علل افسردگی در سالمندان و درمان آن
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
09 / 03 / 1401
دوره سالمندی برای بسیاری از افراد دوره پرتنشی خواهد بود. به دلیل ابتلا به برخی از بیماری‌ها، دوری از فرزندان، دوری از دوستان و بازنشستگی و بسیاری از دلایل دیگر ممکن است موجب بروز افسردگی در سالمندان شود. سالمندان بیش از هر زمان دیگری به توجه و مراقبت نیاز دارند و فرزندان و نزدیکان آنها باید مراقبت سالمند خود باشند و او را از نظر جسمی و روحی حمایت کنند. افسردگی در سالمندان بیمار و سالمندانی که در خانه سالمندان زندگی می‌کنند شایع‌تر است و باید درمان شود تا کیفیت زندگی سالمند بهبود یابد.
فهرست مطالب
افسردگی تا چه حد در زندگی روزمره تاثیر گذار است؟
افسردگی یک اختلال روحی و روانی است که در جوانان و سالمندان مشاهده می‌شود. افسردگی معمولا با احساس ناخوشایند غم و اندوه و خشم همراه است و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در برخی از موارد شدت افسردگی به حدی است که زندگی عادی فرد را مختل می‌کند و فرد قادر نیست فعالیت‌های روزمره خود را به درستی انجام دهد.
سازمان بهداشت جهانی افسردگی را اینگونه تعریف کرده است: افسردگی، احساس غم و کاهش تمایل برای انجام اموری است که در گذشته برای فرد لذت بخش بوده است و این کاهش میل و انگیزه دست کم تا دو هفته پایدار خواهد بود.
فردی که دچار افسردگی شده است درگیر احساسات ناخوشایندی است که عبارتند از:
- احساس غم
- خواب آلودگی
- بی انگیزگی و پوچی
- نا امیدی و یاس
- اضطراب و دلهره بی علت
- احساس بی ارزشی
- احساس تنهایی و بی حمایتی
- اختلال در میل به غذا
- احساس خستگی مفرط
- عدم توانایی در تمرکز و یادگیری
علت افسردگی در سالمندان
افسردگی معمولا به دلیل یک اتفاق ناگوار در زندگی یا شرایط بد زندگی رخ می‌دهد. اما برخی از علل محیطی و برخی از بیماری‌ها خطر ابتلا به افسردگی در سالمندان را افزایش می‌دهد. برخی از مواردی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد دلایلی هستند که ممکن است علت اصلی بروز افسردگی در سالمندان باشد که در هر سالمند با توجه به شرایط زندگی و وضعیت جسمی متفاوت خواهد بود. با استفاده از مشاوره روانشناسی تلفنی می‌توانید با شرح حالات روحی و جسمی بیمار دلیل اصلی ابتلا به افسردگی را متوجه شوید. این دلایل عبارتند از:
- عوارض مصرف برخی از داوها
- داشتن سابقه خانوادگی (اگر از اقوام نزدیک مبتلا به افسردگی بوده باشند احتمال ابتلا به افسردگی بیشتر از حالت معمولی خواهد بود)
- عدم برخورداری از محبت و حمایت اطرافیان و اعضای خانواده
- قطع عضو یا از کار افتادن عضو به دلیل بیماری ( به عنوان مثال قطع عضو به دلیل ابتلا به دیابت، یا از کار افتادن عضو به دلیل سکته مغزی)
- ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن و دردناک
- از دست دادن شریک زندگی و تنها بودن سالمند
- از دست دادن فرزندان و دلتنگی
- مونث بودن سالمند (افسردگی در سالمندان در زنان سالمند بیشتر به چشم می‌خورد)
گاهی وجود یک بیماری نهفته در سالمند ممکن است علت اصلی بروز افسردگی باشد. بنابراین برای بررسی وضعیت جسمی سالمند توصیه می‌شود در طول سال به طور مرتب آزمایش چکاپ سلامت سالمندان انجام شود و شرایط سالمند به دقت بررسی شود.
روش‌های کنترل پیشرفت افسردگی در سالمندان
حدود 20 درصد از سالمندان مشکلاتی از قبیل ضعف حافظه، اختلالات خواب، احساس ترد شدگی و از کارافتادگی و انزوا را تجربه می‌کنند و این احساسات در زنان سالمند بیشتر است. سالمندانی که شریک زندگی خود را از دست داده‌اند و تنها زندگی می‌کنند، مشکلات مالی دارند و برای مخارج اولیه زندگی در مضیقه هستند و یا سالمندانی که به دور از فرزندان زندگی می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی می‌باشند. توجه به سالمندان و حمایت عاطفی و مالی آنها می‌تواند بسیاری از مشکلات سالمندان را برطرف نماید و خطر ابتلا به افسردگی را کاهش دهد.
چند روش ساده برای کاهش علائم افسردگی که در مشاوره تلفنی روانشناسی نیز به آن اشاره خواهد شد عبارتند از:
- ملاقات سالمند با دوستان و نزدیکان
- تغییر سبک زندگی
- یافتن راه حلی برای برطرف کردن مشکلات
- انجام تمرینات ورزشی منظم با استفاده از خدمات فیزیوتراپی در منزل
- استفاده از تکنولوژی و لوازم دیجیتال
- انجام فعالیت‌های مفید ذهنی و فکری
- ارتباط بیشتر با فرزندان و گذراندن اوقاتی خوش با آنها
- پیاده روی و گردش روزانه در پارک یا سطح شهر
- داشتن یک سرگرمی مداوم مانند باغبانی
- حمایت مالی فرزندان و کمک به هزینه‌های درمان و هزینه‌های منزل
- برخورد صحیح فرزندان و نزدیکان با سالمند با توجه به شرایط جسمی و روحی سالمند
درمان افسردگی در سالمندان
درمان افسردگی اگر در زمان مناسب و پیش از حاد شدن بیماری در سالمندان آغاز شود اثر بخشی بیشتری خواهد داشت. بهترین درمان برای افسردگی در سالمندان استفاده از روش‌های ترکیبی درمان افسردگی است. درمان افسردگی به چند روش انجام می‌شود که عبارت است از روان درمانی، دارو درمانی، شوک درمانی و بستری شدن. انتخاب نوع درمان به شرایط سالمند و تشخیص روانشناس بستگی خواهد داشت. شدت افسردگی، شرایط جسمی سالمند و شرایط زندگی وی در انتخاب روش درمان نقش مهمی خواهند داشت. پیش از آغاز درمان می‌توانید از مشاوره روانشناسی تلفنی استفاده نمائید و از نحوه درمان و تاثیر هر یک بر روند بهبودی مطلع شوید.
روش دارو درمانی
در این روش از انواع داروهای ضد افسردگی متناسب با شرایط جسمی و روحی سالمند استفاده می‌شود. در برخی از افراد تنها یک دارو می‌تواند تاثیر چشم گیری بر حال سالمند داشته باشد و در برخی از افراد باید برای درمان افسردگی از ترکیب چند دارو استفاده شود تا درمان اثر بخش باشد. پیش از آغاز درمان به روش دارو درمانی می‌توانید با استفاده از مشاوره رایگان تلفنی پزشکی از عوارض داروها و میزان اثربخشی آنها مطلع شوید. داروهای ضد افسردگی عبارتند از:
- داروهای مهارکننده باز جذب سروتونین و نوراپینفرین
- داروهای مهارکننده انتخابی باز جذب سروتونین
- داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیدوز
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- داروهای ضد افسردگی ساده
روش روان درمانی
در این روش درمانی، روانشناس با صحبت کردن سالمند را تشویق می‌کند تا درباره مشکلات و درگیری‌های ذهنی خود و هر آنچه موجب ناراحتی او می‌شود گفتگو کند. صحبت کردن سالمند در بهبود حال روحی سالمند نقش بسیار موثری دارد و به روانشناس کمک می‌کند تا علت اصلی بروز افسردگی در سالمند را کشف کند. همچنین با ارائه راه حل‌های عملی و تمرینات ذهنی به سالمند کمک می‌کند تا بتواند حالات روحی خود را کنترل کند و در برابر افکار منفی و احساسات ناپایدار بهترین تصمیم را بگیرد و با آنها کنار بیاید. در جلسات مشاوره تلفنی روانشناسی، سالمندان می‌توانند بدون خجالت یا استرس با روانشناس صحبت کنند و مشکلات و مسائلی که موجب آزرده حالی آنها می‌شود را با مشاور در میان بگذارند.
روش بستری شدن
در صورتیکه درمان‌های دارویی و روان درمانی برای سالمند موثر واقع نشود، به ناچار باید از روش بستری شدن برای درمان افسردگی در سالمندان استفاده کرد. بستری شدن سالمند گاها به دلیل حاد شدن بیماری افسردگی در سالمند و عدم توانایی سالمند برای حفظ حالات روحی و روانی خود است. در این شرایط ممکن است سالمند به خود یا دیگران آسیب برساند و به همین علت باید تحت نظر باشد.
روش‌هایی برای مراقبت از سالمند مبتلا به افسردگی
اگر احساس می‌کنید که سالمند عزیزتان دچار افسردگی شده است و دیگر انگیزه و انرژی لازم برای انجام امور روزمره را ندارد می‌توانید با انجام چند کار ساده به او کمک کنید تا بتواند احساسات منفی را کنار بگذارد و بهتر زندگی کند. با سالمندتان وقت بگذرانید و با او درباره مسائل مورد علاقه‌اش صحبت کنید. اگر سالمندتان دچار بی خوابی است محیط خانه را آرام کنید و سعی کنید شرایطی را فراهم کنید تا سالمند بتواند در زمان استراحت خواب عمیقی داشته باشد. هرگز به سالمند خود نگوئید که افسرده است و باید به دکتر مراجعه کند. اگر می‌خواهید با مشاوره روانشناسی تلفنی تماس بگیرید به او بگوئید که تنها می‌خواهید که با روانشناس درباره مسائل ساده‌ای گفتگو کنید. روانشناس به خوبی می‌داند که چگونه باید با سالمندانی که در برابر درمان از خود مقاومت نشان می‌دهند برخورد کند.
هرگز جوری برخورد نکنید که سالمند احساس کند که نتوان است و نمی‌تواند کارهای منزل را به تنهایی انجام دهد. اگر کارهای وی را انجام می‌دهید دقت داشته باشید که به گونه‌ای رفتار کنید که انگار دارید با او مشارکت می‌کنید.
اگر سالمندتان دوست دارد ساعات طولانی در روز را در رختخواب بگذراند هرگز او را سرزنش نکنید. برنامه‌ای بچینید تا سالمند را تشویق کند از رختخواب بیرون بیاید و به میل خود این کار را انجام دهد. به عنوان مثال یک برنامه آشپزی دو نفره بچینید و از سالمند بخواهید تا با شما همکاری کند.
چه موانعی برای درمان وجود دارد؟
برخی از سالمندان هیچ تمایلی ندارند تا درباره مشکلاتشان صحبت کنند. همیشه معتقد هستند که هیچ مشکلی ندارند و در برابر هر گونه درمان و تغییر سبک زندگی مقاومت می‌کنند. در این حالت درمان افسردگی در سالمندان کمی مشکل خواهد بود.
برخی از سالمندان نیز ناچار هستند برای همیشه داروهای خاصی را برای درمان بیماری خود مصرف کنند و داروهای عوارضی برای سالمند دارند که شاید یکی از آنها افسردگی باشد. در این شرایط تنها با استفاده از تغییر سبک زندگی و حمایت عاطفی می‌توان از پیشرفت افسردگی در سالمند جلوگیری کرد. با استفاده از مشاوره پزشکی تلفنی رایگان می‌توانید از پزشک متخصص راه حل بخواهید تا شاید بتوانید عوارض داروها را با تغذیه مناسب یا استفاده از مکمل‌های خوراکی کاهش دهید.
نقش پرستار در منزل در درمان افسردگی
حضور پرستار سالمند در منزل ممکن است در بهبود حال روحی سالمند و در درمان افسردگی بسیار موثر باشد. پرستار می‌تواند با حضور مداوم در کنار سالمند و هم صحبتی با او به سالمند کمک کند تا روحیه خود را بالا نگه دارد. پرستار سالمند در منزل مراقب حال روحی و جسمی سالمند است و می‌تواند یک همراه خوب برای سالمندی باشد که تنها زندگی می‌کند.
برای استفاده از خدمات پرستار سالمند در منزل می‌توانید از طریق سایت آزمایش آنلاین درخواست خود را ثبت نمائید تا کارشناسان ما با شما تماس حاصل نمایند. خدمات پرستاری در منزل به منظور بهبود کیفیت زندگی سالمندان عزیز ارائه می‌گردد و پرستاران مجرب و متخصص به خوبی با نحوه برقراری ارتباط با سالمندان آشنا می‌باشند.
