شکم) برای احساس ناهنجاری‌ها
- بررسی پوست، مو و ناخن
- معاینه دستگاه تناسلی و راست‌روده
- تست عملکردهای حرکتی و رفلکس‌های شما
تست‌های آزمایشگاهی
برای تکمیل معاینه فیزیکی پزشک ممکن است انجام چندین آزمایش خون را به شما توصیه کند. این آزمایش‌ها شامل شمارش کامل خون و آزمایش متابولیک جامع می‌شود. در این آزمایش، پلاسمای خون شما آزمایش می‌شود و هر مشکلی که در کلیه‌ها، کبد، شیمی خون و سیستم ایمنی شما وجود دارد نشان داده می‌شود.
آزمایش خون به تشخیص ناهنجاری‌هایی کمک می‌کند که می‌توانند نشان‌دهنده مشکلی بزرگتر باشند. پزشک ممکن است غربالگری دیابت یا تیروئید را نیز درخواست کند. همچنین، اگر خطر حمله قلبی، بیماری قلبی یا سکته مغزی شما افزایش یافته است، پزشک ممکن است آزمایش کلسترول خون را نیز درخواست کند.
چه آزمایش‌های غربالگری‌ای در معاینه فیزیکی انجام می‌شوند و چه زمانی ضروری هستند؟
پزشک ممکن است برای شما انجام برخی آزمایش‌های غربالگری را توصیه کند. این آزمایش‌ها ممکن است بر اساس جنس متفاوت باشند. در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.
زنان
- ماموگرافی: در زنانی که خطر ابتلای آن‌ها به سرطان سینه کم یا متوسط است، انجام ماموگرافی هر دو سال یک بار در سنین 50 تا 74 سالگی توصیه می‌شود. بر اساس سابقه شخصی و خانوادگی سرطان پستان، ممکن است این آزمایش زودتر و با فواصل کوتاه‌تری توصیه شود.
- معاینه پستان: از معاینه پستان می‌توان برای بررسی وجود توده‌های غیرطبیعی یا علائم سرطان سینه استفاده کرد.
- پاپ اسمیر: آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم انجام می‌شود. زنان باید از سن 21 سالگی برای اولین بار تست پاپ اسمیر بدهند. پس از آن نیز لازم است هر سه سال یک بار پاپ اسمیر بدهند. بعد از 30 سالگی و تا 65 سالگی، انجام پاپ اسمیر هر پنج سال یک بار توصیه می‌شود. پس از 65 سالگی، بیشتر زنان دیگر نیازی به انجام پاپ اسمیر ندارند.
- معاینه لگن: این معاینه را می‌توان همراه با پاپ اسمیر یا بدون آن انجام داد. معاینه لگن شامل بررسی واژن، دهانه رحم و فرج ازنظر علائم عفونت مقاربتی (STI) یا سایر شرایط است.
- آزمایش کلسترول: بیشتر زنان لازم است از سن 45 سالگی به‌طور منظم چکاپ کلسترول را شروع کنند. اگر سابقه دیابت یا بیماری قلبی یا آمادگی ژنتیکی کلسترول بالا داشته باشید، ممکن است لازم باشد از سن 20 سالگی انجام آزمایش کلسترول را شروع کنید.
- غربالگری پوکی استخوان: بررسی تراکم استخوان لازم است در حدود سن 65 سالگی شروع شود. این آزمایش در برخی شرایط پزشکی می‌تواند زودتر شروع شود.
مردان
- آزمایش کلسترول: توصیه می‌شود که مردان از سن 35 سالگی به‌طور منظم آزمایش کلسترول بدهند. اگر سابقه بیماری قلبی یا دیابت دارید یا آمادگی ژنتیکی کلسترول بالا را دارید ممکن است لازم باشد که از 20 سالگی انجام آزمایش کلسترول را شروع کنید.
- غربالگری سرطان پروستات: به‌طورکلی، استفاده از آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات و معاینه مقعدی برای غربالگری سرطان پروستات توصیه نمی‌شود. به همین دلیل مهم است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید. غربالگری سرطان پروستات ممکن است برای برخی از مردان از سن 50 سالگی توصیه شود. از سوی دیگر، برای کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند ممکن توصیه شود که انجام این آزمایش را از 40 سالگی شروع کنند.
- معاینه بیضه: پزشک ممکن است از شما بخواهد هر یک از بیضه‌های خود را ازنظر وجود علائم مشکل، ازجمله توده، تغییر در اندازه و حساسیت، بررسی کنید.
- غربالگری ازنظر آنوریسم آئورت شکمی: این آزمایش هر یک سال یک بار و با سونوگرافی انجام می‌شود. این آزمایش برای مردان 65 تا 75 ساله که قبلا سیگار می‌کشیده‌اند توصیه می‌شود.
مردان و زنان
- آزمایش سرطان روده بزرگ: آزمایش‌های این نوع سرطان معمولا لازم است از سن 50 سالگی شروع شود. بااین‌حال، در برخی موارد و بر اساس شرایط سلامت فردی و سابقه خانوادگی، ممکن است لازم باشد که آزمایش‌ها زودتر انجام شوند.
- غربالگری سرطان ریه: سی‌تی‌اسکن ریه برای مردان و زنانی که 55 تا 88 سال سن دارند و در زندگی به میزان قابل‌توجهی سیگار می‌کشیده‌اند یا در حال حاضر سیگار می‌کشند توصیه می‌شود. مهم است با پزشک خود صحبت کنید که ببینید آیا به دلیل سابقه مصرف سیگار نیاز به غربالگری سرطان ریه دارید یا خیر.
- افسردگی: بسیاری از افراد از علائم احتمالی افسردگی آگاه نیستند، زیرا می‌توان به‌راحتی این علائم را ناشی از مسائلی دیگر دانست. بااین‌حال، در آزمایش افسردگی، پزشک می‌تواند تعیین کند که آیا نشانه‌هایی که تجربه می‌کنید ناشی از افسردگی است یا خیر.
- دیابت: اگر سابقه خانوادگی یا عوامل خطر ابتلا به دیابت مانند اضافه‌وزن و چاقی ، فشارخون بالا یا کلسترول بالا را دارید لازم است ازنظر ابتلا به دیابت آزمایش شوید. پزشک برای این کار ممکن است از آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش A1C استفاده کند.
- هپاتیت C: به تمام افرادی که بین سال‌های 1324 تا 1344 متولد شده‌اند، توصیه می‌شود یک بار آزمایش هپاتیت C بدهند.
- واکسیناسیون: همه بزرگسالان در طول زندگی خود به نیاز به واکسیناسیون دارند. با پزشک خود در مورد اینکه کدام واکسن‌ها بر اساس سن شما لازم است صحبت کنید.
- غربالگری بیماری‌های مقاربتی: بر اساس سابقه جنسی فردی شما، غربالگری‌های بیماری‌های مقاربتی به‌طور منظم در طول هر معاینه فیزیکی معمول ممکن است انجام شود. این غربالگری می‌تواند شامل آزمایش HIV و سیفلیس باشد.
- آزمایش HIV: پزشک ممکن است به شما توصیه کند که در طول زندگی یک بار تست HIV بدهید. همچنین، اگر رابطه جنسی محافظت نشده دارید لازم است بیش از یک بار تست HIV بدهید.
- آزمایش سیفلیس: اگر باردار هستید یا در معرض خطر ابتلا به سیفلیس هستید، ممکن است لازم باشد که ازنظر ابتلا به سیفلیس بررسی شوید.
اگر پزشک بر این باور است که قسمت خاصی از بدن شما نیاز به معاینه دقیق‌تری دارد، ممکن است آنچه به‌عنوان معاینه فیزیکی متمرکز شناخته می‌شود را برای شما انجام دهد. در این نوع معاینه، پزشک ممکن است تنها قسمت خاصی از بدن شما را بررسی کند تا تشخیصی که به آن مشکوک است را تایید کند. شما می‌توانید با استفاده از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین به‌سرعت و به‌راحتی تست‌های لازم برای سلامتی خود را خانه یا محل کار خود انجام دهید.
خطرات معاینه فیزیکی و چکاپ‌های بدنی چیست؟
بیشتر بخش‌های معاینه فیزیکی هیچ خطری به همراه ندارد. اگر لازم است آزمایش خون بدهید ممکن است در طول آزمایش تنها کمی درد و ناراحتی را تجربه کنید. همچنین ممکن است در ناحیه خون‌گیری کمی کبودی ایجاد شود که این کبودی پس از گذشت چند روز رفع می‌شود.
اگرچه بسیاری از افراد معاینه فیزیکی را راهی عالی برای آگاهی از وضعیت سلامت خود می‌دانند اما برخی متخصصان هنوز متقاعد نشده‌اند که معاینه فیزیکی باید هرساله انجام شود. برخی نتایج غیرطبیعی آزمایش‌ها ممکن است موجب نگرانی غیرضروری شود. بنابراین، مهم است در مورد اینکه چه زمانی باید معاینه فیزیکی و چکاپ بدنی انجام دهید با پزشک مشورت کنید.
چگونه برای معاینه فیزیکی و چکاپ بدنی آماده شوید؟
برای معاینه فیزیکی نیاز به آمادگی خاصی نیست، مگر اینکه پزشک برای انجام آزمایش خون از شما بخواهید ناشتا باشید. بااین‌حال، قبل از مراجعه به پزشک برای معاینه فیزیکی، موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
- هر چیزی که به آن حساسیت دارید.
- داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید.
- علائمی که تجربه می‌کنید.
- نتایج آزمایش‌هایی که اخیرا انجام داده‌اید.
- هر دستگاهی که استفاده می‌کنید.
- نام، شماره تلفن و آدرس هر پزشک یا متخصصی که در حال حاضر به او مراجعه می‌کنید.
همچنین، مهم است برای سوال پرسیدن از پزشک آماده باشید. چند نمونه از سوالاتی که می‌توانید بپرسید شامل موارد زیر می‌شوند:
- چه آزمایش‌های غربالگری‌ای برای سن من توصیه می‌شود؟
- به دریافت کدام واکسن نیاز دارم؟
- آیا مسئله‌ای در سابقه خانوادگی من وجود دارد که من را در معرض خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها قرار دهد؟
- برای بهبود سلامتی خود چه تغییراتی می‌توانم در برنامه روزانه خود ایجاد کنم؟
همچنین، ممکن است پزشک از شما سوالاتی بپرسد که لازم است برای پاسخ دادن به آن‌ها آماده باشید. سوالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد شامل موارد زیر است:
- هر چند وقت یک بار ورزش می‌کنید؟
- آیا سیگار می‌کشید، الکل می‌نوشید یا مواد مخدر مصرف می‌کنید؟
- رژیم غذایی شما چگونه است؟
- آیا احساس درد یا ناراحتی غیرطبیعی را تجربه می‌کنید؟
- در کدام قسمت بدنتان، احساس درد یا ناراحتی می‌کنید؟
- خوابتان چگونه است؟
معاینه فیزیکی بخشی از مراقبت‌های بهداشتی است. پزشکان از این معاینات برای بررسی سلامت کلی شما، یافتن مشکلات بالقوه پزشکی و نظارت بر علائم خاص استفاده می‌کنند. اگر پزشک به یک بیماری مشکوک باشد، ممکن است آزمایش‌های تشخیصی بیشتری را به شما توصیه کند. شما می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی از آزمایش آنلاین از آزمایش‌هایی که لازم است انجام دهید آگاه شوید. همچنین، می‌توانید با استفاده از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین در فضای راحت و آشنای خانه خود تست‌های ضروری را انجام دهید. در ادامه پیشنهاد میکنیم مقاله چکاپ هایی که باید جدی بگیرید را نیز مطالعه کنید.
