سرطان بیضه در بیضهها (یک یا هر دو بیضه) که در داخل کیسه بیضه، کیسه شلی از پوست در زیر آلت تناسلی قرار دارند)، رخ میدهد. بیضهها هورمونهای جنسی مردانه و اسپرم را برای تولید مثل تولید میکنند. در مقایسه با سایر انواع سرطان، سرطان بیضه نادر است. اما با این حال، سرطان بیضه شایع ترین سرطان در مردان آمریکایی بین سنین 15 تا 35 سال است.
اما خبر خوب اینکه، سرطان بیضه حتی زمانی که سرطان فراتر از بیضه گسترش یافته باشد بسیار قابل درمان است. بسته به نوع و مرحله سرطان بیضه، ممکن است یکی از چندین روشهای درمانی موجود یا ترکیبی از آنها را دریافت کنید. در این مطلب به توضیح در خصوص علائم سرطان بیضه، راههای پیشگیری، تشخیص و درمان پرداختهایم.
فهرست مطالب
آگاهی از علائم و نشانههای سرطان بیضه به شما کمک میکند تا در صورت بروز هرگونه مشکلی در این ناحیه، قبل از اینکه دیر شود پی ببرید و برای درمان اقدامات لازم را انجام دهید. مشاوره پزشکی توضیح میدهد، با بالا بردن آگاهی خود از سرطان بیضه در حفظ سلامت خود کوشا باشید. علائم سرطان بیضه عبارتند از:
سرطان به طور معمول، فقط یک بیضه را درگیر میکند. علائم زیر میتواند نشانه سرطان بیضه یا بیماری دیگری باشد که علائم آن با سرطان بیضه همپوشانی دارند. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر با مشاوره پزشکی تلفنی مشورت کنید:
تورم بیضه یا تجمع ناگهانی مایع در کیسه بیضه
به طور کلی، در صورت مشاهده هرگونه درد، تورم یا وجود توده در ناحیه بیضه یا کشاله ران خود به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر این علائم و نشانهها بیش از دو هفته طول بکشد.
به توضیح ویزیت پزشک در منزل، دو نوع سرطان اولیه بیضه وجود دارد: سمینوما و غیر سمینوما. سمینوما از سلولهای زایای جوان به وجود میآید، به کندی رشد میکند و نسبتاً بیحرکت میماند. بین 30 تا 40 درصد سرطانهای بیضه سمینوما هستند.
غیر سمینوما از سلولهای زایای بالغتر تکامل مییابد. اینها معمولا تومورهای تهاجمی تری هستند. سرطانهای بیضه نیز وجود دارند که ترکیبی از سمینوما و غیر سمینوما هستند.
سرطان بیضه اغلب در مردان بین 20 تا 35 سال رخ میدهد. برخی از مردانی که در جوانی دچار اختلال فیزیکی بیضه بودند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. با این حال، سرطان بیضه نادر است.
مشخص نیست در بیشتر موارد چه چیزی باعث ایجاد سرطان بیضه میشود. پزشکان میدانند که سرطان بیضه زمانی اتفاق میافتد که سلولهای سالم در بیضه دچار تغییر شوند. سلولهای سالم به روشی منظم رشد و تقسیم میشوند تا بدن شما عملکرد طبیعی خود را حفظ کند. اما گاهی اوقات برخی از سلولها دچار ناهنجاریهایی میشوند که باعث میشود این رشد از کنترل خارج شود.
این سلولهای سرطانی به تقسیم خود ادامه میدهند حتی زمانی که سلولهای جدید مورد نیاز نیست. سلولهای تجمع یافته تودهای را در بیضه تشکیل میدهند. تقریباً همه سرطانهای بیضه از سلولهای زایا (سلولهایی در بیضه که اسپرم نابالغ تولید میکنند) شروع میشوند. اینکه چه چیزی باعث غیرطبیعی شدن سلولهای زایا و تبدیل به سرطان میشود، مشخص نیست.
همانطور که در بالا اشاره شد و مشاوره تلفنی پزشکی توضیح میدهد، سرطان بیضه شایع ترین سرطان در مردان بین 20 تا 35 سال است. محققان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث سرطان بیضه میشود. زمانی که سرطان بیضه به موقع تشخیص داده شود و درمان شود، احتمال درمان موفقیت آمیز بسیار بالاست. با این حال، عواملی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم): در این حالت، بیضهها در طول رشد جنین در ناحیه شکم تشکیل میشوند و معمولاً قبل از تولد به داخل کیسه بیضه فرو میروند. مردانی که بیضهای دارند که هرگز پایین نیامده است، نسبت به مردانی که بیضههایشان بهطور طبیعی پایین آمده است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه هستند. حتی اگر بیضه با جراحی به کیسه بیضه منتقل شده باشد، این خطر همچنان بالاست. با این حال، اکثر مردانی که به سرطان بیضه مبتلا میشوند، سابقه بیضههای نزول نکرده ندارند.
رشد غیر طبیعی بیضه: شرایطی که باعث رشد غیر طبیعی بیضهها میشود، مانند سندرم کلاین فلتر، ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده سرطان بیضه داشته باشند، ممکن است خطر ابتلا به آن افزایش یابد.
سن: سرطان بیضه بر نوجوانان و مردان جوان تر به ویژه در سنین 15 تا 35 سال تأثیر میگذارد. با این حال، ممکن است در هر سنی رخ دهد.
نژاد: سرطان بیضه در مردان سفید پوست بیشتر از مردان سیاه پوست اتفاق میافتد.
به گفته ویزیت پزشک در منزل، به طور معمول هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان بیضه وجود ندارد. برخی از پزشکان برای شناسایی سرطان بیضه در مراحل اولیه خود معاینه منظم بیضه را توصیه میکنند. اما همه پزشکان موافق نیستند. اگر مطمئن نیستید که برای شما مناسب است، خودآزمایی بیضه را با پزشک خود در میان بگذارید.
در برخی موارد، مردان چه ناخواسته یا در حین انجام معاینه بیضه برای بررسی وجود تودهها سرطان بیضه خود را کشف میکنند. در موارد دیگر، پزشک ممکن است یک توده را در طول یک معاینه فیزیکی معمول تشخیص دهد. برای تعیین اینکه آیا یک توده سرطان بیضه است، پزشک ممکن است راههای زیر را توصیه کند:
سونوگرافی: آزمایش اولتراسوند بیضه از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از کیسه بیضه و بیضه ها استفاده می کند. در طول سونوگرافی به پشت دراز میکشید و پاهای خود را باز میکنید. سپس پزشک یک ژل شفاف را روی کیسه بیضه شما اعمال میکند. یک کاوشگر دستی روی کیسه بیضه شما حرکت داده میشود تا تصویر اولتراسوند ایجاد شود.
آزمایش اولتراسوند (سونوگرافی) میتواند به پزشک شما کمک کند تا ماهیت هر توده بیضه را تعیین کند، مانند اینکه آیا تودهها جامد هستند یا پر از مایع. سونوگرافی همچنین به پزشک شما میگوید که آیا تودهها در داخل یا خارج بیضه قرار دارند.
آزمایشات خون: پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین سطح نشانگرهای تومور در خون شما تجویز کند. تومور مارکرها موادی هستند که به طور معمول در خون شما وجود دارند، اما سطح این مواد ممکن است در شرایط خاصی از جمله سرطان بیضه افزایش یابد. سطح بالای تومور مارکر در خون شما به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما ممکن است به پزشک شما در تعیین تشخیص کمک کند.
جراحی برای برداشتن بیضه (ارکیکتومی رادیکال اینگوینال): اگر مشخص شد که توده روی بیضه شما ممکن است سرطانی باشد، جراحی برای برداشتن بیضه ممکن است توصیه شود. بیضه برداشته شده شما برای تعیین اینکه آیا توده سرطانی است و اگر چنین است، نوع سرطان را بررسی میکند.
بیضه استخراج شده شما برای تعیین نوع سرطان بیضه آنالیز میشود. نوع سرطان بیضه، درمان و پیش آگهی شما را تعیین میکند. به طور کلی همانطور که در بالا توضیح داده شد، دو نوع سرطان بیضه وجود دارد:
با تعیین نوع سرطان بیضه، مشاوره پزشکی قادر است بهترین نوع درمان را برای شما در نظر بگیرد.
مراحل سرطان بیضه با اعداد رومی از 0 تا III نشان داده میشود و پایین ترین مراحل نشان دهنده سرطان است که محدود به ناحیه اطراف بیضه است. در مرحله III، سرطان پیشرفته در نظر گرفته میشود و ممکن است به سایر نواحی بدن مانند ریهها گسترش یافته باشد. انواع مراحل سرطان بیضه به شرح زیر هستند:
مرحله 0: سلولهای غیرطبیعی رشد کردهاند اما هنوز در داخل لولههایی که سلولهای اسپرم شروع به رشد میکنند محدود هستند.
مرحله I: این مرحله از مراحل IA، IB و IS تشکیل شده است.
مرحله II: این مرحله شامل مرحله IIA، مرحله IIB و مرحله IIC است و به بیمارانی اطلاق میشود که سرطان آنها به غدد لنفاوی پشت شکم (این قسمت از بدن به عنوان خلف صفاق شناخته میشود) گسترش یافته است، اما به هیچجای دیگری نرسیده است. دیگر اگر بیماران مبتلا به سرطان در غدد لنفاوی خود دارای نشانگرهای تومور متوسط یا بسیار بالا باشند، در این صورت آنها به جای مرحله دوم در مرحله III هستند.
مرحله III: این مرحله به مرحله IIIA، مرحله IIIB و مرحله IIIC تقسیم میشود و پس از انجام ارکیکتومی اینگوینال (برداشتن بیضه از طریق برش در کشاله ران) تعیین میشود.
به توضیح ویزیت پزشک در منزل، تقریباً همه سرطانهای بیضه از سلولهای زایا (سلولهایی که تبدیل به اسپرم یا تخمک میشوند) شروع میشوند. انواع اصلی تومورهای سلول زایای بیضه سمینوما و غیر سمینوما هستند. غیر سمینوما تمایل به رشد و گسترش سریعتر از سمینومها دارند. سمینوماها به تشعشع حساس ترند و هر دو نوع به شیمی درمانی بسیار حساس هستند. اگر تومور بیضه دارای سلولهای سمینوما و غیر سمینوما باشد، به عنوان یک تومور غیر سمینوما در نظر گرفته میشود. سه نوع اصلی درمان سرطان بیضه عبارتند از:
این درمان میتواند شامل برداشتن بیضه (ارکیکتومی) و برداشتن غدد لنفاوی مرتبط (تحلیل گرههای لنفاوی) باشد. معمولاً ارکیکتومی برای هر دو سرطان بیضه سمینوما و غیر سمینوما انجام میشود، در حالی که برداشتن غدد لنفاوی بیشتر برای غیر سمینوما استفاده میشود. اگر تومورها پس از شیمی درمانی ناپدید نشده باشند، ممکن است در شرایط خاصی برای برداشتن تومورها از ریه یا کبد، جراحی نیز انجام شود. جراحیهای مورد استفاده برای درمان سرطان بیضه عبارتند از:
اگر جراحی تنها درمان شما برای سرطان بیضه باشد، مشاوره پزشکی تلفنی برنامهای از قرار ملاقاتهای بعدی را توصیه میکند. در این قرار ملاقاتها که معمولاً هر چند ماه یکبار در چند سال اول و سپس کمتر بعد از آن صورت میگیرند، آزمایشهای خون، سیتی اسکن و سایر روشها برای بررسی علائم بازگشت سرطان شما انجام میشود.
پرتودرمانی از پرتوهای انرژی پرقدرت مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. در طول پرتودرمانی، شما روی یک میز قرار میگیرید و یک دستگاه بزرگ در اطراف شما حرکت میکند و پرتوهای انرژی را به نقاط دقیقی از بدن شما هدایت میکند.
پرتودرمانی یک گزینه درمانی است که گاهی در افرادی که به نوع سمینومای سرطان بیضه مبتلا هستند، استفاده میشود. ممکن است پس از جراحی برای برداشتن بیضه، پرتودرمانی توصیه شود.
عوارض جانبی این روش از درمان سرطان بیضه ممکن است شامل حالت تهوع و خستگی و همچنین قرمزی و تحریک پوست در نواحی شکم و کشاله ران شما باشد. پرتودرمانی همچنین احتمالاً به طور موقت تعداد اسپرمها را کاهش میدهد و ممکن است بر باروری در برخی از مردان تأثیر بگذارد. قبل از شروع پرتودرمانی در مورد گزینههای خود برای حفظ اسپرم خود با پزشک خود صحبت کنید.
در شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. داروهای شیمی درمانی در سراسر بدن شما حرکت میکنند تا سلولهای سرطانی را که ممکن است از تومور اصلی مهاجرت کردهاند، بکشند.
شیمی درمانی ممکن است تنها درمان شما باشد یا ممکن است قبل یا بعد از جراحی برداشتن غدد لنفاوی توصیه شود. عوارض جانبی شیمی درمانی به داروهای خاص مورد استفاده بستگی دارد. از مشاوره پزشکی خود بپرسید که چه انتظاری باید داشت. عوارض جانبی رایج شامل خستگی، حالت تهوع، ریزش مو و افزایش خطر عفونت است. داروها و درمانهایی در دسترس هستند که برخی از عوارض جانبی شیمی درمانی را کاهش میدهند.
شیمی درمانی همچنین ممکن است در برخی از مردان منجر به ناباروری شود که در برخی موارد امکان دارد دائمی باشد. قبل از شروع شیمی درمانی در مورد گزینههای خود برای حفظ اسپرم خود با پزشک صحبت کنید.
در مرحله اول، درمان معمولاً جراحی به منظور برداشتن بیضه است. برای سمینومهای مرحله I، درمان استاندارد مشاهده، یک یا دو دوز شیمی درمانی کربوپلاتین (در صورت دادن دو دوز به فاصله 21 روز) یا تابش به غدد لنفاوی در شکم است. برای غیر سمینومها، درمان شامل مشاهده، شیمی درمانی با یک چرخه بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین یا جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی در پشت شکم است (این جراحی به عنوان برش غدد لنفاوی خلفی صفاقی نامیده میشود).
در مرحله دوم، تومورهای سمینوما به دو دسته بیماریهای حجیم و غیر حجیم تقسیم میشوند. بیماری حجیم به طور کلی به عنوان تومورهای بزرگتر از 5 سانتی متر تعریف میشود. برای بیماریهای غیر حجیم، درمان سمینومای مرحله دوم شامل جراحی برای برداشتن بیضه، به دنبال پرتودرمانی به غدد لنفاوی یا شیمی درمانی با استفاده از نه هفته (سه دوره 21 روزه) بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین یا 12 هفته (چهار چرخه 21 روزه) اتوپوزید و سیس پلاتین است. در موارد بیماری حجیم، درمان شامل جراحی برای برداشتن بیضه و به دنبال آن شیمی درمانی با استفاده از نه هفته (سه دوره 21 روزه) بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین یا 12 هفته (چهار چرخه 21 روزه) اتوپوزید و سیس پلاتین، بدون بلئومایسین است.
درمان غیر سمینوماهای مرحله دوم به طور مشابه به بیماریهای حجیم و غیر حجیم تقسیم میشود، اما برش در 2 سانتی متر کمتر است. برای بیماری غیر حجیم با نتایج آزمایش خون AFP و BHCG طبیعی، درمان معمولاً جراحی به منظور برداشتن بیضه و سپس برش غدد لنفاوی خلفی صفاقی برای برداشتن غدد لنفاوی در پشت شکم (خلفی صفاق) یا شیمیدرمانی با استفاده از نه هفته (سه چرخه 21 روزه) بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین، یا 12 هفته (چهار چرخه 21 روزه) اتوپوزید و سیس پلاتین است.
اگر تشریح غدد لنفاوی انجام شود و سرطان در غدد لنفاوی برداشته شده یافت شود، اغلب شش هفته شیمی درمانی با استفاده از سیس پلاتین و اتوپوزید (با یا بدون بلئومایسین) توصیه میشود. برای بیماری حجیم (بیشتر از 2 سانتی متر) و همچنین برای بیماری غیر حجیم اگر آزمایش خون سطوح بالای غیر طبیعی AFP یا BHCG را نشان دهد، جراحی برای برداشتن بیضه انجام میشود و به دنبال آن شیمی درمانی (همان شیمی درمانی که در بالا برای سمینوما تعریف شد) انجام میشود. پس از شیمی درمانی، اگر گرههای بزرگی باقی مانده باشد، باید جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی پشت شکم انجام شود.
در مرحله III، درمان جراحی برای برداشتن بیضه و سپس شیمی درمانی چند دارویی است. درمان برای سمینومهای مرحله III و غیر سمینومها یکسان است، با این تفاوت که پس از شیمی درمانی، جراحی اغلب برای برداشتن تومورهای باقی مانده در غیر سمینوم ها انجام میشود. در سمینومها، تومورهای باقیمانده معمولاً نیازی به درمان اضافی ندارند. شیمی درمانی به طور معمول شامل 9 هفته بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین، یا 12 هفته اتوپوزید به علاوه سیس پلاتین برای بیماران با عوامل خطر مطلوب و 12 هفته بلئومایسین، اتوپوزید و سیس پلاتین برای بیماران با عوامل خطر نامطلوب است. عوامل خطر نامطلوب شامل نشانگرهای تومور بسیار بالا در خون و تومورها در اندام هایی غیر از ریه ها مانند کبد، استخوان ها یا مغز است.
اگر سرطان بیضه، به علت عود سرطان قبلی بیضه باشد، درمان معمولاً شامل شیمی درمانی با استفاده از ترکیبی از داروهای مختلف مانند ایفوسفامید، سیس پلاتین، اتوپوزید، وینبلاستین یا پاکلیتاکسل است. این درمان گاهی اوقات با پیوند مغز استخوان اتولوگ یا پیوند سلولهای بنیادی محیطی دنبال میشود. عودهایی که بیش از دو سال پس از درمان اولیه رخ میدهند معمولاً با ترکیبی از جراحی و شیمی درمانی درمان میشوند.
ویزیت پزشک در منزل بیان میکند، هیچ راهی برای پیشگیری از سرطان بیضه وجود ندارد، اما تشخیص به موقع بسیار حیاتی است. مردان باید ماهی یک بار خودآزمایی بیضه (TSE) را انجام دهند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بیضه (توده یا گره، درد مداوم، یا بزرگتر یا کوچکتر شدن بیضه)، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید تا بیضهها ارزیابی شوند. برای انجام خودآزمایی، این مراحل را دنبال کنید:
به یاد داشته باشید که باید سالی یک بار معاینه فیزیکی به منظور جلوگیری از ابتلا به سرطان بیضه را انجام دهید.
هر مردی با سرطان بیضه خود کنار میآید و به روش خود با احساسات ناشی از آن مقابله میکند. این مورد نیز طبیعی است که اغلب پس از تشخیص احساس ترس و عدم اطمینان نسبت به آینده خود داشته باشید. در حالی که احساس اضطراب ممکن است هرگز از بین نرود، میتوانید برنامهای برای کمک به مدیریت احساسات خود ایجاد کنید. سعی موارد زیر را در نظر داشته باشید: