علت ها و راههای درمان درد شکم
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
23 / 08 / 1400
درد شکم دردی است که در ناحیه میان قفسه سینه و ناحیه لگن ایجاد می‌شود. این درد می‌تواند همراه با گرفتگی عضلات، متناوب، خفیف یا تیز باشد. التهاب یا بیماری‌هایی که اندام‌های شکم را تحت تاثیر قرار می‌دهند می‌توانند موجب درد شکم شوند. اعضای اصلی بدن در ناحیه شکم شامل روده‌ها، کلیه‌ها، آپاندیس، طحال، معده، کیسه صفرا، کبد و پانکراس می‌شوند. از سوی دیگر، عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی که معده و روده‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند نیز می‌توانند درد قابل‌توجهی را در شکم ایجاد کنند. بنابراین، علت‌های مختلفی برای این مسئله وجود دارد که درمان آن نیز بر اساس علت انجام می‌شود. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید. برای کسب اطلاعات لازم در خصوص درد زیر شکم بارداری به مقاله لینک شده مراجعه کنید.
فهرست مطالب
چه عواملی در درد شکم نقش دارند؟
شرایط زیادی می‌توانند در درد شکم نقش داشته باشند اما علل اصلی این مسئله شامل عفونت، توده‌های غیرطبیعی، التهاب، انسداد و اختلالات روده هستند. عفونت‌های گلو، روده و خون می‌توانند موجب ورود باکتری‌ها به دستگاه گوارش شوند و درنتیجه درد شکم را به وجود آورند. از سوی دیگر، این عفونت‌ها می‌توانند تغییراتی را در دستگاه گوارش ایجاد کنند و منجر به اسهال یا یبوست شوند.
گرفتگی‌های عضلات مرتبط با قاعدگی نیز در درد شکم نقش بسیار مهمی دارند اما به این دردها بیشتر درد لگن گفته می‌شود. سایر علل شایع درد شکم عبارت‌اند از:
- یبوست
- اسهال
- گاستروانتریت (التهاب معده و روده‌های کوچک و بزرگ)
- رفلاکس اسید معده (زمانی که محتویات معده به سمت مری برمی‌گردد و باعث سوزش سر دل و سایر علائم می‌شود)
- استفراغ
- استرس
بیماری‌هایی که بر سیستم گوارش تاثیر می‌گذارند نیز می‌توانند درد مزمن شکم را ایجاد کنند. رایج‌ترین این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- رفلاکس اسید معده
- سندرم روده تحریک‌پذیر (بیماری‌ای که موجب درد شکم، گرفتگی عضلات شکم و تغییر در حرکات روده می‌شود)
- بیماری کرون (یک بیماری التهابی روده)
- عدم تحمل لاکتوز (بیماری‌ای که فرد مبتلا به آن نمی‌تواند قند شیر یا لاکتوز را به‌طور کامل هضم کند)
علل درد شدید شکم عبارت‌اند از:
- پارگی اندام یا نزدیک به پارگی مانند ترکیدن آپاندیس
- سنگ کیسه صفرا
- سنگ کلیه
- عفونت کلیه
شما می‌توانید با دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی از آزمایش آنلاین به‌راحتی و به‌سرعت با پزشک در مورد درد شکم خود صحبت کنید و از اقدامات لازم بعدی آگاه شوید.
انواع درد شکم چیست؟
درد شکم را می‌توان به انواع موضعی، گرفتگی یا کولیکی تقسیم کرد. درد موضعی محدود به یک ناحیه از شکم است که اغلب به دلیل مشکلات در یک اندام خاص رخ می‌دهد. شایع‌ترین علت این نوع درد، زخم معده است. درد شبیه به گرفتگی می‌تواند با اسهال، یبوست یا نفخ همراه باشد. این مسئله در زنان ممکن است ناشی از قاعدگی، سقط‌جنین یا عوارض باروری باشد. این نوع درد می‌آید و می‌رود و می‌تواند بدون درمان نیز خودبه‌خود از بین برود. درد کولیکی نشان‌دهنده بیماری‌های شدیدتری مانند سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه است. این نوع درد به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شود و می‌تواند مانند یک اسپاسم شدید عضلانی باشد.
ناحیه درد در داخل شکم نشان‌دهنده چه عللی است؟
محل درد در شکم می‌تواند نشانه مهمی در مورد علت درد باشد. دردی که در سراسر شکم گسترش پیدا کرده است ممکن است نشان‌دهنده مشکلات زیر باشد:
- التهاب آپاندیس
- بیماری کرون
- آسیب تروماتیک
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- عفونت مجاری ادراری
- آنفولانزا
دردی که متمرکز در ناحیه پایین شکم است می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات زیر باشد:
- التهاب آپاندیس
- انسداد روده
- بارداری خارج رحمی
درد اندام‌های تناسلی زیر شکم زنان می‌تواند ناشی از مشکلات زیر باشد:
- قاعدگی دردناک (دیسمنوره)
- کیست‌های تخمدان
- سقط‌جنین
- فیبروم‌ها
- اندومتریوز
- بیماری التهابی لگن
- بارداری خارج رحمی
درد بالای شکم می‌تواند ناشی از مشکلات زیر باشد:
درد در قسمت مرکزی شکم می‌تواند ناشی از مشکلات زیر باشد:
- التهاب آپاندیس
- گاستروانتریت
- آسیب
- سندرم اورمی (تجمع مواد زائد در خون)
درد در قسمت پایین شکم و سمت چپ آن می‌تواند ناشی از مشکلات زیر باشد:
- بیماری کرون
- سرطان
- عفونت کلیه
- کیست‌های تخمدان
- التهاب آپاندیس
علت درد در قسمت بالای شکم و سمت چپ آن نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن طحال
- سفت‌شدگی مدفوع
- آسیب
- عفونت کلیه
- حمله قلبی
- سرطان
درد در قسمت پایین و سمت راست شکم می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات زیر باشد:
- التهاب آپاندیس
- فتق شکمی (به معنای بیرون‌زدگی هر عضو بدن)
- عفونت کلیه
- سرطان
- آنفولانزا
درد در قسمت بالا و سمت راست شکم می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- هپاتیت
- آسیب
- ذات‌الریه
- التهاب آپاندیس
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنید؟
درد خفیف شکم می‌تواند بدون دریافت درمان از بین برود اما در برخی موارد درد شکم، مراجعه به پزشک الزامی است. اگر درد شکم شما شدید، همراه با تروما یا فشار یا درد در قفسه سینه است لازم است با اورژانس تماس بگیرید. اگر درد شکمتان آن‌قدر شدید است که نمی‌توانید بی‌حرکت بنشینید یا برای راحت شدن نیاز به جمع کردن خود دارید لازم است به‌سرعت به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. موارد زیر نیز هشداردهنده هستند و نیاز فوری به مراقبت پزشکی دارند:
- مدفوع خونی
- تب بالای 33/38 درجه
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- زرد شدن پوست یا چشم
- ورم یا حساسیت شدید شکم
- مشکل در تنفس
درصورتی‌که علائم زیر را تجربه می‌کنید لازم است به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکمی که بیش از 24 ساعت طول کشیده است
- یبوست طولانی‌مدت
- استفراغ
- احساس سوزش در هنگام ادرار کردن
- تب
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
همچنین، اگر باردار یا در دوران شیردهی هستید و درد شکم را تجربه می‌کنید حتما با پزشک خود در این مورد صحبت کنید. آزمایش آنلاین با فراهم کردن خدمات ویزیت پزشک در منزل و مشاوره تلفنی پزشکی این امکان را به شما می‌دهد که هر چه سریع‌تر با پزشک در مورد علائم خود صحبت کنید.
علت درد شکم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علت درد شکم را می‌توان از طریق برخی آزمایش‌ها تشخیص داد. پزشک قبل از تجویز آزمایش، ابتدا شما را معاینه می‌کند. این معاینه شامل فشار دادن ملایم بر روی نواحی مختلف شکم برای بررسی ورم یا حساسیت است. معاینه همراه با شدت درد و ناحیه آن در شکم به پزشک کمک می‌کند که تشخیص دهد انجام چه آزمایشی برای شما الزامی است.
آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI، سونوگرافی و اشعه ایکس برای مشاهده جزئیات اندام‌ها، بافت‌ها و سایر ساختارهای شکم استفاده می‌شوند. این آزمایش‌ها می‌توانند برای تشخیص تومور، شکستگی، پارگی و التهاب کمک‌کننده باشند. سایر آزمایش‌های مفید عبارت‌اند از:
- کولونوسکوپی (برای مشاهده داخل روده بزرگ)
- آندوسکوپی (برای تشخیص التهاب و ناهنجاری در مری و معده)
- رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی (یک آزمایش اشعه ایکس که برای بررسی وجود تومور، زخم، التهاب، انسداد و سایر ناهنجاری‌ها در معده استفاده می‌شود)
نمونه‌های خون، ادرار یا مدفوع نیز ممکن است برای تشخیص عفونت باکتریایی، ویروسی یا انگلی استفاده شوند. شما می‌توانید با استفاده از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین در فضای راحت و آشنای خانه خود آزمایش‌های لازم را بدهید و در وقت و هزینه‌های خود نیز صرفه‌جویی کنید.
درد شکم چگونه درمان می‌شود؟
درمان درد شکم به علت این مسئله بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مصرف داروهایی برای کاهش التهاب، پیشگیری از رفلاکس اسید معده یا درمان زخم یا عفونت
- جراحی برای درمان مشکل یک عضو
مسکن‌های بدون نسخه مثل آسپرین یا ایبوپروفن می‌توانند معده شما را تحریک کنند و درد شما را تشدید کنند. بنابراین، آن‌ها را قبل از مشورت با پزشک مشورت نکنید. همچنین، با انجام برخی راهکارها می‌توان خطر ایجاد درد شکم ناشی از گاز معده و سوءهاضمه را کاهش داد که این راهکارها در ادامه مطرح شده‌اند.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
- به‌صورت مکرر آب بنوشید.
- به‌طور منظم ورزش کنید و پس از غذا خوردن پیاده‌روی کنید.
- وعده‌های غذایی کوچک‌تر بخورید.
- آهسته غذا بخورید.
- غذا را خوب بجوید
- نوشیدنی‌های خیلی سرد یا خیلی داغ نخورید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
- مصرف الکل و کافئین را محدود کنید.
- بعد از غذا خوردن درست بنشینید.
- از خوردن غذاهایی که باعث گاز معده یا سوءهاضمه می‌شوند خودداری کنید.
اگر به اختلال روده‌ای مانند بیماری کرون مبتلا هستید لازم است برای به حداقل رساندن ناراحتی، رژیم غذایی توصیه‌شده توسط پزشک خود را دنبال کنید. اگر به رفلاکس اسید معده مبتلا هستید تا دو ساعت پس از غذا آب نخورید. دراز کشیدن خیلی زود بعد از غذا خوردن می‌تواند موجب سوزش سر دل و درد شکم شود. بنابراین، قبل از اینکه بعد از غذا خوردن دراز بکشید دو ساعت صبر کنید.
درنهایت، درد و ناراحتی شکم می‌تواند در هر قسمت از این ناحیه اتفاق بیفتد و به اشکالی مختلف ظاهر شود. اگر درد شکم ادامه‌دار باشد و تشدید شود مراجعه به پزشک و تشخیص علت آن اهمیت زیادی دارد. درمان این درد کاملا به علت آن بستگی دارد. از سوی دیگر، انجام برخی راهکارهای خانگی نیز می‌تواند به شما در کاهش درد شکم کمک کند. شما می‌توانید با استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین از علت درد شکم خود آگاه شوید و در صورت نیاز به آزمایش نیز از خدمات آزمایش در محل آزمایش آنلاین استفاده کنید. در این صورت می‌توانید هرچه زودتر از مشکل آگاه شوید و برای درمان آن اقدام کنید.
