سنگ کیسه صفرا از علت تا درمان
نوشته شده توسط فاطمه مهربان
18 / 11 / 1400
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2447
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2450
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2453
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined index: title in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2484
Notice: Undefined variable: class_align in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined variable: class_align_m in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: btname in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2487
Notice: Undefined index: color_titel in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2506
Notice: Undefined index: color_bg_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2512
Notice: Undefined index: color_bt_text in /home/azmayes2/public_html/wp-content/themes/azma/functions.php on line 2513
کیسه صفرا عضو کوچکی از بدن است که در بالای شکم و سمت راست، درست زیر کبد قرار دارد. کیسه صفرا همانطور که از نامش مشخص است کیسه‌ای است که صفرا در آن ذخیره می‌شود. صفرا مایعی با رنگ سبز مایل به زرد است که به هضم غذا کمک می‌کند. مشکلات مرتبط با کیسه صفرا معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که چیزی مثل سنگ کیسه صفرا، مجرای صفراوی را مسدود کند.
بیشتر سنگ‌های کیسه صفرا زمانی ایجاد می‌شوند که موادی که در صفرا یافت می‌شوند ازجمله کلسترول، سفت شوند. سنگ کیسه صفرا مشکلی بسیار شایع است که معمولا نشانه‌ای به همراه ندارد. بااین‌حال، 10 درصد از افرادی که دچار سنگ کیسه صفرا هستند در طی پنج سال، علائم قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند. در ادامه با این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید.
فهرست مطالب
سنگ کیسه صفرا چه علائمی دارد؟
سنگ کیسه صفرا می‌تواند منجر به درد در بالای شکم و سمت راست یا در مرکز شکم شود. ممکن است درد سنگ کیسه صفرا را در برخی مواقع و پس از خوردن غذاهای پرچرب مثل غذاهای سرخ‌کردنی تجربه کنید اما این درد تقریبا در هر زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد. درد ناشی از سنگ کیسه صفرا معمولا تنها چند ساعت طول می‌کشد اما ممکن است درد شدیدی را تجربه کنید. اگر برای این مسئله تحت درمان قرار نگیرید، علائم می‌توانند شامل موارد زیر شوند:
این علائم می‌توانند نشانه‌های عفونت یا التهاب کیسه صفرا، کبد یا پانکراس باشند. ازآنجایی‌که علائم سنگ کیسه صفرا شبیه به علائم سایر مشکلات جدی مانند التهاب و عفونت آپاندیس و التهاب پانکراس است، لازم است به‌محض مشاهده علائم مطرح‌شده به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. می‌توانید در این شرایط از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین استفاده کنید و به‌این‌ترتیب به‌سرعت و به‌راحتی با پزشک در مورد شرایط خود صحبت کنید.
سنگ صفرای بدون علامت
خود سنگ کیسه صفرا باعث درد نمی‌شود. در عوض، درد زمانی اتفاق می‌افتد که سنگ کیسه صفرا باعث انسداد حرکت صفرا از کیسه صفرا می‌شود. بر طبق مطالعات، حدود 80 درصد از افرادی که به سنگ کیسه صفرا مبتلا هستند درد یا علائمی را تجربه نمی‌کنند. در این شرایط، پزشک از طریق اشعه ایکس یا جراح شکم، سنگ صفرا را تشخیص می‌دهد.
علل سنگ کیسه صفرا چیست؟
تصور می‌شود که علت واقعی سنگ کیسه صفرا، تعادل مواد شیمیایی صفرا در کیسه صفرا باشد. اگرچه محققان در مورد علت دقیق سنگ کیسه صفرا هنوز به نتیجه روشنی نرسیده‌اند اما برخی از دلایل احتمالی این مسئله در ادامه مطرح شده‌اند.
کلسترول بیش‌ازحد در صفرا
داشتن کلسترول بیش‌ازاندازه در صفرا می‌تواند منجر به سنگ‌های کلسترولی زرد شود. این سنگ‌های سخت ممکن است زمانی ایجاد شوند که کبد، کلسترول بیشتری نسبت به صفرا تولید کند.
بیلی‌روبین بیش‌ازحد در صفرا
بیلی‌روبین ماده‌ای شیمیایی است که در طول تجزیه طبیعی گلبول‌های قرمز تولید می‌شود. پس از اینکه بیلی‌روبین تولید می‌شود، از کبد عبور می‌کند و درنهایت، از بدن خارج می‌شود. برخی بیماری‌ها مانند آسیب کبدی و برخی از اختلالات خونی خاص باعث می‌شوند کبد بیش‌ازحد طبیعی، بیلی‌روبین تولید کند. وقتی کیسه صفرا نتواند بیلی‌روبین اضافه را تجزیه کند، سنگ‌های صفراوی رنگدانه ایجاد می‌شوند. این سنگ‌های سخت اغلب سیاه یا قهوه‌ای تیره هستند.
صفرای غلیظ به دلیل پر بودن کیسه صفرا
کیسه صفرا برای اینکه بتواند عملکرد مناسبی داشته باشد لازم است قادر به خالی کردن صفرای خود باشد. وقتی کیسه صفرا نمی‌تواند صفرای خود را خالی کند، صفرا بیش‌ازاندازه غلیظ می‌شود و باعث شکل‌گیری سنگ می‌شود.
سنگ کیسه صفرا چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر اوقات، سنگ کیسه صفرا نیازی به درمان ندارد، مگر اینکه شما دچار درد شوید. گاهی اوقات ممکن است بدون اینکه متوجه شوید، سنگ کیسه صفرا از بدن شما دفع شود. بااین‌حال، اگر دچار درد شده‌اید، پزشک ممکن است جراحی را به شما توصیه کند. در موارد نادری ممکن است برای درمان این مسئله از دارو استفاده شود.
اگر در معرض خطراتی ناشی از عمل جراحی قرار دارید، چند روش غیرجراحی می‌توانند به شما در درمان سنگ کیسه صفرا کمک کنند. بااین‌حال، اگر جراحی انجام نشود ممکن است حتی با دریافت درمان بیشتر، مشکل عود کند. این بدین معنی است که همیشه لازم است مراقب وضعیت سلامتی خود باشید. اگر در رابطه با این موضوع با سوالات یا ابهاماتی روبرو هستید می‌توانید از مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید.
عمل جراحی
کوله‌سیستکتومی که جراحی‌ای برای برداشتن کیسه صفراست، یکی از رایج‌ترین جراحی‌ها در بزرگسالان است. ازآنجایی‌که کیسه صفرا اندامی ضروری در بدن نیست، شما می‌توانید بدون آن نیز زندگی سالمی داشته باشید. کوله‌سیستکتومی دو نوع است که در ادامه با این انواع آشنا می‌شوید.
- کوله‌سیستکتومی لاپاراسکوپیک: این جراحی رایجی است که برای انجام آن، بیهوشی عمومی لازم است. جراح برای این عمل، سه یا چهار برش را در شکم ایجاد می‌کند. سپس یک دستگاه کوچک و دارای نور را از یکی از برش‌ها وارد شکم می‌کند و سنگ‌ها را بررسی می‌کند و آن‌ها را با دقت زیاد از کیسه صفرا خارج می‌کند. اگر عوارضی را تجربه نکنید، معمولا می‌توانید در روزی که این عمل جراحی برای شما انجام گرفته است یا روز بعد از آن به خانه بروید.
- کوله‌سیستکتومی باز: این جراحی معمولا زمانی انجام می‌شود که کیسه صفرا ملتهب، عفونی یا زخم شده باشد. این جراحی همچنین زمانی انجام می‌شود که در طول کوله‌سیستکتومی لاپاراسکوپیک، مشکلاتی رخ داده باشد.
پس از اینکه کیسه صفرای شما برداشته می‌شود ممکن است آبکی یا شل شدن مدفوع را تجربه کنید. برداشتن کیسه صفرا شامل تغییر مسیر صفرا از کبد به روده کوچک می‌شود. بنابراین، صفرا دیگر از کیسه صفرا عبور نمی‌کند و از سوی دیگر، غلطت آن نیز کمتر می‌شود. نتیجه‌ای که این مسئله می‌تواند به‌صورت موقت به همراه داشته باشد، اثر ملین است که می‌تواند منجر به اسهال شود اما در بیشتر موارد، این مشکل به‌خودی‌خود برطرف می‌شود.
درمان‌های غیرجراحی
اگر امکان جراحی وجود نداشته باشد و برای مثال، فرد بیمار سن بالایی داشته باشد، چند راه وجود دارد که با استفاده از آن‌ها پزشک تلاش می‌کند بدن بیمار از شر سنگ‌های کیسه صفرا خلاص شود. در ادامه با این راه‌ها آشنا می‌شوید.
- داروهای خوراکی انحلال، معمولا شامل اورسودیول و چنودیول می‌شوند و برای تجزیه سنگ‌های کیسه صفرا مورداستفاده قرار می‌گیرند. این داروها حاوی اسیدهای صفراوی هستند و به همین دلیل، می‌توانند سنگ‌های کیسه صفرا را تجزیه کنند. این درمان برای از بین بردن سنگ‌های کلسترولی کیسه صفرا مناسب است و برای اینکه به‌صورت کامل عمل کند ممکن است به ماه‌ها یا سال‌ها زمان نیاز داشته باشد.
- یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای سنگ کیسه صفرا که شامل جراحی نمی‌شود، لیتوتریپسی شاک ویو است. لیتوتریپتر دستگاهی است که از طریق آن امواج شوک‌دار تولید می‌شود و از بدن بیمار عبور داده می‌شود. این امواج شوک‌دار باعث شکسته شدن سنگ‌های کیسه صفرا می‌شوند.
- تخلیه کیسه صفرا از طریق پوست یکی دیگر از راه‌های درمان سنگ کیسه صفرا محسوب می‌شود. در این روش، یک سوزن استریل به‌منظور بیرون کشیدن کیسه صفرا وارد این عضو از بدن می‌شود. سپس یک لوله برای کمک به بیرون کشیدن کیسه صفرا وارد بدن می‌شود. این روش معمولا برای کسانی استفاده می‌شود که امکان انجام روش‌های دیگر برای آن‌ها وجود ندارد.
شما می‌توانید با دریافت مشاوره پزشکی، از بهترین روش درمان برای سنگ کیسه صفرا آگاه شوید.
عوامل خطر سنگ کیسه صفرا چیست؟
اگرچه برخی از عوامل خطر مرتبط با سنگ کیسه صفرا با رژیم غذایی ارتباط دارند اما سایر عوامل خطر این مسئله قابل‌کنترل نیستند. عوامل خطر غیرقابل‌کنترل شامل عوامل مانند سن، جنسیت و سابقه خانوادگی می‌شوند.
عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی
- چاقی
- رژیم غذایی سرشار از چربی یا کلسترول و مواد غذایی با فیبر کم
- کاهش وزن سریع
- زندگی با دیابت نوع 2
عوامل خطر ژنتیکی
- جنسیت زن
- داشتن سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا
- داشتن سن 60 سال یا بیشتر
عوامل خطر پزشکی
- ابتلا به سیروز
- بارداری
- مصرف برخی داروها به‌منظور کاهش کلسترول
- مصرف داروهایی با استروژن بالا (مانند بعضی از داروهای کنترل بارداری)
اگرچه برخی داروها می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند اما این بدین معنی نیست که می‌توانید بدون مشورت با پزشک، مصرف آن‌ها را متوقف کنید. بنابراین، قبل از توقف مصرف دارو مهم است که در این مورد با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید در این شرایط از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید.
سنگ کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص سنگ کیسه صفرا پزشک در هنگام ارائه خدمات ویزیت پزشک در منزل، در ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. این معاینه شامل بررسی چشم‌ها و پوست برای ارزیابی تغییرات رنگ است. رنگ مایل به زرد می‌تواند نشان‌دهنده زردی درنتیجه بالا بودن بیش‌ازاندازه بیلی‌روبین در بدن باشد. از سوی دیگر، پزشک ممکن است از چند تست تشخیصی برای معاینه داخل بدن شما استفاده کند که این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- سونوگرافی: سونوگرافی تصاویری را از شکم شما فراهم می‌کند. برای تشخیص سنگ کیسه صفرا، این روش، آزمایش ترجیحی محسوب می‌شود. سونوگرافی همچنین می‌تواند ناهنجاری‌های مرتبط با التهاب حاد کیسه صفرا را تشخیص دهد.
- سی‌تی‌اسکن شکم: در ای آزمایش تصویربرداری از کبد و ناحیه شکم شما عکس گرفته می‌شود.
- اسکن هسته‌ای کیسه صفرا: برای تکمیل این اسکن مهم به حدود یک ساعت زمان نیاز است. متخصص، یک ماده رادیواکتیو را به رگ‌های شما تزریق می‌کند. سپس این ماده از طریق خون به کبد و کیسه صفرا حرکت می‌کند. سپس از طریق اسکن می‌توان شواهدی از عفونت یا انسداد مجاری صفراوی در اثر سنگ را تشخیص داد.
- آزمایش‌های خون: پزشک ممکن است برای اندازه‌گیری میزان بیلی‌روبین در خون، انجام آزمایش خون را توصیه کند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند میزان عملکرد کبد را مشخص کنند.
چه غذاهایی باید در حد اعتدال مصرف شوند؟
برای بهبود شرایط سلامتی خود و همچنین کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا لازم است نکات زیر را امتحان کنید:
- میزان مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و شکر را کاهش دهید.
- مصرف چربی‌های سالم مانند روغن ماهی و روغن‌زیتون را افزایش دهید زیرا آن‌ها می‌توانند به انقباض و تخلیه منظم کیسه صفرا کمک کنند.
- در روز مقدار مناسبی فیبر مصرف کنید (به‌صورت روزانه، زنان به ۲۵ گرم فیبر و مردان به حدود ۳۸ گرم فیبر نیاز دارند).
- هر روز فعالیت بدنی داشته باشید.
- بدن خود را هیدراته نگه دارید.
اگر قصد کاهش وزن دارید مهم است که این کار را به‌آرامی انجام دهید زیرا کاهش وزن سریع می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و سایر بیماری‌ها را افزایش دهد. دریافت مشاوره پزشکی در این مورد نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
چگونه می‌توان از سنگ کیسه صفرا پیشگیری کرد؟
اگرچه هیچ روش مطمئنی برای پیشگیری از سنگ کیسه صفرا وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد که کلسترول نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد. بنابراین، اگر سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا را دارید پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مصرف غذاهای حاوی چربی‌های با اشباع بالا را محدود کنید. بعضی از این غذاها عبارت‌اند از:
- گوشت چرب، ازجمله سوسیس و بیکن
- کیک و کلوچه
- خامه
- پنیرهای خاص
ازآنجایی‌که افراد مبتلا به چاقی بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند، اگر وزن بالایی دارید یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری برای شما، کاهش وزن است.
چشم‌انداز سنگ کیسه صفرا چگونه است؟
اگر پزشک تشخیص دهد که به سنگ کیسه صفرا مبتلا هستید و توصیه به برداشتن سنگ یا کیسه صفرا از طریق جراحی کند، چشم‌انداز بیماری برای شما مثبت است. در بیشتر موارد، پس از جراحی، سنگ‌ها برنمی‌گردند. در مقابل، اگر از روش‌های غیر از جراحی استفاده شود، سنگ کیسه صفرا ممکن است دوباره ایجاد شود و در این شرایط، پزشک لازم است دائما وضعیت سلامتی شما را زیر نظر داشته باشد.
اگر سنگ صفرا برای شما علائمی ایجاد نکرده است، به‌احتمال‌زیاد انجام کاری لازم نیست. بااین‌حال، لازم است سبک زندگی خود را بهبود ببخشید تا مانع از بزرگتر شدن سنگ کیسه صفرا شوید و از عوارض آن پیشگیری کنید. شما می‌توانید با دریافت خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره تلفنی پزشکی آزمایش آنلاین در این مورد اطلاعات بیشتری کسب کنید.
درنهایت، کیسه صفرا برای کمک به هضم چربی ها، صفرا را ذخیره و آزاد می‌کند. سنگ کیسه صفرا که اغلب از کلسترول یا بیلی‌روبین تشکیل می‌شود می‌تواند در کیسه صفرا یا مجرای آن ایجاد شود. این سنگ‌ها می‌توانند منجر به عوارض و درد شوند. درمان‌هایی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شوند اغلب شامل جراحی‌ها برای برداشتن سنگ کیسه صفرا یا در برخی موارد، برداشتن خود کیسه صفرا می‌شوند. اگر علائم این بیماری را تجربه می‌کنید مهم است هر چه سریع‌تر در این مورد با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید در این شرایط از خدمات ویزیت پزشک در منزل یا مشاوره پزشکی تلفنی آزمایش آنلاین استفاده کنید.
